İçeriğe atla

Rumlu Div Sultan

Rumlu Div Sultan, (Farsça: روملو دیو سلطان), Safevî Devleti emirü'l-ümerası, Türkmen komutan. Safevîlerin askerî gücünü oluşturan yedi Kızılbaş Türkmen oymağından Rumlu oymağına[1] mensuptu.[2][3][4] 1516-1527 yıllarında, Erivan Eyaleti'nin (Çuhurusad olarak da bilinir) valisiydi.[5] 1524'ten 1527'ye kadar, o zaman reşit olmayan Şah Tahmasb için güçlü bir naip idi.[6][7] Emirü'l-ümera Bayezid Sultan ölünce yerine Div Sultan getirilmiştir.[8] Çuha Sultan ile beraber Ustaclulara karşı mücadeleye girişti ve onları yendiler. Ardından müttefiki Çuha Sultan tarafından 1527'de öldürüldü.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence (1986). The Cambridge History of Iran. Cambridge University Press. s. 236. ISBN 0521200946. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  2. ^ Rayfield, Donald (2013). Edge of Empires: A History of Georgia. Reaktion Books. s. 166. ISBN 1780230702. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  3. ^ Hasan, Rūmlū; Steddon, Charles Norman (1934). Chronicle of the Early Safawīs: Being the Ahsanuʼt-Tawārīkh of Hasan-i-Rūmlū, Volume 1. Oriental Institute. s. 78-93. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  4. ^ Roxburgh, David J. (2001). Prefacing the Image: The Writing of Art History in Sixteenth-century Iran. BRILL Publishers. s. 21. ISBN 9004113762. 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  5. ^ Nasiri, Ali Naqi; Floor, Willem M. (2008). Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration. Mage Publishers. ISBN 978-1933823232.  s. 171
  6. ^ Potts, Daniel T. (2014). Nomadism in Iran: From Antiquity. Oxford University Press. s. 229-230. ISBN 0199330794. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  7. ^ bey Zardabli, Ismail (2014). THE HISTORY OF AZERBAIJAN:. Lulu.com. s. 275-295. ISBN 1291971319. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. 
  8. ^ Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, 5. baskı, sayfa: 151
  9. ^ "Şah Tahmasb'ın Şahsiyetine Dair / Prof. Dr. Aktay Efendiyev". 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

Şeyh Haydar,, Safeviye Tarikatından Şeyh Cüneyd'in oğludur. Babası savaşta öldüğünde henüz doğmamış olan Haydar, babası ölünce annesi Hatice Begüm Akkoyunlu Devleti'ne gittiği için Akkoyunlu sarayında doğdu. Dokuz yaşına kadar burada büyüyen Haydar, dayısı Uzun Hasan'la birlikte tarikatın merkezi Erdebil'e geldi ve tarikatın başına geçti. Küçüklüğünde Türkçe'den başka Arapça ve Farsçayı da öğrenen Haydar, dönemin ünlü bilgini Ali Kuşçu'dan da dersler almıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

Şahkulu İsyanı, 1511 yılı Nisan ayında, Şah İsmail'i kurtarıcı olarak kabul eden Şahkulu önderliğindeki Kızılbaşlar tarafından II. Bayezid yönetimindeki Osmanlı İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirilmiş bir isyandır. Bu isyan, Antalya, Manisa, İzmir, Karaman, Mersin, Konya, Kırşehir, Tokat, Amasya, Yozgat ve Çorum'a yerleşen Aleviler tarafından başlatıldı. Şahkulu Baba isyanı, Anadolu'da Osmanlı'ya karşı yapılan ilk büyük dini isyanlardan biridir. Şahgulu Baba isyanının ortaya çıkışı her ne kadar öncelikle Safevi mezhebinin Osmanlı topraklarına yerleşen Şiiler üzerindeki etkisi ile ilişkilendirilse de, aynı zamanda derin toplumsal kökenlere de sahiptir.

Kızılbaş, eski dinî inanış ve kültürleri ile İslamiyeti kendilerine has bir şekilde birleştirip Şiilik'ten etkilenen Safevi Tarikatı müridleri için kullanılan terim.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

<span class="mw-page-title-main">II. İsmail</span> 3. Safevi Türkmen hükümdarı

II. İsmail. 1576-1577 döneminde Safeviler'in üçüncü Şahı olarak hüküm sürmüştür.

Hasan-ı Rumlu, Türkmen tarihçi.

