İçeriğe atla

Rus ve Sovyet ordusunda kadınlar

Rus kadın askerî öğrenciler.

Rus ve Sovyet ordusundaki kadınlar ülkelerinin askeri tarihinde birçok rol oynamıştır. Rusya ve Sovyetler Birliği'nin kadınları Dünya Savaşlarında, özellikle de II. Dünya Savaşı sırasında önemli bir rol oynamıştır.

I. Dünya Savaşı

Kadınlar savaşın ilk dönemlerinde Rus silahlı kuvvetlerinde az sayıda görev almış, ancak Tannenberg Savaşı ve Masurya Gölleri Savaşı gibi ağır Rus kayıpları ve artan insan gücü ihtiyacı sonrasında sayıları artmıştır. Bu askerlerden biri de Rus Ordusunun 25. Yedek Taburunda görev yapan Maria Bochkareva idi. Mart 1917'de II. Nikolay'ın tahttan çekilmesinden sonra, geçici başbakan Alexander Kerensky'yi bir kadın taburu kurmasına izin vermesi için ikna etti. 13-25 yaş arası kadınları bünyesine kattı ve bir dizi halk toplantısında destek çağrısında bulunarak yaklaşık 2.000 asker topladı. Tabur 1917'de Alman kuvvetlerine karşı Haziran Taarruzu sırasında savaştı. Üç ay süren çatışmalarda sayıları yaklaşık iki yüz elliye düşmüştür.

Kadınlar Taburu, Kornilov Olayı olarak bilinen başarısız bir askeri darbenin ardından dağıtıldı. Liderleri General Lavr Kornilov, Bachkarova tarafından güçlü bir şekilde desteklenmiş ve Kadınlar Taburu potansiyel sempatizanlar olarak tanımlanmıştı. Tabur üyelerinin çoğunluğu Birinci Petrograd Kadın Taburu olarak yeniden yapılandırıldı. Bu grup Bolşevik Devrimi gecesi, eğitimsiz bir öğrenci müfrezesi ve bir bisiklet alayıyla birlikte Kışlık Saray'daydı. Kışlık Saray'a yapılan saldırıda sadece 5 kişi ölmüş olmasına rağmen bir direniş gösterdiler ama sonunda yenildiler. Muzaffer Bolşevikler grubu resmen dağıttı.

I. Dünya Savaşı'ndan birkaç kadın pilot bilinmektedir; bunlardan biri Sofya Alekseevna Dolgorukova'dır. Prenses Eugenie Shakovskaya 1914 yılında İmparatorluk Rus Hava Servisi için gönüllü olarak topçu ve keşif pilotu olarak görevlendirildi (dünyanın ilk kadın askeri havacılarından biri) ve 1917 yılında 26. Kolordu Hava Filosu ile dokuz ay boyunca görevlerde uçtu. İmparatorluk ailesiyle olan bağlantıları nedeniyle Ekim Devrimi'nden sonra terhis edildi. Lyubov A. Golanchikova, uçağıyla Çarlık ordularına katkıda bulunan bir test pilotuydu; Helen P. Samsonova 5. Kolordu Hava Filosuna keşif pilotu olarak atandı ve 1915 yılında Nedeshda Degtereva, Galiçya'daki Avusturya cephesi üzerinde keşif görevindeyken savaşta yaralanan ilk kadın pilot olma özelliğine sahipti.

II. Dünya Savaşı

Kadınlar II. Dünya Savaşı'nda silahlı kuvvetlerin çoğunda yer almıştır. Ancak çoğu ülkede kadınlar daha çok idari, tıbbi ve yardımcı rollerde hizmet verme eğilimindeydi. Ancak Sovyetler Birliği'nde kadınlar cephede de savaştı. Dünya Savaşı'nda Sovyet silahlı kuvvetlerinde çoğunlukla sağlık görevlisi ve hemşire olarak 800.000'den fazla kadın görev yapmıştır ki bu toplam personelin yüzde 3'ünden fazlasına tekabül etmektedir; bunların yaklaşık 200.000'ine madalya verilmiştir. Bunlardan 89'u Sovyetler Birliği'nin en yüksek ödülü olan Sovyetler Birliği Kahramanı nişanını almış, pilot, keskin nişancı, makineli tüfekçi, tank mürettebatı ve partizan olarak görev yapmanın yanı sıra yardımcı rollerde de bulunmuşlardır.[1] Ancak bu kadınların çok azı subaylığa terfi etmiştir.

