İçeriğe atla

Rushmore Dağı Anıtı

Rushmore Dağı Anıtı heykeltıraş John Gutzon Borglum tarafından yapılan granit heykeli. (Keystone yakını, Güney Dakota, Amerika Birleşik Devletleri)

Rushmore Dağı Anıtı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Dakota eyaletinde, Rushmore Dağı'nın Black Hills (Siyah Tepeler) denilen kayalıklarında bulunan anıt. Bu anıt Amerika Birleşik Devletleri'nin dört başkanını gösteren dev heykellerden oluşur. Anıt, heykeltıraş John Gutzon Borglum'un ve Kızılderili karşıtı görüşleriyle bilinen oğlunun eseridir.[1][2] Heykellerin yapımına 1927'de oğlu ile birlikte sert granitleri yontarak başlayan Borglum, eserini 14 yılda tamamladı. Black Hills'te yan yana kabartma heykelleri bulunan dört Amerika Birleşik Devletleri başkanı soldan sağa doğru: George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt ve Abraham Lincoln'dür. Heykellerin her birinin yüksekliği 18-20 metre olup çok uzaktan görülebilmektedirler.

Eskiden Altı Dede (Tȟuŋkášila Šákpe) olarak bilinen Rushmore Dağı'nın Kızılderililer için önemli bir yeri vardı. Kızılderililer, dağdaki 6 doğal yapının dedelerinin ruhunu temsil ettiğine inanırdı.[3][4]

Rushmore Dağı başkanları

George Washington

Washington, Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucusu ve ilk başkanı olmakla beraber Amerika başkenti, onun soyadını almıştır. Bunlarla birlikte Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda Amerika Birleşik Devletleri’nin kurulması yönünde önemli rol oynamıştır.

Ayrıca bu bölgedeki Kızılderililere karşı sert tutumuyla tanınır. Büyük askeri başarısı Amerikan bağımsızlık savaşındakı stratejisi ve taktiklerinden gelmiştir. Orduyu iyi yönetmiş, iyi bir istihbarat ağı kurmuştur. Dağınık haldeki kolonileri birleştirip düzenli ordu haline getirmiştir.

Thomas Jefferson

Jefferson, Amerika Birleşik Devletleri’nin 3. Başkanı olmadan önce Virginia valisi olmuştur. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’ni yayımlamasıyla beraber Cumhuriyetçilik akımını da başlatmıştır.

Theodore Roosevelt

Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri’nin o zamana kadar görülmüş en genç başkanıydı. Ayrıca onun başkanlık yaptığı 1901-1909 yılları arasında o zamana kadarki dünyanın en güçlü donanması yapıldı. Ayrıca Amerika’da ten rengi farklılıkları yüzünden yaşanan ırkçılığa karşı çıkmasıyla da bilinir. Son olarak 1905 yılında Rus-Japon Savaşı’na arabuluculuk yaptığı dolayısıyla Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

Abraham Lincoln

1861 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin başkanı seçildiğinde köleliği, seçimler öncesi vadettiği gibi kaldırdı. Fakat Amerika Birleşik Devletleri’nin Güney eyaletleri geçiminin büyük geçim kaynağını kölelik esaslı tarımla sağlıyordu. Dolayısıyla Güney eyaletler Birleşik Devletler’den ayrılıp Amerika Konfedere Devletleri’ni kurdu. Sonucunda Amerikan İç Savaşı başladı ve kendi başkanlığında Birleşik Devletler, savaşı kazandı. Ardından kölelik ben bütünüyle Birleşik Devletler’den kaldırıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Shaer, Matthew (2016). "The Sordid History of Mount Rushmore". Smithsonian Magazine. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Tagliaferro, John (2004). Great White Fathers. New York, NY: PublicAffairs. ss. 186. ISBN 978-1586482053. 
  3. ^ "Feature Detail Report for: Mount Rushmore". US Board on Geographic Names. 13 Şubat 1980. 23 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020. 
  4. ^ "Untold Stories Discussion Guide: Baker and Mount Rushmore" (PDF). The National Parks: America's Best Idea. PBS. s. 2. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020. Mount Rushmore – a rocky outcropping the Lakota had called 'The Six Grandfathers,' named for the earth, the sky, and the four directions 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Rushmore Dağı Anıtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Washington</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ilk başkanı (1789–1797)

