İçeriğe atla

Rusların Paflagonya seferi

Rusların Paflagonya seferi, Propontis (Marmara Denizi) ve Paflagonya kıyılarına Ruslar tarafından yapılan bir saldırıdır ve Ruslar ile Bizans İmparatorluğu arasındaki ilk bilinen teması işaret eder. Seferin gerçekleştiği tarih gibi, Rus-Bizans Savaşı (860)'ndan ayrı olduğu inancı da sorgulanmaktadır.

Sefer

Sefer, Amastrisli Aziz Yorgo'nun Hayatı isimli hagiografik eserde, Ruslar "herkese barbarlık, acımasızlık ve zulüm ile bilinen insanlar" olarak tanımlanarak belgelenmiştir. Metine göre, Aziz Yorgo'nun (y. 806) ölümünden bir süre sonra doğuya dönüp Paflagonya'yı talan etmeden önce Propontis'e (muhtemelen Konstantinopolis'i hedef alarak) saldırdılar. Amastris şehrine saldırdıklarında Aziz Yorgo'un şefaati sakinlerin baskından sağ kurtulmasına yardım etti. Bu, birçok kişi tarafından Rusların güneydoğu Avrupa'ya göç etmesi hakkında en erken yazılı kayıt olduğu şeklinde ifade edilir. Sonraki ve şüpheli anlatımlara göre Ruslar Paflagonya seferi öncesinde Bizans sınırlarına ulaşmıştır. Yalnızca Rusların Paflagonya seferi öncesinde Bizans sınırlarına ulaşmış olması sonraki ve şüpheli hesaplara göre. Özellikle, 15. Yüzyıl Slav Sugdaea'lı Aziz Stephen'ın Hayatı, 790'larda Kırım'ı tahrip eden belirli bir Bravlin tarafından yönetilen Rusların istilasını kaydeder fakat bu, çalışmanın antik Yunan düzeltmesinde yoktur.

Seferin tarihi

Açıktır ki, Hayat isimli eserin tarihlenmesi, Paflagonya seferinin tarihinin çıkarılması için büyük önem taşımaktadır. Maalesef kaynak veya bölümleri 9. veya 10. yüzyıllara çeşitli şekillerde atfedilmiş ve sorun hala çözüme kavuşturulamamış gibi görünüyor.[1] Metni 1893'te yayınlayan ilk kişi olan Vasily Vasilievsky, bunu Diyakoz İgnatios'a (yaklaşık 775 - yaklaşık 848) atfeder. Buna göre, saldırının, İkonoklazm döneminde (842'den önce) meydana geldiğini, özellikle de 825-830 yıllarına dayandığını düşünüyordu. Aleksandr Vasilyev, İmparator Theofilos'un Konstantinopolis'e (yaklaşık 838) bir şekilde ulaşan Ruslara, geçiş izni verdiğine dikkat çeker, Frank topraklarından I. Ludwig'e 839 de yollanan büyükelçi vasıtasıyla, bu Rusların, Annales Bertiniani tarafından tanık olduğu şekilde, baskın o dönemde zaten gerçekleşmiş olduğu varsayımıyla çelişkilidir. Böylece, çalışmanın yazarlığa ve tarihine ilişkin Vasilievsky'nin iddialarını reddetmek üzere, Hayat'ta tanımlanan Paflagonya seferini 860 yılında Konstantinopolis'e ulaşan baskınla eş tutar.[2] Ancak Constantin Zuckerman, Amastris'in yağmalanmasının 830'lara kadar daha eski bir tarihlendirmeyi sürdürür ve Annales Bertiniani'ın aynı girdisinde kaydedildiği üzere, Rusların Bizans ile barış antlaşması müzakereleri teşebbüsü olarak Rusların Konstantinopolis'e elçiliğini 838 olarak tutar.[3] Diğer bilim adamları, baskının 818 ya da 819 gibi erken bir tarihte gerçekleştiğine inanır.[4] Diğerleri, Hayat'ı İgnatios'a atfetmeyi sürdürürken ilginç fakat şimdiye kadar ispatlanmamış bir vaka oluşturdular ki, istilanın tanımı 9. yüzyılın ikinci yarısında ya da sonrasında Hayat'ın içine eklendi ve böylece Rus-Bizans ilişkilerini yansıtıyordu, 860 baskınından sonra, o sırada kaldığı gibi.[5] Daha sonraki üretimindeki aynı Vasiliev'i de içeren diğerleri, Hayat kompozisyonunu daha da sonrası bir zaman için tartıştılar ve buna göre Paflagonya baskınını 941 saldırısının yansıması olarak gördüler. Bununla birlikte, işin tek bir 10. yüzyıl el yazması tarafından iletildiği göz önüne alındığında, bu doğrulanamayan bir tahmin olmaktan öte, oldukça basit bir tahmindir.

