İçeriğe atla

Rusya'daki Yahudilerin tarihi

Rusya Yahudileri
יהדות רוסיה
Русские евреи
Dünyanın en büyük Yahudi müzesi olan Moskova'daki Yahudi Müzesi ve Hoşgörü Merkezi.
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 İsrail1,200,000[1]
 ABD350,000[2]
 Almanya178,500[3]
 RusyaFarklı tahminler verildi: Muhtemelen Yahudi kökenli 200.000/500.000 kişiden kendini tanımlayan 157.763-194.000 kişi çekirdek Yahudi nüfusu (2010 sayımı):[4][5][6]
1 milyon Yahudi asıllı kişi (Rusya Yahudi Toplulukları Federasyonu, 2015)[7]
 Avustralya10,000–11,000[8]
Diller
Din
Yahudilik (%31), Yahudi ateizmi (%27),[9] Dinsizlik (%25), Hristiyanlık (%17)[9][10]
Samara'daki Samara Koral Sinagogu. 1929'da Sovyet Hükümeti tarafından kapatıldı.

Rusya'daki Yahudilerin ve tarihsel olarak onunla bağlantılı bölgelerin tarihi en az 1.500 yıl öncesine dayanıyor. Rusya'daki Yahudiler tarihsel olarak büyük bir dini diasporayı oluşturmuşlardır; Rus İmparatorluğu bir zamanlar dünyadaki en büyük Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapıyordu.[11] Bu topraklarda, birçok farklı bölgedeki Aşkenazi Yahudi toplulukları gelişti ve modern Yahudiliğin en belirgin teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirirken, aynı zamanda anti-Semitik ayrımcı politikalar ve zulüm dönemleriyle karşı karşıya kaldılar. Bazıları, 21. yüzyılın başından beri Rusya'daki Yahudi cemaatinde bir "rönesans" olduğunu belirttiler.[12] Ve bugün, Rusya'nın Yahudi nüfusu hala Avrupa'nın en büyük Yahudi nüfusları arasındadır.[13]

Kaynakça

  1. ^ "Monthly Bulletin of Statistics". Cbs.gov.il. 4 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: March 22, 2011. 
  2. ^ Kliger, Sam (June 14, 2004). "Russian Jews in America: Status, Identity and Integration" (PDF). AJCRussian.org. The American Jewish Committee. 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  3. ^ "German Jews more than victims, community head says". Jewish Journal. 5 Ocak 2011. 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ DellaPergola, Sergio (2 Kasım 2012). "World Jewish Population, 2012" (PDF). North American Jewish Data Bank. April 22, 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: July 21, 2013. 
  5. ^ Tolts, Mark (2014). Rebhun, Uzi (Ed.). Sources for the Demographic Study of the Jews in the Former Soviet Union. The Social Scientific Study of Jewry: Sources, Approaches, Debates. XXV11. Institute of Contemporary Jewry, The Hebrew University of Jerusalem/Oxford University Press. s. 170. ISBN 9780199363490. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  6. ^ Ruvinskiy, Vladimir (24 Ekim 2010). "Russian census to find large Jewish drop, expert predicts". Jewish Telegraphic Agency. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. 
  7. ^ В России проживает около миллиона иудеев 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Interfax, 26 февраля 2015 года
  8. ^ Gruzman, Emmanuel (May 12, 2018). "Russian-speaking Jews in Australia: more difficulties at first but more satisfied at last". plus61j.net.au. 12 Mayıs 2018. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2018. 
  9. ^ a b Arena – Atlas of Religions and Nationalities in Russia 6 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Sreda.org Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "ArenaAtlas" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  10. ^ 2012 Survey Maps 20 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "Ogonek", № 34 (5243), August 27, 2012. Retrieved September 24, 2012.
  11. ^ "Table of Ratios of Jewish to Total Population in the Principal Countries and Cities of the World". Jewish Encyclopedia. 1 Ocak 1906. 28 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  12. ^ Renaissance of Jewish life in Russia 30 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. November 23, 2001, By John Daniszewski, Chicago Tribune
  13. ^ "Jews". Pew Research Center. 18 Aralık 2012. 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mizrahi Yahudileri</span> Kuzey Afrika ve Orta Doğudaki yerli Yahudi soyundan gelen kişiler

Mizrahi Yahudileri veya İbranice -im eki kökenli Mizrahim, doğulu anlamına gelip Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Asya ve Kafkasya'daki Yahudilere verilen genel addır. İsrail'de ise "Mizrahi" terimi daha çok Arap dünyasındaki ve Arap dünyasına komşu ülkelerdeki Yahudilere denir. Irak, Suriye, Lübnan, Yemen, İran, Afganistan, Buhara, Mağrib Yahudileri, Berberi, Kürt, Azerbaycan, Dağıstan, Hindistan, Pakistan Yahudileri ve Çerkes Yahudileri başlıca Mizrahi Yahudileridir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi 2000 yıl öncesine dayanır.

Azerbaycan Yahudileri Azerbaycan'da yaşayan Yahudilere denir.

