İçeriğe atla

Russuzlaştırma

Russuzlaştırma, Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği döneminde Ruslaştırma politikasına tabii tutulan halkların dil, kültür, tarihsel bellek gibi ulusal kimlik unsurlarını yeniden inşa etmesidir.

Rus İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra

Russuzlaştırma ilk kez Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki çöküşünün ardından Polonya, Finlandiya, Gürcistan, Estonya, Letonya ve Litvanya'da ortaya çıktı. Bu dönemde geçmişteki Ruslaştırma politikasına tepki olarak Rus diline yönelik ayrımcılık yapılmıştır.

Kars

Kars'ta Ruslardan kalma bir yapı

Moskova Antlaşması'nın ardından Rusya, işgal ettiği Kars'tan çekilip kenti Türkiye'ye bırakmak zorunda kaldı. 1897 nüfus sayımına göre Kars'ın %7.7'sini Ruslar oluşturuyordu. Bu oran göçlerle sıfırlanmıştır.

Kiril alfabesinden vazgeçme

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra birkaç ülke, dillerinin yazımında kullandığı Kiril alfabesinden vazgeçme kararı aldı. Bunu yapmaktaki bir motivasyon da Russuzlaştırmadır. Azerbaycan, Moldova, Özbekistan ve Türkmenistan Latin alfabesine geçerken Kazakistan, 2025'te geçiş sürecini tamamlayacak.[1]

Türkmenistan

Türkmenistan'da Rusça eğitim veren kurumlar kapatılmış ve öğrencileri Türkmen okullarına yönlendirilmiştir.[2] Hükûmet, Rusça eğitimini bir saatle sınırlandırmış, Rusça yayın yapan medya kuruluşlarını engellemiş ve kütüphanelerdeki Rusça yayınlara erişimi kısıtlamıştır.[3]

Ukrayna

Ukrayna'daki Russuzlaştırma faaliyeti, SSCB'nin dağılmasıyla başlamış olsa da Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sürecinde hız kazanmıştır. Daha öncesinde sistemsiz ve spontane bir şekilde ilerlerken istila günlerinde devlet politikası haline gelmiştir.

Bu kapsamda Sovyet ve Rus anıtları yıkılmış, geçmiş dönemden kalmış sokak ve cadde adları değiştirilmiştir.[4] Lviv, Dnipro,[5] Kıyiv[6] ve Harkiv'de Rusça olan yerleşim yerlerinin adı değiştirilmiştir. İvano-Frankivsk, Rusça bir belde adı bulunmayan ilk kent oldu.[7]

8 Nisan 2022'de yapılan bir anket çalışmasına göre, Ukraynalıların %76'sı bu yöndeki değişimleri destekliyor.[8][9]

21 Nisan 2022'de Ukrayna Millî Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, "Rusya'ya dair herhangi bir şey kalmaması için" çalışacaklarını açıklamıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ October 2017, Aigerim Bulambayeva in Nation on 31 (31 Ekim 2017). "Kazakhstan to switch to Latin alphabet by 2025". The Astana Times (İngilizce). 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2022. 
  2. ^ "Turkmenistan: Blow for Russian-Speakers". IWPR. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2005. 
  3. ^ "Turkmenistan at Twenty-Five: The High Price of Authoritarianism". Carnegie Endowment for International Peace. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2017. 
  4. ^ "Derusification of consciousness or Ukrainian narration of urban space". Історична правда. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  5. ^ "In the Dnipro, about 30 streets were renamed, the names of which were associated with Russia". www.ukrinform.ua (Ukraynaca). 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  6. ^ ""The derussification of the Kyiv metro is part of the resistance": an interview with a historian about the new names of stations" (Ukraynaca). 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  7. ^ "Without Marshal Zhukov and Moscow streets. A new wave of decommunization and derussification has begun in Ukraine". nv.ua (Ukraynaca). 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  8. ^ "76% of Ukrainians support renaming streets and other objects related to Russia". Nikopol.City (Ukraynaca). 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  9. ^ "EIGHTH NATIONAL POLL: UKRAINE IN WAR CONDITIONS (APRIL 6, 2022)" (Ukraynaca). 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  10. ^ "About the strike on the Crimean bridge and the end of everything Russian in Ukraine. NV interview with Oleksii Danilov, which caused panic in the Kremlin". nv.ua (Ukraynaca). 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ukrayna tarihi, bugünkü Ukrayna topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Donbas</span>

Donbas veya Donbass Güneydoğu Ukrayna'da yer alan tarihî, kültürel ve ekonomik bir bölgeydi. Donbas'ın bazı bölümleri Rus-Ukrayna Savaşı'ndan beri tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti tarafından de facto olarak yönetiliyordu.

2013-14 Premyer-Liha, Ukrayna'nın en üst düzey futbol liginin 23. sezonu.

Belirli ülkelerin vatandaşlarına vizesiz Ukrayna'ya girmesi için izin verir. Kırım, fiilen Rus kontrolü altında olduğu için Rusya'nın vize politikasını uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Camala</span> Ukraynalı şarkıcı

Susana Cemaleddinova, sahne adıyla Camala, Ukraynalı şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Dnipro Metrosu</span>

Dnipro Metrosu Ukrayna'nın nüfusa göre dördüncü büyük şehri olan Dnipro şehrine hizmet veren tek hatlı bir metro sistemidir. 29 Aralık 1995'te açılan metro sırasıyla Kiev ve Kharkiv metro sistemlerinden sonra Ukrayna'da inşa edilen üçüncü sistem oldu. Metro, eski Sovyetler Birliği bölgesinde inşa edilen on dördüncü ve çöküşün ardından ilk açılan metrodur.

