İçeriğe atla

Rumeli Feneri Kalesi

Koordinatlar: 41°14′16″K 29°06′39″D / 41.23778°K 29.11083°D / 41.23778; 29.11083
Rumeli Feneri Kalesi
Rumeli Feneri Kalesi
Harita
Genel bilgiler
TürKale kalıntısı
Mimari tarzYığma taş
Konumİstanbul Boğazı
ŞehirSarıyer, İstanbul
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar41°14′16″K 29°06′39″D / 41.23778°K 29.11083°D / 41.23778; 29.11083
Başlama15.yy
Yenileme17.yy
Ölçüler
Diğer ölçüler70 metre (230 ft) uzunluk x 55 metre (180 ft) genişlik
Teknik ayrıntılar
Malzemekaba yonu taş, moloztaş ve tuğla
Zemin alanı46.185 m2 (497.130 ft2)

Rumeli Feneri Kalesi veya Topçu Kalesi, İstanbul'da Rumelifeneri sırtlarındaki 17. yüzyıl döneminden kalma kaledir. Adını hemen yanındaki köye de adını veren Rumeli Feneri'nden almıştır. Kaleye kara yoluyla Sarıyer ilçesine bağlı Rumelifeneri Köyü‟nün içinden geçilerek gidilmektedir. Köye ismini veren fenerin geçmişi çok eskilere dayanmakta, ilkçağlardan itibaren Boğaz girişinde gemicilere yol göstermek amacıyla ateşler yakıldığı bilinmektedir.[1]

Rumeli Fenerinin bulunduğu köyün Bizans dönemindeki ismi Fanariyan Burnu olarak bilinmektedir. Bu isim küçük fener ve Avrupa feneri gibi anlamlara gelmekte olup antik çağlarda da Panyum Burnu diye anılmaktadır.[2]

İstanbul Boğazı'nın Karadeniz tarafından en uç noktada yer alan kalenin kemerli bir giriş kapısı bulunmaktadır. Cumhuriyet döneminde askeri karakol olarak kullanılmıştır. Günümüzde Kale, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 12 Mart 2008 tarih ve 2938 sayılı kararı ile ilan edilen Birinci Derece Doğal Sit Alanı içerisinde kalmaktadır.[3] Rumelifeneri Kalesi ile ilgili en eski kayıt T.C. Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivi’nde bulunan 1769/1183 H.tarihli belgedir.[1]

Kale hakkındaki tarihi bilgiler kesin değildir. İlk olarak 15. yüzyılda Cenevizliler tarafından, hatta belki daha önce Bizanslılar tarafından inşa edildiği iddia edilmektedir. Ancak çoğu kaynak, 1769 civarında Osmanlı İmparatorluğu için adı bilinmeyen bir Yunan mühendis tarafından inşa edildiğini belirtir. Sonradan 1783'te Toussaint, 1785'te Latife-Clavé ve 1794'te Monnier adlı Fransız mühendisler tarafından yeniden tasarlanmıştır.[1][4]

Kalenin alanı 46 bin 185 metrekare olarak belirlenmiştir.[5] Kale, Plan şeması kuzeydoğu ve kuzeybatı köşeleri pahlanmış bir dikdörtgenin, güneybatı duvarına kemerli ana giriş kapısının ve güneydoğu ile kuzeybatı duvarlarına sekizgen planlı birer kule yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur.[1][4] Eşsiz manzarası ile seyir zevki sunan 55x70 metre boyutlarındaki kale, yığma taş ile inşa edilmiştir.[6][7] Mevcut yapı farklı malzemelerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulmuştur. Bunlar kaba yonu taş, moloztaş ve tuğladır. Tüm duvarlarda köşelerde kaba yonu taş, aralarda kaba yonu taş ve moloztaş beraber kullanılmıştır. Taşların cinsi kum taşı ve bazalttır.[1] 1624 yılında kalenin duvarlarında çeşitli yıkımlar meydana gelir. O dönemde tahtta olan Sultan IV. Murad'ın fermanıyla yapının onarım çalışması gerçekleştirilir. Kalede, o dönem 60 asker evi, 100 top, cephanelik, buğday ambarları, bir camii vardı ve 300 asker yaşıyordu.[6][8]