Havacılar

Sovyet kadın havacılar için bu değişimin en önemli aktörü ünlü bir Rus havacı olan Marina Raskova olmuştur. Raskova 1930'larda hem pilot hem de navigatör olarak ünlü bir havacı oldu. Kendisi 1933 yılında Sovyet Hava Kuvvetleri'nde seyrüsefer pilotu olan ilk kadındı. Raskova, Joseph Stalin ile olan kişisel bağlantılarını kullanarak orduyu kadınlar için üç savaş alayı kurmaya ikna etmesiyle tanınır. Sovyetler Birliği, kadın pilotların savaş görevlerinde uçmasına izin veren ilk ülke olmuştur. Neredeyse yüz havacı kadından oluşan bu alaylar, toplamda 30.000'den fazla savaş sortisi gerçekleştirmiş, yirmiden fazla Sovyetler Birliği Kahramanı yetiştirmiş ve iki savaş ası çıkarmıştır. Üç alay eğitim alırken bu askerî birliğe başlangıçta "Havacılık Grubu 122" adı verildi. Eğitimlerinin ardından üç alay 586. Avcı Havacılık Alayı, 587. Bombardıman Havacılık Alayı ve 588. Gece Bombardıman Alayı olarak resmi isimlerini aldı. Birliklerden ikisi Muhafız ünvanı ile onurlandırıldı ve yeniden adlandırıldı.

Kara kuvvetleri

Sovyetler Birliği, Nina Alexeyevna ve Lobkovskaya gibi Ukraynalı kadınları da keskin nişancılık görevlerinde kullandı. Lyudmila Pavlichenko 300'den fazla düşman askerini öldürmüştür. Sovyetler, keskin nişancı görevlerinin kadınlara çok uygun olduğunu, çünkü iyi keskin nişancıların sabırlı, dikkatli olduğunu ve taktiksel hand-to-hand combat'dan kaçınmaları gerektiğini keşfetti. Kadınlar ayrıca sağlık görevlisi, hemşire, iletişim personeli, siyasi subayların yanı sıra - az sayıda - makineli tüfekçi, tank sürücüsü olarak savaş dışı rollerde de görev yapmıştır. Manshuk Mametova Kazakistanlı bir makineli tüfekçiydi ve alayının geri kalanıyla birlikte geri çekilmeyi reddettikten sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını alan ilk Asyalı kadın oldu.[2]

Partizanlar

Kadınlar Sovyet partizanlarının önemli bir kısmını oluşturuyordu. En ünlülerinden biri, ölümünden sonra 16 Şubat 1942'de Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını alan Zoya Kosmodemyanskaya idi.

Sovyetler Birliği Kahramanı olan en genç kadın Zinaida Portnova da bir direniş savaşçısıydı.

1945 sonrası

Savaştan sonra kadınların çoğu silahlı kuvvetlerden ayrıldı. Savaş sonrası silahlı kuvvetlerde kariyer yapmak için kalanlar ise eski tutumların geri geldiğini, terfi ve fırsatların daha zor olduğunu gördüler. Ayrıca, sözde resmi eşitlik politikasına rağmen bazı askeri akademiler kapılarını kadınlara kapattı. 1967 yılında Sovyet Evrensel Askeri Görev Yasaları, kadınların büyük çaplı seferberlik dönemlerinde daha fazla asker kaynağı sunduğu sonucuna varmıştır. Bu nedenle, Soğuk Savaş döneminde kadınları askere gitmeye teşvik etmek için çeşitli programlar oluşturulmuştur. Askeri yönelimli gençlik programlarına katılım ve 40 yaşına kadar eski asker kadınlar için yedeklere zorunlu katılım bazı örneklerdir. Üniversitelerde yedek subaylık eğitimi veriliyordu ve bu eğitim özellikle doktorlar için yedek subaylık eğitimine eşlik ediyordu. Ancak savaş sırasında kadınlara açık olan bazı roller daha sonra yasaklanmıştır.

