İçeriğe atla

Rusya imparatoru

Rusya imparatorları
Eski Monarşi
İmparatorluk
İmparatorluk bayrağı
Son imparator: II. Nikolay
1 Kasım 1894 - 15 Mart 1917
İlk hükümdar I. Petro
Son hükümdar II. Nikolay
Resmi konum Moskova Kremlini
Kışlık Saray
Petergof Sarayı
Katerina Sarayı
Atayan Irsî monarşi
Monarşi başlangıcı 2 Kasım 1721
Monarşi sonu 15 Mart 1917

Tüm Rusya'nın imparatoru ve otokratı[1] (Rusça: Император и Самодержец Всероссийский) 1721'den 1917'ye kadar Rusya hükümdarının resmi ünvanıydı.[2]

Ünvan, Rusya'nın Büyük Kuzey Savaşı'ndaki (1700–1721) zaferiyle bağlantılı olarak ortaya çıkmıştır ve Avrupa'da kabul edilen unvan sistemine uyarlanmış bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Önceki "Tüm Rusya'nın çarı ve büyük prensi" ünvanının ardılıdır. Ayrıca çar (veya "çaritsa") ünvanı, monarşi 1917'de kaldırılıncaya kadar halk arasında imparator (veya imparatoriçe) için kullanılmaya devam etmiştir.

Ünvan

Rus İmparatorluğu Temel Kanunları'nın ilk maddesi, "Tüm Rusya'nın imparatoru, mutlak hükümdardır. Onun yüce otoritesine sadece korkudan değil, aynı zamanda vicdanen de itaat etmeyi Tanrı'nın kendisi emreder" şeklindedir.[3]

20. yüzyılda imparatorun tam unvanı (Temel Kanunlar'ın 37. maddesi) şu şekildeydi:

Tanrı'nın Lütfu ile, Moskova, Kiev, Vladimir, Novgorod; Kazan çarı, Astrahan çarı, Polonya çarı, Sibirya çarı, Tavrida Guberniyası çarı, Gürcistan çarı; Pskov lordu ve Smolensk, Litvanya, Volinya, Podolya, Finlandiya büyük prensi; Estland, Livland, Courland, Semigalia, Samogitya, Belostok, Karelya, Tver, Yugra, Perm, Vyatka, Bolgar ve diğerlerinin prensi; Nijniy Novgorod, Çernihiv, Ryazan, Polotsk, Rostov, Yaroslavl, Beloozero, Udorya, Obdorya, Kondia, Vitebsk, Mstislav ve kuzey ülkelerinin tümünün lordu ve büyük prensi; İberya, Kartli ve Kabardiya topraklarının ve Ermeni eyaletlerinin lordu; Çerkes ve Dağlı prenslerin ve diğerlerinin hükümdarı; Türkistan lordu; Norveç'in varisi; Schleswig-Holstein, Stormarn, Dithmarschen ve Oldenburg dükü ve diğerleri.[4]

Tarihçe

I. Petro, Rusya'nın Avrupa'daki devletler sistemi içindeki konumunu güvence altına almayı ve özellikle Kutsal Roma imparatoru'na denk bir ünvan oluşturmak istedi.[5] Poltova Muharebesi'ndeki zaferinin ardından I. Petro, imparator ünvanı meselesini Viyana mahkemesine taşıdı.[5] 1717'de I. Petro, imparator unvanını kullanma hakkı olduğunu savunarak bu iddiasını, I. Maximilian'ın III. Vasili'ye gönderdiği mektuba dayandırdı.[6]

Bütün Rusya'nın imparatoru unvanı, Büyük Kuzey Savaşı'ndaki zaferinden ve Eylül 1721'de Nystad Antlaşması'nın imzalanmasından sonra, I. Petro imparator ünvanını aldı. Yönetim Senatosu ve Sinod tarafından ünvan tescillendi ve kullanılmaya başlandı.