<span class="mw-page-title-main">Alekseev</span> Ukraynalı şarkıcı

Nikita Vladimiroviç Alekseyev, bilinen ismiyle Alekseev, Ukraynalı şarkıcı ve şarkı yazarı. Kariyerine ilk olarak The Voice of Ukraine yarışmasının dördüncü sezonunu yarı finalist olarak bitirmesinden sonra başlamıştır. "Pyanoye solntse" adlı single'ı yayınlamasından sonra Sovyet ülkelerinde bir numara olmasıyla müzik kariyerinde hızlı bir çıkış yakalamıştır. Alekseev 2018 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Belarus'u temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yekaterinoslav Guberniyası</span>

Yekaterinoslav Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Ukrayna'nın güneydoğusunu kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Dnipro idi.

<span class="mw-page-title-main">Symon Petlyura</span> Ukraynalı askeri lider (1879-1926)

Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura aynı zamanda Simon Petlura olarak bilinir, Symon Petlura, veya Symon Petlyura. (Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра); Ukraynalı bir politikacı ve gazeteciydi. 1918-1921 yıllarında Ukrayna'nın kısa süreli egemenliği sırasında Ukrayna Ordusu Yüksek Komutanı ve Ukrayna Halk Cumhuriyeti Başkanıydı. 1917'de Rusya İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Ukrayna Bağımsızlık Savaşına öncülük etti.

İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir. Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Vladimir Lenin anıtlarının tahribatı</span> Vikimedya liste maddesi

Ukrayna'da Vladimir Lenin anıtlarının tahribatı Sovyetler Birliği'nin dağılması sırasında başladı. Yevromaydan sırasında yaygın bir fenomen hâline geldi ve Ukraynalılar tarafından Leninopad olarak anılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Ukrayna Taarruzu</span> Rusyanın Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Güney Ukrayna Taarruzu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında devam eden bir taaruzdur. Rusya Silahlı Kuvvetlerinin, Rus işgali altındaki Kırım'daki üslerinden, Güney Ukrayna'daki Herson Oblastı, Mikolayiv Oblastı ve Zaporijya Oblastı'na yönelik saldırısıdır. 24 Şubat'ta Rus kuvvetleri Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ile çatışmaya girdi.

<span class="mw-page-title-main">Vasilkiv Muharebesi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Vasilkiv Muharebesi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında 26 Şubat 2022'de Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasında askeri bir çatışmaydı.

<span class="mw-page-title-main">Enerhodar Muharebesi</span> Rusyanın Ukraynayı işgali sırasındaki çatışma

Enerhodar Muharebesi, Zaporijya Oblastı'ndaki Enerhodar şehri üzerindeki Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinın Güney Ukrayna Taarruzu sırasında Rusya Silahlı Kuvvetleri ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasındaki bir askeri çatışma ve kuşatmaydı. Enerhodar, ülkenin nükleer enerjiden elde edilen elektriğinin yaklaşık yarısını ve Ukrayna'da üretilen toplam elektriğin beşte birinden fazlasını üreten Zaporijya Nükleer Santrali'nin yanı sıra yakındaki termik santralin de yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Çernihiv Kuşatması</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Çernihiv Kuşatması, Ukrayna'nın Çernihiv şehrinde bir kuşatmaydı. 24 Şubat 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başladı. 4 Nisan 2022'de Ukrayna makamları, Rus ordusunun Çernihiv Oblastı'ndan ayrıldığını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Ukrayna ilişkileri</span>

Almanya-Ukrayna ilişkileri, Almanya ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Ukrayna ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler aslen 1918'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu arasında kurulmuştu, ancak daha sonra Ukrayna'nın Kızıl Ordu tarafından işgali nedeniyle kısa süre sonra kesildi. Mevcut ilişkiler 1989'da konsolosluk ve 1992'de tam ölçekli diplomatik misyon düzeyinde yeniden başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da konuşulan diller</span>

Ukrayna'nın resmî dili, ülke nüfusunun %67,5'i tarafından konuşulan Doğu Slav dili Ukraynacadır. Ethnologue'da Ukrayna'da 40 farklı lehçe ve azınlık dilinin konuşulduğu gösterilmektedir; bunların neredeyse tümü, eski Sovyetler Birliği'nin yerli dilleridir. Gallup şirketinin 2006-2007 yıllarında yürüttüğü bir ankete göre, Ukrayna'daki anket katılımcılarının %83'ü, Gallup ile yapılan görüşmeyi Rus dilinde yapmayı tercih etti.

"Rusya Ukrayna ile Ne Yapmalı?" Timofey Sergeytsev tarafından yazılmış bir makaledir. Rusya devlet haber ajansı RIA Novosti tarafından yayınlandı. Makale, Ukrayna'nın bir devlet olarak tamamen yok edilmesini ve Ukrayna'nın "nazilerden arındırılması" amacıyla Ukrayna ulusal kimliğinin ortadan kaldırılmasını talep ediyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.