Ustaclu Muhammed Han, Türkmen komutan, Safevilerin Diyarbekir valisi. Şah İsmail'in Anadolu ve Mezopotamya'daki fetih ve genişlemelerinde kilit rol oynamıştır. Şah İsmail, Dulkadiroğlu Alâüddevle Bey'in üzerine yürürken Diyarbekir Valisi Emir Bey şehri Şah'a teslim etti. Bunun üzerine Şah Diyabekir valiliğine Ustaclu Muhammed Han'ı getirdi. Ustaclu Muhammed Han, Ulaş Bey'in kardeşi Mirza Bey'in oğlu ve Şah İsmail'in kız kardeşlerinden birisinin kocasıydı. Adı bilinmeyen bir yazarın "Tarih-i Kızılbaşan" adlı eserinde kendisi hakkında kısa bilgi verilmektedir:

<span class="mw-page-title-main">I. Simon</span> 1556dan 1569a ve 1578den 1599a kadar Gürcü Kartli kralı

I. Simon ya da diğer bir bilinen adıyla Svimon, 1556–1569 ve 1578–1599 yılları arası hüküm süren Gürcü Kartli kralıdır. İlk yönetim süresi boyunca Gürcistan'daki Safevi hâkimiyetine karşı savaştı. 1569'da Safeviler tarafından esir alındı ve dokuz yıl boyunca esaret altında kaldı. 1578'de serbest bırakıldı ve Kartli'de yeniden başa geçti. Bu dönemde, Gürcistan'ın Osmanlı hâkimiyetine karşı bir İran tebaası olarak savaştı. 1599'da Simon, Osmanlılar tarafından esir alındı ve esaret altında öldü. 1557'den 1569'a kadar Mahmud Han ve 1578'den 1599'a kadar Şahnavaz Han olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">I. Luarsab</span> Gürcü Kartli Krallığının kralı

I. Luarsab Bagrationi hanedanından, 1527'den 1556'ya veya 1534'ten 1558'e kadar Gürcü Kartli Krallığı'nın kralı.

Şah İsmail'in Gürcistan seferleri; Safevi şahı I. İsmail (1501-1524) döneminde, günümüz Gürcistan topraklarına yapılan Kızılbaş yürüyüşleri olarak bilinir.

I. Tahmasb'ın Gürcistan seferleri - Safevi imparatorluğunun ikinci hükümdarı I. Tahmasb'ın Günümüz Gürcistan topraklarında bulunan Kartli ve Kaheti krallıklarının topraklarına yaptığı seferler olarak bilinir.

Evez Bey Ustaçlı Kızılbaş aşiretlerinden olan Ustaçlıların Tamişli boyundan olan ve 16. yüzyılın başlarında görev yapan subaylarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Van Kuşatması (1548)</span>

Van Kuşatması, Safevî Devleti'nin elinde bulunan Van'ın 1548 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması. 25 Ağustos 1548 günü sona eren kuşatma sonrasında şehir, Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasbın Seferi (1552)</span>

I. Tahmasb'ın Anadolu seferi (1552) — Safevi imparatorluğunun ikinci hükümdarı Şah Tahmasb'ın Sultanı Süleyman'ın seferlerine yanıt olarak gerçekleştirilen yürüyüşü kabul edilir. Seferin amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Osmanlıların bir sonraki seferde erzak sıkıntısı çekmesi, esir almak ve barışa zorlamaktı.

1535 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın ordusuyla Safevi komutanları Emir Sultan Rumlu ve Çırak Sultan Ustaclu arasında Deregezin'de yapılan savaş. Kanuni Sultan Süleyman'ın Irakeyn Seferi'nde Şah Tahmasb Emir Sultan Rumlu ve Çırak Sultan Ustaclu'yu Osmanlılarla savaşmaya gönderdi. Deme ve ya Dema isimli köyde Osmanlı ordusuna yetişen Safevi ordusu, Osmanlılarla savaşmaya başladı. Osmanlı ordusu savunmaya başladı ve bunun sonucunda Çırak Sultan Ustaclu firar etdi, fakat Emir Sultan Rumlu savaşı devam ettirdi. Savaşın sonucunda Safeviler zafer kazandı ve Osmanlı askerleri kaçmaya başladı. Emir Sultan Rumlu, kaçan askerleri takip etmemişti. Bazı Osmanlı kaynakları bu savaş ile bir bilgi vermeyip Şah Tahmasb'ın bizzat Sultan Süleyman'la savaşmadığı için seferin sonlandırlığını diyor, fakat gerçekte bu savaşın sonucu olarak geri çekilmiştir. Hatta modern Türkiye kaynaklarında, Şah Tahmasb'ın İsfahana çekildiğini diyor, fakat Şah Tahmasb'ın saray tarihçisi Hasan bey Rumlu, Şah Tahmasb'ın Sultaniye yakınlarında olduğunu demektedir.

Piri Bey Kaçar, 16. yüzyılın başlarında Safevilere bağlı Türkmen Kaçarlardan bir subay ve memurdu. Aynı zamanda Safevi Şah İsmail'in emrinde görev yapmıştı. 1501'de Sarur Muharebesi'nde Ak Koyunlulara karşı savaştı; büyük bir yiğitlik gösterdiğinden dolayı Şah İsmail tarafından kendisine fahri bir isim verildi Aynı yıl Piri Bey Kaçar, Karabağ-Gence'nin ilk Safevi valisi olarak atandı.

Hamza sultan Kazah'ın oğlu Şahkulu Sultan Ustaçlı (?-1568), Kızılbaş komutanı, Astrabad ve Çukur Saad eyaletinin Beylerbeyi (1551-1568), olan Azerbaycan ve Horasan emiri el-umarası.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.