İçeriğe atla

Rufus (yazılım)

Rufus
Rufus 4.3.2090
Geliştirici(ler)Pete Batard
İlk yayınlanma4 Aralık 2011 (12 yıl önce) (2011-12-04)
Güncel sürüm4.3 / 19 Ekim 2023 (11 ay önce) (2023-10-19)
Programlama diliC[1]
İşletim sistemiWindows 8 ve üstü
Boyut1,34 MB
Erişilebilirlik38 dil[2]
Diller listesi
Almanca, Arapça, Basitleştirilmiş Çince, Brezilya Portekizcesi, Bulgarca, Çekçe, Danca, Endonezyaca, Farsça, Felemenkçe, Fince, Fransızca, Geleneksel Çince, Hırvatça, İbranice, İngilizce, İspanyolca, İsveççe, İtalyanca, Japonca, Korece, Lehçe, Letonca, Litvanca, Macarca, Malayca, Norveççe, Portekiz Portekizcesi, Romence, Rusça, Slovakça, Slovence, Sırpça, Tayca, Türkçe, Ukraynaca, Vietnamca, Yunanca
TürCanlı USB
LisansGNU GPL 3+[3]
Resmî sitesirufus.ie
Kod deposugithub.com/pbatard/rufus

Rufus (The Reliable USB Formatting Utility, with Source), Microsoft Windows için önyüklenebilir USB bellek aygıtlarını veya Canlı USB'leri biçimlendirmek ve oluşturmak için kullanılan özgür ve açık kaynak kodlu bir programdır.

Tarihçe

Rufus başlangıçta, DOS önyüklenebilir USB bellek aygıtları oluşturmak için kullanılan HP USB Disk Storage Format Tool'un yerine modern bir açık kaynak programı olarak tasarlandı.[4][5]

Rufus'un ilk resmî sürümü 1.0.3, 4 Aralık 2011 tarihinde yalnızca MS-DOS desteğiyle yayımlandı. 1.0.4'te FreeDOS desteği ve 1.1.0'da ISO görüntü desteği eklendi. 1.2.0'a kadar, biri MS-DOS ve diğeri FreeDOS için olmak üzere iki ayrı sürüm geliştirildi.[6] 1.3.2'de UEFI önyükleme desteği, 1.4.0'da yerelleştirme ile yeni dil seçenekleri, 2.0'da ise Windows To Go desteği eklendi. Windows XP ve Vista desteği 2.18 sürümüne kadar, Windows 7 desteği 3.22 sürümüne kadar sürdürüldü. Rufus 4.0 ve üstü yalnızca Windows 8 ve üstünü desteklemektedir.[7]

Özellikler

Rufus, çeşitli Linux dağıtımları ve Windows kurulum .iso dosyalarının yanı sıra ham disk görüntü dosyaları dahil olmak üzere birçok önyüklenebilir .iso dosyalarını destekler. Bellek aygıtını önyüklenebilir hale getirmek için gerekirse SYSLINUX veya GRUB gibi bir önyükleyici yükleyebilir.[8] Ayrıca MS-DOS veya FreeDOS'un bir bellek aygıtına yüklenmesine ve Windows To Go önyüklenebilir medyasının oluşturulmasına da izin verir.[9] Buna ek olarak FAT, FAT32, NTFS, exFAT, UDF ve ReFS dosya sistemlerini kullanarak bellek aygıtlarını biçimlendirebilir.[10]

Rufus seçili görüntünün MD5, SHA-1 ve SHA-256 karmalarını hesaplamak için de kullanılabilir.[11]

Rufus, Windows 8.1, Windows 10 ve Windows 11'in çeşitli yapılarının ISO DVD görüntülerini doğrudan Microsoft'un sunucularından indirebilir. Bu özellik yalnızca PowerShell 3.0 veya üstü yüklüyse ve programın ayarlarında 'Güncellemeleri kontrol et' seçeneği etkinleştirilmişse kullanılabilir (Rufus ilk kez çalıştırıldığında kullanıcıya bu seçeneği etkinleştirmek isteyip istemediğini sorar).[12][13]

