İçeriğe atla

Sömürge imparatorluğu

Sömürge imparatorluğu, ya emperyal merkeze bitişik ya da denizaşırı ülkelerde bulunan, belirli bir devletin nüfusu tarafından yerleşmiş olan ve o devlet tarafından yönetilen bölgelerden oluşan bir kolektiftir (genellikle koloniler olarak adlandırılır).[1] Erken modern Avrupa güçlerinin genişlemesinden önce, diğer imparatorluklar İberya'daki Romalılar veya şu anda Güney Çin'deki Çinliler gibi toprakları fethedip sömürgeleştirdiler. Modern sömürge imparatorlukları ilk olarak 15. yüzyılda o zamanlar en gelişmiş Avrupa denizcilik güçleri Portekiz ve İspanya arasında bir keşif yarışıyla ortaya çıktı. Bu dağınık deniz imparatorluklarının ve onu izleyenlerin arkasındaki ilk dürtü, Avrupa Rönesansından çıkan yeni fikirler ve kapitalizm tarafından yönlendirilen ticaretti. 1479, 1493 ve 1494'te dünyayı aralarında bölmek için anlaşmalar da yapıldı. Avrupa emperyalizmi, 14. yüzyılda hızla yükselen ve İspanyol ve Portekiz'i zorlayan Avrupa Hristiyanları ve Osmanlı Müslümanları arasındaki rekabetten doğdu. Hindistan'a ve daha az ölçüde Çin'e yeni ticaret yolları aramaya başladı.[2]

Klasik antik çağda koloniler, özellikle de Akdeniz'in birçok ada ve kıyısını kuran Fenikeliler ve Eski Yunanlar arasında var olmasına rağmen, bu koloniler siyasi olarak köken aldıkları şehir devletlerinden bağımsızdı ve bu nedenle sömürge bir imparatorluk oluşturmadı.

Modern sömürge imparatorluklarının ve bunların ardıl devletlerinin (SSCB, Türkiye gibi) bölgesel evrimi

Koloni imparatorlukları ve kolonileri

Belçika İmparatorluğu

Britanya İmparatorluğu (1707-1997/günümüz)

Kaynakça

  1. ^ Thomas, Martin (2019). The Oxford Handbook of the ends of empire (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198713197. 
  2. ^ Cannon, John (2002). The Oxford companion to British history (2. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198608721. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Doğu Afrikası</span> Afrikada eski Alman sömürgesi

Alman Doğu Afrikası (Almanca: Deutsch-Ostafrika), Afrika'daki eski bir Alman sömürgesi. Ruanda'nın büyük bir kesimini, Burundi'yi, Tanzanya'yı ve Mozambik'in bir parçasını içeren sömürge, I. Dünya Savaşı'nın Almanya'nın yenilgisiyle sona ermesiyle büyük ölçüde İngiltere'nin himayesine girdi.

Afrika Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasındaki Afrika'ya dağılmış Alman sömürgeleri ile İtilaf Devletleri arasındaki savaşları kapsar. Savaşlar, Afrika'nın genelini etkilemekten çok, sadece Alman sömürgeleri etrafında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Batı Afrikası</span>

Britanya Batı Afrikası, Afrika kıtasının batı kesimlerinde Britanya İmparatorluğu'nun sömürge döneminde sahip olduğu bölgeler. Bu bölgelerde günümüzde Sierra Leone, Gambiya, Nijerya ve Gana (o dönem Altın Sahili yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Birliği</span> Birlik

Güney Afrika Birliği, Afrika kıtasının güneyinde Britanya İmparatorluğu'na bağlı sömürge bölgeleri olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi bölgelerinin birleştirilmesi ile meydana gelen ve varlığını 1910–1961 yılları arasında sürdüren ülke. Ülke 1961 yılında ardılı olan ve günümüzde de varlığını sürdüren Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulması ile varlığını sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Cape Kolonisi</span> Hollandanın Güney Afrikadaki ilk göçmen kolonisi

Cape Kolonisi, Hollanda'nın Güney Afrika'daki ilk göçmen kolonisi, daha sonra Birleşik Krallık egemenliğine geçmiştir. Merkezi bugünkü Cape Town'du.

