Romolo Gessi - Turkipedia

Romolo Gessi (30 Nisan 1831 – 1 Mayıs 1881), aynı zamanda Gessi Paşa olarak da anılır, 19. yüzyıl Sudan'ı ve günümüz Uganda'sında Beyaz Nil'in akışını betimleyen İtalyan asker, Türk-Mısır idaresinde vali ve kuzeydoğu Afrika kaşifiydi.

Gessi, Romagna'nın Ravenna kentinde İtalyan bir baba ve İstanbullu Ermeni bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.^[1] Askeri deneyimini 1859 ve 1860'da Garibaldi'nin gönüllü birliklerinde görev yaparak edindi. O, yalnızca yeni İtalyan ordusunda değil, diğer birçok orduda da düzenli asker olan çok sayıda Garibaldi gönüllüsünden biriydi.

Kırım ve Sudan'da Britanya İmparatorluğu'nun Hizmetinde

Gessi, General Charles George Gordon ile ilk kez tanıştığı Kırım Savaşı'nda (1854-55) İngiliz kuvvetleriyle birlikte savaştı. Gordon daha sonra onu "İtalyan tebaası, 49 yaşında (1881'de). Kısa, kompakt bir figür; havalı, çok kararlı bir adam. Mekanikte pratik yaratıcılık konusunda doğuştan bir dahi. 1832 değil, 1560'ta doğmuş olmalı. Francis Drake ile benzer mizaçlı, Kırım'daki Majestelerinin Kuvvetlerinin tercümanıydı ve Kraliyet Topçu Karargâhına bağlıydı." diye tanımladı.^[2]

1876'da Osmanlı Sudanı'nda genel vali Gordon'un emrinde görev yaparken Bahr El Jebel bölgesinde Beyaz Nil'in akışını araştırdı ve Albert Gölü'nden inişinin haritasını çıkardı.^[3] Bunun üzerine Oromo halkının topraklarına girme girişiminde bulundu, sonrasında Bahr-el-Ghazal eyaletinin valisi oldu, burada Sebehr ve köle ticaretine karşı mücadele etti ve aynı zamanda Arap zamkının yayılmasında da aktif rol aldı. Gordon onu, belki de haksız yere, parlak bir paralı asker olarak görüyordu; belki de Gordon'un konformist olmayan dürüstlük standartlarına uymamıştı.^{[<span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2020)">kaynak belirtilmeli</span>]}

1880'de Hartum'a döndüğünde Nil'in tıkalı olduğunu gördü ve üç ay boyunca Sudd'da kaldı ve hastalandı. Bu hastalık onun Süveyş'e dönüşünden kısa bir süre sonra ölümüne neden oldu.^[] 1881'de Gordon'un Hartum'daki halefi Muhammed Rauf Paşa, Gessi'nin yerine Frank Lupton'u Bahr el Ghazal'ın valisi olarak atadı.^[4]

Ölümünden sonra oğlu Felice, babasının anılarını Sette anni nel Sudan egiziano (Milano, 1891) adlı kitapta yayınladı.

Kaynakça

^ Moorehead, 185.
^ Moorehead, 168.
^ "Romolo Gessi | Italian explorer and soldier". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2021.
^ Macro 1947.

Bibliyografi

Macro, E. (1947), "Frank Miller Lupton", Sudan Notes and Records, University of Khartoum, 28, ss. 50-61 – JSTOR vasıtasıyla
Moorehead, Alan (1960). The White Nile. New York: Harper & Brothers Publishers.
Zaccaria, Massimo: Il flagello degli schiavisti: (Romolo Gessi in Sudan, 1874-1881), Fernandel scientifica, Ravenna, 1999, p. 272; 88-87433-08-9, 978-88-87433-08-1

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

26 Haziran, Miladi takvime göre yılın 177. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 188 gün vardır.

8 Ocak, Miladi takvime göre yılın 8. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 357 gün vardır.

9 Ocak, Miladi takvime göre yılın 9. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 356 gün vardır.

4 Mart, Miladi takvime göre yılın 63. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 302 gün vardır.

2 Haziran, Miladi takvime göre yılın 153. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 212 gün vardır.

26 Eylül, Miladi takvime göre yılın 269. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 96 gün vardır.

31 Ekim, Miladi takvime göre yılın 304. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 61 gün vardır.

5 Aralık, Miladi takvime göre yılın 339. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 26 gün vardır.

Trablusgarp Savaşı veya diğer adıyla 1911-1912 Türk-İtalyan Savaşı, 1911-1912 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır. Adı, "Trablusgarp Savaşı" olmasına rağmen çarpışmalar Trablusgarp dışında Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi farklı bölgelerde de sürmüştür. Diğer büyük devletlerin desteği ve Birinci Balkan Savaşı'nın patlak vermesi nedeniyle savaşı kazanan İtalya, Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp Vilayeti'ne bağlı Trablusgarp, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirmiştir. Bu bölgeler birleşip gelecekteki Libya devletini oluşturacaklardı.