Kaynakça

  1. ^ "Rufus kaynak kodu". GitHub. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016. 
  2. ^ "Rufus tarafından desteklenen diller". GitHub. 11 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  3. ^ "Rufus lisansı". GitHub. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  4. ^ "Rufus tanıtım gönderisi". 14 Aralık 2011. 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2023. 
  5. ^ "HP USB Disk Storage Format Tool on Softpedia". 11 Haziran 2014. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  6. ^ "List of Rufus downloads". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. []
  7. ^ "Rufus güncelleme notları". GitHub. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  8. ^ Mackey, Tim (5 Nisan 2016). XenServer Administration Handbook: Practical Recipes for Successful Deployments. O'Reilly Media, Inc. ISBN 9781491935392. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016. 
  9. ^ "Using Rufus To Create Windows To Go USB Drive". 5 Mart 2015. 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  10. ^ Gupta, Vishal. "Rufus: Free Portable Utility to Write Bootable ISO or IMG Files to USB Drives". AskVG. 28 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016. 
  11. ^ "Rufus özellikleri". GitHub. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  12. ^ "Fido: Full ISO Download Script (for Windows retail ISOs)". 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  13. ^ "Rufus Security wiki page—Remote script execution". 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">USB</span>

USB, İngilizce "Universal Serial Bus" kelimesinin kısaltmasıdır. USB'nin Türkçesi "Evrensel Seri Veriyolu"dur. USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.1'dir. 1,22 GByte/sn'lik aktarım hızı vardır. Dört nesil USB özelliği vardır: USB 1.x, USB 2.0, USB 3.0 ve USB4. Ayrıca USB-C ve USB On-The-Go türleri de var.

<span class="mw-page-title-main">Windows 3.x</span> 1992 yılında piyasaya sürülen ve MS-DOS üzerinde yükselen Windows sürümü

Windows 3.x, Microsoft firması tarafından 18 Mart 1992 tarihinde piyasaya sürülen MS-DOS tabanlı grafik arayüzü.1992 yılında ön sürümleri çıkan 3.x serisi, güvenlik ve geliştirme gereklilikleri nedeniyle tam olarak ancak 1994 yılında piyasaya sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Windows 98</span> 1998te piyasaya sunulmuş, Windowsun MS-DOS üzerinde yükselen beşinci ana sürümü

Windows 98, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un MS-DOS üzerinde yükselen beşinci ve son ana sürümü ve Windows 9x serisinin 2. ana versiyonudur. Microsoft bu sürümle çoklu ortam (multimedia) ve internet hizmetlerini bu sürüme eklemiştir. Windows 98, 15 Mayıs 1998'de üretime hazır konuma gelip 25 Haziran 1998 tarihinde piyasaya sürülmüştür. Windows 98, önceleri Memphis ve Windows 97 kod adlarıyla biliniyordu. Öncüsü Windows 95 gibi Windows 98 de 16-bit/32-bit arası hibrit çalışan ve açılış şekli MS-DOS üzerine kurulu olan bir işletim sistemidir. İlk defa Windows Driver Model modeline uyum sağlayan Windows işletim sistemidir. Ayrıca Windows 98 disketlerle kurulabilen son Windows işletim sistemidir. RTM yapı numarası 1998.6'dır.

<span class="mw-page-title-main">Flaş bellek (bilgisayar)</span> kaynak gücü kesildiğinde bile sakladığı veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bellek türü

Flaş Bellek, kaynak gücü kesildiğinde bile sakladığı veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bellek türüdür. Flaş bellek teknolojisi çoğunlukla bellek kartlarında ve USB bellek aygıtlarında kullanılır. EEPROM türündeki belleklerin büyük miktardaki veri öbeklerinin programlanıp silinmesini sağlayan özel bir türüdür. "Elektriksel olarak programlanabilen sadece okunabilen bellek" olarak çevirebileceğimiz EEPROM'ların üzerindeki veriler elektriksel yolla değiştirilebilir. Sadece okunabilir bellek denilmesinin sebebi, bilgilerin kalıcı olmasından kaynaklanır. Klasik bellek yapılarından bilindiği üzere, flash bellekler de hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendi transistörleri vardır. Bilgisayar ortamında bilgiler 0 ve 1'lerden oluşur. 0'lar düşük voltaj, 1'ler ise yüksek voltaj anlamına gelir. Veri yazılmak istendiği anda, transistörlerin voltaj seviyeleri değiştirilerek bilgiler yazılır, silinir, yenilenir.