<span class="mw-page-title-main">Umman'daki Yahudilerin tarihi</span>

Eskiden yüzyıllar boyunca Yahudilerin varlğı süren Umman'da bugün bir Yahudi cemaati bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi antik çağlardan bu yana bugün Suudi Arabistan'da bulunan topraklar üzerindeki Yahudi tarihi anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiler</span> Orta Doğu kökenli etno–dinî grup ve antik millet

Yahudiler veya Yahudi milleti, tarihî İsrail ve Yehuda'nın İsrailoğulları ve İbranilerinden köken alan bir etno-dinî grup ve millettir. Yahudilik, Yahudi milletine özel etnik bir din olduğundan Yahudi etnisitesi, milleti ve inancı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişki içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 1. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) I. Kongresi Rus İmparatorluğu'nun Minsk şehrinde 1-3 Mart 1898 tarihinde, Rumyantsev isimli bir demiryolu işçisinin evinde, büyük bir gizlilik içinde yapıldı. Öncelikle, Kongrenin yapılmasına yol açan tarihsel gelişimelere kısaca göz atmak faydalı olacaktır.

Rusya'da din çeşitliliği oldukça fazladır; Ortodoks Hristiyanlık en yaygın inançtır, ancak dinsiz kişiler ve diğer inançlara sahip önemli azınlıklar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu'nda antisemitizm</span>

Rusya İmparatorluğunda antisemitizm, çok sayıda pogrom ve Rus Ortodoksluğuna geçmedikleri sürece Yahudilerin Rusya'nın içine göç etmesinin yasak olduğu Soluk Yerleşiminin belirlenmesini içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Pogromu (1881)</span>

1881'deki Kiev pogromu üç gün sürdü. 26 Nisan 1881'de Kiev kentinde başladı ve çevresinde yer alan köylere yayıldı. Sporadik şiddet kışa kadar devam etti. Kiev pogromu, 1881'de güneybatı Rus İmparatorluğu'nda görülen pogromların en kötüsü olarak kabul edilir. Pogromlar yaz boyunca devam etti ve Podolya Guberniyası, Volhinya Guberniyası, Çernigov Guberniyası, Yekaterinoslav Guberniyası ve diğer Guberniyalar da dahil olmak üzere modern Ukrayna topraklarına yayıldı. Özellikle, çarlık makamları pogromları durdurmak adına hiçbir girişimde bulunmadı.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

Litvanya Yahudileri veya Litvaklar, bugünkü Litvanya, Belarus, Letonya, Kuzeydoğu Suwałki ve Polonya'nın Białystok bölgesi ile Rusya ve Ukrayna'nın bazı sınır bölgeleri arasında bölünmüş eski Litvanya Büyük Dükalığı topraklarında yaşayan Yahudilerdir. Terim bazen, etnik kökenleri ne olursa olsun, "Litvanyalı" bir yaşam ve öğrenme tarzını izleyen tüm Ortodoks Yahudileri kapsamak için kullanılır. Litvanyalı Yahudilerin yaşadığı bölgeye Yidiş'te (טעיטע) Lite, dolayısıyla İbranice Lita'im (לִיטָאִים) denir.

<span class="mw-page-title-main">Haredi Yahudilik</span> Ortodoks Yahudiliğin bir alt kolu

,

<span class="mw-page-title-main">Yahudi asıllı Amerikalılar</span> Birleşik Devletlerde bir topluluk

Yahudi asıllı Amerikalılar veya Amerikan Yahudiler, Yahudi Amerikanlar, etnik kökeni Yahudi olan Amerikalılardır. Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Yahudi kökenli kişilerin tamamı, Orta Doğu veya Avrupa'daki diasporalardan göçmüş Yahudilerin torunlarıdır; ancak popülasyonun çoğunu 90–95 bölü yüzle Aşkenazi Yahudileri oluşturuyor.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı Kasaba</span>

Kırmızı Kasaba, ya da Krasnaya Sloboda, Azerbaycan'ın Kuba Rayonu'nda yer alan bir köy ve belediyedir. 3.598 kişilik bir nüfusa sahiptir ve İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri dışında dünyanın tek Yahudi kasabası olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi</span>

Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi bin yıldan fazladır. Yahudi toplulukları, Kiev Rusları zamanından beri Ukrayna topraklarında var olmuş ve Hasidik gibi en farklı modern Yahudi teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirmiştir. Dünya Yahudi Kongresi'ne göre, Ukrayna'daki Yahudi cemaati, Avrupa'nın üçüncü en büyük ve dünyanın beşinci en büyük Yahudi cemaatini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi, MÖ 4. yüzyıla kadar izlenebilir. Yunanistan'da yaşayan en eski ve en karakteristik Yahudi grubu, "Yunan Yahudileri" olarak da bilinen Romanyotlardır. "Yunan Yahudisi" terimi ağırlıklı olarak Yunanistan'ın bugünkü modern bölgesinde yaşayan Yahudi kökenli veya inançlı herhangi bir kişi için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya coğrafyası</span>

Rusya coğrafyası, Rusya'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Rusya, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük ülkesi olup kuzey Avrasya'nın çoğunu kapsamakta ve Avrupa ile Kuzey Asya'nın geniş bir alanına yayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da Holokost</span>

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi partizanlar</span>

Yahudi partizanlar, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ve işbirlikçilerine karşı Yahudi direniş hareketine katılan düzensiz askeri gruplardaki savaşçılardı.