İçeriğe atla

Ruandaca

Ruandaca
Ikinyarwanda
Ana dili olanlarBurundi Burundi
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti
Ruanda Ruanda
Tanzanya Tanzanya
Uganda Uganda
Konuşan sayısı15 milyon  (2014–2022)
Dil ailesi
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-1rw
ISO 639-2kin
ISO 639-3kin

Ruandaca ya da Ruanda dili (Rua. Ikinyarwanda), Bantu dil ailesine ait olan bir dil. Yaklaşık 12 milyon kişi[1] tarafından ve en çok Ruanda ve Uganda'nın güneyinde konuşulur. Ruanda'nın resmî dillerindendir. Burundi'nin resmî dili olan Kirundi ile karşılıklı anlaşılabilirliği vardır.[1]

Kinyarwanda'nın alfabesi şudur:

A aB bC cCy cyD dE eF fG gH hI i
J jJy jyK kL lM mN nNk nkNt ntNy nyO o
P pR rS sSh shT tU uV vW wY yZ z

Örnek sözcükler:

Örnek çeviriler
YegoEvet
OyaHayır
Uvuga icyongereza?İngilizce konuşuyor musunuz?
Bite?Ne var ne yok?
MwaramutseSelam/Günaydın.
AmataSüt
EjoDün
Ejo hazazaYarın
Nzaza ejoYarın gelirim.
UbuŞimdi
UbufaransaFransa
Ubwongerezaİngiltere
AmerikaAmerika
UbudageAlmanya
UbubirigiBelçika
UburayiAvrupa

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Ethnologue, 15. sürüm.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Burundi</span> Afrikanın ortadoğu kısmındaki bir ülke

Burundi, resmî adı ile Burundi Cumhuriyeti, Doğu Afrika ile Afrika Büyük Gölleri'nin kesiştiği Büyük Rift Vadisi'nde denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Kuzeyde Ruanda, doğu ve güneydoğuda Tanzanya, batıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneybatıda ise Tanganika Gölü ile çevrilidir. Ülkenin yönetsel başkenti Gitega, ekonomik başkenti ise Bujumbura'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Ruanda ya da resmî adı ile Ruanda Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünün doğu kısmında yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Uganda, Tanzanya, Burundi ve bir kısmı Kivu Gölü ile olmak üzere Kongo DC oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Kigali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Soykırımı</span> Ruandada 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutunun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayı

Ruanda Soykırımı, Ruanda'da 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayıdır. Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son buldu. Ardından yönetimden güç alan Tutsilerin öç bahanesiyle saldırması sonucu yüzbinlerce Hutu, komşu Zaire'e sığındı. Fransa, soykırımı gerçekleştiren Hutu hükûmetinin o dönem içerisinde en yakın dostu ve destekçisi olması sebebiyle Ruanda Soykırımı'ndan en fazla sorumlu tutulan ülkedir.

<i>Hotel Ruanda</i> Dram türü film

Hotel Ruanda, Ruanda Soykırımı'nı konu alan, Dram türü bir filmdir. 2004 tarihli filmin yönetmeni Terry George'dur. Kanadalı, İngiliz, İtalyan ve Güney Afrikalı firmaların ortak yapımı olan filmin başrol oyuncusu Don Cheadle'dir. Filmin yönetmeni olan Terry George, A. Kitman Ho ile birlikte filmin yapımcılarındandır. Ruanda'nın başkenti Kigali'deki bazı çekimler dışında filmin büyük bölümü Güney Afrika'da çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kigali</span> Ruandanın başkenti

Kigali, Afrika kıtasında bulunan Ruanda'nın başkentidir. Ülkenin orta kesiminde Ekvator çizgisinin hemen güneyinde yer alan şehir, bu konumundan dolayı yıl boyu ılıman bir iklime sahiptir. Kigali ve çevresinin Kigali Eyaleti olarak ayrı bir statüsü vardır ve diğer eyaletlere bağlı bir konumda değildir. Şehir kendi içerisinde Gasabo, Kicukiro ve Nyarugenge ilçelerine ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi</span>

Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, 8 Kasım 1994'te Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 955 sayılı kararı ile Ruanda Soykırımından ve Ruanda'daki diğer ciddi uluslararası hukuk ihlallerinden sorumlu kişileri yargılamak amacıyla kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Ruanda yetkilileri çeşitli cezalara çarptırılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda millî futbol takımı</span>

Ruanda millî futbol takımı, Ruanda'yı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır.

