İçeriğe atla

Rtveli

Rtveli in Kaheti, Grigory Gagarin, 1847

Rtveli (Gürcüce: რთველი), Gürcistan'da kutlanan geleneksel kırsal hasat bayramıdır. Aktiviteler, müzik etkinlikleri ve diğer kutlamaların eşlik ettiği bayram, Doğu Gürcistan'da Eylül ayının sonlarında ve Batı Gürcistan'da Ekim ayının ortasında kutlanır.

Şarabın ikonik bir öneme sahip olduğu Gürcistan'da rtveli geleneğinin kökeni Antik Çağda sonbaharda kutlanan üzüm hasadı şenliklerine dayanmaktadır. Rtveli genellikle birkaç gün sürer, sabahın erken saatlerinde çalışmaya başlayan insanlar üzüm hasadı temalı türküler söylerek rtveli bayramını kutlar.[1][2][3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Robert Parsons. Gürcistan'ın üzüm hasadında şenlik 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The BBC News. 26 Ekim 2003
  2. ^ Nato Alapishvili Gürcü Şarap Endüstrisini Canlandırmak İçin Hareket 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Institute for War and Peace Reporting Caucasus Reporting Service No. 307. 6 Ekim 2005
  3. ^ Kakheti - Şarabın anavatanı 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kakheti yerel yönetimi. 30 Mart 2021'de erişildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcüler</span> Gürcistana özgü Kafkas etnik grubu

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şarap</span> üzümden yapılan fermente içecek

Şarap veya mey, fermente meyvelerden yapılan alkollü bir içecektir. Maya, meyvelerdeki şekeri tüketir ve onu etanol ve karbondioksite dönüştürerek ısı açığa çıkarır. Şarap erik, kiraz, nar, yaban mersini, frenk üzümü ve mürver gibi çeşitli meyvelerden yapılabilse de çoğunlukla üzümden yapılır ve "şarap" terimi genellikle bir niteleyici olmadan kullanıldığında üzüm şarabını ifade eder. Şarap, çoğunlukla %9 ila %15 arası alkol ihtiva etmektedir. Başka meyvelerden de üretilebilen şaraplar o meyvenin adı ile anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

Geleneksel Kore takvimi diğer Doğu Asya ülkelerinin takvimlerine benzer biçimde Çin takvimine dayanan bir ay-güneş takvimidir. Tarihler, Kore'nin meridyenleri esas alınarak hesaplanır.

<span class="mw-page-title-main">Avdala</span>

Avdala yeni haftaya girerken Şabat'ın ve bayramın bittiğini sembolize eden bir Yahudi seremonisidir. Şabat Cumartesi günleri hava karardığında sona erer. Cumartesi akşamı gökte 3 yıldız göründüğünde Avdala okunur. Eğer herhangi bir sebeple Avdala'nın okunmasına fırsat bulunamazsa bu dua Perşembe akşamına kadar ertelenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

Kindzmarauli, yerli cins üzümden elde edilen ve doğal olarak yarı tatlı kırmızı Gürcü şarabı. Saperavi cinsi üzümden elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kvevri</span>

Kvevri (Gürcüce: ქვევრი; veya Batı Gürcistan'da kullanıldığı adıyla çuri geleneksel Gürcü şarabının fermantasyonu, depolanması ve yıllandırılması için kullanılan büyük toprak kaptır. Tarihsel olarak en eski şarap üretim şeklidir. Yumurta şeklindeki bu kaplar, kulpsuz amforalara benzer. Bu kaplar geleneksel olarak kilden yapılır ve içine konan balmumu kaba şekil verilir. Bu kaplar ya toprak altına gömülmüşlerdir ya da büyük şarap mahzenlerinin zeminlerine yerleştirilmişlerdir. Kvevrilerin boyutları çeşitlilik gösterir. Kvevrilerin hacmi 20 litre ile 10,000 litre arasında değişir; 800 litrelik kvevriler tipik bir hacimdedir. Büyük şarapçılık şirketleri çoğunlukla 2000 litrelik kvevri kullanırlar. Romalıların kullandığı dolium ile benzerlik gösterir.

