İçeriğe atla

Sébastien Le Prestre de Vauban

Sébastien Le Prestre
Hyacinthe Rigaud tarafından çizilmiş Maréchal Vauban portresi
Doğum15 Mayıs 1633
Saint-Léger-de-Fourcheret, Burgonya, Fransa Krallığı
Ölüm30 Mart 1707 (73 yaşında)
Paris, Fransa Krallığı
Defin yeriBazoches, Şu anda Les Invalides[1]
Bağlılığı Fransa
Branşı
  • Fransız Kraliyet Ordusu
    • Askeri mühendislik
Hizmet yılları1651–1703
RütbesiFransa Mareşali, 1703
KomutasıCommissaire général des fortifications (Tahkimatlardan Sorumlu Genel Komiser) (1678–1703)
Çatışma/savaşları
Ödülleri
İmza

Sébastien Le Prestre de Vauban (Sébastien Le Prestre, Seigneur de Vauban ya da marquis de Vauban; d. 15 Mayıs 1633 Saint-Léger-Vauban, Yonne, Burgonya - ö. 30 Mart 1707, Paris), Fransız general, mareşal ve XIV. Louis'in kale mimarıydı.[2]

Kökeni, gençliği ve Frond’da askeri hayatının başlangıcı

Sébastien le Prestre, sonrasında Marquis de Vauban, Burgonyalı toprak soyluları olan Urbain le Preste (1602-1652) ve Edmée (Aimée) Cormignolles’nin (1610-1670) çocuğu olarak Avallon’daki Saint-Léger-de-Foucheret’de dünyaya gelmiştir. Le Preste ailesi noter olarak çalışmaktaydı ve tarım ve ormancılıkla uğraşıyordu. Urbain le Preste Morvan kuzeyinde bulunan topraklarında o zamanda oralarda bilinmeyen bir aşılama tekniği ile uğraşmaktaydı. Vauban köyü ve topraklarını (bugün Niévre’de bulunmaktadır), sonrasında Sébastian le Preste ismini buradan almıştır, büyükdedesi Emery le Preste satın almıştır.

Öğrenci iken matematikte büyük bir yeteneğe sahipti. Yaklaşık 18 yaşında iken XIV. Louis’in kuzeni olan Prens Condé’nin alayında askeri öğrenciliğe başlamıştır ve kraliyete karşı olan soyluların oluşturduğu Fronde’de önemli bir konuma sahip olmuştur. Burada kale yapımıyla ilgili ilk deneyimlerini toplamıştır. 1653 yılında tutsaklığa düşmüştür. Kardinal Mazarin’in kendisi bu yetenekli ve umut verici genç askeri mühendisi, sonrasında en yüksek rütbeye kadar yükseleceği, kraliyet ordusuna katılmaya ikna etmiştir.

Sébastien Le Prestre de Vauban'in portresi. (1703 sonrası)

Kralın hizmetinde kariyeri

Vauban (sağ) Belfort'da mimarlık yaparken.

Vauban, 1654 yılında Mareşal Louis Nicolas de Clerville’in (1610-1677) asistanı olmuştur. Clerville, 1658 yılında, sonrasında Vauban’ın olacağı, savunma hatlarının üst amiri konumuna yükselmiştir. Aynı sene (1654) içerisinde Vauban, Stenay Kuşatması’nda yaralanmıştır. 1655 yılında –daha henüz 22 yaşında iken- Ingénieur ordinaire du roi (Kralın sıradan mühendisi) olarak tayin edilmiştir. 1656 yılında Mons'taki Saint-Gillain Kalesi’nin savunulmasından sonra Mareşal De La Fetré’nin birliğinde yüzbaşı ve bölük komutanı konumuna yükseldi. 1657 yılında ilk kez bir kuşatmayı (Montmedy) yönetmiştir. Sonrasında yönettiği Gravelines (1658), Ypern ve Oudenaarde’deki kuşatmalar Fransa’yı İspanya ile 1659 yılında yapılan barış anlaşmasında avantajlı konuma getirdi. Sonraki zamanlarda diplomatik görevler üstlenmiştir ve Colbert’in önerisi üzerine Alsas’daki Brisach kentinde savunma sistemi kurmaya görevlendirilmiştir. Bu olay üzerine hakkında görevini kötüye kullanma konusunda dava açılmışsa da bu davadan 1671 yılında beraat edilmiştir. 1665 yılında özellikle gerek yıllık gelirler ile gerekse de satılmasından elde edilebilecek gelir ile saygın bir konuma sahip olan Picardie alayında bir bölüğe sahip olmuştur.

