İçeriğe atla

Rosaceae

Rosaceae
Yaşadığı dönem aralığı: 100,5-0 myö
Üst Kretase-Günümüz[1] 
Rosa pouzinii
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Rosales
Familya:Rosaceae
Juss.
Sinonimler [2]
  • Amygdalaceae D. Don 1825
  • Coleogynaceae J. Agardh 1858
  • Fragariaceae Richard ex Nestler 1816
  • Lindleyaceae J. Agardh 1858
  • Malaceae Small ex Britton 1903
  • Pomaceae Lindl.
  • Potentillaceae Sprengel ex Weinmann 1824
  • Prunaceae Martinov
  • Spiraeaceae Bertuch 1801

Rosaceae (gülgiller[3]), Rosales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.[4]

İsim, tip cins olan Rosa'dan türetilmiştir. En çok tür içeren cinsler arasında; erik, kiraz, şeftali, kayısı ve badem bitkilerini içeren Alchemilla, Sorbus, Crataegus, Cotoneaster, Rubus ve Prunus bulunmaktadır.[5]

Rosaceae familyasında otlar, çalılar ve ağaçlar bulunur. Türlerin çoğu yaprak döker ancak bazıları her dem yeşildir.[6] Dünya çapında bir yayılışa sahiptirler, ancak en çok Kuzey yarımküre'de çeşitlilik gösterir. Yaklaşık 100-120 cins ve 3000-4000 tür içeren bir bitki familyasıdır. Bu familya, özellikle ılıman bölgelerde yaygındır.

Gülgillerin çoğu, kışın yapraklarını döken, bazıları ise her dem yeşil bitkilerdir. Bu familya, geniş bir morfolojik çeşitliliğe sahiptir, yani farklı bitki türleri birçok farklı özellik sergiler. Örneğin, bazı türler ağaç veya çalı şeklinde büyürken, bazıları sürünerek veya tırmanarak büyür.

Ekonomik açıdan önemli birçok ürün Rosaceae'den gelmektedir. Elma, armut, ayva, kayısı, erik, kiraz, şeftali, ahududu, yenidünya, çilek ve badem gibi birçok yenilebilir meyveyi içerir. Ayrıca güller, çayır otu, photinias, ateş dikeni, üvez ve alıç gibi popüler süs ağaçları ve çalıları da içerir.[6]

Gülgiller ailesi, tarım ve bahçecilikte önemli bir yere sahiptir. Özellikle elmalar, armutlar, şeftaliler, vişneler ve çilekler gibi birçok türü, ticari tarım için yetiştirilir. Ayrıca, gül gibi birçok türü, süs bitkisi olarak bahçe ve parklarda yetiştirilir.

Taksonomi

Rosaceae familyasına bağlı cinsler:

  1. Acaena - Mutis ex L.
  2. Adenostoma - Hook. & Arn.
  3. Agrimonia - L.
  4. Alchemilla - L.
  5. Amelanchier - Medik.
  6. Aphanes - L.
  7. Aronia - Medik.
  8. Aruncus - L.
  9. Cercocarpus - Kunth
  10. Chaenomeles - Lindl.
  11. Chamaebatia - Benth.
  12. Chamaebatiaria - (Porter ex W.H. Brewer & S. Watson) Maxim.
  13. Chamaerhodos - Bunge
  14. Coleogyne - Torr.
  15. Comarum - L.
  16. Cotoneaster - Medik.
  17. Crataegus - L.
  18. Cydonia - Mill.
  19. Dalibarda - L.
  20. Dasiphora - Raf.
  21. Dryas - L.
  22. Drymocallis - Fourr. ex Rydb.
  23. Duchesnea - Sm.
  24. Eriobotrya - Lindl.
  25. Exochorda - Lindl.
  26. Fallugia - Endl.
  27. Filipendula - Mill.
  28. Fragaria - L.
  29. Geum - L. – avens
  30. Gillenia - Moench
  31. Heteromeles - M. Roem.
  32. Holodiscus - (K. Koch) Maxim.
  33. Horkelia - Cham. & Schltdl.
  34. Horkeliella - (Rydb.) Rydb.
  35. Ivesia - Torr. & A. Gray
  36. Kelseya - Rydb.
  37. Kerria - DC.
  38. Luetkea - Bong.
  39. Lyonothamnus - A. Gray
  40. Malacomeles - (Decne.) Engl.
  41. Malus - Mill.
  42. Neillia - D. Don
  43. Neviusia - A. Gray
  44. Oemleria - Rchb.
  45. Osteomeles - Lindl.
  46. Peraphyllum - Nutt.
  47. Petrophytum - (Nutt. ex Torr. & A. Gray) Rydb.
  48. Photinia - Lindl.
  49. Physocarpus - (Camb.) Raf.
  50. Potentilla - L.
  51. Poteridium - Spach
  52. Prinsepia - Royle
  53. Prunus - L.
  54. Purshia - DC. ex Poir.
  55. Pyracantha - M. Roem.
  56. Pyrus - L.
  57. Rhaphiolepis - Lindl.
  58. Rhodotypos - Siebold & Zucc.
  59. Rosa - L.
  60. Rubus - L.
  61. Sanguisorba - L.
  62. Sibbaldia - L.
  63. Sibbaldiopsis - Rydb.
  64. Sieversia - Willd.
  65. Sorbaria - (Ser.) A. Braun
  66. Sorbus - L.
  67. Spiraea - L.
  68. Spiraeanthus - Maxim.
  69. Stranvaesia - Lindl.
  70. Vauquelinia - Corrêa ex Bonpl.
  71. Waldsteinia - Willd.

