İçeriğe atla

Rozari

Orta Madalyonu olmayan bir Rozari

Rozari[1] (Latince: rosarium, "gül tacı" veya "gül çelengi" demek),[2] aynı zamanda Katolik-Dominikan Rozarisi olarak da bilinir.[3][4] Öncelikle Katolik Kilisesi'nde kullanılan bir dizi veya bileşen duayı saymak için kullanılan fiziksel düğüm veya boncuk dizisini (tespih) ifade eder.

Rozari'yi oluşturan dualar, "onluk" adı verilen on adet "Selam sana" duasından oluşan setler halinde düzenlenmiştir. Her onluğun öncesinde bir Rabb'in Duası ("Göklerdeki Babamız") gelir ve bunu geleneksel olarak bir Doksoloji takip eder.

Genellikle beş onluk bir oturumda okunur. Her onluk, İsa Mesih ve annesi Meryem'in yaşamlarındaki olayları hatırlatan Tespih Gizemlerinden biri üzerinde meditasyon yapma fırsatı sağlar.

16. yüzyılda Papa V. Pius uzun süredir devam eden geleneklere dayanarak standart bir 15 Rozari Gizemini oluşturdu. Bu sistem gizemleri üç grupta gruplandırır: Sevinçli Gizemler, Kederli Gizemler ve Şanlı Gizemler. 2002 yılında Papa II. Yuhanna Pavlus, Işık Gizemleri adı verilen beşli yeni bir grubun eklenmesinin uygun olduğunu ve toplam gizem sayısını 20'ye çıkaracağını söyledi. Gizemlere haftanın belirli günlerinde dua edilir; Perşembe günkü Işık Gizemler'in de eklenmesiyle diğerleri Pazar ve Çarşamba günleri Şanlı, Pazartesi ve Cumartesi günleri Sevinçli, Salı ve Cuma günleri ise Kederlidir.

Papa 2. Ioannes Paulus madalyonu ve Mucizevi Madalyon ile kişiselleştirilmiş bir küçük tespih (chaplet) örneği

Dört yüzyıldan fazla bir süre boyunca birçok papa, Katolik Kilisesi'nde Meryem'e duyulan saygıyı[5] ve esasen Mesih'in hayatı üzerine meditasyonu içeren Rozari'yi destekledi.[6] Rozari aynı zamanda Katoliklerin "Odak noktası Mesih olan Meryem'in yaşamına katılım" ve "Meryem aracılığıyla Mesih'e" Mariolojik temasını da temsil eder.[7]

Rozari duası yapılış şekli

En temel haliyle Rozari kullanılarak okunan Rozari duasının yapısı şöyledir: [8]

Rozari kısa şeritte başlıyor:

  • Haç İşareti (bazen haç kullanılarak): "Peder, Oğul ve Kutsal Ruh'un adına, amin"
  • İznik-İstanbul İman İkrarı (haç elde tutulur): "Göğün ve yerin Yaratanı, her şeye gücü yeten Baba, Tek Tanrı’ya ve O’nun biricik Oğlu Rabbimiz Mesih İsa’ya inanıyorum. O, Kutsal Ruh’tan vücut buldu ve bakire Meryem’den doğdu. Pontius Platus zamanında acı çekerek çarmıha gerildi; öldü ve gömüldü; ölüler diyarına indi, üçüncü gün ölüler arasından dirildi, göğe çıktı, her şeye gücü yeten Baba’nın sağında oturdu; oradan dirileri ve ölüleri yargılamak için tekrar gelecektir. Kutsal Ruh’a, Kutsal katolik kiliseye, kutsalların birliğine, günahların affına, ölülerin dirilişine ve sonsuz yaşama inanıyorum. Amin."
  • İlk büyük boncuktaki Rabb'in Duası (Katolik Kilise'nin ihtiyaçları ve hüküm süren papanın niyetleri için): "Göklerdeki Pederimiz, adın yüceltilsin. Hükümdarlığın gelsin. Göklerde olduğu gibi, Yeryüzünde de senin istediğin olsun. Günlük ekmeğimizi bugün de bize ver. Bize kötülük edenleri bağışladığımız gibi, Sen de bağışla suçlarımızı. Bizi günah işlemekten koru ve kötülükten kurtar. Amin."
  • Sonraki üç boncuktan her birinde Selam Sana (üç teolojik erdem için; inanç, umut ve hayırseverlik): "Selam sana, Allah'ın en sevgili kulu Meryem, Rab seninledir. Kadınların en mübareği sensin ve mübarektir senin evladın İsa. Aziz Meryem, Allah’ın annesi, biz günahkarlar için şimdi ve ölüm saatimizde dua eyle. Amin.
  • Sonraki büyük boncuktan önceki boşlukta Doksoloji: "Peder'e, Oğula ve Kutsal Ruha Şan ve Şeref olsun; ezelde olduğu gibi şimdi her zaman ve ebediyete kadar amin."
  • İkinci büyük boncukta Rabb'in Duası.