Kiduş,, Şabat ve Yahudi bayramlarını bereketlendirmek için şarap veya üzüm suyu üzerinde okunan bir duadır. Ayrıca, ayinden sonra ve yemekten önce Şabat veya bayram sabahları yapılan küçük bir tövbe olarak atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü şarabı</span>

Gürcistan, dünyada en erken şarap üretimine başlayan ülkelerden biridir. Transkafkasya'nın verimli vadileri 8000 yıldır üzüm yetiştiriciliğine ve şarap üretimine ev sahipliği yapmaktadır. Gürcistan tarihinde binlerce yıldır şarap üretimi ve onun önde gelen ekonomik rolü nedeniyle, Gürcistan'da şarap ulusal kimlikle iç içe ve ayrılmaz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Saperavi</span>

Saperavi Gürcistan'a özgü; asidik, teinturier tipi bir üzüm çeşididir ve bölgenin en iyi bilinen şaraplarının çoğunun yapımında kullanılır. Ermenistan, Moldova, Ukrayna, Özbekistan, Azerbaycan, New York Eyaleti ve Kuzeydoğu Ohio ve Türkiye'de Artvin ilinde az miktarlarda yetiştirilmektedir. Yaprakları 3 loblu, iri ve yuvarlaktır. Meyveleri türüne bağlı olarak orta ila büyük, eliptik veya yuvarlak, koyu mavimsi ve ince kabukludur; yaklaşık 5 aylık olgunlaşma süresi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rkatsiteli</span>

Rkatsiteli, beyaz şarap yapımında kullanılan bir üzüm türüdür.

Klarculi, bugün Türkiye sınırları içinde bulunan tarihsel Klarceti bölgesinden adını aldığı kabul edilen asma cinsidir. Gürcistan'da asıl olarak Guria, Acara ve Maçaheli bölgelerinde yetişmektedir. Klarculi, Gürcü beyaz asma cinsleri arasında sayılmaktadır. Klarculi, Klarceti gibi Gürcüce "klarci" (კლარჯი) kelimesinden türemiştir ve Klarceti bölgesine özgü anlamına gelir.

Şavşura, Gürcü beyaz asma cinslerinden biridir. Sofralık olduğu gibi şarap da yapılıyordu. Şavşura adı, Şavşeti gibi “şavşi” (შავში) kelimesinden türemiştir ve Şavşeti bölgesine özgü anlamına gelir. Bu cins üzümün vatanının bugünkü Şavşat bölgesi olduğu ve orada yetiştiği bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Artvin'de bağcılık</span> bağcılık kültürü

Artvin'de bağcılık, dünyanın en eski bağcılık geçmişine sahip Gürcistan'ın tarihsel bölgeleri olan Lazeti, Klarceti ve Şavşeti bölgelerindeki geleneğe dayanmaktadır. Nitekim geleneksel Gürcü şarap küpleri olan Kvevri (ქვევრი) kalıntıları Şavşat ilçesinin Otluca, Ardanuç ilçesinin Güleş, Artvin'in merkez ilçesinde Bağcılar gibi yerlerde ortaya çıkarılmıştır. Öte yandan Gürcistan'ın Acara ve Guria bölgeleri ile Artvin'de benzer asma cinslerinin varlığı da bunu işaret etmektedir. Bu asma cinslerinin bazılarının adları, bugünkü Artvin bölgesindeki yer adlarıyla ilişkilidir. Livanura, Klarculi, Şavşuri, Orcohuli, Hopaturi gibi üzüm türleri bunların başında gelir. Klarceti-Şavşeti bölgelerinden Gürcistan'a götürülen asma cinslerine, götüldüğü yerlere atfen Livanura, Klarculi, Şavşuri gibi adlar sonradan verilmiş olup özgün adları bilinmemektedir. Bunların dışında, Gürcistan'ın genelinde yaygın olan şaraplık üzüm Saperavi, Artvin ilinin Berta vadisinde, "Gverda (Güverda) Bağları" olarak bilinen bağlarda yetiştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Adesa</span>

Adesa, Amerika kökenli siyah asma cinsidir. Doğal hibrit üzüm olarak bilinir. "İzabela" (იზაბელა) olarak da bilinir.

Aguna, Gürcü mitolojisinde bağ ve şarap tanrısıdır. Bu tanrı adına bugünkü Gürcistan ile Tao ve Klarceti bölgelerinde şenlikler düzenleniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Keipi</span>

Keipi veya supra Gürcistan'da geleneksel bir ziyafet şölenidir.

Marioba veya Mariamoba, Türkiye'de Şavşat ilçesinde ve Gürcistan'da Cavaheti bölgesindeki Gürcülerin kutladığı bir bayram veya şenliktir.