İçeriğe atla

Rutka Laskier

Rutka (solda) ve Heniuś Laskier

Rutka Laskier (1929 Gdańsk - 1943 Auschwitz-Birkenau), Ocak 1943'te Będzin Yahudi gettosuna geldikten sonra Nisan 1943'e kadarki yaşantısını günlüğüne kaydettiği için "Polonyalı Anne Frank" olarak anılan genç kız.

Yaşamı

Laskier Polonya'da babası Jakub (Yakoov) Laskier'in banka memuru olarak çalıştığı Gdańsk kentinde doğdu. Zengin bir aileden geliyordu. Büyükbabası Młynarskiej Laskier-Kleinberg şirketinin ortaklarından biriydi. 1930'ların başlarında Laskier ailesiyle birlikte güney Polonya'da Będzin kentine taşındı. Kent babasının ebeveynlerinin geldikleri kentti. Bu kentte Laskier 1943 yılında Nazi işgali sırasında Lehçe 60 sayfalık bir günlük tuttu. Günlük 2007 yılına kadar yayınlanmadı.

Günlüğün son defa yazıldığı 24 Nisan 1943 tarihinden sonra Laskier ailesi Będzin'deki Yahudi gettosuna taşınmaya zorlandı. Laskier'in ailenin Ağustos 1943'te getirildiği Auschwitz toplama kampında gaz odasında 14 yaşında öldüğü sanılıyor. Ailenin Holocaust'tan kurtulan tek üyesi olan babası II. Dünya Savaşı'ndan sonra İsrail'e yerleşti, yeniden evlendi ve Zahava Scherz adında bir kızı oldu. Jakub Laskier ikinci kızına Rutka'dan hiç sözetmedi.

Günlük

Laskier 19 Ocak'tan 24 Nisan'a kadar ailesinin bilgisi dışında bir okul defterine kurşun kalemle ve mürekkeple günlük tuttu. Günlüğünde Nazi işgali altında tanık olduklarını, gettodaki günlük hayatı ve duygusal dünyasına ilişkin kimi noktaları yazdı. Ayrıca gaz odalarından ve kampların gettoda yaşayanlar üzerinde yarattığı korkudan bahsetti.

Günlük 19 Ocak'ta şu cümlelerle başlıyordu: "1943'te olduğumuza inanamıyorum, bu cehennem başlayalı dört yıl olmuş bile". Günlüğün son cümlelerinden biriyse şöyleydi: "Keşke artık bitti, sadece bir kez öleceksin diyebilseydim... Ama diyemiyorum. Çünkü tüm bu iğrençliklere rağmen yaşamak istiyorum ve gelecek günü bekliyorum."[1]

5 Şubat'ta Laskier umutsuzluğunu şöyle anlatıyordu: "Bu evden bir gün sarı yıldız takmadan çıkmama izin verileceğine hiç inanmıyorum. Hatta bu savaşın bir gün biteceğine de. Böyle bir şey olursa her hâlde sevinçten aklımı yitiririm. Ufacık bir inancım vardı hep, ama artık onu da yitirdim. Eğer Tanrı olsaydı, insanların canlı canlı ocaklara atılmasına, yeni doğmuş bebeklerin silahla öldürülmesine asla izin vermezdi"[2]

1943 yılında Laskier günlüğünü Stanisława Sapińska ile paylaşmıştı. Laskier ailesi kente taşındıklarında Sapińska ailesinin sahip olduğu eve taşınmışlar ve iki ailenin genç kızları arkadaş olmuştu. Daha sonra bu eve gettoya dahil edilmek üzere Naziler tarafından el kondu. Kurtulamayacağını düşündüğü bir gün Laskier günlüğü Sapińska'ya emanet etti. Sapińska günlüğü evin döşemesinde sakladı ve savaş sonunda tekrar eve dönerek günlüğü sakladığı yerde buldu. Daha sonra da 63 yıl boyunca günlüğü kimseye göstermedi. 2006 yılında yeğenine günlükten bahsetti. Yeğeninin ricası üzerine günlüğü yayınlamaya karar verdi. Kitabın yayınını Yad Vashem Yayınları üstlendi ve kitap 4 Haziran 2007'de Yad Vashem İsrail Holocaust Müzesi tarafından gerçekleştirilen törenle tanıtıldı. Törene Zahava Scherz de katıldı. Ayrıca törende Sapińska orijinal günlüğü müzeye armağan etti.

