İçeriğe atla

Rus alfabesi

Büyük harflerle Rus alfabesi

Rus alfabesi (Rusçaрусский алфавит, russki alfavit), Rusçanın yazımında kullanılan alfabedir. Kiril alfabesinden türemiş olup 33 harften oluşmaktadır.

Alfabe

Harf El yazısı Adı Eski adı UFA Sayı değeri
А аа
Rusça telaffuz: [a]
азъ
[as]
/a/1
Б ббэ
Rusça telaffuz: [bɛ]
буки
[ˈbukʲɪ]
/b/ veya /bʲ/
В ввэ
Rusça telaffuz: [vɛ]
вѣди
[ˈvʲedʲɪ]
/v/ veya /vʲ/2
Г ггэ
Rusça telaffuz: [ɡɛ]
глаголь
[ɡlɐˈɡolʲ]
/ɡ/3
Д ддэ
Rusça telaffuz: [dɛ]
добро
[dɐˈbro]
/d/ veya /dʲ/4
Е ее
Rusça telaffuz: [je]
есть
[jesʲtʲ]
/je/, / ʲe/ veya /e/5
Ё ёё
Rusça telaffuz: [jo]
/jo/ veya / ʲɵ/
Ж жжэ
Rusça telaffuz: [ʐɛ]
живѣте
[ʐɨˈvʲetʲɪ][1]
/ʐ/
З ззэ
Rusça telaffuz: [zɛ]
земля
[zʲɪˈmlʲæ]
/z/ veya /zʲ/7
И ии
Rusça telaffuz: [i]
иже
[ˈiʐɨ]
/i/ veya / ʲi/8
Й йи краткое
Rusça telaffuz: [i ˈkratkəɪ]
и съ краткой
[ɪ s ˈkratkəj]
/j/
К кка
Rusça telaffuz: [ka]
како
[ˈkakə]
/k/ veya /kʲ/20
Л лэл veya эль
Rusça telaffuz: [ɛl] veya Rusça telaffuz: [ɛlʲ]
люди
[ˈlʲʉdʲɪ]
/l/ or /lʲ/30
М мэм
Rusça telaffuz: [ɛm]
мыслѣте
[mɨˈsʲlʲetʲɪ][2]
/m/ veya /mʲ/40
Н нэн
Rusça telaffuz: [ɛn]
нашъ
[naʂ]
/n/ veya /ɲ/50
О оо
Rusça telaffuz: [о]
онъ
[on]
/o/70
П ппэ
Rusça telaffuz: [pɛ]
покой
[pɐˈkoj]
/p/ veya /pʲ/80
Р рэр
Rusça telaffuz: [ɛr]
рцы
[rt͡sɨ]
/r/ veya /rʲ/100
С сэс
Rusça telaffuz: [ɛs]
слово
[ˈslovə]
/s/ veya /sʲ/200
Т ттэ
Rusça telaffuz: [tɛ]
твердо
[ˈtvʲerdə]
/t/ veya /tʲ/300
У уу
Rusça telaffuz: [u]
укъ
[uk]
/u/400
Ф фэф
Rusça telaffuz: [ɛf]
фертъ
[fʲert]
/f/ veya /fʲ/500
Х хха
Rusça telaffuz: [xa]
хѣръ
[xʲer]
/x/600
Ц цце
Rusça telaffuz: [tsɛ]
цы
[t͡sɨ]
/t͡s/900
Ч чче
Rusça telaffuz: [tɕe]
червь
[t͡ɕerfʲ]
/t͡ɕ/90
Ш шша
Rusça telaffuz: [ʂa]
ша
[ʂa]
/ʂ/
Щ щща
Rusça telaffuz: [ɕɕæ]
ща
[ɕt͡ɕæ]
/ɕɕ/
Ъ ътвёрдый знак
Rusça telaffuz: [ˈtvʲɵrdɨj znak]
еръ
[jer]
Ы ыы
Rusça telaffuz: [ɨ]
еры
[jɪˈrɨ]
/ɨ/
Ь ьмягкий знак
Rusça telaffuz: [ˈmʲæxʲkʲɪj znak]
ерь
[jerʲ]
/ ʲ/
Э ээ
Rusça telaffuz: [ɛ]
э оборотное
[ˈɛ əbɐˈrotnəɪ]
/ɛ/
Ю юю
Rusça telaffuz: [ju]
ю
[ju]
/ju/ veya / ʲʉ/
Я яя
Rusça telaffuz: [ja]
я
[ja]
/ja/ veya / ʲæ/
1917-18'de kaldırılan harfler
І іі десятеричное
Rusça telaffuz: [i]
/i/ veya / ʲi/ veya /j/10
Ѳ ѳѳита
Rusça telaffuz: [fʲɪˈta]
/f/ veya /fʲ/9
Ѣ ѣять
Rusça telaffuz: [jætʲ]
/e/ veya / ʲe/
Ѵ ѵижица
Rusça telaffuz: [ˈiʐɨtsə]
/i/ veya / ʲi/
1750'de kaldırılan harfler
Ѕ ѕзѣло
Rusça telaffuz: [zʲɪˈlo][3]
/z/ veya /zʲ/6
Ѯ ѯкси
Rusça telaffuz: [ksʲi]
/ks/ veya /ksʲ/60
Ѱ ѱпси
Rusça telaffuz: [psʲi]
/ps/ veya /psʲ/700
Ѡ ѡомега
Rusça telaffuz: [ɐˈmʲeɡə]
/o/800
Ѫ ѫюсъ большой
Rusça telaffuz: [jus bɐlʲˈʂoj]
/u/, /ju/ veya / ʲu/
Ѧ ѧюсъ малый
Rusça telaffuz: [jus ˈmɑlɨj]
/ja/ veya / ʲa/
Ѭ ѭюсъ большой іотированный
Rusça telaffuz: [jus bɐlʲˈʂoj jɪˈtʲirəvənnɨj]
/ju/ veya / ʲu/
Ѩ ѩюсъ малый іотированный
Rusça telaffuz: [jus ˈmɑlɨj jɪˈtʲirəvən.nɨj]
/ja/ veya / ʲa/

