İçeriğe atla

Rönesans Barajı

Koordinatlar: 11°12′51″K 35°05′35″D / 11.21417°K 35.09306°D / 11.21417; 35.09306
Rönesans Barajı
Harita
Havza
KonumBenishangul-Gumuz Bölgesi, Etiyopya
Koordinatlar11°12′51″K 35°05′35″D / 11.21417°K 35.09306°D / 11.21417; 35.09306
Genel bilgiler
AmaçEnerji
DurumYapılıyor
SahibiEtiyopya Elektrik Gücü
İşletmeEthiopian Electric Power Corp
TürAğırlık barajı
Gövde dolgu tipiSSB - Silindirle Sıkıştırılmış Beton
Uzunluk1.780 m (5.840 ft)
Yükseklik155 m (509 ft)[1]
Oluşturduğu GölRönesans Baraj Gölü
Akarsu (gelen)Mavi Nil
Akarsu (giden)Mavi Nil
Göl alanı1.874 km2 (724 sq mi)
İrtifa± 640 m (2.100 ft)
Kurulu güç± 750 MW (0,75 GW)
Yıllık enerji üretimi± 15,76 GWh (56,7 TJ)
Kapasite faktörü28,6 %
Wikimedia Commons

Büyük Etiyopya Rönesans Barajı (Amharca: ታላቁ የኢትዮጵያ ሕዳሴ ግድብ, romanize: Tālāqu ye-Ītyōppyā Hidāsē Gidib), kısaca Rönesans Barajı veya Hedasi Barajı,[2] Nil'in iki kolundan biri olan Mavi Nil üzerinde Etiyopya'nın 2011 yılında yapmaya başladığı barajdır. Sudan sınırına 20 km mesafedeki baraj tamamlandığında 5-6 milyar MW elektrik üretmesi beklenmektedir. Afrika'daki en büyük, dünyanın ise yedinci hidroelektrik santrali tesisi olacak. Ekim 2019'da %70'i tamamlanan barajın su ile dolması havza ülkelerinin anlaşmalarına bağlı olarak 5 ile 15 yıl arasında sürmesi beklenmektedir.

Yapımı

Etiyopya'nın eski başbakanı Meles Zenawi 2011 yılında, Mısır'da iç karışıkların (Arap Baharı) olduğu bir devirde barajın inşa edeceğini duyurdu. 5 milyar $'lık maliyetin finansmanını büyük kısmı Çin bankaları[3] (Çin İthalat-İhracat Bankası) olmak üzere, Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası ve Afrika Gelişim Bankası sağlamaktadır. 2017'de bitmesi beklenen barajın ancak %60'ı bitirilebilmişti.[4]

İkili baraj

Baraj havzasında barajın üst seviyesinden daha alçakta bir alan bulunmaktadır. Bu alçak alandan baraj suyunun diğer bir vadiye kaçmasını engellemek amacıyla ikinci bir baraj seti yapılmıştır. Ana barajın yaklaşık 6 km GB yönündeki setin, yüksekliği 50 m, uzunluğu 5,2 km'dir. Sudan sınırına ana baraj gövdesinden daha yakındır (2,5-3,5 km). Kaya dolgulu kemer barajın zemini denizden 600 m yüksekliğindedir.

Sorunlar

Etiyopya Nil sularının %86'sı topraklarında doğmasına rağmen suyun ancak %3'ünden yararlanabilmektedir. 1929 ve 1959 anlaşmaları su üzerindeki hakkın çoğunu Mısır'a vermiş, Etiyopya göz ardı edilmiştir. Nil suyunun paylaşımı diğer kıyıdaş devletler henüz bağımsız değilken 1929 yılında İngiltere ve Mısır arasında yapılmıştır. 1959'da Sudan %7,7 olan hakkını ikinci bir anlaşma ile %25'e çıkarmıştır.[5] Tüm kıyıdaş ülkeler ile Mısır arasında suyun paylaşımı ile ilgili ciddi Su çatışması devam etmektedir.

2015 yılında Mısır, Sudan ve Etiyopya Nil suları paylaşımı ile ilgili yeni bir anlaşma ile İlkeler Deklarasyonu'nu imzaladılar. Bağlayıcılığı olmayan belge bir iyi niyet anlaşmasıdır. Anlaşma, üretilen elektriği ihracatında Mısır ve Sudan'a öncelik verilmesini ve barajın dolumu süresince adı geçen aşağı kıyıdaş ülkelerin haklarının gözetilmesini içermektedir.

