İçeriğe atla

Rus-Kırım savaşları

Rus-Kırım Savaşları, Volga Nehri çevresindeki bölgede 16. yüzyılda Rusya güçleri ile Kırım Hanlığı Tatarları arasında yapıldı.

16. yüzyılda, Rusya'daki vahşi Bozkırlar Tatarlara maruz kaldı. Savaşlar sırasında Kırım Tatarları (Türk ordusu tarafından desteklenen) orta Rusya'yı işgal etti, ryazan'ı harap etti ve Moskova'yı yaktı. Ancak, ertesi yıl Tatarlar Molodi Muharebesi'nde yenildi. Yenilgiye rağmen, Tartar baskınları devam etti. Sonuç olarak, Kırım Hanlığı birkaç kez işgal edildi, 18.yüzyılın sonlarında fethedildi. Tatarlar sonunda bölgelerdeki nüfuzlarını kaybettiler.

Baskınlar, Rus tampon devleti Kasım Hanlığı'nın kurulmasından ve 15. yüzyılın sonlarında Rus-Kazan Savaşları'nda Rusya'nın hakimiyetinden kısa bir süre sonra başladı.

Tarih

Moskova devletinin koruma sınırında. Sergey Vasilievich Ivanov tarafından yapılan tasvir.

Rusya'nın Kırım istilaları, Moskova'nın büyük Dükü Ivan III'ün ölümünden sonra 1507'de başladı ve Kırım Hanlığı Rus belev ve Kozelsk kasabalarına saldırdı.

16. yüzyıl boyunca, vahşi Bozkırların dış sınırı, Oka Nehri'nin dışındaki Ryazan şehrinin yakınındaydı. İşgalci güçlerin Moskova'ya giden ana yolu, Kırım Perekop kıstağından, Dinyeper ve Donets nehirlerinin havzaları arasında ve son olarak Tula'ya kadar uzanan Muravsky Patikasıydı. Tatarlar ancak kapsamlı yağma ve kaçırma olaylarından sonra geri döneceklerdi, genellikle 100-200 kilometreyi Rus topraklarına nüfuz etmeyi başardılar. Esirler daha sonra köleliğe satılmak üzere Kırım şehri Caffa'ya gönderildi. Sonuç olarak, sınır bölgelerindeki Rus nüfusu ağır acı çekti.

Her bahar, Rusya sınır hizmeti için birkaç bine kadar asker seferber etti. Savunma hatları bir kale ve şehir devresinden oluşuyordu.

Volga ve İrtiş nehirleri arasındaki bölgedeki Nogai Orda'sının istilasından korunmak için Samara (1586), Tsaritsyn (1589) ve Saratov (1590) şehirleri kuruldu.

1570

1570'te Kırım Tatarlarının ordusu, Rusya'nın ryazan sınır bölgesini harap etti.

Rus-Kırım Savaşı (1570-1572)

1572'den sonra

Daha sonra, Rus genişlemesi Karadeniz bölgesine döndü ve Kırım Hanlığı 18.yüzyılda birkaç kez işgal edildi ve nihayet Rus-Türk savaşları sırasında fethedildi.

Tatar baskınlarının eksik listesi

1521'de Tatarların Rusya'yı işgali

Bu liste, Polonya-Litvanya'ya yapılan baskınları içermez (1474–1569 sırasında 75 baskın[1] :17 )