Rus kadın askerler.

Kadınlar Soğuk Savaş sonrası dönem boyunca Rus Silahlı Kuvvetlerinde yasal olarak hizmet etme hakkına sahip olmuştur. 2002 yılında Rus silahlı kuvvetlerinin %10'u (988.100 kişilik toplam aktif gücün 100.000'i) kadındı.[3]

Konuyla ilgili yayınlar

II. Dünya Savaşı

  • 'Wings, Women, and War: Soviet Airwomen in World War II Combat', Reina Pennington ve John Erickson 0-7006-1145-2
  • 'Heroines of the Soviet Union 1941-45', Henry Sakaida ve Christa Hook 1-84176-598-8
  • Campbell, D'Ann. "Women in Combat: The World War Two Experience in the United States, Great Britain, Germany, and the Soviet Union" Journal of Military History (Nisan 1993), 57:301-323. dijital sürümü 7 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Cottam, K. Jean. "Soviet Women in Combat in World War II: The Ground Forces and the Navy," International Journal of Women's Studies (1980) 3#4 pp 345–357
  • Cottam, K. Jean. "Soviet Women in Combat in World War II: The Rear Services, Resistance behind Enemy Lines and Military Political Workers," International Journal of Women's Studies (1982) 5#4 pp 363–378
  • Cottam, K. Jean. Soviet Airwomen in Combat in World War II (Manhattan, KS: Military Affairs/Aerospace Historian Publishing, 1983)
  • Krylova, Anna. Soviet Women in Combat: A History of Violence on the Eastern Front (2010)
  • Krylova, Anna. "Stalinist Identity from the Viewpoint of Gender: Rearing a Generation of Professionally Violent Women-Fighters in 1930s Stalinist Russia," Gender & History (2004) 16#3 pp 626–653.
  • Markwick, Roger D. "A Sacred Duty": Red Army Women Veterans Remembering the Great Fatherland War, 1941-1945," Australian Journal of Politics & History, (2008), 54#3 pp. 403-420.
  • Maubach, Franka; Satjukow, Silke. "Zwischen Emanzipation und Trauma: Soldatinnen im Zweiten Weltkrieg (Deutschland, Sowjetunion, USA)" Historische Zeitschrift, (Nisan 2009), Vol. 288 Issue 2, pp 347–384
  • Merry, Lois K. Women Military Pilots of World War II: A History with Biographies of American, British, Russian and German Aviators., (2010).
  • Pennington, Reina. Wings, Women & War: Soviet Airwomen in World War II Combat, (2007).
  • Pennington, Reina. "Offensive Women: Women in Combat in the Red Army in the Second World War" Journal of Military History, (2010) 74#3 pp 775–820

Kaynakça

  1. ^ O'Brien, Mary Louise. "Women and the Soviet Military". 23 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2006. 
  2. ^ ""Kazakhstan History" portal". e-history.kz (İngilizce). 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018. 
  3. ^ The Military Balance 2002-2003, International Institute for Strategic Studies

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Askeriye</span> öncelikli olarak savaşa hazırlanmak ve savaşı yürütmekle görevli kurum

Askeriye veya ordu, ağırlıklı olarak savaşa yönelik, toplu olarak silahlı kuvvetler olarak da bilinen, ağır silahlı, son derece organize bir güçtür. Genellikle egemen devlet tarafından resmi olarak yetkilendirilir ve muhafaza edilir, üyeleri farklı askerî üniformalarıyla tanımlanabilir. Bir ordu, donanma, hava kuvvetleri, uzay kuvvetleri, deniz kuvvetleri veya sahil güvenlik gibi bir veya daha fazla askerî şubeden oluşabilir. Ordunun ana görevi genellikle devletin savunulması ve dış silahlı tehditlere karşı çıkarları olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Timoşenko</span>

