Rus Beşleri

Rus Beşleri
Mily Balakirev César Cui Modest Musorgski Nikolay Rimsky-Korsakov Aleksandre Borodin

Rus Beşleri (Rusça: Могучая кучка, Moguçaya Kuçka diye okunur.) Güçlü beşler diye de bilinen M. A. Balakirev, A. P. Borodin, C. A. Cui, Modest Musorgski ve N. A. Rimski Korsakov'dan oluşan besteciler grubudur.

“Rus Beşleri” ya da “Güçlü Küme” olarak tanımlanan kümenin öncüsü, “Novotor”ların ve ulusal Rusişi halk dramının baş yaratıcısı Musorgski’dir (1839–1881). Ayrıca Musorgski Rus izlenimciliğinin kurucusu olarak da gösterilmektedir. Musorgski, sanatında gülünç ve acıklı öğeleri aynı ustalıkla biçimlendirmiş ve bu özelliklerinden dolayı dünya opera literatürünün büyük yaratıcı kişilikleri arasında yer almıştır. Musorgski’nin yanı sıra tarihsel konularda daha sınırlı, fakat daha çok Rus efsanesi ve masalı üzerinde çalışan, çalgılama ve orkestralama sanatının büyük ustası Nikolay Rimsky-Korsakov ve Prens İgor operası ile ülkesinin etkileyici bir kültürel resmini, gerçekçi ve güçlü bir anlatımla betimleyen Aleksandr Borodin aynı ulusal ülküyü izlemişlerdir. Rus Beşleri’nin akıl babası olan Milly Balakirev ise opera sanatına hiç eğilmemiş, Fransa doğumlu César Cui ise müzik tarihinde pek önemli ve özgün sayılmayan bir sanatçı olarak değerlendirilmiştir.

Üyeleri

Milly Balakirev: Beşler’in müzik eğitimini genç yaşlardan hiç aksatmadan sürdüren tek üyesidir. “Rusya” adlı senfonik şiirinde ve “İslamey” adlı piyano fantezisinde ülkenin her yöresinden halk ezgilerini etkin bir şekilde kullandığını görürüz. Eserleri arasında bulunan Do Majör Senfonisi’ni tamamlaması tam otuz yılını almıştır.
Cesar Cui: Askeri mühendislik profesörüdür. Mesleğinde generallik rütbesine kadar yükselmiştir. Gençliğinde öğrendiği fakat daha sonra askeri eğitimden dolayı tali plana ittiği müzik öğrenimiyle şarkılar, piyano parçaları ve Victor Hugo’nun oyununa dayalı “Angela” adlı bir opera bestelemiştir.
Alexander Borodin: St. Petersburg’da tıp ve kimya okumuş askeri doktorluk yapmış ve profesör olarak akademik kariyerini sürdürmüştür. Müzik bilgisini Balakiref’in yardımıyla geliştirmiştir. İlk gençlik yıllarında Mendelssohn’a karşı ilgi duymuşsa da daha sonraki yıllar Rus halk müziği onu bu tutkusundan kolayca uzaklaştırmıştır.
Modest Musorgski: Varlıklı bir ailenin çocuğudur. Müziğe karşı ilgisi destek bulmuşsa da O, ordu hizmetine oradan da kamu hizmetine geçmiştir: Fakat müziğe karşı ilgisi Harp okulunu bitirip muhafız alayına subay olarak atanmasıyla tekrar canlanır. Ve Balakiref’in etkisiyle besteciliğe başlar. Eserlerindeki modal (makamsal) karakter zamanının ve sonraki kuşakların Avrupa bestecilerini etkilemiştir.
Nikolay Rimsky-Korsakov: Rus beşlerinin en genç üyesidir. Sankt-Peterburg Deniz Harp Akademisi’nde öğrenim görürken kendini bir müzikçi olarak eğitmeyi ihmal etmemiştir. Bu arada Balakirev’ten ders alması onun Beşler’in diğer üyeleriyle tanışmasına sebep olur. Donanmadaki görevinden ayrılıp bandoları denetleme görevine geçer. Ve ölümüne kadar kadar St. Petersburg’daki konservatuvarda öğretmenlik yapar.
Beşlerin bestelerinde insan aşkı da önemli bir yer tutar. Ama bu aşk artık ulusların ve imparatorlukların yazgısına hükmetmez. Brodin’in Prens İgor’u, Musorgski’nin Boris Godunov’u ve Kovançina’sı gibi eserler tarihi gerçekliği bir şekliyle dinleleyenlerine sunar. Boris’te dramin en güçlü baş oyuncusu bizzat halktır.