  • 1465: Kırım, Rusya'ya baskın yapmasını ve kuzey ticaretini bozmasını önlemek için Büyük Orda'ya saldırır[2]
  • 1480: Ugra Nehri Üzerindeki Büyük savunma.
  • 1507 ve 1514: Han tarafından düzenlenen bir barış anlaşmasından kaçınarak Tatar soyluları tarafından yönetilen baskınlar. :14
  • 1521: Han ve 50.000 adam Kolomna'da Oka'yı geçti ve 2 hafta boyunca Moskova'nın kenar mahallelerini yakıp yıktı :14
  • c. 1533: Abatis savunma hattı Oka'nın yaklaşık 100 km güneyinde.
  • 1533–1547: (İvan IV'ün naipliği) sınırlarda yaklaşık 20 büyük baskın. :71
  • 1541: Kırım Hanı, Türk silahlarının ateşi altında sallar üzerinde Oka nehrini geçiyor. :12
  • 1555, 1562, 1664, 1565: Han büyük bir orduyu Moskova'ya götürür. :16
  • 1556–1559: Ruslar ve Zaporojyalılar Karadeniz kıyılarına dört kez baskın düzenledi. :56
  • 1564: Ryazan posad şehri yakıldı. :47
  • 1571: Rus-Kırım Savaşı (1571)
  • 1572: Molodi Muharebesi
  • 1591: Baskın Moskova'ya ulaştı.[3] :116
  • 1591: Topçu, Banka Hattı üzerindeki Kolomenskoy'da bir baskını durdurdu.[4] :52
  • 1592: Moskova'nın banliyöleri yandı. Rus birlikleri İsveç'le savaşıyordu. :17
  • 1598: Bank Line tarafından durdurulan Kırımlar, geri çekilin ve barış için dava açın. :46
  • 1614: Nogaylar, Moskova'ya baskın düzenledi. Sıkıntılar sırasında o kadar çok esir alındı ki, Kaffa'daki bir kölenin fiyatı on beş ya da yirmi altın parçasına düştü
  • 1618: Nogaylar, Moskova ile barış anlaşmasında 15.000 esiri serbest bıraktı.[5]
  • 1632: Livny'den gelen Kuvvet, Tatarlar ve Yeniçeriler tarafından pusuya düşürüldü (sic). 300 kişi öldürüldü ve geri kalanı köleleştirildi. :67
  • 1632: Birlikler Smolensk Savaşı için kuzeye kaydırılırken 20.000 Tatar güneye baskın düzenledi. :76
  • 1633: 30.000 Tatar, Abatis ve Bank hatlarını geçti. Oka bölgesinden binlerce kişi yakalandı. :76Bu, Rusya'ya yapılan son derin baskındı.[6] :26
  • 1635: Birçok küçük savaş grubu Ryazan'ın güneyinde Rusya'yı işgal etti. :79
  • 1637, 1641-1643: Nogaylar ve Kırım soyluları tarafından Han'ın izni olmadan birkaç baskın düzenlendi. :90
  • 1643: 600 Tatar ve 200 Zaporozhian Kazak (sic) Kozlov'a baskın düzenledi. 19 kişi öldürüldü ve 262 kişi yakalandı. :23
  • 1644: 20.000 Tatarlar güney Rusya'ya baskın düzenledi, 10.000 esir. :91
  • 1645: Bir baskında 6.000 esiri ele geçirdiler. Türklerin Venedik ile yapılacak bir savaş için kadırga köleleri elde etmek için bu akınları teşvik ettiği iddia ediliyor. :91 ]
  • c. 1650: Belgorod hattı, abatis hattının 300 km güneyinde Rus kalelerini itiyor.
  • c. 1680: İzium Hattı : Karadeniz'in 150 kilometre yakınında Rus kaleleri inşa edildi.
  • 1687, 1689: Kırım seferleri : Kırım'ı işgal etme girişimi başarısız oldu.
  • 1691–92: İzium Hattı yakınında birkaç bin kişi ele geçirildi. :183
  • 1769: Yeni Sırbistan'a bir kış baskını. Birkaç bin kişi ele geçirildi.[7]
  • 1774: Kırım Rus vasalı oldu.
  • 1783: Kırım Rusya tarafından ilhak edildi.

Kaynakça

  1. ^ Warefare,State and Society on the Black Sea Steppe,1500-1700. 2007. 
  2. ^ Treasure from the Land of Darkness. 1986. s. 201. 
  3. ^ Russia's Wars of Emergence 1460-1730. 2007. 
  4. ^ Warefare,State and Society on the Black Sea Steppe,1500-1700. 2007. Davies, Brian (2007).
  5. ^ Russia's Steppe Frontier. 2002. s. 22. 
  6. ^ Taming the Wild Field. 2004. 
  7. ^ The Ottoman Centuries. s. 397. 

Ek kaynaklar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">I. Mengli Giray</span>

I. Mengli Giray 15. yüzyıl sonlarında 1467; 1469-1475 ve 1478-1515) dönemlerinde üç kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

<span class="mw-page-title-main">Nogaylar</span> Türkî etnik grup

Nogaylar, Kuzey Kafkasya bölgesinde yaşayan bir Türk etnik grubudur. Çoğu Kuzey Dağıstan ve Stavropol Krayı'nın yanı sıra Karaçay-Çerkesya ve Astrahan Oblastı'nda bulunur; bazıları Çeçenistan'da da yaşamaktadır. Nogayca konuşurlar ve Nogay Ordası'nı oluşturan çeşitli Moğol ve Türk kabilelerinin torunlarıdır. Yedi ana Nogay boyu vardır: Ak Nogay, Karagaş, Kuban-Nogay, Kundraw-Nogai, Kara-Nogay, Utarlar, Yurt-Nogay

<span class="mw-page-title-main">Şahin Giray</span> Kırım Hanlığının son hükümdarı

Şahin Giray, 47'nci ve son Kırım hanıdır. Birinci hanlık dönemi 1777-1781 ve ikinci hanlık dönemi ise 1782-1783 yılları arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Hanlığı</span>

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Hanlığı</span>

Kazan Hanlığı, Altın Orda'nın çöküşünden sonra, Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin ulusuna bağlı Toka Temür sülalesinden Uluğ Muhammed Han tarafından bugünkü Rusya topraklarında kurulmuş olan Türk devletidir. Farklı zamanlarda yaklaşık 750.000 km² alana hakim olmuştur. Ağırlık merkezi bugünkü Tataristan, Başkırdistan, Çuvaş, Mari El (Çirmişistan), Mordovya ve Udmurt (Aristan) Cumhuriyetlerinin toprakları idi.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Hanlığı</span>