Kaynakça

  1. ^ Uşakov, Dmitri, "живете", Толковый словарь русского языка Ушакова (madde) (Rusça), Rusya: Yandex, 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Mart 2016 
  2. ^ Uşakov, Dmitri, "мыслете", Толковый словарь русского языка Ушакова (madde) (Rusça), Rusya: Yandex, 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Mart 2016 .
  3. ^ ФЭБ (Rusça), Rusya: Feb web, 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Mart 2016 .

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ё</span>

Yo, Kiril alfabesine ait bir harfdir. Rus ve Beyaz Rus alfabelerinin 7. harfi ve Rusin alfabesinin 9. harfidir. Kırgız, Moğol, Çuvaş ve Udmurt gibi temelleri Kiril alfabesinde olan bazı Slav olmayan dillerin alfabelerinde de bulunur. Damaksıllaşmış ünsüz harflerden sonra [o] olarak, diğer bağlamlarda ise [jo] olarak okunur.

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Medvedev</span> 3. Rusya devlet başkanı (2008–2012)

Dmitri Anatolyeviç Medvedev (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Tuvalar</span> Türk etnik grubu

Tuvalar veya Tıvalar, Rusya'nın Tuva Cumhuriyeti'nde ve Moğolistan'ın kuzeyinde yaşayan bir Türk halkıdır. Dilleri Türk dilleri'nin Sibirya grubu'na ait Tuvaca'dır. Toplam nüfusları 350.000 civarındadır. Tuvalara bazı dönemlerde Soyon, Sayan, Soyot, Uranhay adları verilmiştir. Boy esasında ise Tuvaların Kırgız boyundan bazıları da Tuvaların Uygur boyundan olduğu bilinmektedir. Üst kimlik olarak Tuva adı benimsenmiştir. Moğolistan'da yaşayan Duhalar Tuvaların ayrıksı kabilesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çeçence</span> Kuzeydoğu Kafkas dili

Çeçence, çoğunluğu Çeçenya’da ve başka ülkelerde yaşayan Çeçenlerin konuştuğu bir Kuzeydoğu Kafkas dilidir. Yaklaşık olarak 1.300.000 kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Filosu</span>

Karadeniz Filosu, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Sovyet Deniz Kuvvetleri ve Rusya Federasyonu Deniz Kuvvetleri'nin Karadeniz'deki filo. Karargâhı Sivastopol'dadır. Ancak Novorossiysk'a taşınma hazırlığı başladı.