<span class="mw-page-title-main">USB bellek aygıtı</span> sayısal, katı-hal depolama ortamı

USB flaş sürücüsü, USB hafıza ünitesi, flash disk, USB çubuk ya da USB bellek USB 1.1, 2.0, 3.0 iken şimdi artık 3.1 ile üretilmeye başlanmıştır. Arayüzü ile entegre edilmiş, kapasiteleri 1 TB'a kadar ulaşabilen, küçük, hafif, çalışma esnasında sökülüp takılabilir NAND-tipinde veri depolama aygıtlarıdır. Neredeyse USB veriyolunu destekleyen tüm sistemler tarafından kullanılabilir. USB flaş bellekler aynı zamanda flaş sürücü, flaş disk adları ile de bilinmektedir. Flaş sürücüler sadece bilgisayarın USB girişine takılı olduğu sürece çalışır durumdadırlar ve harici güç kaynağı veya pil gücüne ihtiyaç duymazlar ve her türlü bilgi saklanabilir. Optik sürücülerden daha hızlı ve kullanımı daha kolaydır.

<span class="mw-page-title-main">Windows Server 2012</span> 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü yayınlanmış Microsoft ürünü

Windows Server 2012, Microsoft tarafından sunulan Windows Server serisinin bir sürümüdür. 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü yayınlanmıştır, deneme sürümü ise 9 Eylül 2011 tarihinde MSDN kullanıcılarına sunulmuştur. Bu sürümün en avantajlı yanı Özel Bulut sistemine entegre olmuş olmasıdır. Windows Server 2008 R2-nin ardılı, Windows Server 2012 R2-nin öncülü olarak tanıtılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">UNetbootin</span>

UNetbootin, çeşitli Linux dağıtımlarının kalıp dosyasını bir USB belleğe yazdırarak, bilgisayar açılışında başlatılabilir özellikli Çalışan USB oluşturulmasını sağlayan çoklu platform destekli, özgür ve ücretsiz bir yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Canlı USB</span>

Canlı USB, önyüklenebilen tam bir işletim sistemi içeren taşınabilir bir USB'ye bağlı harici veri depolama aygıtıdır. Terim, USB flash sürücüleri anımsatır, ancak sırasıyla "canlı HDD" ve "canlı SSD" olarak adlandırılsalar da, harici bir sabit disk sürücüsünü veya yarıiletken sürücüyü kapsayabilir. Canlı CD'lerden sonraki evrimsel adımdır, ancak yazılabilir depolamanın ek avantajıyla, önyüklenen işletim sisteminde özelleştirmelere izin verir. Canlı USB'ler, sistem yönetimi, veri kurtarma veya test sürüşü için gömülü sistemlerde kullanılabilir ve USB cihazına ayarları kalıcı olarak kaydedebilir ve yazılım paketlerini yükleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Recuva</span>

Recuva, Windows kullanıcıları için Piriform tarafından geliştirilen ve bedava yayınlanan bir veri kurtarma yazılımıdır. Recuva bilgisayardaki silinen dosyaları güvenli bir şekilde kurtarabilir. Ayrıca Recuva silinen USB bellek aygıtı ve SD kart dosyalarını kurtarabilir.

Windows Embedded CE 6.0 veya Windows CE 6.0 Microsoft Windows gömülü işletim altıncı büyük sürümüdür. Böyle endüstriyel kontrol ve dijital kameralar gibi tüketici elektroniği cihazlarına kurumsal özel araçlar hedefleyir. Her işlem 32 MB-dan 2 GB-a kadar, sanal adres alanı alır. CE 6.0-da önceki sürümlerinden 32 işlem limitinden, 32.768 süreçlerini destekleyen bir çekirdek bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Windows Önyükleme Ortamı</span>

Windows Preinstallation Environment, PC'ler, iş istasyonları ve sunucular dağıtım için kullanılan Windows'un hafif versiyonudur veya çevrimdışı iken bir sorun çekimi işletim sistemidir. MS-DOS boot diskleri değiştirmek için tasarlanmıştır ve USB bellek aygıtı, IPXE, PXE, CD-ROM ya da sabit disk üzerinden booting edilebilir. Geleneksel büyük şirketler ve OEM tarafından kullanılır, ve Windows Otomatik Yükleme Seti (WAIK) üzerinden şimdi ücretsiz yazılım olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">USB-C</span> 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB bağlantı düzeni