Deniz seviyesinden 58 metre yükseklikte ve 30 metre uzunluğunda olan fener, ilk olarak gaz yağı ve daha sonra asetilenle aydınlatılmıştır.[7] Fenerin ışığı ise 18 deniz mili mesafesinden görülebilmektedir.[2]

Resim galerisi

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Karadağ, Reyhan Evrim (6 Kasım 2015). Rumelifeneri Kalesi Restorasyon Projesi (Tez). Fen Bilimleri Enstitüsü. 
  2. ^ a b "Rumeli Feneri Kalesi İstanbul'un Neresindedir? Tarihi Kalenin Özellikleri Ve Hikayesi". Milliyet. 11 Kasım 2021. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Sarıyer'deki Rumeli Feneri Kalesi 15 yıldır restorasyon bekliyor haberi". Arkeolojik Haber. 7 Temmuz 2018. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  4. ^ a b "Castles.nl - Rumelifeneri Castle". www.castles.nl. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  5. ^ "Sarıyer'deki Rumelifeneri Ceneviz Kalesi kiralanacak mı? - 20-01-2016". emlakkulisi.com. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  6. ^ a b "Rumeli Kavağı Kalesi'nin Hikayesi". Fikriyat Gazetesi. 20 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  7. ^ a b Uzun, Mert (30 Temmuz 2019). "Rumeli Feneri Kalesi ve Tarihi". Boğazda.org Blog. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  8. ^ RUMELİFENERİ KALESİ 1 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. envanter.gov.tr, erişim 26 Ocak 2014
Wikimedia Commons'ta Rumeli Feneri Kalesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Hisarı</span> İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında 15. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı kalesi

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Hisarı</span> İstanbulun Beykoz ilçesindeki bir hisar

Anadolu Hisarı, Anadolu Hisarı Kalesi veya diğer adıyla Güzelce Hisarı, İstanbul'un Beykoz ilçesinin Anadoluhisarı semtinde, Göksu Deresi'nin İstanbul Boğazı'na döküldüğü yerde yer alan bir Osmanlı kalesi.

<span class="mw-page-title-main">Rumelikavağı</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

Rumelikavağı, İstanbul Boğazı'nın en kuzeyinde, Sarıyer ilçesine bağlı, balığı, midyesi ve inciri ile meşhur bir semttir. Sahilde, Rumelifeneri ile Sarıyer arasında kalır. 4.000-4.500 arası nüfusu vardır. Nüfusun büyük çoğunluğunu Doğu Karadeniz göçmenleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumelifeneri</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

Rumelifeneri, İstanbul Boğazı'nın Rumeli tarafının en kuzeyinde, Sarıyer ilçesine bağlı bir balıkçı köyüdür. Adını Rumeli Feneri'nden alır. Anadolufeneri ile karşılıklı olarak, Karadeniz ile Boğaz'ı birbirinden ayıran hattı oluştururlar. Koç Üniversitesi bu mahalle sınırları içerisinde konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Feneri</span> Sarıyerde fener

Rumeli Feneri ya da resmî adıyla Türkeli Feneri, İstanbul'un Avrupa yakasında İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'le birleştiği kuzey ucunda yer alan deniz feneridir. Karşısındaki Anadolu Feneri'nden 2 deniz mili uzaktadır. Bu iki feneri birleştiren çizgi İstanbul Limanı'nın kuzey sınırını oluşturmaktadır Fenerin bulunduğu köy de aynı isimle (Rumelifeneri) adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kilitbahir Kalesi</span> Çanakkale Boğazında bulunan kale

Kilitbahir Kalesi, yani "denizin kilidi kalesi", 1462 yılında Çanakkale Boğazı'nın Avrupa kıyısına inşa edilen kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Kahramanmaraş Kalesi</span> kale

Kahramanmaraş Kalesi, Kahramanmaraş kent merkezindeki yığma tepenin üstündedir. Günümüze değin birçok onarım geçiren kalenin MÖ 1. yüzyıl ile MS 2. yüzyıl arasında yapılmış olacağı düşünülmektedir. 150x75 metre boyutlarında dikdörtgene yakın planlıdır. Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü duvarların bir bölümünü ve üç burcu onartmıştır. Bunlardan biri kalenin eski giriş yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kilyos</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kilyos, İstanbul'un Avrupa Yakası'nın Karadeniz kıyısında, Sarıyer ilçesine bağlı yerleşim alanı.