George Washington, subay, devlet adamı, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Kıta Ordusu'nun başkomutanı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Jackson</span> 7. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1829–1837)

Andrew Jackson, 7. Amerika Birleşik Devletleri başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Jefferson</span> 3. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1801–1809)

Thomas Jefferson, Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü başkanı. 1801-1809 tarihleri arasında başkanlık görevini sürdürdü. Eski Virginia valisidir. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin asıl yazarı olması ve ABD'deki Cumhuriyetçilik akımının ideallerini savunması ve yayması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları arasında en etkili olanlarından biri olarak kabul edilir. Jefferson, Amerika'yı hep Cumhuriyetçiliği savunan ve İngiliz İmparatorluğu'nun emperyalizmine karşı gelen büyük bir Özgürlük İmparatorluğu'nun ardındaki güç olarak tahayyül etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arizona</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında bulunan bir eyalettir. 50 eyaletin 6. büyük ve 14. kalabalık eyaletidir. Başkenti ve en büyük şehri Phoenix'tir. Arizona, Dört Köşe bölgesini kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado ve doğuda New Mexico ile paylaşıyor; diğer komşu eyaletleri batıda Nevada ve Kaliforniya, güneyde ve güneybatıda Meksika eyaletleri Sonora ve Baja California'dır.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Virginia</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Virginia, ABD'nin Atlas Okyanusu sahilindeki bir eyaletidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri arasında 8,5 milyon kişiyle nüfus açısından 12., yüzölçümü açısından 35. sıradadır. Washington'a yakınlığından dolayı stratejik önemi yüksektir. CIA ve Pentagon'a ev sahipliği yapan eyaletin kodu VA'dır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı</span> ABDde Kuzey ve Güney arasında yaşanan bir iç savaş (1861-1865)

Amerikan İç Savaşı veya genelde Güney eyaletlerinde kullanılan diğer adıyla Eyaletler Arası Savaş, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış dört yıl süren geniş kapsamlı bir iç savaştır. Savaşın temel nedeni, ekonomisi tarıma dayalı güney eyaletlerinde yoğun olarak ucuz işgücü mahiyetinde kullanılan köleliğin ülkenin Kuzey Amerika'nın batı bölgelerine doğru genişlemesi nedeniyle tartışılmaya başlanması ve sanayileşmiş kuzey bölgelerinde uygulandığı gibi tüm ülkede yasaklanıp yasaklanmayacağı konusundaki anlaşmazlıktı.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Lincoln</span> 16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1861–1865)

Abraham Lincoln, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanıdır. 1861'den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865'e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı'nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Franklin Pierce</span> 14. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1853–1857)

Franklin Pierce, Amerikalı siyasetçi. 14. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1853-1857). Pierce, kölelik karşıtı hareketi ülkenin temel birliğine ve beraberliğine karşı asli bir tehlike olarak gören kuzeyli bir Demokrat Partiliydi. Kansas-Nebraska Kanunu'nu desteklemesi ve Kaçak Köle Kanunu'nu yürürlüğe sokması gibi bölücü politikaları sonucunda Güney eyaletlerinin ayrılığına imkân sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Karolina</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Carolina, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde bir eyalettir. Kuzeyinde Kuzey Karolina, güneydoğusunda Atlas Okyanusu ve güneybatısında Savannah Nehri boyunca Georgia ile sınırlanmıştır. Güney Carolina, 2020 nüfus sayımına göre 5.124.712 kayıtlı nüfusuyla ABD'nin en geniş 40. ve en kalabalık 23. eyaletidir. 2019'da GSYİH'si 213,45 milyar dolardı. Güney Carolina 46 ilçeden oluşmaktadır. Başkent, 2019'da 133.273 nüfusa sahip Columbia'dır; en büyük şehri ise 2019 nüfusu 135.257 olan Charleston'dur. Greenville–Anderson–Mauldin metropol bölgesi, 2018'de 906.626 nüfus tahminiyle eyaletteki en büyük bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Dakota</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Dakota, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ortabatı eyaletlerinden birisidir. Yüzölçümü 199.731 km², nüfusu 814.180'dir. Eyaletin batısında Black Hills doğusunda ise Badlands Ulusal Parkı yer alır. En büyük şehri Sioux Falls, başkenti ise Pierre'dir. Güney Dakota çok sayıda Kızılderili rezervasyonuna, özellikle de Lakotalara ev sahipliği yapar. Eyalet Alaska, Oklahoma, New Mexico'dan sonra en çok Kızılderili nüfusu barındıran dördüncü eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Konfedere Devletleri</span> 1861den 1865e kadar Kuzey Amerikadaki fiili federal cumhuriyet