Daha sonra onluklar takip eder ve her gizem için şu döngü tekrarlanır:

  • Gizemin duyurulması (örneğin "İlk Şanlı Gizem İsa'nın Dirilişidir");
  • Büyük boncuktaki Rabb'in Duası;
  • Bitişik on küçük boncuktan her birinde Selam Sana;
  • Bir sonraki büyük boncuktan önce (çoğunlukla bunu Fatima Duası takip eder) Doksoloji.

Bitirmek için de şu sıra takip edilir:

  • Selam Kraliçe (bazen başka dualarla birlikte, madalyonu veya büyük boncuğu tutarken);
    • "Sağ ol Kraliçe, merhametli annemiz hayatımız, aşkımız ve ümidimiz sensin. Bizler, cennetten kovulmuş olan Havva'nın evlatları, sana yalvarıyoruz. Bu dünyada gözyaşı dökerek vesızlanarak seni hasretle özlüyoruz. Bizim için şefaate bulunan annemiz, merhametli gözlerini bize çevir ve bu gurbet ülkesinden sonra, bizleri Oğlun Mesih İsa'ya kavuştur. Ey merhametli, ey şevkatli tatlı Bakire Meryem!"
  • Haç işareti: "Peder, Oğul ve Kutsal Ruh'un adına, amin"

Rozari Gizemleri[9]

Sevinçli Olaylar (Pazartesi, Cumartesi) - Mysteria Gaudiosi

1. (Annuntiatio) Meleğin Meryem Ana'ya Mesih İsa'nın kendisinden doğacağını müjdelemesi.(Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

2. (Visitatio) Meryem Ana'nın Mesih İsa'ya hamileyken kuzeni Elizabet'i ziyaret etmesi.(Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

3. (Nativitas) Mesih İsa'nın doğuşu.Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

4. (Preesentatio) Mesih İsa'nın mabette Tanrı’ya sunulması.Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

5. (Inventio in Templo) Oniki yaşındayken Mesih İsa'nın mabette kaybolması ve bulunması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

Işık Olayları (Perşembe) - Mysteria Luminosa

1. (Bastima apud Iordanema) Mesih İsa'nın Ürdün Nehri'nde Vaftizi.(Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

2. (Autorevelatio apud Cananese matrimonium) Mesih İsa'nın Kana düğünü'nde kendini açıklaması.(Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

3. (Regni Dei proclamatio coniuncta cum invitamento ad conversionem) Mesih İsa'nın tövbeye daveti ile Tanrı'nın Krallığını ilan etmesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

4. (Transfigratio) Mesih İsa'nın görünüm değiştirmesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

5. (Eucharistiae Institutio) Mesih İsa'nın Efkaristiya'yı kurması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

Kederli Olaylar (Salı ve Cuma) - Mysteria Dolorosa

1. (Angonia in Hortu) Mesih İsa'nın Getsemani denilen zeytinlikte can çekişmesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

2. (Flagellatio) Mesih İsa'nın kırbaçlanması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

3. (Corontio Spinis) Mesih İsa'nın dikenlerden örtülü bir taç konul-ması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

4. (Baiulatio Crucis) Mesih İsa'nın Golgota'ya kadar haçı taşıması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

5. (Crucifixio et Mors) Mesih İsa'nın haçın üzerinde ölmesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

Şanlı Olaylar (Çarşamba, Pazar) - Mysteria Gloriosa

1. (Resurrectio) Mesih İsa'nın öldükten sonra dirilişi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

2. (Ascensio) Mesih İsa'nın göğe çıkması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

3. (Descensus Spriritus Sancti) (Mesih İsa'nın Aziz Ruh'u gönder-mesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

4. (Assumptio) Meryem Ana'nın göğe alınması. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

5. (Coronatio in Caelo) Meryem Ana'ya kraliçelik tacının verilmesi. (Göklerdeki Pederimiz, on Selam Sana, Peder'e Oğul'a)

Pazarları Noel'e Hazırlık Devresinden Oruç Dönemine kadar Sevinçli olaylar, Oruç Döneminde Hüzünlü gizemler ve Paskalyadan Noel'e Hazırlık Devresine kadar şanlı olaylar kullanılır.

