İçeriğe atla

Rus Halk Birliği

Rus Halk Birliği (RHB), 1905 arasında ve 1917 yılları arasında etkin olan, Rus İmparatorluğu'na sadık, monarşistler ve Karayüzler gibi örgütler arasında en önemli yere sahip, aşırı sağ milliyetçi partidir.[1][2]

1905 yılı Ekim ayında kurulan "Büyük Rus Milliyetçiliği"nin kapsadığı kitleyi ve antikomünist anti-sosyalist, anti-liberallerle, anti-semitikleri taraftar olarak çekmeyi başaran Rus Halk Birliği, 1906 yılında 300.000'den fazla üyeye sahipti. "Karayüzler" adlı paramiliter silahlı grupla birlikte sokaklarda devrimcilere karşı çatışan Birliğin yöneticileri, 1905 Rus Devrimi'ni destekleyen parti milletvekili ve önde gelenlerine bir dizi suikastler düzenledi.

Rus Halk Birliği, devrimin ardından 1917'de dağılmış ve lideri Alexander Dubrovin tutuklanmıştır. Bazı modern akademik araştırmacılar, Rus Halkı Birliği'ni faşizmin ilk örneği olarak görürler.[2][3]

İdeoloji ve siyasi görüş

Birlik, 1905 Devrimi'nden sonra antisemitizmin önde gelen üssüydü.[2] antikomünist anti-sosyalist, anti-liberal ve "her şeyden önce anti-semitik" olduğu için, 'Faşist hareketin öncül Rus versiyonu' olarak tanımlanmıştır.[2] Rus Halk Birliği, her şeyden önce 'Büyük Rus milliyetçiliği' hareketiydi.[2] İlk hedefi olarak 'Büyük birleşik ve bölünmez Rusya' düşüncesi olarak ilan etmişti. Giderek milliyetçiliği, yabancı düşmanlığına ve ırkçılığa dayandı.[2] Birlik ayrıca Ukrayna'nın kendi kaderini tayin hakkına ve özellikle de popüler Ukraynalı şair Taras Shevchenko'nun "kültüne" karşı aktif bir şekilde kampanya yürüttü.[4]

Tarihçe

Doğuşu

1905 Rus devriminden sonra aşırı sağ grupların içinde en önemlisi olan Rus Halk Birliği, 1905 yılı Ekim ayında kitleleri sola karşı harekete geçirmek ve ayaklandırmak için hükûmette basit birer devlet memuru olan Alexander Dubrovin ve Vladimir Purishkevich tarafından kuruldu.[2][3]

1905 - 1906

Ekim Devrimi manifestosunun duyurulmasından beş gün sonra Purishkevich Apollo Apollonovich Maikov (şair Apollon Maykov'un oğlu), Pavel Bulatzel, Baranov Vladimir Gringmut ve bazı isimler Dubrovin'in evinde toplandılar. Bu toplantıda Dubrovin'in önderliğinde bir örgüt olarak hayata geçirilen Rus Halk Birliği, 26 Ekim 1905 tarihinde Alexander Dubrovin başkanlığında resmen kuruluşunu ilan etti.[5] Birlik, yayınladığı bildiride, bütün siyasi hareketleri ve bürokrasiyi, Çar ve halkın arasında bağ kurulması yolunda bir engel olarak gördüğünü açıkladı. 1600'lü yıllarda etkin olan otokratik Moskova devletini savunan II. Nicholas ile aynı çizgide olan bu görüş, aynı zamanda Rus olmayan vatandaşların asimilasyonu üzerinde duruyordu. Rus Halk Birliği'nin tüzüğü 1906 yılında kabul edildi.