İmparatorların listesi

Ana madde: Rus hükümdarları listesi
İsimÖmürHükümdarlık başlangıcıHükümdarlık sonuNotlarAileResim

I. Petro
  • Пётр Вели́кий
    Büyük Petro
9 Haziran 1672
—
8 Şubat 1725		çar olarak:
2 Haziran 1682
imparator olarak:
2 Kasım 1721		8 Şubat 1725İmparator ünvanını oluşturduRomanov

I. Katerina
  • Екатери́на I Алексе́евна
15 Nisan 1684
—
17 Mayıs 1727		8 Şubat 172517 Mayıs 1727I. Petro'nun eşiSkavronsky [ru] (doğuştan)
Romanov (evlilik ile)

II. Petro
  • Пётр II Алексеевич
23 Ekim 1715
—
30 Ocak 1730		18 Mayıs 172730 Ocak 1730Romanov

Anna İvanovna
  • Анна Иоанновна
7 Şubat 1693
—
28 Ekim 1740		15 Şubat 173028 Ekim 1740V. İvan'ın kızıRomanov

VI. İvan
  • Иван VI
23 Ağustos 1740
—
16 Temmuz 1764		28 Ekim 17406 Aralık 1741V. İvan'ın büyük torunu
Bebekken tahttan indirildi, hapsedildi ve öldürüldü		Mecklenburg-Brunswick-Romanov

Yelizaveta
  • Елизаве́та
29 Aralık 1709
—
5 Ocak 1762		6 Aralık 17415 Ocak 1762I. Petro ve I. Katerina'nın kızıRomanov

III. Petro
  • Пётр III Фёдорович
21 Şubat 1728
—
17 Temmuz 1762		9 Ocak 17629 Temmuz 1762I. Petro'nun torunu
Öldürüldü		Holstein-Gottorp-Romanov

II. Katerina
  • Екатерина Алексеевна
    Catherine the Great
2 Mayıs 1729
—
17 Kasım 1796		9 Temmuz 176217 Kasım 1796III. Petro'nun eşiAscania (doğuştan)
Holstein-Gottorp-Romanov (evlilik ile)

I. Pavel
  • Па́вел I Петро́вич
1 Ekim 1754
—
23 Mart 1801		17 Kasım 179623 Mart 1801III. Petro ve II. Katerina'nın oğlu
Suikast sonucu öldürüldü		Holstein-Gottorp-Romanov

I. Aleksandr
  • Александр Павлович
23 Aralık 1777
—
1 Aralık 1825		23 Mart 18011 Aralık 1825I. Pavel ile Sophie Dorothea'nın oğlu
Polonya'nın İlk Romanov kralı ve Finlandiya büyük prensi		Holstein-Gottorp-Romanov

I. Nikolay
  • Николай I Павлович
6 Temmuz 1796
—
2 Mart 1855		1 Aralık 18252 Mart 1855I. Pavel ile Sophie Dorothea'nın oğluHolstein-Gottorp-Romanov

II. Aleksandr
  • Алекса́ндр II Никола́евич
29 Nisan 1818
—
13 Mart 1881		2 Mart 185513 Mart 1881I. Nikolay ve Prusyalı Charlotte'un oğlu
Suikast sonucu öldürüldü		Holstein-Gottorp-Romanov

III. Aleksandr
  • Алекса́ндр III Алекса́ндрович
10 Mart 1845
—
1 Kasım 1894		13 Mart 18811 Kasım 1894II. Aleksandr ve Maria Aleksandrovna'nın oğluHolstein-Gottorp-Romanov

II. Nikolay
  • Николай II Алекса́ндрович
18 Mayıs 1868
—
17 Temmuz 1918		1 Kasım 189415 Mart 1917III. Aleksandr ve Mariya Fyodorovna'nın oğlu
Şubat Devrimi sırasında tahttan indirildi
Bolşevikler tarafından ailesiyle birlikte katledildi		Holstein-Gottorp-Romanov