1667 yılındaki İntikal Savaşı sırasında başarılı olarak Tournai, Douai ve Lille şehirlerini kuşatmıştır. Bunun sonucunda Fransa 1668 yılında İspanya ile imzalanan barış anlaşmasında avantajlı konuma gelmiştir. Vauban, Lille kentini kale haline getirmeye görevlendirilmiştir ve Savaş Bakanı Louvois’ın koruması sayesinde Mareşal de Clerville buranın Tahkimat Üst Amirliği'nden fiilen olsa da uzaklaştırılmıştır. (Resmi olarak bu unvanı 1677 yılında kaybetmiştir) Lille Kalesi Vauban’ın kendisine ait ilk büyük projesi olmuştur ve bu alandaki ilk şaheseri olarak görülür. Kalenin şeklini beşgen olarak seçmiştir ve kalenin yapımı 1667 yılından 1671 yılına kadar sürmüştür. Vauban Lille’in valisi olmuştur. 1668 yılında Dunkirk'in önemli bir savaş limanı olmasında çalışmıştır. Bunun için birkaç yıl boyunca gelgitlerde suyun indiği zamanlarda önceden depolanmış olan topraklarla kum bankları yapılmıştır.

Fransa-Hollanda Savaşı (1672den itibaren) sırasında Maastricht Kuşatmasında (1673) ilk kez paralel kazma tekniğini kullanmıştır. Bunun için Osmanlılar’ın Girit'in Fethi'ndeki Kandiye Kuşatması (1669) sırasında kullandığı tekniği kullanmıştır. Şehir 13 gün sonra ele geçirilmiştir. 1676 yılında Maréchal de camp rütbesine yükselmiş ve 1678 yılında Tüm Fransız Tahkimatların Genel Komiseri (Commissaire général des fortifications) ilan edilmiştir. Aynı sene içerisinde Hollanda ile yapılan savaş bitmiştir. Vauban artık ülkenin bütün sınırlarındaki tahkimatlardan sorumlu hale gelmiştir. 1684 yılında Luxemburg Kalesi’nin kuşatmasını ve sonrasında ise Versay Sarayı için su sağlama projesini yönetmiştir. Önerisine uymayarak 80 kmlik su kemeri yapılmaya çalışılmış ancak maddi yetersizlikten ve yeni çıkabilecek savaşların baskısından dolayı hiçbir zaman bitmemiştir. Diğer projeleri ise 1683’den 1700 yılına kadar Fransa’nın ilk deniz fenerlerinin yapımı ve geniş kapsamda kanal projeleri olmuştur. 1688 yılında Korgeneralliğe yükselmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Dome des Invalides". Musée de l'Armée Invalides. 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2019. 
  2. ^ "Sébastien Le Prestre Vauban". kaynakca.hacettepe.edu.tr. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1676-1681 yılları arasında yapılmış savaş

1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı veya Moskof Seferi, Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında yapılan ilk büyük savaştır. Bu savaş sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur. 5 yıllık savaş sonucunda henüz güçlenemeyen Rus Çarlığı yenilgi aldı ve 31 Ocak 1681 tarihinde Bahçesaray Anlaşması ile günümüzde Çigirin olarak adlandırılan yerde bulunan Çehrin Kalesi'ni ve Ukrayna'nın geri kalan kısmını Osmanlılara bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Dara Muharebesi</span>

Dara Savaşı, MS 530 yılında Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında, Dara Kalesi gerçekleşen savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Toulon</span> Fransada komün

Toulon, Güney Fransa'da ve Akdeniz kıyısında bulunan bir liman kenti. Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinde üçüncü büyük şehir olarak yer alır ve Var departmanı merkezidir.

Şeytan İbrahim Paşa ya da Melek İbrahim Paşa, Osmanlı devlet adamıdır. Mısır, Şam, Mora, Erzurum, Diyarbakır valiliği yaptı. 1683-1685 yıllarında Osmanlı egemenliğindeki Budin (Budapeşte) kentini savunan birliklerin kumandanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Les Invalides</span> Pariste bina kompleksi

Les Invalides ya da Hôtel national des Invalides, Paris'te bulunan, içinde pek çok farklı yapı barındıran, büyük ölçüde Fransa'nın askeri tarihiyle ilintili olan bir anıttır. 24 Şubat 1670 tarihinde, XIV. Louis'nin emriyle yapılmasına karar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fernand Léger</span> Fransız ressam (1881 – 1955)

Fernard Léger, 20. yüzyıl Paris Ekolü sanatçılarından başta gelen ressam, heykeltıraş, seramikçi ve film yapımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Portalet Kalesi</span>