Destek

1905 devrimi sonrasında Ortodoks Kilisesi ve çeşitli sağ, muhafazakâr kuruluşlarla, Piskopos Hermogenes tarafından destek gördü. Ayrıca İçişleri Bakanı, Kraliyet ailesinin bazı üyeleri ve yargıdan da destek aldılar.[2]

Sokak çatışmaları

Çar II. Nicholas'ın devrimcileri yenememesi üzerine etkinlik kararı alan Rus Halk Birliği, sokaklarda devrimcilere karşı savaşmak üzere "karayüzler olarak bilinen paramiliter grupları oluşturdu ve destekledi.[2] Bu militan gruplar, ceplerinde bıçaklar ve pirinç mafsallarla geziyorlar, haçlar gibi dini sembolleri ve çeşitli afişlerle Çar II. Nicholas resimleri taşıyorlardı. Çoğu kez polis tarafından desteklenen bu gruplar, Ekim 1906'da Karayüzler adı altında örgütlendiler. Onların döneminde sokaklarda şiddet olayları arttı.[2]

1906 - 1917

Rus Halk Birliği ve 17 Ekim Birliği'nin 1907 yılındaki ortak seçim kampanyası posteri

1906 yılına gelindiğinde Rus Halk Birliği, 1.000'den fazla şubeye üye olan toplam 300.000 üyeye sahipti.[2]

Destekçilerinin çoğu faşizm yanlılarıyla, Ekim Devrimi karşısında yenilgiye uğrayan gruplardan oluşmaktaydı. Bunların arasında ve güçlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya olan polislerle diğer düşük rütbeli devlet görevlileri ile sanayi ve endüstriye karşı rekabeti kaybeden küçük esnaf vardı.

Birlik ayrıca toplantılar, konferanslar, gösteriler ve kitlesel halk duaları gibi hareketlerle, özellikle 1906 yılında Gomel, Yalta, Białystok, Odessa, Sedlet'ler ve diğer bazı şehirlerde pogromların esas kışkırtıcısı rolünü üstlenmiştir.[6][7] Bu süreçte II. Nicholas rejimini desteklemek için halk arasında yaygınlaşan Yahudi düşmanlığı (antisemitizm) Rus Halk Birliği tarafından kullanılmıştır. 1908 yılında RHB üyelerinin silah taşıyabilmek için dilekçelerle başvurduğu, ancak bu başvuruların geri çevrildiği belirlenmiştir.[8]

1908-1910 yılları arasında Rus Halk Birliği içindeki düşünce ve görüş farklılıkları nedeniyle arılıklar yaşandı. Bu süreç, sürekli birbirleriyle çatışma hâlinde olan birkaç küçük grup oluşmasına yol açmıştır. 1917 devriminden sonra RHB yasaklanarak kapatılmış, Dubrovin tutuklanmıştır.

Yeniden yapılanma ve güncel etkinlik

RHB, 2005 yılından itibaren Rusya'da bir yeniden baş gösterdi ve büyük şehirlerde bir miktar takipçisi ve 17 bürosu vardır.[9] Başlıca faaliyetleri, Rus Ortodoks Kilisesi'ne ilgiyi canlandırmak, Ekim Devriminden sonra geçmişten gelen Rus geleneklerinin yeniden canlandırılmasını sağlayarak milliyetçi vatanseverliği desteklemek olarak tanımlanabilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ John D. Klier (2005). "Black Hundreds". Richard S. Levy (Ed.). Antisemitism: a historical encyclopedia of prejudice and persecution.  — p. 71–72.
  2. ^ a b c d e f g h i j k Figes, Orlando (2014). A People's Tragedy: The Russian Revolution 1891–1924. Londra: The Bodley Head. ISBN 9781847922915. 
  3. ^ a b Rogger
  4. ^ ПАНИХИДЫ ПО Т. ШЕВЧЕНКЕ И ЧЕРНОСОТЕННОЕ ДУХОВЕСТВО. Украинская Жизнь. — М., 1912. — № 5 — С. 82.
  5. ^ Rawson, p. 59
  6. ^ "KIEV REPORTS POGROMS; Pillage Subordinated to Murder in Massacres by "Black Hundred."". The New York Times. 21 Mayıs 1922. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017. 
  7. ^ "... Две силы создают погромы: во-первых, черносотенные организации, к тому времени сильно окрепшие, и, во-вторых, крайний правительственный антисемитизм. Первый сам по себе мне представляется не страшным, значение второго было очень грозно. Правительственный антисемитизм, исходя из центра в виде отдельных проявлений известного настроения, по иерархической лестнице доходил до низов правительственного механизма вылитым в прямой призыв к избиениям евреев; оттуда призыв подтверждался и выполнялся черносотенными кружками." (A. A. Lopukhin (А. А. Лопухин) "Отрывки из воспоминаний" 1923, p. 85
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017. 
  9. ^ Link text 17 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Союз Русского Народа.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikolay</span> son Rus İmparatorluğu hükümdarı (1868-1918; çar 1894-1917)

