İçeriğe atla

Rumex ponticus

Rumex ponticus, E. H. L. Krause tarafından tanımlanmış, kuzukulağıgiller familyasından bir bitki türüdür. 1800 ila 3000 metre arasındaki yamaç ve çayırlıklarda yaşamaktadır.[1] Rumex ponticus, genellikle "Pontic Rumex" veya "Kafkas Enginarı" olarak da bilinen çok yıllık bir bitki türüdür. Rumex cinsinin yaklaşık 200 türü vardır.[2]

Rumex ponticus, Polygonaceae familyasına ait çok yıllık bir bitki türüdür. Türkiye, Kafkaslar, Orta Asya ve İran'ın da aralarında bulunduğu geniş bir coğrafyada doğal olarak yetişir. Bitkinin bilimsel adı "Rumex" Latincede "akışkan veya sulu" anlamına gelir ve bitkinin yapraklarından sızan sıvıya atıfta bulunur.

Rumex ponticus, 1-1.5 metre yüksekliğe kadar büyüyebilen bir bitkidir.[3] Geniş yaprakları kalp şeklindedir ve kenarları genellikle hafif dalgalıdır. Yaprakların alt yüzeyleri tüysüz ve üst yüzeyleri yapışkan veya tüylü olabilir. Bitki, ilkbahar ve yaz aylarında yeşilimsi-kırmızı renkte çiçekler üretir. Çiçekler, uzun, ince, kırmızımsı bir gövde üzerinde büyür.

Rumex ponticus, tıbbi amaçlar için geleneksel olarak kullanılmaktadır. Yaprakları müshil, idrar söktürücü ve anti-inflamatuar etkilere sahip olduğuna inanılmaktadır. Ayrıca kan dolaşımını iyileştirmeye, böbrekleri temizlemeye ve idrar yolu enfeksiyonlarına karşı korumaya yardımcı olduğu da düşünülmektedir.

Rumex ponticus'ta flavonoidler, tanenler, antrakinonlar, antosiyaninler ve polisakkaritler gibi birçok biyoaktif bileşik tespit edilmiştir. Bitkinin yaprakları, antioksidan, antikarsinojenik ve antimikrobiyal etkiler gösteren bileşikler içerir. Bitkinin kökleri ise, birçok bileşenin yanı sıra saponinler, antrakinonlar ve flavonoidler içerir.

Ayrıca, Rumex ponticus'un yüksek miktarda potasyum, magnezyum, kalsiyum, demir ve diğer mineraller içerdiği bilinmektedir. Bu nedenle, bitkinin besin değeri de önemli bir özellik olarak kabul edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Rumex ponticus E. H. L. KRAUSE". 194.27.225.161.com. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 
  2. ^ "TÜBİVES Rumex ponticus". 194.27.225.161. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  3. ^ "Polygonaceae". www.vanherbaryum.yyu.edu.tr. 20 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Humulus lupulus</i>

Humulus lupulus, Cannabaceae (kendirgiller) familyasından Temmuz-Eylül ayları arasında yeşilimsi-beyaz renkli çiçekler açan, 2–5 m yüksekliğinde, sarılıcı gövdeli, iki evcikli otsu bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Polygonaceae</span> çiçekli bitkiler familyası

Polygonaceae, Caryophyllales takımına bağlı bir bitki familyasıdır. Polygonaceae, güçlü ve sert sapları olan bitkiler ailesidir. Bu ailede yaklaşık 1200 tür bulunur. Bu bitkiler dünya genelinde yaygın olarak bulunur ve bazı türleri ekonomik açıdan önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<i>Rumex</i>

Rumex, Polygonaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Rumex türleri, bir dizi Lepidoptera türünün larvaları tarafından besin bitkisi olarak kullanılır ve Lycaena rubidus'un tek konakçı bitkileridir.

<span class="mw-page-title-main">Rumex obtusifolius</span> bitki türü

Yabani labada, kuzukulağıgiller familyasından, Avrasya ve Kuzey Afrika'da yetişen, 20-50 cm boyunda, çok yıllık bir labada türü. Tarımda mücadele edilmesi gereken yabancı ot muamelesi görür.

<span class="mw-page-title-main">Ravent</span>

Ravent, kuzukulağıgiller (Polygonaceae) familyasından, Rheum cinsinden, yaprak sapı etli, yaprak ayası süslü çok yıllık otsu bitki. Türkçede Rheum ribes için kullanılan «ışgın» adı bazen ravent için de kullanılmaktadır. Ravendin yaprak sapı pişirilerek yenirken, ışgının çiçek sapı çiğ olarak yenmektedir.

Myosotis lazica, Mihail Grigoryeviç Popov tarafından tanımlanmış, hodangiller familyasından bir bitki türüdür. 1300 metre yüksekliğe kadarki ıslak kıyılarda yaşayan Laz kuşgözü, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da görülmüştür.

Prenanthes abietina, papatyagiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Pierre Edmond Boissier ve Benedict Balansa tarafından tanımlanmış ancak Moisey Elevich Kirpicznikov tarafından 1964'te Prenanthes cinsine dahil edilmiştir.

