İçeriğe atla

Rumen Direniş Hareketi

Rumen Direniş Hareketi
II. Dünya Savaşı

Sovyet birlikleri Bükreş'te
Tarih23 Kasım 1940-23 Ağustos 1944
(3 yıl, 9 ay, )
Bölge
SebepRomanya'nın savaşa girmesi
Sonuç Direnişçi zaferi
Taraflar
Romanya Krallığı Direnişçiler
Sovyetler Birliği Sovyetler Birliği
Romanya Krallığı Romanya Hükümeti
Nazi Almanyası Almanya
Komutanlar ve liderler
Romanya Krallığı Kral Mihai
Romanya Krallığı Emil Bodnaras
Romanya Krallığı Lucretiu Patrascanu
Sovyetler Birliği Rodion Yakovlevich Malinovsky
Sovyetler Birliği Fyodor İvanoviç Tolbukhin
Romanya Krallığı Ion Antonescu
Nazi Almanyası Johannes Friessner
Nazi Almanyası Alfred Gerstenberg
Nazi Almanyası Freiherr von Manfred Killinger


Rumen Direniş Hareketi, Romanya'nın Mihver Devletler'e katılmasıyla başlamıştır. Amaç ülkeyi savaşa sokan Ion Antonescu hükûmetini devirerek ülkeyi savaştan çıkarmaktır.

Hükümete tepkiler

Tudor Vladimirescu ve Horia-Closca-Crisan askerleri

Romanya'daki direniş diğer bölgelerdeki gibi gelişmedi. Ion Antonescu, direniş hareketini adeta kırdı. Silahlı direniş için örgütlenen 86.000 komünist askeri mahkemede yargılanarak idam cezasına çaptırıldı. Ayrıca II. Dünya Savaşı öncesinde Romanya Komünist Partisi kapatılarak 200'den fazla lideri idam cezasına çarptırılmıştı.

Romanya, savaşa girmesiyle zorunlu olarak askere alınmalar başlamıştı. Askere alınanların bir kısmı komünistti. Savaşa sürüldüklerinde Kızıl Ordu'ya teslim oldular. Teslim olanlar Sovyetler Birliği'nde Tudor Vladimirescu ve Horia-Closca-Crisan adında tümenler kurdular. Tudor Vladimirescu'da kurulduğunda bünyesinde 6.000 kişi vardı. Savaşın devamında bu sayı 19.000 oldu. Horia-Closca-Crisan'ın bünyesinde ise 5.000 kişi vardı.

Ağustos Devrimi

Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun 1944 yılının ilk yarısında Romanya'ya yapmış olduğu harekâtlar başarısız olmuştu. Bunun üzerine Romanya Komünist Partisi harekete geçti. 14 Haziran günü Komünist Parti kendi binasında Sosyal Demokrat Partisi, Ulusal Köylü Partisi ve Ulusal Liberal Partisi'ni bir araya getirdi. 20 Temmuz'da ise Ulusal Demokratik Blokunu kurdu. Bu partiler bu bloka dahil oldu. Alınan kararla hükûmet devrilecekti. 285.000 Komünist Parti üyesi darbeyi gerçekleştirmek için harekete geçecekti.[1]

1 ay sonra ise blok üyeleri ile Kral Michel bir araya geldi. 22 Ağustos'ta yapılan toplantıda ertesi gün darbe gerçekleştirme kararı alındı. Darbe için ordu oluşturuldu. Komünist Parti orduya 2.000 asker ve 20 müfreze verdi. Darbe planına göre Kral Michel, Ion Antonescu'yu çağıracak ve onu tutuklatacaktı.[2] 23 Ağustos günü Kral, Ion Antonescu'yu çağırdı. Ve onu tutuklattı. Aynı gün bir kararname ile Komünist Parti yasal haline getirdi. Bundan sonra Ulusal Demokratik Blok hükûmeti kuruldu.

Halk Kızıl Ordu'yu selamlıyor

Bu sırada ülkede bulunan Alman Ordusu devrimi engellemek için harekete geçti. Ancak oluşturulan ordu bunu engelledi. Alman Ordusu'nu tamamıyla engellemek için yeni kurulan hükûmet 500.000 askeri göreve çağırdı. Bu sırada Sovyet Ordusu Romanya'ya girdi. Halk Sovyet Ordusu'nu coşkuyla karşıladı.

Yeni kurulan hükûmet 25 Ağustos günü Moskova'da görüşmeler sonucunda ateşkes antlaşması yaptı ve Müttefik Devletler'in yanında saf almaya başladı. Sovyet Ordusu ile birlikte Macaristan ve Avusturya'ya girdi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Demir Muhafızlar</span>

Demir Muhafızlar, 1927'den II. Dünya Savaşı'nın erken dönemlerine kadar Romanya'daki aşırı milliyetçi, kökten dinci, aşırı sağcı, anti-semitist, faşist bir harekete ve de siyasi partiye verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Ion Antonescu</span>

Ion Antonescu, Rumen asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Romanya Krallığı'nın mareşal, başbakan ve "Millî Şef"i olarak Nazi Almanyası yanlısı bir diktatörlük kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

<span class="mw-page-title-main">Romanya Krallığı</span>

Romanya Krallığı, 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir. I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Romanya</span>

Büyük Romanya olarak Romanya Krallığı'nın 1919 ile 1940 yılları arasında ülke topraklarının en geniş olduğu dönem adlandırılmaktadır. Bu dönem içerisinde Romanya topraklarının genişliği 294.967 km² yi bulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">II. Carol</span> Romanya kralı

