İçeriğe atla

Rumen mutfağı

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir.[1] Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.[2]

FAOSTAT'ın 2009 yılı verisine göre Romanya erik üretiminde Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra dünya ikincisidir. Üretilen eriğin çoğu țuică denilen erik brendisi yapımında kullanılır.[3]

Çorbalar

Ciorbă de burtă
Borș de burechiușe

Köfteli çorbalar, ekşi kremayla pişirilen sebze çorbası, tavuk sakatatlarından yapılan etli çorba, balık çorbaları Romanya'da çok tüketilir.[4]

  • Ciorbă de perișoare: köfteli ekşi çorbadır. Perișoare denilen köfteleri, domuz kıymasının prinç ve baharatlarla karıştırılıp çorba suyunda kaynatılmasıyla yapılır. Çorbası soğan, havuç, kereviz gibi sebzelerle yapılır ve ekşidir. Çorbanın üzerine maydanoz ve kırmızı biber serpilir.
  • Ciorbă de burtă: İşkembe çorbasıdır. Ciorbă de burtă sirke ve ezilmiş ve zeytin yağıyla karıştırılmış sarımsak konularak içilir.
  • Borç çorbası: Kırmızı pancarla yapılan ekşi ve etli bir çorbadır.
  • Borș de burechiușe, urechiușe ya da supă de găluște: Romanya ve Moldova'nın geleneksel çorbasıdır. Mantı gibi kare hamurlar mantarla doldurulup kenarları kapatılır ve su içinde kaynatılır.

Et yemekleri

  • Chiftele: Domuz kıymasının patates püresi ve baharatlarla karıştırılıp, kızgın yağda kızartılmasıyla yapılan köftedir. Chiftele, yanında pilav veya patates püresiyle servis edilir.
  • Mititei ya da Mici: Kıymadan yapılan silindir şeklinde ince uzun, İnegöl köftesine benzer ızgarada kızartılan bir köftedir. Romanya'nın ulusal yemeği sayılır.
    Mici köftesi
  • Tochitură: Genelde domates sosunda güveç gibi pişirilen sığır veya domuz etinden yapılan geleneksel Romanya yemeğidir. Tochitură yanında Mămăligă ve tuzlu koyun peyniri (telemea ya da brânză de burduf) ile servis edilir. Bu güveç domates sossuz olarak da yapılır ancak soslusu yaygındır. Domates sosu olmazsa domuz yağı sosu ve etin suyu sos olur. Geleneksel Rumen güvecinde sadece et değil hayvanın ciğer, böbrek, yürek gibi iç organları ve/veya tütsülenmiş domuz pastırması, domuz yağıyla (slănină) birlikte kızartılır.
Tochitură
  • Frigărui: Şiş kebabıdır.
Frigărui
  • Drob: Kuzu sakatatları, yumurta, taze soğan, maydanoz, dereotu, sarımsak, suyla ıslatılmış ekmekle yapılan bir yemektir. Haşlanmış sakatat (yürek, ciğer, akciğer) doğranır ve kıyılmış taze soğan, maydanoz, dereotu, sarımsak, suyla ıslatılmış ekmek karıştırılır; sonra tuz ve biber konulur. Somun pişirilen tepsiye kuzunun karnı serilir ve içine hazırlanan karışım doldurulur. Kuzunun karın derisi yerine yufka da kullanılır. Haşlanmış yumurtalar somunun ortasına konulur.
  • Sarmale: Prinç, kıyma, baharat vb ile karıştırılıp, lahana veya asma yaprağına sarılan ardından tencereye biraz su konulup pişirilen yemektir.

Paskalya bayramında koyun ve kuzu eti servis edilir. Ana yemekler borș de miel (ekşi kuzu etli çorba), kızarmış kuzu eti ve drob de miel'dir.