6 Kasım 2019'da Abd'de Mısır, Sudan, Etiyopya ve Abd başkanlarının katıldığı toplantıda 15 Ocak 2020 tarihine kadar barajın doldurulması ve çalıştırılmasına karar verildi.[6]

ABD'de yapılan 6 Kasım 2019 toplantısı

Baraj sonrası

%83'ü elektrikten yoksun olan Etiyopya halkı enerjiye kavuşacak, elektrik ihracatından yılda 1 milyar $ kar edebilecektir.[4] Barajın yapımı sık sık Nil'in taşkınına uğrayan Sudan için de faydalı olacaktır. Mısır ve Sudan 25 milyar m3 su kaybına uğraması beklenmektedir. Mısır barajlarının elektrik üretiminin %20 ile 40 arasında düşecektir.[7] Baraj alanında yerleşik 30.000 kişi tahliye edilecektir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Kibaroğlu, Prof. Dr. Ayşegül (16 Nisan 2020). "Mısır ve Etiyopya arasında Rönesans barajı krizi". aa.com.tr. 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  2. ^ "Etiyopya Hedasi Barajı'nı 2. kez doldurmaya başladı: Mısır'dan tepki geldi". 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  3. ^ "Nil nehrinde Rönesans barajı çıkmazı". yenisafak.com. 30 Ekim 2019. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  4. ^ a b AYDIN, Ayşegül (2019). "Sınıraşan Sulardaki Yönetim Zorluğu Bağlamında Etiyopya-Mısır İlişkisi ve Büyük Rönesans Barajı". İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  5. ^ TANDOĞAN, Muhammed; YÜCEL, Osman Kağan. "NİL'İN PAYLAŞILMASI MESELESİ:HİDRO-DİPLOMASİ BAĞLAMINDA MISIR, SUDAN VE ETİYOPYA REKABETİ". DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  6. ^ "Afrika'nın En Büyüğü: Hedasi Barajı Hakkında 12 Bilgi". stratejikortak.com. 15 Ocak 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  7. ^ "Bir baraj iki ülke: Mısır ile Etiyopya arasında su savaşı tehlikesi". trthaber.com. 2 Kasım 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan</span> Doğu Afrikada bulunan bir ülke

Sudan, resmî adıyla Sudan Cumhuriyeti, Kuzey Doğu Afrika'da bir ülkedir. Başkenti Hartum, en yüksek nüfuslu şehri Omdurman'dır. Sudan kuzeyden Mısır, kuzey doğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Güney Sudan, batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzey batıdan da Libya'yla çevrilidir. Yüz ölçümü bakımından Afrika'nın en büyük üçüncü ülkesidir. Nil, Sudan'ı Batı ve Doğu Sudan olmak üzere ikiye ayırır. Hartum'un Rafediye bölgesi yakınlarında Beyaz Nehir ile Mavi Nehir birleşir. Sudan'ın ortasından, dış ilişkilerinde kültürel, toplumsal ve ekonomik olarak büyük rol oynayan Nil Vadisi geçer.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya</span> Afrikanın doğusunda, Afrika Boynuzunda, bir devlet

Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Elazığda bir baraj

Keban Barajı, Elazığ ilinin Keban ilçesinde, Fırat üzerinde, 1965-1975 yılları arasında inşa edilmiş olan elektrik enerjisi üretimi amaçlı barajdır. Beton ağırlık ve kaya dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 16.679.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 210,00 m, normal su kotunda göl hacmi 31.000,00 hm³ normal su kotunda göl alanı 675,00 km²'dir. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük dördüncü gölü olan Keban Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arap Birliği</span> 22 Arap ülkesinin üye olduğu uluslararası örgüt

Arap Birliği veya Arap Ligi, 22 Arap ülkesinin üye olduğu milletler arası bir örgüttür. Arap ülkeleri arasında ilk ittifak 1936'da Irak ve Suudi Arabistan arasında gerçekleşmiştir. 1944'te imzalanan İskenderiye Protokolü ile Arap Birliğinin temeli atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

Afrika Uluslar Kupası CAF ülkeleri için temel uluslararası futbol turnuvasıdır. İlk kez 1957 yılında düzenlenen turnuva, 1968'den beri her iki yılda bir düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Baraj</span> sulama ve elektrik üretimi amacıyla su biriktirmek için akarsu üzerine yapılan set

Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşa edilen su yapılarıdır. Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir. Çünkü;

<span class="mw-page-title-main">Güney Sudan</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Güney Sudan, resmî adıyla Güney Sudan Cumhuriyeti, Yukarı Nil havzasında denize kıyısı olmayan bir Doğu Afrika ülkesidir. Doğuda Etiyopya, kuzeyde Sudan, batıda Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneyde Uganda ve güneydoğuda Kenya ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Nil</span> Afrikadaki başlıca nehir ve dünyanın en uzun nehri

Nil, 6650 km. uzunluğu ile dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbarah olmak üzere üç ana kolu vardır. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'de oğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria Gölü'ne dökülür.

