İçeriğe atla

Rusya Anayasası

Rusya Federasyonu Anayasası
Rusya Anayasasının devlet başkanlığına ait kopyası.
Özgün adКонституция Российской Федерации
Onaylanma12 Aralık 1993
Yürürlük25 Aralık 1993
KonumMoskova Kremlini

Günümüz Rusya Federasyonu Anayasası (RusçaКонституция Российской Федерации, Konstitutsiya Rossiyskoy Federatsii; Rusça telaffuz: [kənsʲtʲɪˈtutsɨjə rɐˈsʲijskəj fʲɪdʲɪˈratsɨɪ]), 12 Aralık 1993'te yapılan referandumla kabul edildi. Rusya Anayasası yayımlandığı tarih olan 25 Aralık 1993'te yürürlüğe girdi ve Sovyet cumhuriyeti sistemini yürürlükten kaldırdı. Günümüz anayasası, 1936 Sovyet Anayasasından sonra Rusya tarihinin en uzun süre yürürlükte kalmış olan anayasasıdır.

1993 Anayasa Konferansı'na 800'ün üzerinde kişi katıldı. Sergei Alexeyev, Sergey Shakhray ve kimi zaman Anatoly Sobchak'ın anayasayı birlikte yazdığı kabul edilir. Anayasa metnine Mikhail Speransky'nin anayasa projesi ile günümüz Fransa Anayasası ilham vermiştir.[1]

12 Aralık 1993'te bir anayasa referandumu yapıldı. Kayıtlı seçmenlerin %54,8'ini oluşturan 58.187.755 kişi seçime katıldı. Bunların 32.937.630'u, yani %54,5'i Anayasanın yürürlüğe girmesi yönünde oy kullandı.[2] Yeni anayasa, Sovyetler Birliği döneminin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne ait 1978 Anayasası'nı yürürlükten kaldırdı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)</span> Türkiye Cumhuriyetinin anayasası (1961–1982)

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya 1961 Anayasası, 9 Temmuz 1961 tarihli referandum ile kabul edilen ve 12 Eylül Darbesi'ne kadar yürürlükte olan anayasadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Anayasası</span>

Çin Anayasası resmi adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası Çin'deki en üst kanundur. Yürürlükte olan anayasa, 1988, 1993, 1999 ve 2004'teki değişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi'nde değiştirilmiş olandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, 1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; giriş, genel ilkeler, temel haklar ve yurttaşların görevleri, (Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı, ulusal bayrak ve devlet armaları bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1993 Rusya anayasa krizi</span> SSCBnin dağılmasından sonra Rusyada, Devlet Başkanı ile Parlamento arasında çıkan ve silah kullanarak sona erdirilen siyasi kriz

1993 Rusya anayasa krizi, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya'da Rusya Devlet Başkanı ile Rusya Parlamentosu arasında çıkan ve silahlı kuvvet uygulanmasıyla sona eren siyasi kriz. İki kurum arasında var olan siyasi gerilim 21 Eylül 1993 günü Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in Parlamentoyu ve Yüksek Sovyeti fesh etmesi kararını açıklamasıyla zirveye çıkar. O zamanki anayasaya göre devlet başkanının parlamentoyu fesih yetkisi bulunmamaktaydı. Ancak Yeltsin 1993 yılı Nisan ayında yapılmış olan referandum sonuçlarını kendisini haklı çıkartmak için kullanmıştır. Buna karşılık parlamento Yeltsin'i görevden alarak yerine Devlet Başkan Yardımcısı Aleksandr Rutskoy'u geçirdi.

1936 Sovyet anayasası, 5 Aralık 1936 tarihinde kabul edilen Sovyetler Birliği'nin ikinci anayasasıdır.

1999 Venezuela Anayasası, Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti'nin yürürlükteki 26. anayasasıdır. 1999 yılında referandum sonucu oluşturulan ve anayasa yazımıyla görevli kurucu meclis tarafından yazılmıştır. Taslak halinde hazırlanan metin 1999 yılı Aralık ayında kabul edilerek 1961 Anayasasının yerine geçmiştir. 1961 Anayasası Venezuela'nın 1811 yılındaki bağımsızlığından beri oluşturulan 26 anayasadan en uzun süre yürürlükte kalandı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası</span> Azerbaycanın en üstün hukuk kaynağı ve temel kuruluş belgesi

Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası, Azerbaycan'ın en üstün hukuk kaynağıdır ve temel kuruluş belgesidir. Yeni anayasa 12 Kasım 1995 yılında halk oylaması-referandum yoluyla kabul edilmiş ve 27 Kasımda yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1977 Sovyet Anayasası</span> 7 Ekim 1977de Yüksek Sovyet oturumunda kabul edilen SSCBnin üçüncü ve son anayasası

1977 Sovyet Anayasası veya Leonid Brejnev'e atıfla Brejnev Anayasası, 7 Ekim 1977'de Yüksek Sovyet'in yedinci (özel) oturumunda oy birliği ile kabul edilen SSCB'nin üçüncü ve son anayasası. Anayasa daha önce 1924, 1936 ve 1977 yılında toplam üç defa değiştirilmiştir. Anayasanın resmî adı "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Anayasası " 'dır.

İsviçre Federal Anayasası, İsviçre'nin üçüncü ve şimdi geçerli olan anayasasıdır. Bu anayasa 26 kantondan oluşan İsviçre Konfederasyonunun hukuksal çerçevesini tanımlar, bireysel ve grup haklarını içeren temel bir belgedir. Ayrıca kantonlar ve konfederasyonun sorumluluklarını ve federal devlet kurumlarının nasıl oluşacağını belirler.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği referandumu</span>

Sovyetler Birliği'nde 1991 Referandumu, 17 Mart 1991'de Sovyetler Birliği’nin korunması için yapılan referandum. Referandumda halka "eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz?" sorusu yöneltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası</span>

1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde 12 Nisan 1978 tarihinde kabul edilen anayasa.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Cumhuriyeti Anayasası</span> Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti’nin anayasası

Başkurdistan Cumhuriyeti Anayasası, Başkurdistan Cumhuriyeti’nin anayasasıdır. Anayasa hükümetin ulusal görevlerinin çerçevesini tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Anayasası</span>

Belarus Anayasası, Belarus'un en üst düzey yasası. Anayasayla çelişen tüm kanunlar geçersizdir. Ülkenin Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesinden üç yıl sonra, 1994'te, kabul edilen metin Belarus devleti ve hükûmetinin çerçevesini çizerek, vatandaşlarının hak ve özgürlüklerini sıralar. Anayasa, ülkenin eski yasama organı Beyaz Rusya Yüksek Sovyeti tarafından oluşturulmuş ve vatandaşlar ile hukuk uzmanlarının katkılarıyla şekillendirilmiştir. Anayasa metni bir başlangıç, 9 kısım ve 146 maddeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">1918 Sovyet Rusya Anayasası</span>

1918 Sovyet Rusya Anayasası veya Rusya Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası, Ekim Devrimi sonrası iktidara Bolşeviklerin gelmesi sonrası kurulan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde 1918-1925 yılları arasında yürürlükte olan anayasa. İşçi sınıfının sosyalist bir devlette resmen bir egemen sınıf olarak tanındığı ve proletarya diktatörlüğünün bir ilke olarak tanımlandığı ilk anayasa olma özelliği taşır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Anayasası</span> Suriye Arap Cumhuriyetinin anayasası

Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasası, 26 Şubat 2012'de kabul edildi ve 13 Mart 1973'te yürürlüğe girmiş olan anayasanın yerini aldı. Mevcut anayasa, Suriye Arap Cumhuriyeti devletinin temel işlevini özetlemektedir. Suriye'nin karakterini Arap, demokratik ve cumhuriyetçi olarak belirler. Ayrıca, Pan-Arabizm ideolojisine uygun olarak, ülkeyi Arap dünyasının bir bölgesi ve halkını Arap ulusunun ayrılmaz bir parçası olarak tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Anayasası</span>

Kuzey Makedonya Anayasası, Kuzey Makedonya'nın hükûmet sistemini ve temel insan haklarını ana hatlarıyla belirleyen kodlanmış bir anayasadır. O zamanki Makedonya Cumhuriyeti Parlamentosunda 17 Kasım 1991'de kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan Anayasası</span>

Kırgızistan Anayasası, Kırgız Cumhuriyeti'nin en yüksek yasasıdır. Kırgızistan, ülkenin 1991 yılında Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmasından bir buçuk yıl sonra, 1993 yılında ilk anayasasını kabul etmiştir. Son değişiklikleri Nisan 2021'de kabul edilen anayasa birkaç revizyondan geçmiştir.