Sebze yemekleri

  • Mămăligă Romanya'nın geleneksel koyu kıvamdaki mısır lapasıdır.
Mısır unundan yapılan Mămăligă

Pişirildikten sonra o kadar koyu kıvamdadır ki elle alınıp ekmek gibi yenilebilir. Mămăligă yağsızdır; bol lif içerir ve kolesterolsüzdür. Beyaz ekmek veya makarna gibi bol karbonhidratlı yiyeceklerin yerine yenilen, onlardan daha sağlıklı bir yiyecektir.

  • Pilav: Sebzeli, sade ve/veya çeşitli et türleriyle yapılan prinç yemeğidir.
  • Ardei umpluti: Dolmalık biberden yapılan dolma çeşididir.
Ardei umpluti

Peynirler

  • Brânză de burduf: Koyun sütünden yapılan peynirdir. Koyun işkembesine doldurulan yoğrulmuş ve tuzlu bir peynirdir.
  • Brânză topită eritilmiş bir peynirdir ve endüstriyel ürün olan işlenmiş peynirin genel adıdır.
  • Caș: Yarı yumuşak tuzsuz veya az tuzlu beyaz bir peynirdir. Koyun veya inek sütünün peynir mayasıyla pıhtılaştırıp artan peynir altı suyunu boşaltarak yapılır. Tuzlu suda saklanır ve taze olarak yenen, geleneksel ve mevsimlik bir peynirdir.
  • Kaşkaval: Koyun, inek veya ikisinin karışımdan yapılan sarı bir peynirdir.
  • Penteleu : Kuzey Dobruca'da koyun sütünden yapılan geleneksel bir Rumen peyniridir. Kaşkaval yapımında kullanılan aynı işlemle yapılır.
  • Telemea: Koyun sütünden yapılan geleneksel bir beyaz peynirdir.
  • Urdă: Peynir altı suyundan yapılan bir tür peynirdir. Koyun, keçi ya da ineğin kesilmiş sütünün suyundan yapılır. Bu peynirden tatlı yapılır.

Kaynakça

  1. ^ "Educations.com/Study in Romania". 28 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  2. ^ "Final 2009 Data". Food and Agriculture Organization of the United Nations. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  3. ^ "Țuica production consumed 75% of Romanian plums in 2003". 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  4. ^ "Romanya mutfağı". gezimanya.com. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Smetana</span>

Smetana, Orta ve Doğu Avrupa'dan gelen çeşitli ekşi krema türlerinden biridir. Ağır kremanın ekşimesi ile üretilen mandıra ürünü'dür. Kefir veya Krem fraîche'ye benzer, ancak günümüzde ülkeye bağlı olarak çoğunlukla %9 ila %36 süt yağı içeriği ile satılmaktadır. Pişirme özellikleri crème fraîche'den farklıdır. ABD'de satılan %12 ila %16 süt yağı içeren daha hafif ekşi kremler mevcuttur. Yemek pişirme ve ekmek yapımında yaygın olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Çorba</span> sıvı, tuzlu yiyecek, genellikle sıcak yenir

Kökeni Sanskritçe’den gelen İngilizce çorba (soup) kelimesi, ‘iyi beslenme’ anlamı taşır. Yaklaşık 10 bin yıl öncesinde çorba hazırlandığını ve içildiğini gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Çinde 2400 yıllık çorba arkeologlar tarafından Şian antik kentinde bulundu. İnsanlığın çorbayla tanışması, MS 3. yüzyıla rastlıyor. O devrin azizlerinden olan St. Patroklus, arpa ekmeğini suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü soğan çorbası olarak hala yerini koruyor

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes mutfağı</span>

Çerkes mutfağı, Çerkeslere özgü yemek pişirme tarzıdır. Çerkes yemekleri (шхынхэр) daha çok et ve süt ürünleri ağırlıklıdır. Çerkesler ekmeği az kullanırlar. Çerkesleri/Adığeleri tanıtan yemekler şıpsı-p’aste ile şelame-halıjo’dur. Adiğelerin geleneksel yemekleri et, tahıl ve süt yemeklerinden oluşur. Çerkeslerde yemeğe başlamadan, sofra büyüğünün bir konuşma (dua) yapması adettir.