Semyon Konstantinoviç Timoşenko, Sovyet komutan. Kızıl Ordu'nun eğitim ve disiplin düzeyinin yükseltilmesini sağlayarak II. Dünya Savaşı sırasında Almanya'ya karşı kazanılan zaferde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri</span> SSCB Silahlı Kuvvetleri

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri, 1918-1946 yılları arasında Kızıl Ordu ve 1946-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri olarak adlandırılan, önce Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ve daha sonra Sovyetler Birliği'nin silahlı kuvvetleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Kara Kuvvetleri</span> eski bir ülkenin kara kuvvetleri

Sovyet Kara Kuvvetleri, Kızıl Ordu'nun kara unsurlarını içermektedir. Daha sonra Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'ne dahil olmuştur. Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri olan Kızıl Muhafızların Rus İç Savaşı sırasında yeniden düzenlenmesiyle kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Generalissimosu</span> Josef Staline verilen özel bir SSCB askeri rütbesi

Sovyetler Birliği Generalissimosu(Rusça: Генералиссимус Советского Союза), İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Joseph Stalin için oluşturulan ve 27 Haziran 1945'te kendisine verilen Sovyetler Birliği'ndeki en yüksek askeri rütbeydi. Stalin çok gösterişli bulduğu rütbeden pişman oldu ve Mareşal rütbesini ve üniformasını giymeye devam etti.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Sovyet kadınları</span>

II. Dünya Savaşı'nda Sovyet kadınları önemli bir rol oynadı. Çoğu endüstri, ulaşım, tarım ve diğer sivil rollerden oluşan konularda emek sarf eden Sovyet kadınları cephenin içinde de sayıca fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Ceza taburu</span>

Ceza taburu, yargılanıp ceza alan askerlerin seferberlik şartlarında oluşturduğu taburlardır. Bu tür birimlerdeki hizmet, hapis veya ölüm cezası yerine bir ceza veya disiplin şekli olarak kabul edilir.

Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri Veteriner Dairesi, Sovyetler Birliği'ndeki veteriner tıp çalışmaları kapsamında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri içerisinde hizmet veren veteriner tıp departmanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhafız birimi</span> Eski Sovyetler Birliği silahlı kuvvetlerinini seçkin birliği

Muhafız birimi, Sovyetler Birliği'nin ve günümüzde Belarus ile Rusya'nın silahlı kuvvetlerinde elit birim ve oluşumdur. Bu birimlere, kendilerini askerlikte üstün hizmetlerinden sonra "Muhafız" statüsü verilmiş ve elit statüsüne sahip oldukları kabul edilmiştir. Kuruluşu II. Dünya Savaşı'nın 1941 ile 1945 yılları arasında gerçekleşen Doğu Cephesi'ne, ismi ise Çarlık İmparatorluk Muhafızlarına dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Gece Cadıları</span> Tamamı kadın olan Sovyet havacılık birimi

Gece Cadıları II. Dünya Savaşı sırasında, Sovyetler Birliği Hava Kuvvetleri'ne bağlı, daha sonraları Taman Muhafızları 46. Gece Bombardıman Hava Alayı olarak adlandırılacak, 588. Gece Bombardıman Hava Alayının tüm kadın pilotlarına Almanlar tarafından takılan lakap.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Voronov</span>

Nikolay Nikolayeviç Voronov, Sovyet askeri lideri. 1944'te Topçu Birliği Baş Mareşali rütbesine terfi edilmiş ve 1965'te Sovyetler Birliği Kahramanı onur ödülünü almıştır. 1941 ve 1950 yılları arasında Kızıl Ordu'nun topçu birliğini yönetmiş olan Voronov, bu görevini Stalingrad Muharebesi'nde de sürdürmüş ve Leningrad Kuşatması ile Kursk Muharebesi'nde Stavka temsilcisi olarak görev yapmıştır. Voronov, aynı zamanda Rus İç Savaşı'nda, Sovyet-Polonya Savaşı'nda ve Halhin Gol Muharebesi'nde savaşmış ve İspanya İç Savaşı'nda İspanya Cumhuriyetçi Ordu'sunun danışmanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın işgali sırasında tecavüz</span>