Galeri

  • Acaena magellanica
    Acaena magellanica
  • Alchemilla vulgaris
    Alchemilla vulgaris
  • Aruncus dioicus
    Aruncus dioicus
  • Chaenomeles japonica
    Chaenomeles japonica
  • Cercocarpus betuloides
    Cercocarpus betuloides
  • Crataegus monogyna
    Crataegus monogyna
  • Cotoneaster adpressus
    Cotoneaster adpressus
  • Dasiphora fruticosa
    Dasiphora fruticosa
  • Dryas octopetala
    Dryas octopetala
  • Eriobotrya japonica
    Eriobotrya japonica
  • Exochorda racemosa
    Exochorda racemosa
  • Filipendula vulgaris
    Filipendula vulgaris
  • Fragaria moschata
    Fragaria moschata
  • Geum triflorum
    Geum triflorum
  • Kerria japonica
    Kerria japonica
  • Malus pumila
    Malus pumila
  • Mespilus germanica
    Mespilus germanica
  • Photinia x fraseri
    Photinia x fraseri
  • Physocarpus opulifolius
    Physocarpus opulifolius
  • Potentilla reptans
    Potentilla reptans
  • Prunus dulcis
    Prunus dulcis
  • Prunus spinosa
    Prunus spinosa
  • Purshia stansburyana
    Purshia stansburyana
  • Pyracantha coccinea
    Pyracantha coccinea
  • Pyrus pyrifolia
    Pyrus pyrifolia
  • Rhodotypos scandens
    Rhodotypos scandens
  • Rosa sericea
    Rosa sericea
  • Rubus spectabilis
    Rubus spectabilis
  • Sanguisorba officinalis
    Sanguisorba officinalis
  • Sorbus alnifolia
    Sorbus alnifolia
  • Spiraea splendens
    Spiraea splendens
  • Mrs. Herbert Stevens melezi
    Mrs. Herbert Stevens melezi

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Zhang, Shu-Dong; Jin, Jian-Jun; Chen, Si-Yun; Chase, Mark W.; Soltis, Douglas E.; Li, Hong-Tao; Yang, Jun-Bo; Li, De-Zhu; Yi, Ting-Shuang (2017). "Diversification of Rosaceae since the Late Cretaceous based on plastid phylogenomics". New Phytologist (İngilizce). 214 (3): 1355-1367. doi:10.1111/nph.14461. ISSN 1469-8137. 
  2. ^ Takhtajan A. (1997). Diversity and Classification of Flowering Plants. New York: Columbia University Press. ss. 1-620. ISBN 978-0231100984. 
  3. ^ Bakırcı, Çağrı Mert. "Gülgiller (Rosaceae)". Evrim Ağacı. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  4. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022. 
  5. ^ Bortiri, E.; Oh, S.-H.; Jiang, J.; Baggett, S.; Granger, A.; Weeks, C.; Buckingham, M.; Potter, D.; Parfitt, D.E. (2001). "Phylogeny and Systematics of Prunus (Rosaceae) as Determined by Sequence Analysis of ITS and the Chloroplast trnL–trnF Spacer DNA". Systematic Botany. 26 (4): 797-807. JSTOR 3093861. 
  6. ^ a b Watson, L.; Dallwitz, M.J. (1992). The families of flowering plants: Descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. Version: 21 March 2010. delta-intkey.com. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 

5. Sennikov, A. (2011): Atlas Florae Europaeae notes 18. Synonymy and distribution of some native and alien species of Cotoneaster(Rosaceae) in eastern Europe and the Caucasus. Ann. Bot. Fenn. 48: 325-336.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Solanum</i>

Solanum, Solanaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. 1753'te Carl Linnaeus tarafından tanımlanmıştır. Besin mahsulü, patates, domates ve patlıcan gibi besinlerin bir kısmı bu cinse bağlıdır. Bazı Solanum türleriyle ilişkili zehirlenme vakaları nadir değildir ve ölümcül olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Papaveraceae</span> çiçek açan bitkiler ailesi

Papaveraceae Ranunculales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çuha çiçeği</span>

Primula, Çuha çiçeği veya onbiraylık, Primulaceae familyasınabağlı bahçe süs bitkileri yetiştiriciliğinde kullanılan bitki cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">APG III sistemi</span>

APG III sistemi, uzun adıyla "bitkilerde " bu topluluğun APG II sistemi sonrası bulunan yenilikler neticesi 2009'da ortaya çıkardığı, bu sistemin modifiye edilmiş üçüncü ve halen günümüz için geçerli bir versiyonudur. Bu sistem bu sefer modern teknik ve çoğunlukla moleküler filogenetik moleküler biyolojiden yararlanılarak ortaya çıkarılmış bir sınıflandırmadır. APG II siteminden 6,5 ve hepsinin atası APG Sistemi'nden 11 yıl sonra yapılan güncellemelerle sistem bugün geçerli 3. halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı botanikçiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Botanikçi, botanik denilen bitki bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan botanikçilerin adları Uluslararası Botanik Adlandırma Koduna (ICN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü</span> Ankarada bir kampüs

Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü, Ankara Beytepe mevkiinde kuruludur. Kampüs Ankara-Eskişehir yolunun 20. kilometresinde 5.877.628 m² alan üzerinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Asparagaceae</span> Bir çiçekli bitkiler familyası (Asparagaceae)

Asparagaceae Asparagales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Solanum türlerinin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, bir bitki cinsi olan Solanum cinsine bağlı türleri içerir (2022).

<span class="mw-page-title-main">Galium türleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Galium cinsi (Rubiaceae) 650 tür barındırarak çiçekli bitkilerdeki en büyük cinsler listesinde yerini almıştır.

<i>Crataegus</i> bitki cinsi

Crataegus Rosaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.