Portalet Kalesi Fransa'nın Pyrénées-Atlantiques ili sınırları içinde Pireneler üzerinde yer alan bir tahkimattır. Aspe Nehrinin aktığı derin vadiye hâkim bir konuma kurulmuştur. Kale II. Dünya Savaşının ardından Nazi işbirlikçisi Vichy rejiminin önde gelen liderlerinin hapsedildikleri bir hapishane olarak kullanılmıştır. Bu liderlerden en tanınanı Mareşal Philippe Pétain olmuştur. Günümüzde Fransız Kültür Bakanlığı tarafından tarihi anıtsal yapılar içine dahil edilmiş ve turist ziyaretine açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1739)</span> 1739 yılında yapılan ve Belgradın tekrar Osmanlı İmparatorluğuna geçtiği kuşatma

Belgrad Kuşatması, 1739 yılında yapılan Belgrad'ın tekrar Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmesini sağlayan kuşatma.

<span class="mw-page-title-main">İç kale</span> bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmı

İç kale, bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmıdır. Tahkimatın dış bölümleri düşman eline geçtiğinde insanlar buraya sığınırdı. Önceleri ahmedek adıyla bilinirdi.

Yıldız kale, ilk olarak 15. yüzyılda İtalya'da görülen, Orta Çağ'da özellikle barutun ve topun muharebe alanlarına girmesiyle birlikte yapılmaya başlanan kale türevi bir tahkimattır.

<span class="mw-page-title-main">Kol Kalesi</span> Posofda bir kale

Kol Kalesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi (Kvelistsihe) veya Kuveli Kalesi (Kuelistsihe) olarak da bilinir. Türkçe "Kol" adı "Kveli" ya da "Kueli"den gelir. İlk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkan Kol Kalesi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel tahkimatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kuşatma makinesi</span> kuşatma savaşında şehir surlarını ve diğer surları yıkmak veya atlatmak için tasarlanmış makina

Kuşatma makinesi kuşatmalarda ağır kale kapılarını, kalın şehir surlarını ve diğer tahkimatları yıkmak veya üzerinden atlamak için tasarlanmış bir cihazdır. Bazıları sabittir, uzaktan düşman tahkimatlarına saldırmak için inşa edilirken diğerleri düşman tahkimatına ilerlemek için tekerleklere sahiptir.

Musée de l'Armée, Paris'in 7. bölgesindeki Les Invalides'te bulunan ulusal, askeri bir müzedir. Paris Metro istasyonları Invalides, Varenne ve La Tour-Maubourg tarafından ulaşım sağlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Claude François Bidal d'Asfeld</span> Fransız mareşal (1665 – 1743)

Claude François Bidal, marquis d'Asfeld Fransa'nın Fransız Mareşali idi.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1677)</span>

Çehrin Kuşatması, Özi Beylerbeyi Melek İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kolordusunun Kırım Hanı I. Selim Giray'la birlikte, Osmanlılara tâbi Kazak hetmanı Petro Doroşenko'nun Rusya'ya terkettiği Çehrin Kalesi'ne yönelik 3-29 Ağustos 1677 tarihleri arasındaki sonuçsuz kuşatması.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1678)</span>

Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1854)</span>

Silistre Kuşatması Kırım Savaşı'nda Rus Ordusu'nun Tuna'yı geçerek Silistre'yi kuşatmasıyla başlayan, ön çatışmalar dışında 41 gün boyunca devam eden kuşatma sonucunda Rus Ordusu'nun geri çekilmesiyle sonuçlanan kuşatmadır. Huruç hareketi ile Rus Ordusu'nun geri çekilmesini sağlayan Serdar-ı Ekrem Müşir Ömer Lütfi Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, taarruza geçerek Bükreş ve İbriş şehirlerine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Angelokastro</span>

Angelokastro Yunanistan'ın Korfu Adasındaki Bizans dönemi kalesidir. Adanın kuzeybatı kıyısındaki tepenin zirvesinde konumlanmıştır. Deniz seviyesinden 305 metre yükseklikte ve Korfu kentine hakim konumdadır. Adadaki en müstahkem mevzi konumundadır, adadaki Gardiki ve Kassiopi kaleleriyle beraber sistematik bir tahkimat bütünü oluşturur. Kalenin tam olarak ne zaman inşa edildiği bilinmemekle beraber I. Mihail Komnenos Dukas döneminde olduğu tahmin edilmektedir. Kale çok sayıda korsan saldırısının yanı sıra üç kez Osmanlı İmparatorluğunun kuşatma girişimine başarıyla karşı koymuş ve hiç fethedilmemiştir. Bugün İyon Adalarının en etkileyici kaleleri arasında değerlendirilmekte ve turizme açılmış durumdadır.