USB-C ayrıca USB Type-C olarak da bilinen 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB konnektördür. Bu sistem veri ve enerjinin taşınmasına izin verir. Son versiyonlar 2010 yılında sunulan USB 3.0 versiyonu, 29 Ağustos 2019 tarihinde, USB Implementers Forum tarafından sunulan USB4 versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">MSConfig</span>

MSConfig, Microsoft Windows işletim sisteminde yer alan bir yapılandırma menüsüdür. Başlangıçta çalışacak yazılımı, aygıt sürücülerini ve Windows hizmetlerini devre dışı bırakabilir, yeniden etkinleştirebilir veya önyükleme parametrelerini değiştirebilirsiniz.

<span class="mw-page-title-main">SystemRescue</span> Linux dağıtımı

SystemRescue, x86 ve x64 mimarili bilgisayarlar için tasarlanan bir Linux dağıtımıdır. SystemRescueCD'nin temel amacı, bir sistem çökmesinden sonra önyüklenemeyen veya başka şekilde hasar görmüş bilgisayar sistemlerini onarmaktır. SystemRescueCD'nin kalıcı bir işletim sistemi olarak kullanılması amaçlanmamıştır. Canlı CD, USB bellek veya her türlü sabit diskten çalışır. François Dupoux liderliğindeki bir ekip tarafından tasarlanmıştır. Arch Linux tabanlıdır. 6.0 sürümünden itibaren init sistemi olarak systemd'ye sahiptir.

Intel X79, Intel tarafından LGA 2011 ve LGA 2011-1 soketleri için tasarlanmış ve üretilmiş bir Platform Controller Hub'tur.

<span class="mw-page-title-main">CHKDSK</span>

Bilgisayar sistemlerinde, CHKDSK DOS, Digital Research FlexOS, IBM / Toshiba 4690 OS, IBM OS/2, Microsoft Windows ve ilgili işletim sistemlerinde bir sistem aracı ve komutudur. Bir birimin dosya sistemi bütünlüğünü doğrular ve mantıksal dosya sistemi hatalarını düzeltmeye çalışır. Unix'teki fsck komutuna ve Windows 9x ve MS-DOS 6.x'te CHKDSK ile birlikte var olan Microsoft ScanDisk'e benzer.

Ultimate Boot CD (UBCD), CPU testleri, bellek testleri, virüs taraması ve diğer araçları içeren bir tanılama araçları koleksiyonu içeren önyüklenebilir bir CD-ROM'dur.

<span class="mw-page-title-main">Universal USB Installer</span>

Universal USB Installer (UUI), açık kaynaklı bir canlı Linux USB flash sürücü oluşturma yazılımıdır. Kullanıcıların, desteklenen bir Linux dağıtımından, virüsten koruma yardımcı programından, sistem aracından veya Microsoft Windows yükleyicisinden bir ISO görüntüsü kullanarak önyüklenebilir bir canlı USB flash sürücü oluşturmasına olanak tanır. USB önyükleme yazılımı, Windows 8, 10 veya 11'in tamamen USB'den çalıştırılması için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Finnix</span>

Finnix, Ryan Finnie tarafından geliştirilen ve dosya sistemi kurtarma, ağ izleme ve işletim sistemi kurulumu gibi görevler için sistem yöneticilerine yönelik Debian tabanlı bir Canlı CD işletim sistemidir. Finnix, yaklaşık 100 MiB'lik bir ISO indirme boyutuyla nispeten küçük bir dağıtımdır ve x86 ve PowerPC mimarileri ile yarı sanallaştırılmış sistemler için kullanılabilir. Finnix, önyüklenebilir bir CD, USB flash sürücü, sabit sürücü veya ağ önyüklemesinden (PXE) çalıştırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">SeaBIOS</span>

SeaBIOS, x86 sistemleri için serbestçe kullanılabilen bir ürün yazılımı olarak hizmet veren bir x86 BIOS'un açık kaynaklı bir uygulamasıdır. Uyumluluğu hedefleyerek, tipik bir tescilli x86 BIOS tarafından uygulanan standart BIOS özelliklerini ve çağrı arayüzlerini destekler. SeaBIOS, coreboot yükü olarak çıplak donanım üzerinde çalışabilir veya QEMU ve Bochs gibi emülatörlerde doğrudan kullanılabilir.