İçeriğe atla

Rulmanlı yatak

Sabit bilyalı bir rulmanlı yatak ve parçaları.

Fransızcada "yuvarlanma" anlamındaki Roulement kelimesi, zamanla Türkçede "rulman" olarak kullanılmıştır. Rulmanlı yatak ya da yuvarlanmalı yatak (İngilizce rolling bearing, Almanca wälzlager), iç ve dış bilezikleri arasında bulunan yuvarlanma elemanları (rulmanlar) sayesinde minimum sürtünme ile millerin veya aksların istenen yöndeki hareketlerine müsaade eden, istenmeyen yönlerdeki hareketlerini de engelleyen, yataklardır.

Rulmanlı yataklar; iç bilezik, kafes, rulmanlar (bilya, makara, masura veya iğne olabilir) ve dış bilezikten oluşur.

Rulmanlı yatak tipleri

Rulmanlı yataklar da kaymalı yataklar gibi öncelikle radyal yataklar ve eksenel yataklar olmak üzere ikiye ayrılır. Ancak radyal rulmanlı yatakların bazı çeşitleri bir miktar eksenel yük de taşıyabilmektedir.

Yuvarlanma elemanlarına göre

  • Bilyalı yataklar;
    • Sabit bily rulmanlı yataklar,
    • Eğik bilyalı rulmanlı yataklar,
    • Omuzlu bilyalı rulmanlı yataklar,
    • Oynak bilyalı rulmanlı yataklar,
    • Dört nokta temaslı rulmanlı yataklar,
  • Makaralı yataklar;
    • Silindirik makaralı rulmanlı yataklar,
    • Konik makaralı rulmanlı yataklar,
    • Oynak makaralı rulmanlı yataklar,
  • İğneli rulmanlı yataklar.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Triboloji</span>

Triboloji, sürtünme, aşınma ve yağlama konularını inceleyen bilim ve teknoloji dalıdır. Triboloji sözcüğü eski Yunan dilindeki τριβο (tribo) "sürtünme" ile λόγος (logos) "prensip veya mantık" kelimelerinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pompa</span>

Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.

<span class="mw-page-title-main">Türbin</span>

Türbin, bir akışkanın enerjisini işe çevirmek için kullanılan alettir. Türbin bir mil ve üzerinde kanatçıklardan oluşur. Kullanılan akışkana göre türbinin yapısı değişir. Çalışma prensibi şu şekildedir. Akışkan türbinin kanatçıklarına çarparak türbin miline hareket verir, hareket milin çıkışında mekanik işe dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Otomobil lastiği</span>

Otomobil lastiği ya da kısaca lastik; otomobil tekerini çepeçevre saran, kendisi şişebilen ya da şişebilen bir iç silindirin (tüp) etrafına geçen kauçuk kaplama. Bir aracın yükünü akstan tekerleğe zemine aktarmak ve tekerleğin hareket ettiği yüzeyde çekiş sağlamak için tekerlek jantını çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Kolon</span>

Kolon veya sütun, taşıyıcı sistemde düşey yapı elemanlarına verilen isimdir. Yapıda dış ve iç etkilerden oluşan kuvvetleri temellere, dolayısı ile zemine aktarırlar. Boyutlandırılmaları gelen kuvvetlere göre yapılan hesaplamaların dışında; yönetmeliklerde malzeme cinsine göre belirtilen minimum boyutlardan küçük olamaz. Taş veya tuğla örülerek yapılan taşıyıcı ayaklara ise paye denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yuvarlanma elemanı</span>

Rulman ya da yuvarlanma elemanı, rulmanlı yatakların iç ve dış bilezikleri arasında yuvarlanarak en az sürtünme ve kayıpla iş yapmasını sağlayan makine elemanlardır. Sürtünme katsayısının rulmanlı yataklarda rulmanlar sebebiyle düşük olması, kaymalı yataklara göre rulmanlı yatakların en önemli üstünlüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Buhar türbini</span>

Buhar türbini, basınçlı buhardan termal enerjiyi çıkaran ve bunu dönen bir çıkış milinde mekanik iş yapmak için kullanan makinedir. Modern tezahürü 1884'te Charles Parsons tarafından icat edilmiştir. Modern bir buhar türbininin imalatı, 20. yüzyılda ilk kez kullanılabilir hale gelen teknolojiler kullanılarak yüksek kaliteli çelik alaşımlarını hassas parçalara dönüştürmek için gelişmiş metal işçiliğini içerir. Buhar türbinlerinin dayanıklılığı ve verimliliğindeki sürekli gelişmeler, 21. yüzyılın enerji ekonomisinin merkezinde yer almaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vantilatör</span>

Vantilatör, aldığı hareket ile dönen çarkın (pervane) havayı bir hacimden alıp diğer bir hacme aktaran, havaya yön verme prensibi ile çalışan makine. Bu makinelere ayrıca çalışma şekline göre de isimler verilir. Bunlar aspiratör, fan, blower, körük şekilde adlandırılırlar. Vantilatörün eş anlamlısı ise yelletke sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">VOR</span>

VOR ; alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Bir yer istasyonu ile hava aracındaki alıcıdan oluşur. En basit tanımı ile, hava aracının yer istasyonuna göre hangi manyetik radyal üzerinde olduğunu gösterir. Tek başına VOR sistemi baş ve mesafe bilgisi vermez.

