İçeriğe atla

Rumenler

Rumenler
Români
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Romanya Romanya16.870.000
Moldova Moldova75.000 (Moldovalılar ile birlikte yaklaşık 2.815.000)
İspanya İspanya730.000 (Moldovalılar ile)
Ukrayna Ukrayna410.000 (Moldovalılar ile)
Amerika Birleşik Devletleri ABD462.000
İtalya İtalya342.000
Kanada Kanada192.000
Rusya Rusya178.000 (Moldovalılar ile)
Bulgaristan Bulgaristan891[1]
Diller
Din
Romanya Ortodoks Kilisesi, Birleşik Romanya Yunan Katolik Kilisesi, Katolik Kilisesi, Protestanlık
İlgili etnik gruplar
Arumenler, Megleno-Rumenler, İstro-Rumenler

Rumenler veya Romanyalılar, nüfusunun çoğunluğu Doğu Avrupa'da ve Balkanlar'da yaşayan bir etnik gruptur. Rumenler Romanya nüfusunun çoğunluğunu oluştururlar. Rumenlerin komşu bir ülke olan Moldova'da yaşayan bir etnik grup olan Moldovalılarla dil ve kan bağları mevcuttur.

Rumenlerin sayısının dünya çapında 23,5 milyon civarında olduğu sanılmaktadır. Rumenlerin anadili olan Rumence, Latince kökenli bir dil olup Moldovaca ile aynı dildir. Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca ile benzerlikler taşır. Bu dili ana dil olarak konuşanların sayısı Romanya'da 16,87 milyona yakındır. Moldova'da ise bu sayı 2,5 milyon civarındadır. Romanya'nın civarındaki Sırbistan, Ukrayna, Macaristan ve Rusya gibi diğer ülkelerde 1 milyon civarında Rumen kökenli nüfus mevcuttur. Ayrıca İspanya, İtalya ve ABD'ye göç etmiş Rumenlerin sayısı da 1 milyon civarındadır.

Rumenler tarih boyunca kendilerine Rumen veya Romanyalı adlarını vermişlerdir. Ancak diğer komuşu ülkeler onları genellikle Vlah/Ulah olarak tanıdılar. Rumenlerin Osmanlı Devleti dönemindeki adı Ulahlar idi. O dönemde Romanya ve Moldova Eflak ve Boğdan adlarıyla biliniyordu. Romanya'nın 93 Harbi'yle bağımsızlığını kazanmasından sonra diğer dillerle birlikte Türkçede de Romanya ve Rumenler adları kullanılmaya başlandı.

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "2011 Bulgarian Census". Censusresults.nsi.bg. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romanya</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Romanya (Rumence: România

<span class="mw-page-title-main">Moldova</span> Doğu Avrupada bir ülke

Moldova veya resmî adıyla Moldova Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da yer alan Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülkedir. Başkenti Kişinev'dir ve 1991 yılında SSCB'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanmıştır. İçinden Prut ve Dinyester nehirleri geçmektedir. Dinyester Nehri'nin doğu kıyısını bir şerit hâlinde kapsayan bölgede tek taraflı bağımsızlığını ilan eden de facto bir cumhuriyet olan Transdinyester bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rumence</span> Romanyanın resmî dili

Rumence, Romanya'nın resmî dilidir ve Latin dillerinin doğu koluna mensuptur. Çoğunluğu Romanya ve Moldova'da yaşayan 28 milyon kişi tarafından konuşulur. Moldova'nın resmî dili Moldovaca da Rumence ile aynı olmasına rağmen ülke yasaları kapsamında ülkenin resmî dili Moldovaca olarak yer almaktadır.

Vlahlar veya Ulahlar, Kuzey Makedonya'da ve Romanya'da yaşayan bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Besarabya</span> Güneydoğu Avrupada tarihî bölge

Besarabya, Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında yer alan ve günümüzde Moldova'nın yer aldığı tarihî bölgedir. Terim aynı zamanda Ukrayna'nın Bucak bölgesini de kapsayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sefarad Yahudileri</span>

Sefarad Yahudileri veya İbranice -im eki kökenli Sefaradim, Yahudi-Roma savaşlarından sonra zorunlu göç ile, Kuzey Afrika üzerinden İberya yarımadasına yerleşen ve 1492'de, Elhamra Kararnamesi ile İspanya'dan çıkartılan Yahudi toplumuna verilen isimdir. Kararname sonrasında Yahudi halkının çoğu Portekiz'e kaçmıştır. 5 yıl sonra Portekiz Kralı I. Manuel'in de Portekiz'deki Yahudileri Hristiyanlığa geçmeye zorlamasıyla sınır dışı edilen birçok Yahudi farklı ülkelere kaçmıştır. Sonuç olarak, göçe zorlanan Yahudilerin torunları dünyanın her yerindeki ülkelere taşınarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Bu ülkelerden bazıları İngiltere, Hollanda, Kuzey Afrika'nın bazı bölgeleri, Türkiye ve İsrail'dir.