Alacaoluk, Balıkesir ilinin Gönen ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep Kalesi</span>

Gaziantep Kalesi, Gaziantep'in merkezindeki bir tepeye kurulmuş olan kale. Ne zaman inşa edildiği bilinmemekle birlikte, Hititler döneminde gözlem amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Kale, tarih boyunca birçok kez restore edilmiş ve son halini 2000'li yılların başında yapılan bir restorasyon ile almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Garipçe Kalesi</span>

Garipçe Kalesi, İstanbul'da Garipçe sırtlarında Osmanlı döneminden kalma kaledir.

Kapu Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi cami. Şehirdeki Osmanlı camileri arasındaki en büyük camidir. Merkez Karatay ilçesi, Sarraflar caddesi üzerindeki caminin mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait olup, Karatay Müftüğülüğü'ne bağlı olarak faal durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Ucarma Kalesi</span>

Ucarma Kalesi Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Sagaredsço belediyesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü kalesidir. İori Nehri'nin sağ kıyısında ve Gombori dağ geçidinin yakınlarında konumlanmış olan kale, Ucarma kentinin yaklaşık dört kilometre kuzeyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şvilo Kalesi</span>

Şvilo Hisarı, ayrıca bilinen adıyla Şvilo Kalesi, Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kaspi belediyesinde yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Kale, 14. yüzyılda inşa edilmiştir.

Drisi Cavahant Kalesi ayrıca bilinen adıyla Cavahant Kalesi, Gürcistan'ın Kaspi belediyesindeki Çkopiani köyünün 400 metre batısında yer alan bir kaledir. Kale, Tedzami Nehrinin solundaki bir kayanın üzerinde konumlanmıştır. Kompleks, kale, duvar, kilise, kule ve saraydan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Riva Kalesi</span> Riva Deresinin Karadeniz ile buluştuğu bir tepede yer alan kale

Riva Kalesi, İstanbul'un Beykoz ilçesine bağlı Riva'da, Riva Deresi'nin Karadeniz'e döküldüğü tepede konumlanan kaledir. Bizans döneminde yapıldığı düşünülen kalenin yapıldığı tarih tam olarak bilinmemektedir. İlk olarak 18. yüzyılda "Revancık Kalesi" adıyla arşivlerde yer alan kalenin, Karadeniz'den Riva Deresi'ne girişi kontrol etmek ve sahil güvenliğini sağlamak amacıyla yapıldığı belirtilir. Osmanlı döneminde Karadeniz'den gelebilecek tehditlere karşı savunma amacıyla kullanılan kale, bu dönemde çeşitli bakım ve onarım çalışmalarıyla güçlendirilmiştir. İstanbul'un İşgali döneminde tahrip edilen yapı, 2016'da restore edilmiş olup günümüzde gezi amaçlı kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Matsumae Kalesi</span>

Matsumae Kalesi, Japonya'nın Matsumae kasabasında bulunan bir kaledir. Kale, Hokkaidō'daki tek geleneksel tarz Edo dönemi kalesi ve Japonya'nın en kuzeyindeki kale olup Matsumae boyu hanının ana ikametgâhıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ünye Kalesi</span> Ordu iline bağlı Ünye ilçesinde bir kale

Ünye Kalesi, Ordu'ya bağlı Ünye ilçesinde, Ünye kentinin 5 km güneydoğusunda eski çağlardan kalmış bir kaledir. Kaleköy'ün sınırları içindedir. Çaleoğlu Kalesi adıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yason Kilisesi</span> Perşembede Yason burnundaki kilise

Yason Kilisesi, Ordu ilinin Perşembe ilçesinde, Yason Burnu'nda bulunan Rum Ortodoks kilisesidir. Meryem Ana'ya adandığı için Panagia Rum Ortodoks Kilisesi olarak da bilinir. Üzerinde yer aldığı burundan dolayı Yason Kilisesi olarak anılır. Yason adının, Altın Post'un peşinden Kolheti ülkesine giden Argonotların önderi İason'dan geldiği düşünülmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.