Kaynakça

  1. ^ Malgouyres, Philippe; Schmitt, Jean-Claude (2017). Au fil des perles, la prière comptée : Chapelets et couronnes de prières dans l'Occident chrétien. Paris: Somogy. ISBN 978-2-7572-1295-0. OCLC 1012611484. 
  2. ^ Wedgewood, Hensleigh (1872). A Dictionary of English Etymology. 2nd. Londra: Trubner & Co. s. 544. 
  3. ^ Cross, Frank Leslie; Livingstone, Elizabeth A. (2005). The Oxford Dictionary of the Christian Church. Oxford University Press. s. 1427. ISBN 978-0192802903. Erişim tarihi: 29 Nisan 2014. The rosary was propagated by the establishment of rosary confraternities, which were increasingly under Dominican control; in 1569, Pius V gave the Dominican Master General exclusive control over them. As a consequence, until 1984 the blessing of rosaries came to be reserved for Dominicans or priests having special faculties. Besides the Dominican rosary, there are various other forms. The Servite rosary, for instance, has seven sections in memory of the Seven Sorrows of the BVM (Blessed Virgin Mary), each consisting of the Lord's Prayer and seven Hail Marys; it apparently dates from the 17th cent... 
  4. ^ Casanowicz, Immanuel Moses (1919). Ecclesiastical Art in the United States National Museum. U.S. Government Printing Office. ss. 632. Erişim tarihi: 29 Nisan 2014. Rosary. Made of glass and composition beads. The full or greater Dominican rosary of 15 decades. 
  5. ^ Directory on Popular Piety and the Liturgy, 197 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Rosary, or Psalter of the Blessed Virgin Mary, is one of the most excellent prayers to the Mother of God
  6. ^ Thurston, Herbert. "The Rosary". Catholic Encyclopedia. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017 – www.newadvent.org vasıtasıyla. 
  7. ^ Schroede, Jenny (2006). The Everything Mary Book. s. 219. 1-59337-713-4.
  8. ^ Ball 2003.
  9. ^ "Turkish (Türkçe) Rosary Prayers". www.marysrosaries.com. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

İman, etimolojik olarak güvenmek ve samimiyetle inanmak anlamlarına gelir. Kur'an'da sadece bir olan Allah'a ve kendisinin mesajına güvenmek anlamına gelmektedir. Genel anlamda bir dine ya da yaşam tarzına gönülden bağlanmak anlamı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Dua</span>

Dua veya yakarış, bir ilah ya da gözle görülmeyen varlıkla ilişkiyi etkinleştirmeyi amaçlayan çağırma veya eylemdir. Dua, bireysel ya da toplumsal olarak; özel ya da kamusal bir yerde edilebilir. Sadece sözlerden oluşabileceği gibi şarkı şeklinde de olabilir. Ayrıca çeşitli bedensel hareketler de içerebilir. Duanın yakarış, şükran veya ibadet/övgü olarak farklı formları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Ruh</span>

Kutsal Ruh, Yahudilikte Tanrı'nın evren veya yaratıkları üzerindeki ilahi gücü, kalitesi ve etkisine atıfta bulunur. İznik Hristiyanlığı'nda Kutsal Ruh, Üçlü Birliğin üçüncü kişisidir. İslam'da Kutsal Ruh, ilahi eylemin veya iletişimin bir aracısı olarak hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Tespih</span> Belli sayıda boncuk tanesinin oluşturduğu halka

Tespih, tekrarlanan monoton işlemleri saymak amacıyla ipe dizilmiş ve belli sayıda boncuk tanesinin oluşturduğu halkaya denir. Tespihin 11, 33 ve 99 taneli olanları Müslümanlar, 33 ve 59 taneli olanları Hristiyanlar ve 108 taneli olanı Budistler tarafından kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kalkedon Konsili</span>

Kalkedon Konsili veya Kadıköy Konsili, 451 yılında 8 Ekim'de başlayıp 1 Kasım'da sonlanmış ekümenik konsildir. Kalkedon bugün İstanbul şehri içerisinde kalan Kadıköy ilçesinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Buhurdan</span>

Buhurdan ya da buhurluk, içinde tütsü için kullanılan maddeler yakılan kap.