Amerika Konfedere Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaletinin 1861'den 1865'e kadar oluşturduğu devlet. Amerikan İç Savaşı Amerika Konfedere Devletleri ve Amerika Birleşik Devletleri arasında olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri tarihi</span> Amerika kıtasının keşfiyle başlayan tarihi olaylar

Amerika Birleşik Devletleri tarihi veya kısaca Birleşik Devletler tarihi, Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulduğu Kuzey Amerika topraklarının üzerinde, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan geçmişi. Amerika'nın 15. yüzyılın sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedilmesinden önce bu topraklarda yüzyıllardır sadece Kızılderililer yaşamaktaydı. Keşiften sonra başta İspanya, Fransa ve Büyük Britanya olmak üzere aralarında Hollanda, İsveç ve Portekiz'in de dahil olduğu birçok Avrupa ülkesi buralarda sömürgeler kurdular. Bu sömürgeler arasında Britanya'ya ait On Üç Koloni de vardı. Günümüzdeki ABD 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'na ait bu sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması sonucu oluşmuştur.

Crazy Horse Dağ Anıtı, Amerika Birleşik Devletlerinin Güney Dakota eyaletinde Black Hills'de yer alan 1948 yılından beri devam eden ve henüz tamamlanamış bir anıttır. Lakotaların ünlü lideri Crazy Horse anısına inşa edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Black Hills</span>

Black Hills ya da Kara Tepeler, Kuzey Amerika'da Büyük Düzlüklerden yükselen ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Güney Dakota'nın batısından Wyoming'e kadar uzanan küçük izole bir sıradağ. En yüksek zirvesi 2208 m yüksekliğindeki Harney Peak olan sıradağ Rocky Dağlarının doğusundaki kıta Kuzey Amerikasının en yüksek zirvelerine ev sahipliği yapar ve tamamını kapsayan Black Hills Millî Ormanı ile kuşatılır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin Kurucu Babaları</span>

Birleşik Devletler'in Kurucu Babaları veya sadece Kurucu Babalar veya Kurucular, On Üç Koloni'yi birleştiren, Büyük Britanya'dan bağımsızlık için savaşa öncülük eden ve yeni Amerika Birleşik Devletleri için bir hükûmet çerçevesi oluşturan bir grup Amerikan lideridir.

<span class="mw-page-title-main">James F. Byrnes</span> Amerikalı siyasetçi (1882 – 1972)

James Francis Byrnes, Güney Karolina eyaletinden Amerikalı yargıç ve politikacıdır. Demokrat Parti'nin bir üyesi olan Byrnes, Amerika Birleşik Devletleri Kongresinde, yürütme kolunda ve Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesinde görev yaptı. Aynı zamanda Güney Carolina'nın 104. valisi idi ve onu Amerikan federal hükûmetinin her üç şubesinin en üst kademelerinde görev yaparken aynı zamanda eyalet hükûmetinde de faal olan çok az sayıda politikacıdan biri yaptı.

<span class="mw-page-title-main">John Gutzon Borglum</span> Amerikalı heykeltıraş (1867 – 1941)

John Gutzon de la Mothe Borglum, Rushmore Dağı Anıtı ile tanınan Amerikalı heykeltıraş. Ayrıca, Georgia'daki <i>Stone Mountain</i>, Washington DC'deki Union General Philip Sheridan'ın heykeli ve Roosevelt tarafından Beyaz Saray'da sergilenen ve şu anda Washington'daki Birleşik Devletler Capitol mahzeninde tutulan Abraham Lincoln büstü de dahil olmak üzere ABD'deki çeşitli kamu sanat eserleriyle bağlantısı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Beşli komite</span> Amerikan bağımsızlık bildirisini tasarlayan komite

İkinci Kıta Kongresi'nin Beşli komite'si, 4 Temmuz 1776'da Pensilvanya Eyalet Meclisi'nde Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'ni tasarlayan ve kongreye sunan beş kişilik gruptur. Bu Deklarasyon komitesi 11 Haziran 1776'dan, bildirinin yayınlandığı 5 Temmuz 1776'ya kadar işledi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.