Ayrıca bakınız

  • Rusların Hazar seferleri

Kaynakça

Özel
  1. ^ Kazhdan, Alexander; Talbot, Alice-Mary; Alexakis, Alexander; Efthymiadis, Stephanos; McGrath, Stamatina; Sherry, Lee Francis; Zielke, Beate, (Ed.) (1998). Dumbarton Oaks Hagiography Database of the Eighth, Ninth and Tenth Century (PDF) (İngilizce). Washington, DC: Dumbarton Oaks. s. 43. 
  2. ^ Vasiliev, Alexander A. (1935). Byzance et les Arabes, Tome I: La dynastie d'Amorium (820–867). Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae (Fransızca). Fransızca edisyon: Henri Grégoire, Marius Canard. Brüksel: Éditions de l'Institut de philologie et d'histoire orientales. ss. 184 not 5 ve 241–245. OCLC 181731396. 
  3. ^ C. Zuckerman, Deux étapes dans la formation de l'ancien état russe, in: M. Kazanski/A. Nercessian/Id. (edd.), Les centres proto-urbains russes entre Scandinavie, Byzance et Orient. Réalités byzantines, 7. Paris 2000, 95–121, here 101 f.
  4. ^ Treadgold W. Three Byzantine Provinces and the First Byzantine Contacts with the Rus' // Proceedings of the International Congress Commemorating the Millennium of Christianity in Rus'-Ukraine (Harvard Ukrainian Studies 12/13, 1988/1989) / Eds. O. Pritsak, I. Sevcenko. Cambridge Mass., 1990, 132-144.
  5. ^ Markopoulos A. La Vie de Saint Georges d'Amastris et Photius. // Jahrbuch Österreichischer Byzantinistik, 1979, 28, pp. 75-82.
Genel
  • Vasily Vasilievsky. Русско-византийские исследования. St. Petersburg, 1893.
  • George Vernadsky. The Problem of the Early Russian Campaigns in the Black Sea Area. // American Slavic and East European Review, Vol. 8, No. 1 (Feb., 1949), pp. 1–9.
  • Andrey Sakharov. Дипломатия древней Руси: IX - первая половина X в. Moscow, 1980.
  • Efthymiadis St. On the Hagiographical Work of Ignatius the Deacon. // Jahrbuch Österreichischer Byzantinistik, 1991, 41, pp. 73–83.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (674-678)</span>

Konstantinopolis'in Birinci Arap Kuşatması 674 ila 678 yılları arasındaki Bizans-Arap Savaşları'nın büyük bir çatışması olup, Konstantinopolis'in savunmasının sınandığı sayısız kuşatmalardan biriydi. Savaş, Bizans İmparatorluğu ile Emeviler arasında cereyan etti. Muaviye, Emevi hükümdarı olarak ortaya çıkmıştı ve Şam'ı başkent yaparak; stratejik hedef olarak Bizans İmparatorluğu'nun ortadan kaldırılmasını açıkça ilan etmişti. Bu nedenle 668'de Muaviye, oğlu Yezid komutasında bir Arap ordusunu Bizans İmparatorluğu'na sefere göndermişti. Yezid ve ordusu, bütün Anadolu'yu katederek Kalkedon'a (Kadıköy) kadar ilerlemişti. Anadolu'da önemli bir Bizans kalesi olan Amorium şehri, bu sefer sonunda Araplar'ın eline geçmişti. Fakat Kalkedon'da, Konstantinopolis'in karadan ele geçirmenin imkansız olduğu anlaşıldı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul kuşatmaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul kuşatmaları listesi, günümüzde Türkiye sınırları içerisinde yer alan İstanbul'un tarih boyunca yaşadığı kuşatmaların derlendiği listedir. Marmara Denizi'nin Karadeniz'e açıldığı boğazı denetleyen noktada, Asya ile Avrupa arasındaki kara bağlantısının üzerinde kurulu olan şehir, İpek Yolu'nun da geçtiği bu stratejik konumu nedeniyle farklı halklarca birçok kez ele geçirilmek istenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (860)</span>