<i>Cynoglossum germanicum</i>

Cynoglossum germanicum, Nicolaus Joseph von Jacquin tarafından tanımlanmış, Boraginaceae (hodangiller) familyasından bir bitki türüdür. Gölgeli yaprak döken ormanlarda yaşayan yeşil köpekdili, Türkiye'de Artvin, Rize ve Samsun'da görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Rumex alpinus</span> bitki türü

Şortah veya bilimsel adıyla Rumex alpinus, kuzukulağıgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Avrupa ve Batı Asya'daki yüksek rakımlı arazilere göre özgüdür. Şortah, 60 ila 200 santimetreye kadar büyüyebilir. Hazirandan ağustosa kadarki dönemde çiçek açar.

Laz gagageveni veya bilimsel adıyla Oxytropis lazica, Pierre Edmond Boissier tarafından tanımlanmış, baklagiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Güney Kafkasya'da yaygın olarak görülen Laz gagagevenine, Türkiye'nin Artvin, Rize, Trabzon, Bayburt, Ağrı ve Giresun illerinde rastlanmıştır. Yaklaşık 2100-2900 metre yükseklikteki alpin çayırlıklarda görülmektedir. Haziran ve temmuz aylarında çiçek açan Laz gagageveni, temmuz ve ağustos aylarında meyve verir. Yaprak uzunluğu 2 ila 6 santimetre arasında değişmektedir. Taç yaprakları açık mavi renklidir. Sarı-beyaz tüylerle kaplıdır.

<i>Persicaria thunbergii</i>

Persicaria thunbergii, Philipp Franz von Siebold ve Joseph Gerhard Zuccarini tarafından tanımlanmış Hugo Gross tarafından Persicaria cinsine dahil edilmiş, Polygonaceae (kuzukulağıgiller) familyasından tek yıllık bir bitki türüdür. Uzak Doğu ve Kafkasya'da yetişen Persicaria thunbergii, Türkiye'de sadece Rize ilinde görülmüştür. Japonya'nın Hokkaidō, Honshū, Shikoku ve Kyūshū bölgelerinde bu türe rastlanmıştır. Rize'de Ardeşen ve Fındıklı arasındaki denize yakın yerlerde yetişmektedir. Genellikle dere, su hendeği ve su kemeri yanlarında yetişir. 30 ila 100 santimetre arasında büyüyebilir. Yaz sonlarında veya sonbaharda çiçek açar. Çiçeğin çapı 4 ila 7 milimetre arasında değişir.

<i>Campanula lactiflora</i>

Campanula lactiflora, Campanulaceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesi ve Iğdır'da görülmektedir. 1.2 metreye kadar büyüyebilen bitkinin yaprakları dar, dişli ve 5-12 santimetre uzunluğundadır. Çiçekler genellikle beyaz veya soluk mavidir. Temmuz ve Eylül ayları arasında çiçeklenir.

<i>Eryngium giganteum</i>

Eryngium giganteum, Carl Linnaeus tarafından tanımlanmış, Apiaceae (maydanozgiller) familyasından iki yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya ve Türkiye'nin Karadeniz bölgesine endemik olan tür, 800 ila 2300 metre yükseklikteki orman açıklıkları, çalılıklar, kayalıklar ve çıplak yamaçlarda yetişmektedir. Temmuz ve Ağustos aylarında çiçeklenir.

<span class="mw-page-title-main">Tanacetum macrophyllum</span>

Koca pireotu veya bilimsel adıyla Tanacetum macrophyllum, papatyagiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Orta Avrupa, Güney Rusya, Kafkasya ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesine endemik olan koca pireotu, 800 ila 2300 metre yükseklikteki gölgeli akarsu kenarları ve meralarda yetişmektedir. Ağustos ayında çiçeklenen koca pireotunun uzunluğu 50 ila 150 santimetre arasındadır. Yapraklar 25–30 cm uzunluğunda 15–16 cm genişliğindedir.

<i>Dactylorhiza urvilleana</i> bu ne

Dactylorhiza urvilleana, Orchidaceae familyasının Dactylorhiza cinsinden çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye'nin kuzeydoğusu, Sinop ve Kastamonu'ya endemik olan balkaymak, 0 ila 2500 metre yükseklikteki nemli yerler, yaprak döken ve iğne yapraklı ormanlar, Picea-Rhododendron çalılıkları ve dere kenarlarında yetişmektedir. Haziran ve Temmuz aylarında çiçeklenir. 40 santimetre uzunluğa ulaşabilen bitkinin çiçekleri mor, lila veya pembe renklidir. Türkçede Ilgaz salebi adıyla bilinen Dactylorhiza urvilleana subsp. ilgazica alt türü Türkiye'ye endemiktir.

Cerasus hippophaeoides, gülgiller (Rosaceae) familyasından Türkiye'nin endemik bir bitki türüdür. Türkçede "Denizdutu Kirazı" olarak da bilinir.

Deve kulağı veya bilimsel adıyla Limonium lilacinum, özellikle Akdeniz bölgesine özgü olan çok yıllık bir bitki türüdür. İngilizcede "Sea Lavender" olarak da bilinir.

Centaurea anthemifolia, papatyagiller (Asteraceae) familyasına ait çok yıllık bir bitki türüdür. Türkiye'ye endemik bir türdür ve Adana ilinde yayılış göstermektedir.

Rumex tmoleus, bilimsel olarak Rumex acetosa subsp. tmoleus olarak da bilinen bir bitki türüdür. Bu bitki, Rumex (ebegümeci) cinsine aittir ve Polygonaceae (gülgiller) familyasındandır.