<span class="mw-page-title-main">İtiraf (sakrament)</span> Katolik ve Ortodoks kiliselerinde vazgeçilmez 7 Sakramentten biri

İtiraf sakramenti halk arasında "Günah çıkarma" olarak bilinen Katolik ve Ortodoks Kiliselerinde kabul edilen 7 Temel Sakramentlerden biridir. Vaftizden sonra işlenen günahların, kişinin ölümcül günah veya hafif günahlarının bütününün, kişinin pişman olması sonunda bir papaza günahlarını itiraf etmesidir. Kilise bu sırrı "Hristiyan'ın kiliseyle barışması" olarak nitelendirmiştir. Bu sakrament İncil'de Mesih İsa'nın Havarilerine Kutsal Ruh'u alın; kimin günahlarını bağışlarsanız bağışlanmış olacak; Kimin günahlarını bağışlamazsanız bağışlanmamış olacak" (Yuh:20:22-23) ayetlerinden yola çıkılarak tertiplenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cumartesi</span>

Kutsal Cumartesi dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın Golgotha'daki Kutsal Kabir Kilisesi'ne defnedilişini andıkları dini gündür. Kutsal Cuma'dan bir gün sonraya, Paskalya'dan bir gün önceye denk gelen Kutsal Cumartesi, Hristiyanların Paskalya'ya hazırlandıkları Kutsal Hafta'nın son günüdür. Paskalya Arifesi, Kara Cumartesi veya Paskalya Cumartesisi olarak da bilinir; ancak Paskalya Cumartesisi aslında Paskalya Haftası'ndaki cumartesidir.

Ave Maria, İsa'nın annesi Kutsal Bakire Meryem'in şefaatını isteyen geleneksel bir Katolik duasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abckiria</span> Fince dilinde yayınlanan ilk kitap; yazar Mikeal Agricola

Abckiria, Türkçe "ABC kitabı", Fince yayımlanmış ilk kitaptır. Piskopos ve Lüteriyen Reformcu Mikael Agricola tarafından yazılmıştır ve ilk olarak 1543'te yayımlanmıştır. Agricola, Yeni Antlaşma'nın ilk Fince çevirisi üzerinde çalışırken kitabı yazmıştır..

Triduum ya da Paskalya’nın Diriliş Pazarı ile biten Üç Kutsal Gün

<span class="mw-page-title-main">İsveçli Brijit</span> İsveçli gizemci yazar ve rahibe (y.1303-1373)

İsveçli Brijit İsveçli mistik ve Bridgettines tarikatının kurucusu. 1391 yılında ‘Azize’ ilan edildi. 23 Temmuz günü anılır. Papa II. Yuhanna Pavlus, 1999 yılında Sienalı Katerina ve filozof Edith Stein ile birlikte Avrupa’nın koruyucu azizi ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Faustina Kowalska</span>

Faustina Kowalska, Polonya'lı, Latin Katolik, rahibe ve mistikti. İsa Mesih'i gördüğü görümleri Latin Katoliklerin “İlahi Merhamet”e adanışlarına ilham kaynağı oldu ve "İlahi Merhamet’in Sekreteri" lakabını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Tanrıdoğuran'ın Şefaati Yortusu</span>

Tanrıdoğuran'ın Şefaati veya Pek Kutsal Hanımefendi Ebedi Bakire Meryem Ana'nın Koruması, Doğu Ortodoks ve Bizans Katolik Kiliselerinde 1 Ekim'de kutlanan, Meryem Ana'nın Hıristiyan bayramıdır. Yortu, Theotokos'un şefaatleri aracılığıyla inananlara sağlanan korumayı kutlar.

İsa'nın bakireden doğuşu, İsa'nın annesi Meryem tarafından Kutsal Ruh'un gücüyle ve cinsel ilişki olmadan hamile kaldığı şeklindeki Hıristiyan öğretisidir. Hristiyanlar öğretiyi İsa'nın insani ve ilahi doğalarının karışımının bir açıklaması olarak görürler. Doğu Ortodoks Kiliseleri, İznik İnancı'na dahil edilmesi nedeniyle doktrini sahih kabul eder ve Katolik Kilisesi, İznik İnancı'nın yanı sıra Havarilerin İmanı aracılığıyla da onu inanç için gerekli kılar. Bununla birlikte, bakireden doğumu kabul etmenin doğru inanç sayıldığı, ancak bunu inkâr etmenin sapkınlık sayılmadığı birçok çağdaş kilise vardır.

<span class="mw-page-title-main">İsa duası</span> Kısa Hristiyan duası

İsa duası veya İsa zikri, özellikle Doğu Hristiyanlığı ve Katolik Kilise tarafından tazim gören ve yapılması teşvik edilen kısa, kalıplaşmış bir duadır:

<span class="mw-page-title-main">Dua ipi</span> Hristiyan tespihi

Dua ipi, komboskini veya çotki, genellikle yün veya ipekten, çapraz desende oluşturulmuş karmaşık dokuma düğümlerden oluşan bir ilmektir. Tipik bir dua ipinde, İsa Mesih'in yaşamının otuz üç yılını temsil eden otuz üç düğüm bulunur. Rahipler ve bazen başkaları tarafından, kişinin İsa duasını kaç kez ettiğini saymak için kullanılır.