Rus-Bizans Savaşı (860) Bizans ve Batı Avrupa kaynaklarında kaydedilen Ruslarca yapılan sadece büyük bir askeri seferdi. Olayların aldığı yere bakış hesap değişikliği çağdaş ve daha sonraki kaynaklardaki farklılık nedeniyle tam sonuç belli değildir. Bizans kaynaklarına göre, Ruslar Konstantinopolis'i, İmparatorluk Bizans-Arap Savaşları ile uğraşırken ve Rus tehdidiyle ilgilenmesi olanaksız durumdayken hazırlıksız yakaladı. Rusların Bizans şehrinin kenar mahallelerini talan etmesinden sonra, Ruslar geri çekilmenin tabiiliğine rağmen yeniden tehdit ettiler ve gerçekten hangi tarafın galip olduğu konusu tartışmalıdır. Bu olay daha sonra Ortodoks Kilisesi geleneğine yükseliş verdi, bu durum Theotokos tarafından araya giren ilahi bir güç tarafından şehrin kuşatmadan kurtuluşuna yorumlandı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (941)</span> 941 yılındaki çatışma

Rus-Bizans Savaşı 941 yılında I. İgor'un hükümdarlık döneminde yer aldı. Hazar Yazışmaları göstermektedir ki I. Romanos Lekapenos tarafından alınan Yahudilere uyguladığı zulüm sonrası Bizanslılar'dan intikam almak için Hazarlar tarafından kışkırtılmış bir seferdir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mihail</span> Bizans imparatoru

III. Mihail, 842- 867 döneminde Amorian (Phrygian) hanedanının üçüncü ve son üyesi olarak Bizans imparatoru olmuştur. Sonradan gelen ve saltanatı gasp eden Makedon Hanedanı taraflısı ve daha önceki hanedanı kötüleme amacındaki tarihçiler tarafından "Sarhoş" lakabı verilmiştir. Fakat günümüzdeki modern tarihçilerin araştırmaları, saltanatı sırasında olan gelişmelerin 9. yüzyılda ortaya çıkan Bizans'ın yeniden güçlenmesine katkılarının hayati rolünü açıkça ortaya çıkarmıştır ve III. Mihail'in isminin ve ününün çok daha pozitif görülmesine neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Theofilos</span>

Theofilos, 2 Ekim 829-20 Ocak 842 arasında Bizans imparatoru olmuştur. Frigya Hanedanı imparatorlarından ikincisi idi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mihail</span>

IV. Mihail Paflagonyalı, , 11 Nisan 1034 ile 10 Aralık 1041 döneminde Bizans imparatoru olmuştur. Tahta çıkışı VIII. Konstantinos'un kızı olan Zoi ile birlikte hazırladığı bir komplo ile Zoi ile daha önce evlenip imparator olarak tahta geçen III. Romanos'u Saray'da öldürmeleri sonucunda olmuştur. Zoi ile evlenen IV. Mihail Paflangonyalı tahta çıkmış ve 1041'de ölene kadar karısı Zoi ile birlikte imparatorluk yapmıştır.

Manuil, yaklaşık 810'dan 838'deki ölümüne kadar görev yapmış önemli bir Ermeni asıllı Bizans generalidir. En yüksek askeri rütbeye eriştikten sonra sarayda aleyhine düzenlenen bir komplo sonucu 829 yılında Abbasilere sığınmak zorunda kaldı. Ertesi sene Bizans hizmetine geri döndü, yeğeni Theodora ile evlenen İmparator Theofilos onu Domestikos ton sholon görevine getirdi. Theofilos'un hükümdarlığında bu görevde kaldı, 838 yılında Dazimon Muharebesi'nde imparatorun hayatını kurtardığı rivayet edilir. Bu anlatıma göre, 27 Temmuz 838 günü muharebede aldığı yaralar yüzünden ölmüştür fakat başka kaynaklar ise bu muharebeden sağ kurtulduğunu, Theofilos'un ölümünden sonra imparatorluğu yöneten naip heyetinde önemli bir rol oynadığını ve 860 civarında öldüğünü kaydederler.

<span class="mw-page-title-main">Bizantoloji</span>

Bizantoloji ya da Bizantinistik, Bizans İmparatorluğu'nu tarih, kültür, din, bilim, politika ve ekonomi olmak üzere hemen hemen her alanda inceleyen bir bilim dalıdır. Bizantoloji'nin kurucusu olarak "Bizans" teriminin mucidi Alman filolog Hieronymus Wolf kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Vasilyev (tarihçi)</span> Amerikalı tarihçi (1867 – 1953)

Aleksandr Aleksandroviç Vasilyev 20. yüzyılın ortalarında Bizans tarihi ve kültürünün en önde gelen otoritesi olarak kabul edilir. Bizans İmparatorluğu'nun Tarihi, Edward Gibbon ve Fyodor Uspenskiy tarafından yazılanlarla aynı olacak şekilde tüm Bizans tarihinin birkaç kapsamlı anlatımından biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trabluslu Leon</span>