II. Dünya Savaşı'nın son kısımları sırasında Müttefik askerleri Alman topraklarına girdikçe ve bu toprakları işgal altında bulundurdukça, kadınların toplu tecavüzleri hem askerî harekâtlar ile bağlantılı olarak hem de daha sonraki Almanya işgali sırasında gerçekleşti. Akademisyenlerin ortak görüşü, tecavüzlerin çoğunun Sovyet işgal birlikleri tarafından işlendiğidir. Savaş zamanı tecavüzleri, savaştan sonra onlarca yıl boyunca sessizlikle çevriliydi. 2015'te kitapları bazı Rus okullarında yasaklanan tarihçi Antony Beevor'a göre, NKVD dosyaları Sovyet liderliğinin neler olduğunu bildiğini ancak bunları durdurmak için çok az şey yaptığını ortaya çıkardı. Tecavüzleri işleyenler çoğunlukla cephe gerisi karargâh birlikleriydi. Profesör Oleg Rzheshevsky'nin verdiği istatistiklere göre ise, 4.148 Kızıl Ordu subayı ve diğer birçok er, Alman sivillere karşı işledikleri suçlar nedeniyle cezalandırıldı. Kızıl Ordu askerlerinin tecavüz gibi savaş suçlarını işlemelerinde Sovyet vatandaşlarını Almanlardan intikam almaya teşvik eden Yahudi kökenli İlya Ehrenburg'un çağırısının da etkisi vardı. Savaş ve sonrasındaki işgal sırasında Sovyet birlikleri tarafından tecavüze uğrayan Alman kadın ve kızlarının kesin sayısı belirsizdir, ancak tarihçiler sayılarının yüz binlerce ve muhtemelen iki milyon kadar fazla olduğunu tahmin etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Olga Sanfirova</span>

Olga Aleksandrovna Sanfirova, II. Dünya Savaşı sırasında 46. Taman Muhafızları Gece Bombardıman Uçak Hava Alayında kaptan ve filo komutanı. Ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi. Bu unvanı alan ilk Tatar kadın oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kadın havacılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste önemli kadın havacıların yer aldığı listedir. Havacılık alanında imalatçı, tasarımcı, pilot ve sponsor olarak öne çıkan kadınlar yer almaktadır. Ayrıca kadın havacı örgütlerinin bir listesini de içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı işgali sırasında tecavüz</span>

Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda Polonya'nın Sovyet işgali sırasında tecavüz konusu, Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar savaş sonrası tarih yazımında yer almıyordu, ancak dönemin belgeleri sorunun hem savaş sırasında hem de sonrasında ciddi olduğunu gösteriyor. 1944-1945'te Sovyet kuvvetlerinin Nazi Almanya'sına karşı ilerleyişi. Katherine Jolluck'a göre, Sovyet erkekleri tarafından uygulanan cinsel şiddetin kapsamına ilişkin neredeyse yarım yüzyıldır araştırma yapılmaması, kurbanları arasındaki geleneksel tabuların kendilerine yardımcı olacak bir ses bulma ve onurlarını koruyarak savaş zamanı deneyimleri hakkında açıkça konuşma yeteneğinden yoksun olması nedeniyle daha da büyümüştü. Polonya Bilimler Akademisi'nden Joanna Ostrowska ve Marcin Zaremba, Kızıl Ordu'nun 1945 Kış Taarruzu sırasında Polonyalı kadınlara yönelik tecavüzlerin kitlesel bir ölçeğe ulaştığını yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Galina Brok-Beltsov</span>

Galina Pavlovna Brok-Beltsov, Sovyet-Rus savaş pilotu ve tarihçi.