Sapińska ve Adam Szydłowski tarafından yayına hazırlanan orijinal Lehçe metin 2007 başında basıldı ve ayrıca İngilizce ve İbraniceye çevrildi.

Notlar

Kaynakça

  1. ^ "Polish 'Anne Frank' diary revealed"[], Etgar Lefkovits, The Jerusalem Post (5 Haziran 2007)
  2. ^ Bu da Anne Frank'ın Polonyalısı 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal (6 Haziran 2007)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Anne Frank</span> Hollandalı günlük yazarı ve Holokost kurbanı (1929-1945)

Annelies Marie "Anne" Frank, Yahudi kökenli Alman-Hollandalı günlük yazarıdır. II. Dünya Savaşı sebebiyle 1942'den 1944'e kadar işgal altındaki Hollanda'daki yaşamını yazdığı günlüğü daha sonra Anne Frank'in Hatıra Defteri adıyla basılmıştır. Frank bu sebeple Holokost'un en bilinen mağdurlarından biridir. Kendisi konu alan birçok kitap, tiyatro oyunu ve film bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Schindler</span> Holokost sırasında 1200 Yahudiyi ölümden kurtaran NSAİP üyesi Alman sanayici

Oskar Schindler SUO, Holokost sırasında işgal altındaki Polonya'daki 1200 Yahudi'yi, Bohemya ve Moravya Protektorası'ndaki emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek yaşamlarını kurtarmış Nazi Partisi üyesi bir Alman sanayiciydi. Bu davranışından ötürü 1993'te Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Majdanek toplama kampı</span>

Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Ülkümen</span> Türk diplomat

Selahattin Ülkümen, Türk diplomat. 1943'te Rodos başkonsolosluğu görevine getirilmiştir. Holokost sırasında, Rodos'tan sınır dışı edilmemeleri için adada yaşayan Yahudiler'e Türk vatandaşlığı verip onların hayatlarını kurtarmasıyla tanınır. Bu davranışından ötürü 1989'da Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Dürüstler</span> Holokosta maruz kalan yahudilere yardım eden gayri-yahudi kişilere verilen onursal sıfat

Uluslararası Dürüstler, İsrail Devleti'nin Naziler tarafından Holokost'a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır. Terim, Nuh’un evrensel kanunlarına itaat eden Yahudi olmayan insanları anlatan “dürüst Yahudi olmayan” kavramından gelir.

Holokost ile ilgili önemli araştırmalar;

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Holokost'u Anma Günü</span>

Uluslararası Holokost’u Anma Günü, II. Dünya Savaşı döneminde gerçekleşen Holokost trajedisini anan, uluslararası bir anma günüdür ve Ocak ayının 27’sine denk gelir. Nazi rejimi ve işbirlikçileri tarafından gerçekleştirilen, 6 milyon Yahudi ve diğer 11 milyon insanın hayatına mal olan soykırımı anar.

Westerbork Kampı II. Dünya Savaşı sırasında Hollanda'nın kuzeydoğusundaki Drenthe ilinde kurulan transit kamp. 1939 yazında Hollanda hükûmeti tarafından Hollanda'ya yasadışı yollardan giren Yahudiler için bir mülteci kampı olarak inşa edilmişti.