Trabluslu Leon, Arapça Rashīq al-Wardāmī ve Ghulām Zurāfa olarak bilinir, Müslümanlığa dönmüş Yunan ve erken 10. yüzyılda Abbasi filo komutanıdır. En önemli eylemi Bizans İmparatorluğu'nun ikinci şehri Selanik'in 904 yılında talan edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Girit Emirliği</span>

Girit Emirliği, 820'lerin sonlarından 961 yılında Bizanslıların geri almasına kadar devam etmiş Akdeniz adası Girit'te kurulu Müslüman devleti. Abbasiler'in egemenliğini tanımasına ve Mısır Tolunoğulları ile yakın bağları olmasına rağmen de facto bağımsız bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

Sergios Nikitiatis Üst düzey bir Bizans yetkilisi ve Frigya Hanedanı üyesidir. "Ortodoksluk Bayramı" denilen ikonaların yeniden canlandırılmasındaki rolü nedeniyle Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edilmiştir, yortusu 28 Haziran'dır.

<span class="mw-page-title-main">Vareglerden Yunanlara uzanan ticaret yolu</span>

Vareglerden Yunanlara uzanan ticaret yolu İskandinavya, Kiev Knezliği ve Bizans İmparatorluğu'nu birbirine bağlayan bir Orta Çağ ticaret yoluydu. Yol, tüccarların İmparatorluk ile doğrudan müreffeh bir ticaret kurmasına izin verdi ve bazılarını günümüz Belarus, Rusya ve Ukrayna bölgelerine yerleşmeye teşvik etti. Yolun çoğunluğu, Baltık Denizi, ona akan birkaç nehir ve Dinyeper nehir ve drenaj sistemi ile teknelerin karadan taşınması da içeren uzun mesafeli bir su yolundan oluşuyordu. Alternatif yol Dinyester boyunca Karadeniz'in batı kıyısında bitmekteydi. Bu daha özel alt yollara bazen sırasıyla Dinyeper ticaret yolu ve Dinyester ticaret yolu denirdi.

<span class="mw-page-title-main">Lalakaon Muharebesi</span> Arap-Bizans savaşlarında bir kısım

Lalakaon Muharebesi veya Poson veya Porson, Bizans İmparatorluğu ile Paphlagonia'da işgalci bir Arap ordusu arasında 863'te yapıldı. Bizans ordusuna İmparator III. Mihail'in dayısı Petronas önderlik ediyordu, ancak Arap kaynaklar da İmparator Mihail'in varlığından söz ediyor. Araplara Melitene (Malatya) emiri Ömer bin Abdullah önderlik ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Rus’ Hazar seferleri</span> Ruslar tarafından 9. ve 11. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen Hazar Denizi seferleri

Hazar Seferleri, Ruslar tarafından 864 ile 1041 yılları arasında Hazar Denizi kıyılarında bugün İran, Dağıstan ve Azerbaycan olan yerlere yapılan askeri baskınlardır. Başlangıçta Ruslar, 9. yüzyılda Serkland'da, Volga ticaret yolunda tüccarlar olarak seyahat ederek kürk, bal ve köle satarak ortaya çıktılar. İlk küçük ölçekli Viking baskınları 9. yüzyılın sonlarında ve 10. yüzyılın başlarında gerçekleşti. Ruslar, 913'te ilk büyük ölçekli seferi gerçekleştirdi; 500 gemiyle geldikten sonra günümüz İran topraklarında Gürgan bölgesini ve daha batıda Gilan ve Mazenderan'ı köle ve mal alarak talan ettiler. Geri döndüklerinde, kuzey akıncıları Volga Deltası'nda Hazarların saldırısına uğradılar ve mağlup edildiler, kaçanlar ise Volga'nın ortasındaki yerel kabileler tarafından öldürüldüler.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Ruslarının Hristiyanlaşması</span>

Kiev Ruslarının Hristiyanlaştırılması, birkaç aşamadan oluşan uzun ve karmaşık bir süreçtir. 867'de Konstantinopolis Patriği I. Fotios, diğer Hristiyan patriklere Rus halkının coşkuyla din değiştirdiğini söylemiş, ancak İlk Vakayiname ve diğer Slav kaynakları onuncu yüzyıl Rusların hala Slav paganizmine sıkı sıkıya bağlı söylediği için çabalarının kalıcı sonuçlar doğurmadığı görülmektedir. İlk Vakayiname'da kaydedildiği gibi geleneksel görüş, Kiev Ruslarının kesin Hristiyanlaşmasının y. 988, Büyük Vladimir'in Hersonisos'ta vaftiz edildiği ve ailesini ve Kiev'deki halkını vaftiz etmeye başladığı yıl geleneksel olarak Ukrayna ve Rus dilinde Rus vaftizi denir.