Kaynakça

  1. ^ Ferro, Marc (1995). Nicholas II: Last of the Tsars (İngilizce). Oxford University Press. s. 36. ISBN 978-0-19-509382-7. 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 
  2. ^ Stone, Bailey (2014). The Anatomy of Revolution Revisited: A Comparative Analysis of England, France, and Russia (İngilizce). Cambridge University Press. s. 65. ISBN 978-1-107-04572-9. 
  3. ^ "Chapter One On the Essence of Supreme Sovereign Power, Article 7." 5 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Russian Imperial House: Official site of the Romanov Dynasty. Erişim tarihi: 26 Haziran 2019.
  4. ^ "On the Title of His Imperial Majesty and the State Coat of Arms" 9 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Russian Imperial House: Official site of the Romanov Dynasty. Retrieved 26 June 2019.
  5. ^ a b Madariaga, Isabel de (2014). Politics and culture in eighteenth-century Russia: collected essays. Abingdon, Oxon: Routledge. ss. 25-32. ISBN 9781317881902. 
  6. ^ Massie, Robert K. (1991). Peter the Great: His Life and World (İngilizce). Wings Books. ISBN 978-0-517-06483-2. 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çar</span> bazı Slav ülkelerinde monarşik unvan

Çar kelimesinin kökeni Sezar'a dayanır. Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra diğer birçok imparatorluk Roma İmparatorluğu'nun devamı ve Sezar'ın varisi olduğunu iddia etmiş ve tüm Avrupa'da egemenlik hakkı iddia etmiştir. Bu imparatorluklar Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) ve Rus İmparatorluğu'dur. Osmanlı'da Sezar'ın unvanını ilk Fatih Sultan Mehmet Kayzer-i Rum şeklinde kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksey (Rusya)</span> Rus çarı (1629-1676; çar 1645-1676)

I. Aleksey veya tam adıyla Aleksey Mihayloviç Romanov, 1645-1676 arasında hüküm sürmüş Rus çarı. Saltanatında Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu ile savaştı. Stenka Razin'in isyanını bastırdı. Öldüğünde Rusya sınırları yaklaşık 2.000.000.000 akre (8.100.000 km2) dönüme sahipti.

<span class="mw-page-title-main">I. Pavel (Rusya)</span> Rus hükümdar (1754-1801; çar 1796-1801)

Pavel Petroviç, 1796 ile 1801 yılları arasındaki Rusya imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Sezar (unvan)</span> Kayser (Sezar), Roma imparatorlarına verilen bir unvan

Sezar, Jül Sezar'ın ölümünün ardından Roma İmparatorluğu'nda imparatorlara verilen bir ünvan. Tetrarşi döneminde, en yüce ünvan olan Augustus ünvanını taşıyan imparatorun emri altında çalışan alt-imparatorlara Sezar ünvanı verildi. Bu dönemde Sezar ünvanı taşıyan yardımcılar, Augustus'un emri altında halefleri olarak bulunur ve Augustus'un ölümü veya görevi bırakması sonrası onların yerlerine geçip Augustus olurlardı. Esas imparator Augustus'un yokluğunda, Sezar ünvanını taşıyan yardımcılar bazen imparator olarak da anılırlardı ama esas güç Augustus olduğundan ona hesap vermekle yükümlüydüler.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Knezliği</span>

Moskova Knezliği ya da Moskova Dukalığı, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Başlangıçta Altın Orda Devleti'ne bağlı olan Moskova Prensliği Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefi olup 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rusya Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar IV. İvan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya tarihi</span> Rus kökenli bir tarih

Rusya tarihi, Doğu Slavları'nın tarihleriyle başlar. Özellikle Rus tarihinin geleneksel başlangıç tarihi 862 yılında kuzeyde Vikingler tarafından yönetilen Rus devletinin kuruluşuna dayanmaktadır. Staraya Ladoga ve Novgorod İskandinavya'dan gelen göçmenler ile birlikte Slav ve Fin-Ugorlar'ın yeni birliğinin büyük şehirleri oldular. Novgorod prensi Oleg 882 yılında Kiev'i elegeçirdi, böylece Doğu Slavları'nın kuzey ve güney topraklarını tek bir otorite altında birleştirmiş oldu. Devlet, 988 yılında Bizans aracılığıyla Hristiyanlık'ı benimsedi bu gelecek milenyum boyunca Bizans ve Slav kültürlerinin sentezi olan Ortodoks Slav kültürünün başlangıcı oldu. Kiev Rus 1237-1240 Moğol istilaları ile bölündü ve bu istilaların sonucu olarak nüfusunun önemli birçoğunu kaybetti.