II. Carol veya II. Charles, 8 Haziran 1930'dan 6 Eylül 1940'ta zorla tahttan indirilmesine kadar görev yapmış Romanya kralı. Kral I. Carol'un ölümünün ardından babası I. Ferdinand'ın en büyük oğlu olarak veliaht prens oldu. Hohenzollern kökenli Romanya kralları arasında ilk kez Romanya'da büyüyüp, anadili Rumence olan ve Ortodoks inanca sahip olarak doğan ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Macaristan</span>

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

Macaristan Ulusal Ayaklanması, Macaristan'ı işgal eden Nazi Almanyası'nı ülkeden kovmak ve onların hükûmete atadığı Ok Haç Partisi rejimi devirerek demokratik Macaristan'ı kurmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ion Gheorghe Maurer</span>

Ion Gheorghe Iosif Maurer, Rumen komünist politikacı ve avukat. Romanya'nın eski Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Petru Groza</span>

Petru Groza, Romanya'daki komünist rejimin ilk aşamalarında, Sovyet işgali altında kurulan ilk Komünist Parti hükûmetlerinin Başbakanı olarak bilinen bir Rumen politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Plastiras</span> Yunanistan başbakanı (1883-1953, hd. 1945 & 1950 & 1951-1952)

Nikolaos Plastiras, üç kez Yunanistan başbakanlığı da yapmış bir Yunan general ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Sosyalist Cumhuriyeti</span> 1965-1989 arasında Romanyada hüküm sürmüş devlet

Romanya Sosyalist Cumhuriyeti 1947-1989 yılları arasında, Romanya'daki Marksist-Leninist tek parti rejimini tanımlar. Bu devlet, 1947'den 1965 yılına kadar Romanya Halk Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülke, anayasasında da belirtildiği üzere, Romanya Komünist Partisi yönetimi altında, Varşova Paktı üyesi, bir Doğu Bloku ülkesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Gheorghe Gheorghiu-Dej</span> Rumen siyasetçi

Gheorghe Gheorghiu-Dej, 1947-1965 yılları Romanya Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapan Rumen komünist politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Mihai</span> Romanya Kralı (1927-1930, 1940-1947)

I. Mihai, II. Dünya Savaşı sırasında Romanya kralı. 20 Temmuz 1927'den 8 Haziran 1930'a ve daha sonra 6 Eylül 1940'tan 30 Aralık 1947'de görevden alınma kararına kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Besarabya ve Kuzey Bukovina'yı işgali</span>

Sovyetler Birliği'nin Besarabya ve Kuzey Bukovina'yı işgali, Sovyetler Birliği'nin 26 Haziran 1940'ta Romanya'ya güç kullanma tehdidinde bulunan bir ültimatomunun sonucu olarak 28 Haziran'dan 3 Temmuz 1940'a kadar gerçekleşti. Toplam alanı 50.762 km² ve nüfusu 3.776.309 olan bu bölgeler Sovyetler Birliği'ne dahil edildi. 26 Ekim 1940'ta, Tuna'nın Kili kolundaki 23,75 km² alana sahip altı Rumen adası da Sovyet Ordusu tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Lejyoner Devleti</span>

Ulusal Lejyoner Devleti, Romanya'yı 14 Eylül 1940'tan 14 Şubat 1941'de resmen dağılmasına kadar beş ay boyunca yöneten totaliter faşist bir rejimdi. Rejim, Rumen aşırı milliyetçi, antisemitik ve anti-komünist örgüt Demir Muhafızlarla ortaklaşa General Ion Antonescu tarafından yönetiliyordu. Demir Muhafızlar, 28 Haziran 1940'tan beri Romanya Hükûmeti'nde yer almasına rağmen, 14 Eylül'de egemenliği ele geçirerek Ulusal Lejyoner Devleti'nin ilanına yol açtı.

Romanya'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Romanya Krallığı'nın, Polonya hükûmetinin, hazinesinin ve kuvvetlerinin İngiliz mandası altında Mısır'a tahliyesine izin verdiği, ancak toprakları Nazi Almanyası'nın o zamanki müttefikleri olan SSCB'ye devrettiği bir yıldan fazla bir tarafsızlık döneminden sonra, Ion Antonescu'nun iktidara gelmesiyle Romanya'nın Ekim 1940'ta Mihver Devletleri ile resmen ittifak kurması ve SSCB'ye bırakılan bölgeleri geri alma bahanesiyle Haziran 1941'de SSCB'ye karşı savaşa girmesiyle gerçekleşmiştir. Bu dönemde Rumen ordusu Ukrayna bozkırlarından Kuzey Kafkasya'a kadar Alman kuvvetlerine destek vermiştir. 23 Ağustos 1944'te, Sovyet ordusu Mart ayından beri Moldova'nın kuzeyinde, Focșani Kapısında tutulurken, Kral I. Mihai, Müttefiklerle ateşkes imzalamayı reddeden Mareşal Antonescu'yu görevden almaya karar verir. Ion Antonescu'nun tutuklanmasının ardından Romanya, Müttefiklerin yanında yer aldı. Romanya için İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Besarabya, Kuzey Bukovina ve güney Doburca'nın kesin olarak kaybedildiği, ancak kuzey Transilvanya'nın kurtarıldığı Paris Barış Antlaşması'nın (1947) mağlup bir devlet olarak imzalanmasıyla sona erdi.