İçeriğe atla

Rus irredantizmi

Rus irredantizmi, günümüzde Rusya'da Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'ne öykünen irredantist bir düşünce hareketidir.

Kırım'ın hukuksuzca Ukrayna'dan koparılması, Rusya'nın irredantist hareketlerinin zirvesini oluşturur.

Büyük Rusya rüyasının sınırları:      1945'te Sovyetler Birliği      Hiçbir zaman Rus İmparatorluğu'nun parçası olamamış Sovyet bölgeleri: Tuva, Doğu Prusya, Zakarpatya ve Batı Ukrayna       Rus İmparatorluğu tarafından işgal edilmiş bölgeler: Finlandiya ve Polonya      1955'te Varşova Paktı'nın ulaştığı en geniş sınırlar: Moğolistan ve Kuzey Kore       Rus İmparatorluğu tarihinde ulaşılan en geniş sınırlar: İran'ın kuzeyi, Sincan ve Mançurya

Tarih

Rus İmparatorluğu

Kabaca 16. yüzyıldan 20. yüzyıla dek Rus İmparatorluğu yayılmacı politikalar izlemiştir. Bu politikalar gereği Sibirya, Türkistan, Özbekistan ve Kafkaslar'ı işgal etmiştir. Ermeni Hıristiyanları Osmanlı'dan koparmanın dışında bu hareketlerin çok azı irredantist güdüyle yapılmıştır.

Sovyetler Birliği sonrası (21. yüzyıl)

1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya Federasyonu dışında yaşayan Rus kökenli nüfusa yönelik politikalardan vazgeçildiğine inanılyordu.[1] Kimi araştırmacılar 1990'larda Rusya'nın irredantist politikalardansa ekonomiyi dönüştürmeye odaklanığını savunuyordu. Dahası, seçmenler arasında irredantist politikalara topyekun destek veya karşı çıkış gözlenemedi. Rus siyasetçiler, bu dönemde daha çok dışarıdan gelecek tehlikelere odaklanmıştı.

Putin döneminde Kırım'ın Ukrayna'dan koparılması, irredantist düşüncenin ve Büyük Rusya rüyasının bir yansımasıdır.[2][3][4][5]

Anavatanından koparılmış Kırım, Rus milliyetçiliğinde daha çok Ukrayna üzerine odaklanan aşırı sağ tandanslı yeni bir dalga yarattı.[6] Kırım'dan sonra Ukrayna'nın üzerine daha çok gidildi ve ülkenin doğusunun işgal edilerek Novorossiya adında kukla bir devlet kurulması projesi ortaya kondu. Putin, Kırım işgalini "Büyük Rusya irredantizminin manifestosu" olarak tanımladı.[7] Ancak, Novorossiya projesi başarısız oldu ve rafa kalkmak zorunda kaldı.[8][9]

Kimi Rus milliyetçileri Baltık devletleri[10] veya Kazakistan gibi Eski Sovyet ülkelerinin bir kısmının Kırım ile aynı kaderi paylaşmasını istiyor.[11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Tristan James Mabry; John McGarry; Margaret Moore; Brendan O'Leary (2013). Divided Nations and European Integration: National and Ethnic Conflict in the 21st Century. University of Pennsylvania Press. s. 365. ISBN 9780812244977. 
  2. ^ Armando Navarro (2015). Mexicano and Latino Politics and the Quest for Self-Determination: What Needs to Be Done. Lexington Books. s. 536. ISBN 9780739197363. 
  3. ^ Joseph J. Hobbs (2016). Fundamentals of World Regional Geography. Cengage Learning. s. 183. ISBN 9781305854956. 
  4. ^ Marvin Kalb (2015). Imperial Gamble: Putin, Ukraine, and the New Cold War. Brookings Institution Press. s. 163. ISBN 9780815727446. 
  5. ^ Stephen Saideman (18 Mart 2014). "Why Crimea is likely the limit of Greater Russia". The Globe and Mail. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  6. ^ Casey Michael (19 Haziran 2015). "Pew Survey: Irredentism Alive and Well in Russia". The Diplomat. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  7. ^ Vladimir Socor. "Putin's Crimea Speech: A Manifesto of Greater-Russia Irredentism". 11 (56). Eurasia Daily Monitor. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  8. ^ "Russian-backed 'Novorossiya' breakaway movement collapses". Ukraine Today. 20 Mayıs 2015. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Vladimir Dergachev; Dmitriy Kirillov (20 Mayıs 2015). Проект «Новороссия» закрыт [Project "New Russia" is closed]. Gazeta.ru (Rusça). 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  9. ^ "Why the Kremlin Is Shutting Down the Novorossiya Project". Carnegie Endowment for International Peace. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2015. 
  10. ^ William Maley (1995). "Does Russia Speak for Baltic Russians?". The World Today. 51 (1). ss. 4-6. JSTOR 40396641. 
  11. ^ Alexander C. Diener (2015). "Assessing potential Russian irredentism and separatism in Kazakhstan's northern oblasts". Eurasian Geography and Economics. 56 (5). ss. 469-492. doi:10.1080/15387216.2015.1103660. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Putin</span> 2. Rusya devlet başkanı (1999–2008, 2012–görevde)