<span class="mw-page-title-main">Bisiklet dinamosu</span>

Bisiklet dinamosu, bisikletlerde enerjisini tekerleğin dönüşünden alan ve farlarında kullanılan, bisiklet hareket edince 6V alternatif akım (AC) elektrik üreten alettir. Bisiklet dinamosu, sürüş sırasında dönme hareketi yoluyla bisiklet aydınlatma sistemine güç beslemesi sağlayan küçük bir elektrik üreteci'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çekmece</span>

Çekmece, başlı başına bir mobilya çeşidi olmaktan çok mobilyaya ait bir parça, tamamlayıcı bir unsur durumundadır. Ev ve ofis mobilyalarının tamamlayıcı öğesi olarak, küçük çaplı eşyaların muhafazası için tasarlanmıştır ve kutu biçiminde bir yapıya sahiptir. Kelimenin kökündeki "Çek-mek"' fiilinden de anlaşılacağı gibi, bir kol yardımıyla mobilyanın ana gövdesinden dışarı doğru çekilip geri içeri itilmesi şeklinde çalışmaktadır. Çoğu zaman sürgülü olup, eski tip ahşap çekmecelerin yapısında tahta kızaklar göze çarpmaktadır. Oysa günümüzde modern tasarım modelleri ile çok çeşitli biçimlerde çekmece türleri mevcuttur.

Penning kapanı, homojen bir statik manyetik alan ve mekansal olarak homojen olmayan statik elektrik alanını kullanarak yüklü parçacıkları depolayan cihazlardır. Özellikle atomaltı parçacıkların özelliklerinin hassas ölçümleri için uygundurlar. Elektrik yüklü parçacıklar, sabit bir manyetik alan ve bir elektrostatik kuadrupol alanı kullanılarak bir Penning kapanında hapsedilebilir ve depolanabilir. Yüklü parçacıkları depolayarak, fiziksel özelliklerini yüksek hassasiyetle analiz etmek mümkündür. 1987 yılında Hans Georg Dehmelt, Penning tuzağında elektron ve pozitronun Landé faktörünü çok hassas bir şekilde belirlemeyi başardı. Penning kapanı konusundaki katkıları nedeniyle 1989 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney F100</span>

Pratt & Whitney F100 ,Pratt & Whitney tarafından üretilen, F-16 ve F15 savaş uçaklarına güç veren artyakıcı turbofan motor.

Mikrotürbinler, pistonlu motor turboşarjlarından, uçak yardımcı güç ünitelerinden (APU) veya küçük jet motorlarından, buzdolabının boyutundan geliştirilen 25 ila 500 kilowatt gaz türbinidir. 30-70 kW olan ilk türbinler, 200-250 kW'a kadar geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SKF</span>

AB SKF, 1907 yılında Göteborg, İsveç'te kurulmuştur. İsveçli bir rulman ve keçe imalat şirketidir. Şirket, dünya çapında rulmanlar, contalar, yağlama ve yağlama sistemleri, bakım ürünleri, mekatronik ürünleri üretmektedir Ayrıca enerji iletim ürünleri, durum izleme sistemleri ve ilgili hizmetleri üretmekte ve tedarik vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Su freni</span>

Su freni, mekanik enerjiyi emmek için kullanılan bir tür sıvı kavramadır ve genellikle su dolu bir muhafazaya monte edilmiş bir türbin veya pervaneden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Külbütör</span>

Külbütör, içten yanmalı motorlarda kam lobundan radyal hareketi poppet valfte doğrusal harekete ileten ve onu açmak için salınan bir koldur. Bir uç, eksantrik milinin dönen bir lobu tarafından kaldırılır ve indirilirken, diğer uç supap gövdesi üzerinde hareket eder. Eksantrik mili lobu kolun dışını kaldırdığında, iç kısım valf gövdesine bastırarak valfi açar. Eksantrik milinin dönmesi nedeniyle kolun dışının geri dönmesine izin verildiğinde, iç kısım yükselir ve valf yayının valfi kapatmasına izin verir.

<span class="mw-page-title-main">Rulman (makine elemanı)</span>

Rulman, hareketli mekanik parçaları yataklayan(hareketlerini sınırlandıran), parçalar arasındaki sürtünmeyi azaltan bir makine elemanıdır. Yatağın tasarımı, örneğin, hareketli parçanın serbest doğrusal hareketini veya sabit bir eksen etrafında serbest dönümesini sağlayabilir; veya hareketli parçalara etkiyen normal kuvvetlere karşı direnç gösterir. Çoğu rulman, sürtünmeyi en aza indirerek istenen hareketi kolaylaştırır, sürtünmeden doğan doğrudan ve dolaylı enerji kayıplarını minimize eder. Rulmanlar, geometrisine, çalışma şekline, izin verilen hareketlere veya parçalara uygulanan yüklerin (kuvvetlerin) yönlerine göre geniş bir şekilde sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Rulman (makina elemanı)</span> Uygulanan hareketi, istenilen harekete çeviren ve sürtünmeyi azaltan mekanizma

Rulman, hareketli mekanik parçaları yataklayan(hareketlerini sınırlandıran), parçalar arasındaki sürtünmeyi azaltan bir makine elemanıdır. Yatağın tasarımı, örneğin, hareketli parçanın serbest doğrusal hareketini veya sabit bir eksen etrafında serbest dönümesini sağlayabilir; veya hareketli parçalara etkiyen normal kuvvetlere karşı direnç gösterir. Çoğu rulman, sürtünmeyi en aza indirerek istenen hareketi kolaylaştırır, sürtünmeden doğan doğrudan ve dolaylı enerji kayıplarını minimize eder. Rulmanlar, geometrisine, çalışma şekline, izin verilen hareketlere veya parçalara uygulanan yüklerin (kuvvetlerin) yönlerine göre geniş bir şekilde sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Demir tozu</span>

Demir tozu, manyetik alaşımların ve belirli çelik türlerinin üretimi gibi çeşitli kullanım alanlarına sahiptir.