İçeriğe atla

Rum Mehmet Paşa Camii

Koordinatlar: 41°01′29″K 29°00′39″D / 41.02472°K 29.01083°D / 41.02472; 29.01083
Rum Mehmet Paşa Camii
Camiden bir görünüm
Harita
Temel bilgiler
KonumÜsküdar, İstanbul
Koordinatlar41°01′29″K 29°00′39″D / 41.02472°K 29.01083°D / 41.02472; 29.01083
İnançİslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimBizans-Osmanlı mimarisi
İnşaat başlangıcı1469
Tamamlanma1471

Rum Mehmet Paşa Camii ya da Rumi Mehmet Paşa Camii, İstanbulun Üsküdar ilçesinde yer alan, Osmanlı döneminden kalma tarihî bir ibadethanedir. Rum asıllı Osmanlı veziri Rum Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul'un Anadolu Yakası'na yaptırılan ilk cami olma özelliğini taşımaktadır. Ters T planlı, zaviyeli bir camidir. İki yanında ikişerden toplam dört oda bulunmaktadır. Sağdaki odalar geçişlidir. Soldaki büyük oda mutfak olarak düzenlenmiştir.[1] Yapımına 1469 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinin ardından 1471 yılında tamamlanarak ibadete açıldı. Cami, mimari olarak Bizans ve Osmanlı esintilerini bir arada taşımaktadır. Cami son kapsamlı onarımını 1953 yılında geçirmiştir.[2]

Özgün planda bir külliye olarak tasarlanan caminin medresesi, hamamı ve imareti günümüze ulaşamamıştır. Ancak, cami çevresindeki bazı duvar kalıntılarının hamam ve imarethaneye ait olduğu bilinmektedir.[2] Cami, İstanbul Boğazı'nı gören bir tepe üzerinde bulunmaktadır. Caminin bulunduğu bölge 2008 yılındaki yönetsel düzenlemelere değin, Rumi Mehmed Paşa Mahallesi olarak anılıyordu. Cami, kendisinden sonra yapılan Şemsipaşa Camii ve Hüsrevağa Camii gibi diğer tarihî Osmanlı camilerine ve deniz altı raylı sistem hattı Marmaray'a oldukça yakın bir konumda bulunmaktadır.

Caminin bânisi Rum Mehmet Paşa, caminin yapımı tamamlanmadan idam edildi ve naaşı caminin kıble duvarına bitişik haziresine yaptırılan sekizgen planlı, kesmetaştan yapılma bir türbede toprağa verilmiştir. Paşa'nın kendinden sonra ölen yakınları da, caminin arkasında küçük bir mezarlığa gömülmüştür.[2]

Kaynakça

  1. ^ Göncüoğlu, Süleyman Faruk (2010). "Anadolu Yakası'nın ilk camisi". İstanbul'un İlkleri Enleri. İstanbul: Ötüken. s. 83. ISBN 978-975-437-753-8. 
  2. ^ a b c "Rum Mehmed Pasa Mosque". 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2010. (WebCite® 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şumnu</span> Kuzeydoğu Bulgaristanda şehir; ülkedeki Türk topluluğunun merkezi

Şumnu, Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda, Deliorman bölgesinde bulunan il (oblast) ve bu ilin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

Osmancıklı Danişmendoğlu Koca Mehmet Nizamüddin Paşa, 28 Ağustos 1429'dan yerini Çandarlı İkinci Halil Paşa'ya bıraktığı 1438 yılına kadar 9 yıl başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rum Mehmed Paşa</span> 14. Osmanlı sadrazamı

Rum Mehmed Paşa II. Mehmed saltanatı sırasında, 1466-1469 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Mesih Mehmed Paşa Camii</span>

Mesih Mehmet Paşa Camii, Mimar Davud Ağa'nın III. Murad'ın sadrazamlarından Hadim Mehmed Mesih Paşa adına yaptığı, Karagümrük'te bulunan bir camidir.

Aşağıda camiye dönüştürülmüş kiliselerin bir bölümü bulunmaktadır. Eğik olarak yazılan isimler günümüzde artık cami olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Bayram Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde bulunan tarihi cami

Hacı Bayram Câmii, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde bulunan tarihi cami. Augustus (Ogüst) Tapınağı'nın bitişiğindedir. İlk zaviye olarak yapılış tarihi hicri 831 yılı (1427-1428) olan caminin ilk mimarı Mimar Mehmet Bey hakkında bilgi bulunmamaktadır. Günümüzdeki mimari yapısı XVII. ve XVIII. yüzyıl camilerinin karakterlerini taşımaktadır. Uzunlamasına dikdörtgen bir plana sahip yapı, taş kaideli, tuğla duvarlı ve kiremit çatılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa</span> 38. Osmanlı sadrazamı

Lala Mustafa Paşa, III. Murad saltanatında 28 Nisan 1580 ile 7 Ağustos 1580 tarihleri arasında üç ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sokullu Mehmet Paşa Camii (Büyükçekmece)</span> İstanbulda bulunan 16. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisi

Sokullu Mehmet Paşa Cami ya da bilinen diğer ismiyle Köprübaşı Camii, İstanbul'da bulunan 16. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisinin kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ferruh Kethüda Camii</span> İstanbulda cami

Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ağa Camii</span>

Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.

Handanağa Camii ya da Kuşkonmaz Camii, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan tarihî bir idabethanedir. Hasköy semtinde, Haliç kıyısında yer alan cami, II. Mehmed dönemi ağalarından, Handan Ağa tarafından yaptırılmıştır. 1400'lü yıllarda yaptırılan caminin içi, 1500'lü yıllarda İznik çinileriyle süslenmiş; 1800'lü yıllarda ise mayolika çinileri eklenmiştir. İlk yapıldığında alt katı kayıkhane olarak kullanılsa da, Haliç kıyılarının ıslahı sırasında, kıyının askeriye tarafından toprakla doldurulması nedeniyle kıyıdan uzaklaştı. Kayıkhane daha sonra ibadet mekânı olarak yapıya eklendi. Cami, 1700'lerde, 1800'lerde ve 1960'ta kapsamlı onarımlar geçirdi. Cami, kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Tek minaresi vardır. Minare tuğladan yapılma olup, sıva kaplı ve boyalıdır. Çatısı kızıl kiremit ile örtülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Erzurum)</span>

Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Türkiye'de Erzurum İli merkez ilçesi Yakutiye'de Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış Erzurum ’daki ilk Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Boyahane Camii</span> Yakutiye, Türkiyede bir cami

Boyahane Camii, Türkiye'de Erzurum ili, Yakutiye ilçesinde bulunan tarihî bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

Rum Mehmet Paşa Camii, İzmir'in Tire ilçesinde bulunan tarihi cami.

Bu liste; Ankara'daki camiler hakkında bir listedir.