Ona Šimaitė Vilnius Üniversitesi'nde, II. Dünya Savaşı sırasında Vilna Gettosundaki Yahudilere yardım etmek ve onları kurtarmak için pozisyonunu kullanan Litvanyalı bir kütüphaneciydi. Uluslararası Dürüstler arasında yer almaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Anna Borkowska (rahibe)</span>

Anna Borkowska (Rahibelik öncesi soyadı Janina Siestrzewitowska) veya Rahibe Bertranda, Polonyalı bir Dominikan rahibe.

<span class="mw-page-title-main">Konstanty Rokicki</span> Lados Grubu üyesi

Konstanty Rokicki, Polonya konsolosluk memuru, Riga ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Konsolos Yardımısı, 1941–1943 yıllarında Yahudileri imha kamplarına gönderilmekten kurtaran sahte Latin Amerika pasaportlarını düzenleyen "Bern grubu", olarak da bilinen Yahudilerin Holokost'tan kurtarılması hareketi olan "Ładoś grubu” üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Holokost için ispatlar ve belgeler</span>

Nazi Almanyası'nın 1941 ve 1945 yılları arasında yaklaşık altı milyon Yahudi'yi öldürmesi olan Holokost, tarihte en iyi şekilde belgelenmiş soykırımlardan biridir. Tüm Yahudi kurbanlarını listeleyen bir belge olmamasına rağmen yaklaşık altı milyon Yahudi'nin öldürüldüğüne dair kesin kanıtlar vardır. Ayrıca; Nazilerin, Yahudileri imha kamplarında ve gaz vagonlarında öldürdüğüne ve bunu Nihai Çözüm planı altında sistematik olarak yaptığına dair kanıtlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Otto Frank</span>

Otto Heinrich „Pim“ Frank 1933'ten 1944'e ve 1945'ten 1953'e kadar Hollanda'da yaşayan Alman kökenli Hollandalı-İsviçreli bir tüccardı. Hatıra Defterini düzenlediği Anne Frank'ın babasıydı.

Friedrich " Fritz " Pfeffer, Hollanda'nın Nazi işgali sırasında Anne Frank ve ailesi ve Van Pels ailesiyle birlikte saklanan bir Alman diş hekimi ve Yahudi mülteciydi. Kuzey Almanya'daki Neuengamme toplama kampında can verdi. Pfeffer'a, Frank'in günlüğünde ona Albert Dussel takma adını vermişti ve yayının birçok baskısında ve uyarlamasında bu şekilde bilinmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bat-Sheva Dagan</span> Polonyalı-İsrailli Holokost mağduru eğitimci, psikolog, yazar ve konuşmacı (1925-2024)

Bat-Sheva Dagan, Polonyalı-İsrailli Holokost mağduru eğitimci, psikolog, yazar ve konuşmacı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi gettoları</span>

İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya'nın işgaliyle başlayan Nazi rejimi, Yahudileri ve bazen de Romanları, sömürülerini daha da artırmak için kasaba ve şehirlerin küçük bölümlerine ayırmak ve hapsetmek amacıyla Alman işgali altındaki Doğu Avrupa'da gettolar kurdu. Alman belgelerinde ve getto girişlerindeki tabelalarda, Naziler onlardan genellikle Jüdischer Wohnbezirk veya Wohngebiet der Juden olarak bahsediyordu ve her ikisi de Yahudi Mahallesi olarak tercüme ediliyordu. Holokost tarihçilerinin tanımladığı şekliyle açık gettolar, kapalı gettolar, çalışma, geçiş ve yıkım gettoları dahil olmak üzere birçok farklı tür vardı. Bazı durumlarda, topluca getto ayaklanmaları olarak bilinen, Alman işgaline karşı Yahudi yeraltı direnişinin mekanıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Anna Maria Hinel</span>

Anna Maria Hinel Polonyalı izci kızdı. II. Dünya Savaşı sırasında yeraltı bağımsızlık hareketinin aktivisti, Alman Nazi işgaline ait bir günlüğün yazarıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.