<span class="mw-page-title-main">Irak mutfağı</span> Vikimedya liste maddesi

Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

Meksika mutfağı, 16. yüzyılda İspanyolların Aztek İmparatorluğunun fethinden sonra eklenen Avrupa, özellikle de İspanyollarla Mezoamerikan yemeklerinin birleşmesidir. Başlıca mısır, fasulye ve biber gibi yerel gıdalardır, ancak Avrupalılar çok sayıda gıdayı sunmuştur; bunların en önemlileri evcilleştirilen hayvanlardan et, süt ürünleri, çeşitli otlar ve çok sayıda baharat.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

Pastel azteca, ABD'de tortilla güveci veya tortilla turtası olarak bilinen bir Meksika yemeğidir. Geleneksel yemek, salsa de jitomat katmanları, acı poblano biberi şeritleri, mısır taneleri, soğan şeritleri, ekşi krema ve Oaxaca peyniri veya Chihuahua peyniri katmanları ile hafifçe kızartılmış mısır tortillası katmanları ile yapılır. Bir et bileşeni eklemek yaygındır. Pastel azteca fırında pişirilir. Meksika kültürünün bir bölümünü de kapsar, bu nedenle Meksika'da en çok tanınan yemeklerden biridir.

Boşnak mutfağı, Batı ve Doğu etkileri arasında dengelenmiştir. Boşnak mutfağı, Orta Avrupa'nın yanı sıra Türk, Akdeniz ve diğer Balkan mutfaklarıyla yakından ilgilidir. Geleneksel yemeklerin çoğu yüzlerce yıldır aynı tarifle yapılmıştır.

Hırvat mutfağı heterojendir ve bölgelerin mutfağı olarak bilinir, çünkü Hırvatistan'ın her bölgesinin kendine özgü bir mutfak geleneği vardır. Kökleri çok eski zamanlara dayanmaktadır. Gıda maddelerinin seçimi ve pişirme biçimlerindeki farklılıklar en çok anakaradakiler ile kıyı bölgelerindekiler arasında dikkat çekicidir. Anakara mutfağı daha çok, önceki Slav mutfağı ve Macar ve Türk mutfağıyla daha yakın ilişkiler içendedir, yemek pişirmek için domuz yağı, karabiber, kırmızı biber ve sarımsak gibi baharatlar ile karakterize edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hazırlanan yemekler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste hazırlanan yemekler listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Slovak mutfağı</span>

Slovak mutfağı, Slovakya genelinde bölgeden bölgeye biraz farklılık gösterir. Komşularının geleneksel mutfağından onları da etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna mutfağı</span>

Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.

Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Moldova mutfağı</span>

Moldova mutfağı, Moldova halkının ve onun ayrılıkçı bölgesi Transdinyester yöresindeki yemek kültürüdür. Esas olarak çeşitli etler, patates, lahana ve çeşitli tahıl cinsleri gibi bileşenlerden oluşur. Yerel mutfak Rumen mutfağına çok benzer. Aynı zamanda Osmanlı mutfağından kalan büyük bir etki yanında Yunan, Polonya, Ukrayna ve Rusya dahil olmak üzere bölgedeki diğer mutfaklardan ilham ve unsurlar alır.

Birçok kültürde genellikle etle birlikte kan tüketilir. Kan, soslar için koyulaştırıcı olarak, yiyecek kıtlığı zamanlarında iyileştirilmiş tuzlu bir formda veya bir kan çorbası ve kan sosisi şeklinde olabilir. Yemek olarak kanın bir kaba akabileceği ve hızla tüketilebileceği veya işlenebileceği bir yer ve zamanda elde edilen evcilleştirilmiş hayvanlardan elde edilen bir üründür. Birçok kültürde hayvan kesilir. Bazı kültürlerde kan tabu bir besindir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.