Vladimir Vladimiroviç Putin, Rusya Federasyonu'nun günümüzdeki devlet başkanı olan Rus politikacı ve eski istihbarat görevlisidir. Putin, 1999-2000 yılları arasında başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Başbakanlığı döneminde, iktidar partisi Birleşik Rusya'nın genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım sorunu</span>

Kırım sorunu, Ukrayna ile Rusya arasında Kırım'ın statüsü konusunda bir anlaşmazlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Aksyonov</span>

Sergey Valeryeviç Aksyonov, ;, de facto Kırım Cumhuriyetinin Başbakanı.

Belirli ülkelerin vatandaşlarına vizesiz Ukrayna'ya girmesi için izin verir. Kırım, fiilen Rus kontrolü altında olduğu için Rusya'nın vize politikasını uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Rusya</span> Rus İmparatorluğunun Karadenizin kuzeyindeki bir bölgeyi belirten tarihi bir terimdir

Yeni Rusya, Rus İmparatorluğu'nun Karadeniz'in kuzeyindeki bir bölgeyi belirten tarihi bir terimdir. 1764 yılında Güney Hetmanlığı'nın bazı kısımlarıyla birlikte Rusya'nın yeni bir imparatorluk bölgesi olarak Osmanlılara karşı savaşa hazırlık amacıyla kuruldu. Çeşitli zamanlarda Moldova, modern Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki bölgeleri, Zaporojya, Tavriya, Azak Denizi kıyılarını, Kırım, Kuban Nehri ve Çerkesya'yı da kapsamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Konstantinov</span> Siyasetçi

Vladimir Andreyeviç Konstantinov Kırımlı Rus siyasetçi ve 17 Mart 2014 tarihinden beri Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi</span>

2021-2022 Rus-Ukrayna krizi, Rusya ve Ukrayna arasında 2021 ve 2022 arasında gerçekleşmiş siyasi gerginliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali</span> 2022den bu yana Doğu Avrupada süregelen askerî mücadele

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Mayıs ayı sonuna kadar tahminî 8 milyon insan ülke içinde yer değiştirdi ve 3 Ekim 2022 itibarıyla 7,6 milyon Ukraynalı da ülkeyi terk etti. İşgalden sonraki beş hafta içinde Rusya, 1917 Ekim Devrimi'nden bu yana en büyük göçünü verdi. İşgal ayrıca küresel çapta gıda kıtlığına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin süreci</span>

24 Şubat 2022'de Rusya, Ukrayna'yı işgal etti. Bu zaman çizelgesi hareketli bir çizelgedir, bu yüzden hiçbir zaman eksiksiz olmayabilir. Lütfen, bazı olayların yalnızca geriye dönük olarak tam olarak anlaşılabileceğini ve/veya keşfedilebileceğini unutmayın.

<span class="mw-page-title-main">Özel bir askerî operasyon yürütmek üzerine</span>

"Özel bir askerî operasyon yürütmek üzerine" Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 24 Şubat 2022'de, Rusya-Ukrayna Savaşı'nı büyük ölçüde tırmandıran Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden hemen önce yayımlanan bir televizyon yayınıydı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük yeşil adamlar (Rusya-Ukrayna Savaşı)</span>

Küçük yeşil adamlar 2014'teki Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında rütbesiz yeşil ordu üniformaları giyen ve silah ve teçhizat taşıyan Rusya Federasyonu'nun maskeli askerleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi</span>

Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi, 1954 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Başkanlığı'nın aldığı ve Kırım bölgesinin Rusya SFSR'den Ukrayna SSR'ye devredilmesini öngören idari bir tedbirdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.