1976 Afrika Uluslar Şampiyonası Afrika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların Onuncu kez düzenlenenidir. Kupanın ev sahipliğini 19 Şubat-14 Mart tarihleri arasında Etiyopya yapmıştır. Turnuvayı Fas millî futbol takımı kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Nil</span>

Mavi Nil Etiyopya'da bulunan Tana Gölü kaynaklı nehir. Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini oluşturan en büyük iki koldan birisidir. Nehrin üst kesimleri Etiyopya'da pek çok kişi tarafından kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir. İncil Yaratılış 2'de belirtilen ve Cennet Bahçesinden dışarıya akan Gihon Nehri olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bayuda Çölü</span>

Bayuda Çölü Sudan'da modern Hartum şehrinin kuzeyinde; Kadabas'in batısında; Nübye Çölü'nun güneyinde bulunmaktadır. Sahra Çölü'nün bir parçasıdır ve bu çölün doğu kısmını oluşturmaktadır. Çöl Nil Nehrinin 4. ve 6. Kataraktları (cataract) arasında yaptığı gayet büyük kavisin içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bir Kuşak, Bir Yol</span>

Bir Kuşak, Bir Yol ya da Kuşak-Yol Projesi, Kuşak Yol Girişimi, Kuşak Yol İnisiyatifi veya OBOR, Çin devlet başkanı Şi Cinping'in 2013 yılı sonunda Orta Asya ve Güney Asya ülkelerine gerçekleştirdiği bir dizi ziyaret sırasında duyurduğu ve İtalya'nın da işbirliği ile 2049 yılında bitirmeyi planladığı, Çin-Roma medeniyeti birliği olarak da yorumlanan modern ipek yolu konseptini ifade etmektedir. Proje kapsamında güvenlik anlaşması Blackwater'ın kurucusu Erik Prince'in sahibi olduğu Frontier Services Group adlı güvenlik şirketi ile imzalanmıştır.

Sınıraşan sular, bir ülkeden doğan başka ülke ile sınır oluşturan veya başka ülkeye akan sınıraşan sulardır. Ülke sınırlarında doğup, yine sınırlar içinde sona eren akarsulara milli/ulusal akarsu denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya-Mısır Sudanı</span> Afrika kıtasının kuzeyinde Büyük Britanya ve Mısır kondominyumu olarak iki ülke tarafından 1899 ile 1956 yılları arasında yönetilen ve günümüzde Sudan ve Güney Sudanın bulunduğu bölge

Britanya-Mısır Sudanı, Afrika kıtasının kuzeyinde Büyük Britanya ve Mısır kondominyumu olarak iki ülke tarafından 1899 ile 1956 yılları arasında yönetilen ve günümüzde Sudan ve Güney Sudan'ın bulunduğu bölge. 1914 ile 1922 yılları arasında Mısır, Britanya himaye bölgesi olarak ilan edildiği için Britanya-Mısır Sudanı bu süreçte de facto olarak Britanya koloni bölgesi olarak yönetilmiştir.

Tekezé Barajı, Etiyopya'nın Amhara ve Tigray bölgesi sınırında yer alan çift eğimli bir kemer barajdır. Nil'in bir kolu olan ve dünyanın en derin kanyonlarından birinin içinden akan Tekezé Nehri üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya-Türkiye ilişkileri</span>

İki ülke arasındaki ilişkiler, Moritanya’nın bağımsızlığını kazandığı 1960’ı takip eden yarım yüzyıllık süreçte oldukça zayıf seyretmiş ve ülkenin ilk cumhurbaşkanı Muhtar Veled Dâde’nin 1974’te Türkiye’yi ziyareti dışında üst düzey bir ilişki kurulmamıştır. 2010 yılında dönemin Moritanya Cumhurbaşkanı Abdülaziz’in Türkiye ziyaretinin ardından iki ülke karşılıklı olarak büyükelçiliklerini açmış ve ikili ilişkilerde belirgin bir iyileşme görülmeye başlanmıştır. Takip eden süreçte bakanlıklar düzeyinde ziyaretler gerçekleşmeye ve iş birliği anlaşmaları imzalanmaya devam etmiştir. 2016 yılında Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve 2017’de Türkiye Ekonomi Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Moritanya ziyaretleri, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri güçlendirmiş, birçok ortak proje ve hibe programı üzerinde mutabakatlar sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır demografisi</span>

2020'de 100 milyondan fazla nüfusuyla Mısır, Nijerya ve Etiyopya'nın ardından Afrika'nın en kalabalık üçüncü ülkesidir. Mısır aynı zamanda Arap dünyasının, Orta Doğu'nun ve Akdeniz havzasının en kalabalık ülkesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.