II. Nikolay ya da Nikolay Aleksandroviç Romanov, Romanov hanedanına mensup tüm Rusya imparatoru, Polonya çarı ve Finlandiya büyük prensi, Albay (1892); buna ek olarak, İngiliz Filo Amirali ve İngiliz Ordusu Saha Mareşali idi. Saltanatı sırasında Rus İmparatorluğu, dünyanın önde gelen büyük güçlerinden biriydi ancak ekonomik ve askeri çöküşe geçti. Sovyet tarihçiler tarafından verdiği kararlar sebebiyle askeri yenilgilere ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan zayıf ve beceriksiz bir lider olduğu ifade edildi. Batılı tarihçiler ise genel anlamda II. Nikolay'ı Sovyet sistemiyle eşdeğer gördü. Aleksey Tolstoy "Çar'ın rejimi hakkında birçok kötü şey vardı, ama otokrasiyi miras aldı, eylemleri şimdi perspektifte ve Sovyetler tarafından işlenen korkunç suçlarla karşılaştırıldığında görülüyor." ifadelerini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">1848 Devrimleri</span>

1848 Devrimleri veya bazı ülkelerdeki kullanımıyla Halkların Baharı, 1848'den 1849'a kadar bir yıldan fazla bir süre boyunca Avrupa çapında gerçekleşen bir dizi devrimdir. Avrupa tarihinde bugüne kadarki en yaygın devrimci dalga olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1905)</span>

1905 Rus Devrimi, Rus İmparatorluğu çapında geniş yankı bulan kitlesel siyasi eylemlerdir. 1905 Moskova Ayaklanması örneğinde olduğu gibi, bazı eylemler doğrudan hükûmeti hedef almıştır. Saldırılar, işçi grevleri, köylü ayaklanmaları ve askeri isyanlar şeklinde gelişmiştir. Olaylar sonucunda anayasal monarşiye geçiş yapılmış ve Çarlık Duması kurulmuş, çok partili seçimler yapılmış, 1906 Anayasası meydana getirilmiştir. Ancak Çarlık rejiminin yıkılması ve bazı bölgelerdeki bağımsızlık yönünde yapılan silahlı ayaklanma girişimleri başarısız olmuş ve bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Devrimci Parti</span>

Sosyalist Devrimci Parti veya SR'ler, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Feliks Dzerjinski</span> Sovyet devrimci ve bürokrat, Cheka ve OGPU örgütlerinin ve Kızıl Terörün mimarlarındandır

Feliks Edmundoviç Dzerjinskiy, , Demir Feliks lakabıyla bilinen Sovyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve gizli servisi Çeka'nın kurucusu ve ilk önderi. Bolşevik devrimci ve Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi (1917-1926). RKP (B) Politbüro üyesi (1924-1926).