<span class="mw-page-title-main">Kamerun bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kamerun bayrağı, Kamerun devletine ait ve resmî olarak 20 Mayıs 1975 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanan bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Oranj Nehri Kolonisi</span> 1902 - 1910 arasında Afrikanın güneyinde var olmuş Büyük Britanya sömürgesi

Oranj Nehri Kolonisi, Afrika kıtasının güneyinde 1902 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Transvaal Kolonisi</span> Afrika kıtasının güneyinde 1902 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi

Transvaal Kolonisi, Afrika kıtasının güneyinde 1902 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Natal Kolonisi</span> Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi

Natal Kolonisi, Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Basutoland</span> Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanyanın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke

Basutoland, Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanya'nın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke. Günümüzde aynı sınırlar içerisinde Lesotho bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alman sömürge imparatorluğu</span> Alman İmparatorluğunun yurt dışındaki kolonilerini, bağımlılıklarını ve topraklarını kapsamaktaydı

Alman Sömürge İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu'nun yurt dışındaki kolonilerini, bağımlılıklarını ve topraklarını kapsamaktaydı. Alman devletleri tarafından kısa ömürlü sömürgeleştirme girişimleri önceki yüzyıllarda meydana gelmişti, ancak önemli sömürge çabaları ancak 1884'te Afrika Talanı ile başladı. Afrika'nın sömürgeleştirilmemiş kalan bölgelerinin çoğunu üzerinde hak iddia eden Almanya, Britanya ve Fransız imparatorluklarından sonra o dönemin üçüncü en büyük sömürge imparatorluğunu kurdu. Alman Sömürge İmparatorluğu; bugünkü Burundi, Ruanda, Tanzanya, Namibya, Kamerun, Gabon, Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Nijerya, Togo, Gana, Yeni Gine ve diğer birçok Batı Pasifik/Mikronezya adası dahil birkaç Afrika-Pasifik ülkelerinin bir bölümünü kapsıyordu.
Almanya, 1914'te tüm kolonilerinin İtilaf Devletleri tarafından savaşın ilk haftalarında işgal edildiği Birinci Dünya Savaşı başladığında sömürge imparatorluğunun kontrolünü kaybetti. Ancak, birkaç sömürge askeri birimi uzak bölgelerde bir süre daha direnmeye devam etti: Alman Güneybatı Afrikası 1915'te, Kamerun 1916'da ve Alman Doğu Afrikası 1918'de teslim oldu.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Versay Antlaşması ile Almanya tüm kolonilerini kaybetmiştir. Alman sömürge imparatorluğu 1919'da varlığını sona erdirdi. Kaybedilen sömürgeleri geri kazanma planları, İkinci Dünya Savaşı boyunca devam etti ve çoğu zaman bunun Üçüncü Reich'ın bir hedefi olduğundan şüphelendi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Nijerya Protektorası</span> Afrika kıtasının orta batı kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1900 ile 1914 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Kuzey Nijerya Protektorası, Afrika kıtasının orta batı kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1900 ile 1914 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi. Bölge günümüzde Nijerya devletinin bir parçası halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Nijerya Protektorası</span> Afrika kıtasının orta batı kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1900 ile 1914 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Güney Nijerya Protektorası, Afrika kıtasının orta batı kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1900 ile 1914 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi. Bölge günümüzde Nijerya devletinin bir parçası halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Uganda Protektorası</span> Afrika kıtasının doğu kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1894 ile 1962 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Uganda Protektorası, Afrika kıtasının doğu kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1894 ile 1962 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi. Bölge günümüzde Uganda devletini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nijerya Kolonisi ve Protektorası</span> Afrika kıtasının batısında 1914 ile 1960 yılları arasında Büyük Britanya tarafından koloni bölgesi olarak yönetilen bölge

Nijerya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının batısında 1914 ile 1960 yılları arasında Büyük Britanya tarafından koloni bölgesi olarak yönetilen bölge.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Rodezyası</span> Afrika kıtasının güneyinde bir kısmın 1889 ile 1923 yılları arasında British South Africa Company(BSAC) tarafından kiralanarak işletilen bölgenin adı

Britanya Rodezyası, Afrika kıtasının güneyinde bir kısmın 1889 ile 1923 yılları arasında British South Africa Company(BSAC) tarafından kiralanarak işletilen bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Kongosu</span> Orta Afrikada eski Fransız kolonisi

Fransız Kongosu ya da Orta Kongo Bir zamanlar Kongo Cumhuriyeti'nin bugünkü bölgesini ve Gabon'un bazı kısımlarını ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ni kapsayan bir Fransız kolonisiydi. 1910'da, daha büyük Fransız Ekvatoral Afrikası'sının bir parçası haline geldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.