Yandex 1997 yılında kurulan Rusya merkezli çok uluslu bir firmadır. Yandex başta internet tabanlı ürünler ve hizmetleri kapsamak üzere ulaşım, e-ticaret, navigasyon, mobil uygulama ve reklamcılık gibi birçok alanda hizmet veren yetmişten fazla servise sahiptir. Yandex'in ana pazarı Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu'dur. Rusya'nın en büyük teknoloji şirketidir ve %60,09 pazar payıyla arama motoru pazarının lideridir. Yandex dünya çapında 17 ülkede 30 ofise sahiptir, ancak şirketin kurucuları ve çalışanlarının çoğu Rusya'da bulunur. Google ve Baidu'nun ardından dünyanın en büyük 3. arama motorudur.

<span class="mw-page-title-main">Papak</span>

Papak, kuzu postundan yapılan uzun tüylü kalpak türüdür. Genellikle Kafkasya, Doğu Anadolu Bölgesi ve Orta Asya'da kullanılır. Karapapakların adlarında görülür.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Karamzin</span> Rus yazar, şair, tarihçi ve eleştirmen

Nikolay Mikhailovich Karamzin, Rus yazar, şair, tarihçi ve eleştirmen. Rus Devlet Tarihi adlı 12 ciltlik çalışmasıyla tanınmıştır. Bu eseri Rusya'da çok eski devirlerde yaşamış olan kavimlerden Kimmerler, İskitler ve Sarmatlar ile başlar. Karamzin Rusya'daki tutucu akımın kurucusu olarak bilinmektedir. Çalışmalarının en önemli özelliği, günlük dil ile edebi dili birbirine yaklaştırmasıdır. Bu çalışmalarının öncülüğünde, edebiyatta dilde sadeleşmeye gidilmiştir. Rusça, eski Slavcanın ağdalı dilinden arındırılmış; uzun ve karmaşık tümcelerin yerini daha sade bir sözdizimi almıştır. Çağdaşı ve kendisi gibi Rusçaya büyük katkılar sağlamış Lomonosov'un aksine kısa ve kolayca anlaşılabilen tümceler yazma taraftarıdır. Bunun yanında Rus dilinin kelime dağarcığını yeni sözcüklerle çeşitlendirmiştir. O dönemde edebi dil için kelime açısından yeniliğe ihtiyaç duyulmaktaydı. Bu yenilik ihtiyacını Karamzin karşılamıştır: Fransızcadan alınan birçok kelimeyi Rus diline kazandırarak Rus edebi dilini zenginleştirmeye oldukça önemli katkılar sağlamıştır. Sonuç olarak modern Rusçada dahi Karamzin'in günlük kullanıma kazandırdığı birçok kelime kullanılmaktadır. Bunun yanında yabancı dillerdeki kelimeleri Rusça dilbilgisinin gereklerine uyarlayarak büyük bir reform gerçekleştirmiştir. Bu kelimelere örnek olarak şunlar verilebilir: Serious: серьёзный, Moral: моральный, Aesthetic: эстетический Auditorium: аудитория, Harmony: гармония Enthusiasm: энтузиазм.

<span class="mw-page-title-main">Uşakov Nişanı</span>

Uşakov Nişanı, SSCB ve Rusya vatandaşlarına verilen,, Savaşı hiçbir zaman kaybetmeyen ve Rus Deniz Kuvvetleri'nin koruyucu azizi ilan edilen Amiral Fyodor Uşakovun (1744-1817) onuruna verilen, Rusya Federasyonu'nun askeri bir süslemesidir. Donanma görevlilerine olağanüstü bir liderlik için komuta etmesi önerilir. Sipariş, 2 Mart Dünya Savaşı sırasında, 3 Mart 1944 SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile kuruldu. Fikir, Amiral Nikolay Kuznetsov tarafından 1943 yazında Joseph Stalin'e verildi. SSCB'nin 1991 yılında dağılmasının ardından, Ushakov Siparişleri, 20 Mart 1992'deki 2557 numaralı Rusya Federasyonu Yüksek Sovyeti Kararı ile değişmeden kaldı ancak bu formda verilmez. 7 Eylül 2010 tarihli 1099 Sayılı Kararnameyi Kapsayan karar Modernize edilmiş ve Rusya'nın tüm ödül sistemini Sovyet geçmişinden uzaklaştıracak şekilde yeniden düzenleyen nişanda, bugünkü biçiminde, kurdele tek sınıflı bir Düzen'e değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Uşakov Madalyası</span>

Uşakov Madalyası, 1991'den sonra SSCB ödül sisteminden alınmış Rusya Federasyonu devlet dekorasyonu.