<span class="mw-page-title-main">Ohranka</span> Rus Gizli Polis Birimi

Ohranka veya Kamu Güvenliğinin ve Düzeninin Korunması Departmanı, Rusya'da Ohranka denilir, 19. ve 20. yüzyılda Rus Çarlığında bağlı gizli polis servisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Ulusal Hareketi</span>

Ermeni Ulusal Hareketi, 1780 Zeytun İsyanı ile başlayarak 1984 yılına kadar süren dönemdeki "Ermeni ulusal kurtuluş hareketi" olarak da bilinen Ermeni milliyetçiliğini savunan Ermenilerin tarihte kurulmuş olan Ermeni devletlerinin kapsadığı bölgelerde, Doğu Anadolu Bölgesi ve Kafkasya'da, yeniden bir Ermeni devleti kurma amacı doğrultusunda düzenlenen faaliyetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Karayüzler</span>

Karayüzler, 20. yüzyılın başlarında Rus İmparatorluğu'nda faaliyet göstermiş Çarlık rejimi yanlısı ve gelişmekte olan sosyalist devrimci harekete karşı örgütlenmiş bir hareketti. Özellikle devrimcilere karşı uyguladığı şiddet, aşırı milliyetçilik ve Yahudi karşıtlığıyla öne çıkmış, çok sayıda pogrom gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Anna Ulyanova</span>

Anna İlyiniçna Elizarova-Ulyanova, Rus kadın devrimci ve siyasetçi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İliç Lenin'in ablası.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

1907 Haziran Darbesi veya Stolipin Darbesi Rusya Çarlığında eski takvimle 3 Haziran 1907 tarihinde İkinci Devlet Dumasının kapatılmasını, bazı üye milletvekillerinin tutuklanmasını ve Çar II. Nikolay tarafından seçim yasasının değiştirilmesini kapsar. Yasal olarak çok tartışmalı olan olay birçok tarihçi tarafından 1905 Devriminin sonu olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">1917-23 Devrimleri</span>

1917-1923 Devrimleri, Rus Devrimi'nin başarısından ve Birinci Dünya Savaşı sonrasında yaratılan düzensizlikten ilham alan, dünya çapındaki siyasi huzursuzlukları ve silahlı isyanları içeren devrimci bir dalgaydı. Ayaklanmalar esas olarak sosyalist veya sömürge karşıtı nitelikteydi. Bazı sosyalist isyanlar kalıcı sosyalist devletler yaratmayı başaramadı. Devrimlerin, Alman İmparatorluğu'nun çöküşü, Avusturya-Macaristan'ın dağılması ve Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması gibi gelecekteki Avrupa siyasi manzarasını şekillendirmede kalıcı etkileri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Anayasal Demokrat Parti</span> Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi parti

Anayasal Demokrat Parti veya Kadetler, Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi partiydi. Parti üyelerine Kadetler denilirdi. Bu isim partinin Rusça isminin kısaltmasından ileri gelir; K-D harflerinden oluşan parti adının kısaltmasının Rusça okunmasıdır. Kadetler ismi, Rus İmparatorluğunda askeri okul öğrencilerine verilen kadet ismiyle karıştırılmamalıdır. Partinin teorik hattını Konstantin Kavelin'in eserleri çizmiştir. Tarihçi ve siyasetçi Pavel Milyukov partinin varlığı süresince tek lideri olmuştur. Kadetler özellikle teknokratlar ve sanayiciler tarafından destek görmüştür. Ekim Devriminden sonra yasa dışı ilan edilmiş ve kapatılmıştır.

17 Ekim Birliği yaygın olarak Ekimci Part olarak bilinir, Rus İmparatorluğu'nun son döneminde liberal-reformist Meşrutî monarşist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Trudovikler</span>

Trudovikler,, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren ılımlı bir siyasi işçi partisi idi. Trudovikler, Sosyalist Devrimci Parti (SR) hiziplerinden birinin kopması ile oluşturulmuş bir parti idi. Ayrılırken SR'nin Birinci Duma'daki pozisyonunu savunmaya devam etmeleri gerekçe gösterilmişti. Aleksis Teodoroviç Aladin tarafından kurulmuş ve liderlik edilmiştir.