Ruanda frangı, Ruanda'da kullanılan resmî para birimidir. Ruanda Millî Bankası tarafından dağıtılır. Çoğunlukla RF ile simgeleştirilir. Ruanda frangının alt birimi centime ve 100 centime'e bölünür. Aşağıdaki şekillerde dağıtılır:

<span class="mw-page-title-main">Tvalar</span>

Amerikan Havayolları ile birleştirilen havayolları için, Trans World Airlines'a bakın
Güney Afrika Twa halkları için, Pigmeler sayfasına bakın

<span class="mw-page-title-main">Paul Kagame</span> 5. Ruanda devlet başkanı

Paul Kagame, Ruandalı siyasetçi. Kagame, Afrika ülkesi Ruanda'da 2000 yılından bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

Ruanda pasaportu, Ruanda vatandaşlarına yurt dışı seyahatleri için verilen belgedir. Başvurular Göç ve Göç Genel Müdürlüğünde ya da Ruanda uluslararası Yüksek Komisyonu'nda yapılır.

<span class="mw-page-title-main">UTC+02.00</span>

UTC+02:00, UTC'den 2 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda'daki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede Afrika ülkesi Ruanda 'da bulunan şehirler listelenmiştir. Ruanda'nın en yüksek kentsel yığışımına sahip yeri başkent Kigali bölgesinde 2005 tahmini verilerine göre 1.542.028 kişi yaşamaktadır. Bu veriler ile ülke nüfusunun %20'si başkent bölgesinde yaşamaktadır. Aşağıda belirtilen listeye 1991 ile 2002 resmi nüfus sayım sonuçları ile 2005 tahmini sonuçlarına göre nüfusu 10.000 ve üzeri olarak açıklanan şehirler dahil edilmiş olup, şehirlerin banliyöleri ilave edilmemiştir.

Ruanda Film Festivali her yıl Temmuz ayında Kigali, Ruanda'da düzenlenen bir film festivalidir. Festival geçtiğimiz yıllarda dünyaca tanınan bir festival haline gelerek, Afrika'nın en büyük film etkinliklerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda arması</span> Ulusal arma

Ruanda arması, Afrika ülkesi Ruanda tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır. Arma, ülkede 01 Ocak 2002 tarihinde ülke bayrağı, ulusal marşı ile birlikte armanın da değiştirilmesi sonucu ülkenin resmî arması olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rwanda Nziza</span> Ruandanın ulusal marşı

Rwanda Nziza, Afrika ülkesi Ruanda'nın ulusal marşıdır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında Rwanda Rwacu marşını kullanmaya başlayan ülke, 2002 yılında geçmişinde yaşanan kanlı tarihine dair her türlü işaretin, amblemin değiştirilmesine karar verilmesi sonucunda bayrağın yanı sıra ulusal marşını da değiştirmiş ve günümüzde de güncel olan bu ulusal marşı kullanmaya başlamıştır.

Ruanda başbakanı, Afrika ülkesi Ruanda'nın bağımsızlığını kazandığı 1962 yılından önce oluşturulan ve bu yüzden 1961 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

Ruanda Futbol Federasyonu, Ruanda futbolunun yönetim organı. Ruanda millî futbol takımı ve diğer ulusal organizasyonlardan sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda-Türkiye ilişkileri</span>

Ruanda-Türkiye ilişkileri, Ruanda ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Aralık 2014'ten bu yana Kigali'de bir büyükelçiliği vardır. Ruanda'nın ise Ankara Büyükelçiliği Ağustos 2013'te açılmıştır.