Yakut alfabesi, Kiril alfabesi temel alınarak Yakutçanın (Sahaca) yazımında kullanılan alfabe. Yakutların 19. yüzyıl başlarına kadar bir yazı dili ve dolayısıyla alfabeleri yoktu, Rusya'nın siyasi amaçlarını desteklemek amacıyla bölgeye gönderilen misyonerlerin ve devlet görevlilerinin ürettiği, resmi ve dini yazılar için özerk alfabeler geliştirilmeye başlanmıştır. Rus alfabesi dışında Saha dili için özel olarak oluşturulan ilk alfabe 1851 yılında Otto von Böhtlingk tarafından hazırlanmıştır. Bu alfabe 1899 yılında Eduard Karloviç Pekarskiy, 1908 yılında Vasili Radloff tarafından düzenlenmiştir. 1924 yılında mevcut alfabeye büyük harfler ve noktalama işaretleri eklendi. 1929 yılında Kiril temelli alfabe yerine Latin alfabesi temelli bir alfabeye geçildiyse de artan Rus baskısıyla Modern Saha Alfabesi, 1939 yılında Sovyetler Birliği tarafından kurulan bir komisyonla günümüzde de hala kullanılan Saha Kiril Alfabesi olarak son şeklini almıştır. Modern alfabeye daha sonradan "Ҕҕ, Ҥҥ, Өө, Һһ, Үү" harfleri de eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yayla (Kırım)</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Yayla - Yaz; türk. - yüksek dağlarda bulunan yayla) - Kırım dağlarının orman örtüsünden yoksun olan yayla parçası. Genellikle yaz aylarında mera alanı olarak kullanılır. Alanın yeterince yatay olması dikkat çekicidir. Verimli toprak örtüsü ve yaz aylarında yüksek nemi nedeniyle yaygın olarak mera olarak kullanılmaktadır. Diğer sıradağlardan farklı olarak Yayla sivri tepeli değildir. Dağ zirvesi boyunca kolay rotalar oluşturmak mümkündür. Yaylada, çobanlar her mevsim kolayca yaşayabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Erzyanlar</span> Fin-Ugor Halkları

Erzyanlar - Mordvinlere ait bir etnik gruptur. Ural ailesinin Fin-Ugor şubesinin, Finno-Volga sınıfının Erzyan Mordovin grubuna aittirler. Erzyanlar esas olarak Doğu Mordovya'da, Moksha ve Sura nehirlerinin havzalarında, Volga ve Ağizel nehirleri arasındaki bölgede yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Vahanca</span>

Vahanca ya da Vahi, Doğu İran dillerinin Pamir alt grubuna ait bir dildir. Esas olarak Afganistan, Çin, Pakistan ve Tacikistan sınırlarının bir araya geldiği Vahan Koridoru civarlarında yaşayan Vahanlılar tarafından konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Rusçanın romanizasyonu</span>

Rusça'nın romanizasyonu, rus ses sisteminin Latin alfabesine çevrilmesidir. Bir Latin alfabesiyle yazılmış metinde Rusça adları ve kelimeleri dahil etmek için birincil kullanımının yanı sıra, bilgisayar kullanıcılarının Rusça girmesi için de gereklidir. Kiril alfabesini girmek için ayarlanmış bir klavyesi veya kelime işlemcisi olmayan veya yerel bir Rusça klavye düzenini (JCUKEN) kullanarak hızlı bir şekilde yazamayan metinler. İkinci durumda, İngilizce QWERTY klavyeler gibi klavye düzenlerine uygun bir harf çevirisi sistemi kullanarak yazarlar ve ardından metni Kiril alfabesine dönüştürmek için otomatik bir araç kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Jigit</span> Kuzey Kafkasya ve Orta Asyada bir at biniş stili

Jigit veya Cigit, Kuzey Kafkasya ve Orta Asya halkları arasında yetenekli ve cesur bir biniciyi tanımlamak için kullanılan bir kelimedir. Bunu Çerkeslerden benimseyen Kazaklar arasında da popülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pogost</span>

Pogost, çeşitli anlamları olan bir Rus tarihi terimidir. Orijinal kullanım, prensler ve din adamları için arabaların mola verdiği han için geçerli iken modern Rusçada genellikle kırsal bir kilise ve mezarlığa atıfta bulunur.