İçeriğe atla

Ruhr Kızılordusu

Ruhr Kızılordusu mensubu milisler Dortmund'da, 1920

Ruhr Kızılordusu (Almanca: Rote Ruhrarmee), 50.000 ile 80.000 arası mevcuda sahip, Almanya Komünist Partisi'ne üye sol görüşlü Alman işçilerden oluşan bir komünist silahlı örgüttü. 13 Mart 1920 tarihinde Almanya'nın en zengin bölgesi Ruhr'da Kapp Darbesi'ne tepki olarak kurulmuştu. 14 Mart'taki genel grev çağrısından sonra, anti-komünist Freikorps'u ve hükûmete bağlı Reichswehr birliklerini yenilgiye uğrattılar ve ardından Almanya'nın en büyük silahlı işçi ayaklanmasını başlattılar. Ruhr bölgesindeki orta ve zengin sınıf, komünist bir bir darbenin gerçekleşmesinden korkarken, 300.000 maden işçisi ise Ruhr Kızılordusu'nu destekledi. Ruhr Kızılordusu'na bağlı grevciler Düsseldorf, Elberfeld ve Essen şehirlerinde hakimiyet sağladıktan yakın bir zaman sonra tüm Ruhr bölgesini kontrol altına aldılar.

Hükûmetin grevciler ile yaptığı müzakerenin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, 2 Nisan 1920'de Ruhr bölgesine daha fazla asker gönderildi. Çoğunluğu Freikorps'a bağlı hükûmet birlikleri Ruhr Kızılordusu'nu yendi ve bölgeyi yeniden kontrol altına aldılar. Yaşanan çatışmalarda Freikorps birlikleri 250 kayıp verirken Ruhr Kızılordusu ise binlerce kayıp verdi.

Ruhr Kızılordusu 1920-1922 yılları arasında 35.000 siyasi cinayetin sorumlusuydu. Almanya Dışişleri Bakanı Walther Rathenau tırmanan şiddetin bir parçası olarak 1922'de Ruhr Kızılordusu tarafından öldürülmüştü.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Erich Honecker</span> Alman politikacı

Erich Honecker, 1971'den 1989'a değin Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin (SED) Birinci Sekreteri olarak eski Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni yöneten komünist devlet adamı.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan (1941-1944)</span>

Sırbistan'daki Askeri Komutanlık Bölgesi, Yugoslavya Krallığı'nın Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgali ve dağıtılmasının ardından Wehrmacht tarafından askeri işgal hükûmeti altına alınan bölgesiydi. Bölge, yalnızca modern merkezi Sırbistan'ın çoğunu kapsıyordu. Bu bölge, bölünmüş Yugoslavya'nın Alman işgalcilerin askeri bir hükûmet kurduğu tek bölgesiydi. Bunun nedeni, ana demiryolu ve içinden geçen Tuna ulaşım yolları ve özellikle demir dışı metaller olmak üzere değerli kaynaklarıydı. 22 Nisan 1941'de bölge, askeri idare genelkurmay başkanının kontrolü altında bölgenin günlük idaresi ile Sırbistan'daki Alman askeri komutanının en yüksek yetkisi altına alındı. İşgal altındaki topraklardaki komuta ve kontrol hatları hiçbir zaman birleştirilmedi ve Reichsführer-SS Heinrich Himmler, Reichsmarschall Hermann Göring ve Reichsminister Joachim von Ribbentrop gibi üst düzey Nazi figürlerinin doğrudan temsilcilerinin atanmasıyla daha karmaşık hale getirildi. Almanlar, işgale yardımcı olmak için Bulgar birliklerini kullandı, ancak bunlar her zaman Alman kontrolü altındaydı. Kaynaklar, bölgeyi bir kukla devlet, bir himaye, özel bir idari eyalet olarak çeşitli şekillerde tanımlar veya kukla bir hükûmete sahip olarak tanımlar. Sırbistan'daki askeri komutanın düzeni sağlamak için çok sınırlı Alman garnizon birlikleri ve polis müfrezeleri vardı, ancak yetersiz donanımlı işgal birliklerinden oluşan üç tümenden oluşan bir kolordudan yardım talep edebilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Spartakusbund</span>

Spartakistler, Spartaküs Birliği, I. Dünya Savaşı sırasında Almanya'da Marksistler tarafından kurulan siyasi örgüt. Bu hizip daha sonra Almanya Komünist Partisi adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Freikorps</span> Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birlikler

Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Direnişi</span>

Yunan Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941-44 yılları arasında Mihver Devletleri işgali altında bulunan Yunanistan’da işgale karşı faaliyet gösteren silahlı ve silahsız farklı siyasi görüşlere sahip grupları içeren terimdir. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden az önce Almanların ülkeden atılmasının ardından direnişin farklı unsurları iktidarı almak için birbirleriyle mücadeleye girişmiş ve sonunda Yunan İç Savaşı patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heimwehr</span>

Heimwehr, 1920'li ve 30'lu yıllarda Avusturya'da faaliyet göstermiş, Almanya'daki Freikorps'a benzeyen milliyetçi bir silahlı yarı askerî örgüttü. Avusturya tipi faşizmin silahlı temsilciliğini üstlenmiş bu örgüt, Avusturyalı komünistlere karşı mücadele ediyor ve parlamenter sisteme karşı geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Otto Strasser</span> Alman Nazi politikacı

Otto Johann Maximilian Strasser, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir Alman politikacısı ve üyesiydi.