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

<span class="mw-page-title-main">III. Petro (Rusya)</span>

III. Petro veya Petro Feodoroviç, tam adı Karl Peter Ulrich,, 5 Ocak 1762'den 9 Temmuz 1762'ye değin Rusya imparatoru.

Bugüne dek kullanılmış başlıca soyluluk unvanları şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Sebastokrator</span>

Sebastokratōr, Geç Bizans İmparatorluğu kıdemli saray ünvanıdır. Ayrıca İmparatorluğun komşusu ve etkisindeki devletlerde de kullanılmıştır. Sebastokratores karısına verilen dişil ünvan sebastokratorissa, sebastokratitsa idi.

<span class="mw-page-title-main">Romanov Hanedanı</span> 1613-1917 yılları arasında Rusyanın hükümdar kraliyet ailesi

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Rurik Hanedanı</span>

Rurik Hanedanı, rivayete göre 862 yılında Novgorod'a yerleşen Vareg prensi Rurik tarafından kurulmuştur. Rurikler, Kiev knezliği ve daha sonra Moskova knezliğini yöneten hanedan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Fyodor</span> Rus hükümdar (1661-1682; çar 1676-1682)

III. Fyodor (Teodor) Alekseyeviç Romanov ; 9 Haziran 1661 – 7 Mayıs 1682), 1676 ve 1682 yılları arasında hüküm sürmüş, Romanov hanedanına mensup Rus çarıdır.

<span class="mw-page-title-main">V. İvan</span> Rus hükümdar (1666-1696; çar 1682-1696)

V. İvan Alekseyeviç Romanov ; 6 Eylül 1666 Moskova – 8 Şubat 1696 Moskova), 7 Mayıs 1682 ve 8 Şubat 1696 tarihleri arasında hüküm sürmüş, Romanov hanedanına mensup Rus çarıdır. Önemli fiziksel ve zihinsel sorunları vardı.

<span class="mw-page-title-main">I. Vasili</span> Moskova Büyük Prensi (1371-1425; hd. 1372-1425)

I. Vasili veya Vasili Dmitriyeviç,, 1389-1425 arasında Moskova Büyük Prensi.

<span class="mw-page-title-main">Karışıklık Dönemi</span> Rusya Tarihinde bir dönem.

Karışıklık Dönemi veya Dertler Dönemi Rusya tarihinde kaos, kıtlık ve anarşi boşluğunun ülkeyi yönettiği döngüsel dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans bürokrasi ve aristokrasisi</span> Bizans İmparatorluğu hükûmeti

Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'ndan miras kalan karmaşık bir aristokrasi ve bürokrasi sistemine sahipti. Hiyerarşinin zirvesinde imparator duruyordu; ancak "Bizans bir cumhuriyetçi mutlak monarşiydi ve ilahi haklara sahip bir monarşi değildi". İmparatorluk verasetiyle ilgili yazılı yasalar yoktu ve Roma Cumhuriyeti hiçbir zaman resmen kaldırılmadı, bu nedenle İmparator, hem Senato (Synkletos) hem de Ordu tarafından resmi olarak seçilmeliydi. Gerçekte, Senato yetkisi zamanla ciddi şekilde kısıtlandı ve Ordu pratikte seçim konusunda tekel konumuna geçti. Ayrıca, yarı cumhuriyetçi bir varlık iken, İmparatorlar genellikle çocuklarının halefini dolaylı yollarla, örneğin onları ortak imparator olarak atamak gibi, sağlamayı başardılar. Yazılı veraset kanunlarının ve usullerinin yokluğu ve İmparatorluğun askerileştirilmiş devleti, çok sayıda darbe ve isyana yol açarak, Malazgirt yenilgisi gibi birçok feci sonuçlara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık prensesi</span> Kraliyet unvanı

Birleşik Krallık prensesi Birleşik Krallık hükümdarlarının kızlarına ya da kız torunlarına verilen kraliyet unvanıdır. Hükümdar tarafından letters patent yayınlanarak kullanılmasına izin verilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.