Kasım Hanlığı, Oka Nehri'nın kuzey kıyısında Ryazan kenti yakınında bugünkü Kasimov'da Kasım Han tarafından kurulmuş Tatar hanlığı. Hanlık adını, ilk hanı olan Kasım Han'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Knezliği</span>

Moskova Knezliği ya da Moskova Dukalığı, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Başlangıçta Altın Orda Devleti'ne bağlı olan Moskova Prensliği Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefi olup 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rusya Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar IV. İvan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mangıtlar</span> Hanedan

Mangıt Hanedanı, 15. yüzyılın başı-1634 arasında Nogay Orda'yı, 1785-1920 yılları arasında Buhara Emirliği'ni yöneten hanedan. Cengiz Han soyundan gelmedikleri için Han unvanı alamamışlar, kendilerine emir, başlarında bulundukları sürede de Buhara Hanlığı'na Buhara Emirliği denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed Giray</span> 1515-1523 arasında Kırım hanı

I. Mehmed Giray, 1515-1523 döneminde sekiz yıl Kırım Hanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Devlet Giray</span>

I. Devlet Giray Han, 1551-1577 yılları hüküm süren Kırım hanıdır. I. Devlet Giray döneminde Kırım Hanlığı Osmanlı ile birlikte yükseliş devrini yaşadı. Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelişme politikası izleyen Rusların Karadeniz'e inmelerine karşı mücadele oluşturuyordu.

IV. Devlet Giray Han Arslan Giray’ın küçük oğludur. İlki 1769 ila 1770, ikincisi 1775 ila 1777 yılları arasında olmak üzere iki kez saltanat sürmüştür. Amcası Kırım Giray Han'ın vefatı üzerine tahta geçmiştir. Kırım Hanlarının 38.'sidir.

I. Saadet Giray, 1524 ile 1532 yılları arasında sekiz yıl Kırım Hanı olarak hüküm sürmüștür.

Molodi Muharebesi, 1572 yılının Temmuz-Ağustos aylarında olmuştur. Bu savaş, Korkunç İvan'ın en önemli savaşlarından biridir. Kendi ordusundan iki kat büyük bir orduyu yenmiştir. Korkunç İvan, Moskova Şehrinin 40 mil yakınlarında Osmanlı cephaneleri destekli, Kırım Hanı I. Devlet Giray Han'a karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Avrupa'da Kırım-Nogay köle baskınları</span>

Üç yüzyılı aşkın bir süre boyunca, Kırım Hanlığı ordusu ve Nogay Ordası, esas olarak Rusya ve Litvanya-Polonya tarafından kontrol edilen topraklara ve diğer bölgelere köle baskınları düzenledi.

<span class="mw-page-title-main">Vahşi Ovalar</span>

Vahşi Ovalar, 16.ve 18. yüzyıllar arasında, Polonya-Litvanya belgelerinde, Karadeniz ve Azak Denizi'nin kuzeyinde, modern Ukrayna topraklarında Karadeniz-Hazar steplerine atıfta bulunmak için kullanılan tarihi bir terimdir. Ukraynalı tarihçi Vitaliy Shcherbak'a göre bu terim 15. yüzyılda Dinyester ile Orta Volga arasındaki bölgeye Zaporojya Kazakları tarafından baskınlar başladığında ortaya çıktı. Shcherbak, Michalo Lituanus, Blaise de Vigenère ve Józef Wereszczyński gibi çağdaş yazarlar bozkırların ve Dinyeper havzasının büyük doğal zenginlikleri hakkında yazdıklarını belirtmektedir.

Kurgoko Atajuko (Hatekhuşıko) (Kabardeyce: Кургъуокъуэ ХьэтIохъущокъуэ, Rusça: Кургоко Атажукин Kabardey baş prensi, Kazıy Atajuko'nun büyük oğludur.

Bu makale, Moğol İmparatorluğu ve ardılı devletlerin istilaları ve sonraki işgalleri sırasında Avrupa'da gerçekleşen çatışmaları listeler. Avrupa'nın Moğol tarafından istilası 13. yüzyılda gerçekleşti. Bu, Doğu Avrupa'nın çoğunun işgali ile sonuçlandı ve Geç Orta Çağ'dan erken modern döneme kadar çeşitli baskınlar, istilalar ve fetihler üç yüzyıl daha devam etti. Moğol ve Türk halklarının bir karışımına atıfta bulunan bir terim olan Türk-Moğol geleneği, tarihsel olarak genellikle Tatarlar veya Tartarlar terimleriyle biliniyordu. Başlangıçta Tatarlar, daha sonra Moğol İmparatorluğu tarafından boyun eğdirilen Tatar konfederasyonundan bir halktı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1689)</span>

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.