Buhara Komünist Partisi, 1918 yılında Rus İmparatorluğu'na bağlı olan Buhara şehrinde kurulan siyasi parti. Cedidizm (terakkiperver) hareketinden yola çıkarak, N. Husainovym, A. Aliyev, N. Kurbanovym, A. Turaevym ve arkadaşlarının öncülüğünde kurulmuştur. Başlangıçta bolşeviklere karşı bir hareket iken, bir süre sonra Sovyet sistemine dahil olmuştur.

Annaberg Muharebesi, Silezya Ayaklanmalarının en büyük muharebesiydi. 21-26 Mayıs 1921 tarihleri arasında gerçekleşen muharebe Annaberg'de, köyün yakınlarında stratejik bir tepede yapıldı. Annaberg, güneydoğu Oppeln içinde (Opole) Yukarı Silezya, Weimar Almanyası'nda yer almaktaydı. Tepe, Üçüncü Silezya Ayaklanmasında düzensiz Polonya-Silezya birimleri tarafından ele geçirildikten sonra, Alman Freikorps, Polonya kuvvetlerini geri püskürttü. Nihai sınır, siyasi ve diplomatik çabalarla belirlendi. Versailles Antlaşması ile Alman Reichswehr, 100.000 kişilik bir güçle sınırlıydı. Alman İmparatorluk Ordusu'nun kalıntılarından birkaç bağımsız paramiliter Freikorps birimi oluşturuldu. Alman Freikorps birimleri genellikle resmi hükûmetten gelen emirlere uymazdı, ancak Alman hükûmeti nakliye ve erzak konusunda onlara yardım etmekteydi. Freikorps birimleri Almanya'daki komünist gruplara ve ayrıca Doğu'daki Polonyalı isyancılara karşı savaştı. Almanya, Versailles sonrasında bağımsız Polonya devletini tanıyorken, bazıları şiddetli çatışmalara sahne olan bazı tartışmalı alanlar vardı.

<span class="mw-page-title-main">Batı Rusya Gönüllü Ordusu</span> Rus İç Savaşı sırasında Baltıktaki Rus savaş ağaları

Batı Rus Gönüllü Ordusu veya Bermontiyalılar, Rus İç Savaşı'nın 1918-20 yılları arasında eski Rus İmparatorluğu'nun Baltık vilayetlerinde bir orduydu.

<span class="mw-page-title-main">Morgenthau Planı</span>

Morgenthau Planı veya asıl adıyla Suggested Post-Surrender Program for Germany, II. Dünya Savaşı sonrasında Nazi Almanyası'nın ardından kurulacak olan Almanya'nın silah sanayiinin tamamen ortadan kaldırılmasını ve ilgili endüstriyel üretimin sınırlandırılmasını öneren tasarıdır. 1944 yılında dönemin Amerika Birleşik Devletleri hazine bakanı Henry Morgenthau Jr. tarafından önerilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti'nde hiperenflasyon</span>

Hiperenflasyon, Weimar Cumhuriyeti'nin para birimi olan Alman Papiermark'ı 1921 ve 1923 yılları arasında, özellikle 1923'te etkiledi. Ülkede kayda değer bir iç siyasi istikrarsızlığa, Fransa ve Belçika tarafından Ruhr'un işgaline ve genel halk için sefalete neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ruhr ayaklanması</span>

Ruhr ayaklanması 1920 yılı Mart ayında Weimar Cumhuriyeti'nin Ruhr bölgesindeki solcu işçiler tarafından başlatılan ayaklanmadır. 13 Mart 1920 tarihinde Kapp Darbesi'ne karşı olarak sosyal-demokrat Alman Hükûmeti tarafından ilan edilen genel grev çağrısına uyan başta Almanya Komünist Partisi üyeleri olmak üzere komünistler, sosyalistler ve solcular Kapp Darbesi'nin bastırılmasının ardından iktidarı alarak proletarya diktatörlüğünü ilan etmek üzere harekete geçer. Alman Hükûmeti tarafından görevlendirilen Reichswehr ordu birlikleri ve Freikorps adı altında örgütlenen düzensiz sağcı milis güçleri tarafından ayaklanma bastırılır. 12 Nisan'da sona eren çatışmaların ardından yaklaşık 1.600 komünist yargısız infaz edilmiştir.