<span class="mw-page-title-main">Eflak</span> Romanyada bir bölge

Eflak veya Ulahya Romanya'nın tarihî ve coğrafî bölgelerinden biridir. Tuna Nehri'nin kuzeyi ile Güney Karpatlar'ın güneyinin arasında bulunmaktadır. Eflak bazen Munteniya olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgarlar</span> Güney Slav etnik grubu

Bulgarlar, Bulgaristan nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bir Güney Slav halkıdır. Etnik Bulgarlar, 6,5 milyonluk Bulgaristan nüfusunun %85'ini oluşturmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan</span>

Boğdan bugünkü Moldova'ya ve Romanya'nın Moldova'ya komşu olan bazı bölümlerine Osmanlılar tarafından verilen isimdi. Bu bölgenin halkı öteden beri Moldova ismini kullandıkları halde Osmanlılar Boğdan Prensliği 1359-1365 yılları arasında yöneten Voyvoda I. Bogdan'dan dolayı Boğdan ismini kullanmışlardır.

Ulahça (veya Arumence, Makedo-Rumence ve Ulahçada limba armãneascã, armãneashti veya armãneashce; Yunanca: Βλάχικα Vlahika Balkanlar'da konuşulan doğu Romen dilidir.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'daki azınlıklar</span>

Eski bir Doğu Bloku ülkesi olan ve Çavuşesku'nun idam edilmesiyle Romanya Devrimi ile 1989'da demokrasiye geçen Romanya azınlıklarına tanıdığı hak ve kolaylıklar açısından dünyanın en şeffaf ülkeleri arasında yer almaktadır. 2002 nüfus sayımına göre 21,680,974 kişilik ülke nüfusunun %89.5'ini (19,409,400) Rumenler oluşturmaktadır. Geriye kalan %10.5 oranlık nüfusun en büyük oranını %6.6 (1,431,837) Macarlar oluşturmaktadır. Ardından %2.46 (535,140) oranı ile Çingeneler gelmektedir. Bu iki büyük azınlığı sırasıyla: Ukraynalılar, Almanlar, Türkler, Tatarlar, Ermeniler, Rus ve Rusynler, Rumlar, Bulgarlar, Sırplar, Slovaklar, Hırvatlar, Yahudiler, Arnavutlar, Makedonlar, Çekler, İtalyanlar ve göçmen kökenli Çinliler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Ortodoks Kilisesi</span>

Romanya Ortodoks Kilisesi, Avrupa'nın en büyük Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Megleno-Rumenler</span>

Megleno-Rumenler, Meglen Vlahları, Moglenite Vlahları, Megleniti veya Karacaovalılar olarak adlandırılan halk Yunanistan Makedonya'sı içerisinde yedi köyde ikamet etmektedirler. Yunanistan'ın Moglena (Karacaova) bölgesinde, Yunanistan Makedonya'sı merkez valiliğine bağlı Pella ve Kılkış şehirlerinde ve bölgelerdeki diğer bazı köylerde, sınırın diğer tarafında Kuzey Makedonya'daki Huma köyünde hala yaşayan topluluklar vardır. Aromanlar'dan farklı olarak bu Vlah topluluğu geleneksel olarak yerleşik bir tarım topluluğudur; yaylacı veya göçer değillerdir. Türkiye'de en çok Edirne, Tekirdağ, Kırklareli ve Kütahya'da yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Megleno-Rumence</span>

Megleno-Rumence bir Latin dilidir, Arumence ve Rumenceyle diyalektik olarak aynıdır. Megleno-Rumen halkının yaşadığı Yunan Makedonyası'nın Moglena (Μογλενά) bölgesi, Makedonya, Romanya'nın birkaç köyünde ve Türkiye'de Karacaovalılar olarak bilinen küçük bir grup tarafından konuşulmaktadır. Tehlike altındaki diller arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Moldova pasaportu</span>

Moldova pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla Moldova vatandaşlarına verilen belgedir. Pasaport Devlet Kuruluş ve Bilgi Kaynakları Merkezi "Registru" tarafından ve yurt dışında Moldova dış temsilcilikleri tarafından verilir. Pasaportun geçerlilik süresi 7 yıldır. 7 yaş altındaki çocuklar için pasaport geçerlilik 4 yıldır. 1 Ocak 2006'dan beri Moldova vatandaşları aynı anda iki pasaport alma olasılığı için yerel pasaport dairesine ibraz edilmiş yazılı bir talep yapmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Békés</span> Macaristanʼda bir kent

Békés, Békés ilinde, Macaristan'ın bir şehridir. Békéscsaba'nın kuzeyinde, yaklaşık 10 km mesafede ve Budapeşte'nin 190 km doğusunda yer alır.

Bu madde Sırbistan'ın nüfus özelliklerini anlatan maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Vilkovo</span> Ukrayna-Romanya sınırında bir kasaba

Vilkovo çoğunlukla Lipovanlar'ın yaşadığı, Ukrayna-Romanya sınırının Ukrayna tarafında kalan kısmında, Tuna Nehri'ne sınır bir kasaba. Kasaba Ukrayna'nın Venedik'i olarak da bilinir. bunun sebebi sayısız kanallar ve şehriçi ulaşımda tekne ve botların arabalara tercih edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya tarihi</span>

Gagavuzya tarihi eskilere dayanmaktadır. 1906 yılında bir grup Gagavuz'un ayaklanması sonucu ortaya çıkan altı günlük de-facto bağımsız Komrat Cumhuriyeti dışında Gagavuzlar Rus İmparatorluğu (1812-1917), Romanya, Sovyetler Birliği ve Moldova tarafından yönetilmiştir.