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

Mehdi, asıl adı Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devletinin ve bir yüzyıl boyunca Sudan'da etkisini koruyan Mehdilik hareketinin kurucusu. 1881'de mehdiliğini ilan ederek Mısır ve İngiliz sömürge yönetimine karşı ayaklanmıştır. Günümüzde hâlâ takipçileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Paşa</span>

Gordon Paşa, Sudanlı milliyetçilere karşı Hartum'u savunmada gösterdiği cesaret nedeniyle ulusal kahraman olarak görülen İngiliz general.

Katanya, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde kendi adını taşıyan Katanya ili merkezidir. Hem yüzölçümü hem de nüfus bakımından Palermo'dan sonra Sicilya'nın en büyük ikinci belediyesidir. Adanın ikinci şehri olarak bilinmesine rağmen Katanya, Sicilya'nın en büyük şehir merkezidir ve önemli karayolu ve demiryolu ulaşım altyapılarının yanı sıra Sicilya'daki ana havalimanı, İtalya'nın en büyük havalimanlarındandır. Sicilya'nın doğu kıyısında, Etna Yanardağı'nın eteklerinde yer alır ve İyon Denizi'ne bakar. İtalya'nın yedinci en büyük metropol şehri olan Katanya, 58 belediyelik bölgenin başkentidir. Şehrin nüfusu 311.584, Katanya Metropoliten Şehri'nin nüfusu ise 1.107.702'dir.

II. Justinianos veya II. Jüstinyen, ilk defa 685-695 ve ikinci defa 705-711 arasında saltanat süren Herakleios Hanedanı mensubu son Bizans imparatoru olmuştur.

Mehdist Savaşı 1881-1899 yılları arasında süren savaş, kendisini "Mehdi" ilan eden dini lider Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah'ın yönetiminde Sudan'da kurulan sultanlığın, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devleti olmak için Mısır ve sömürgeci İngiltere'ye savaş ilan etmesi ile başladı.

Mehmed Emin Paşa ya da Prusyalı Emin Paşa, asıl adı Isaac Eduard Schnitzer olan Alman Yahudisi kökenli, sonradan Osmanlı Devleti hizmetine girmiş olan hekim, doğabilimci ve 19. yüzyıl Afrika kâşifi. Sonradan isim değiştirmesinden ötürü birçok kişi ona müslüman gözüyle baksa da bu inanca sahip olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.

Gotlar Savaşı, 535'ten 554'e kadar Bizans İmparatorluğu ile Ostrogot Krallığı arasında yapılan ve İtalya ve Dalmaçya'da yer alan savaştır. Tarihçiler bu savaşı iki safhada incelerler: Birinci safha 535-540 dönemindedir; bu safhada Bizanslı General Belisarius komutasındaki Bizanslılar, İtalya'yı tekrar Bizans hakimiyeti altına almayı başarmışlardır ve en sonunda Batı Roma İmparatorluğu son döneminde başkent olan Ravenna şehrinin ellerine geçmesi ile bu safha sona ermiştir. İkinci safhada yeni Ostrogot kralı Totila, yeni bir Ostrogot ordusu toplayıp, İtalyan şehirlerini tekrar işgal etmiştir. Ostrogotlar'ın direnişi uzun ve zorlu çabalar sonucunda Bizans generali Narses tarafından bastırılmıştır. Narses, bu safhada Frank ve Alaman kavimlerinin 554'te Kuzey İtalya'ya yaptıkları hücumları da geri püskürtmeyi başarmıştır. Aynı yıl, 554'te, Bizans İmparatoru I. Justinianus, "Pragmatik Sanction" adı verilen bir İmparatorluk buyruğu ile İtalya'nın Bizans yönetimi altında nasıl organize olacağını açıklamıştır. Bu galibiyetlere rağmen, Kuzey İtalya'da bulunan bazı şehirler Bizanslılar'a teslim olmayıp, 560'lı yılların ortalarına kadar bu direnişlere devam etmişlerdir.

Darfur Sultanlığı — günümüz Sudan'da sömürge öncesi bir devleti. 1603'ten 24 Ekim 1874'e kadar vardı, Sudanlı savaş ağası Rabih üz-Zübeyr tarafından fethedildi ve yine 1898'den 1916'ya ne zaman İngilizler tarafından fethedildi ve Britanya-Mısır Sudan'ına entegre edildi.

Nikolay İvanoviç Pirogov önemli bir Rus bilim adamı, medikal doktor, Pedagog, alenen tanınmış kişi ve Rus Bilimler Akademisi'nin daimi üyesiydi (1847). O cerrahi alanının kurucusu olarak kabul edilir ve Avrupa'nın eteri anestezi için kullanan ilk cerrahlarından biriydi. O bir alan işleminde anestezi kullanan ilk cerrah oldu (1847), çeşitli cerrahi operasyonları icat etti ve sıva kullanarak kendi kırık kemikleri tedavi etme tekniğini geliştirdi. O en çok tanınan Rus doktorlardan birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Sudan</span>

Osmanlı döneminde Sudan tarihi, Sudan tarihinin 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun özerk devleti olan Mısır Hidivliği'nin yönetimi altındaki dönemi kapsamaktadır. Dönem, Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın Sudan'ı fethine başladığı 1820'den 1885'te Hartum'un kendi kendini Mehdi ilan eden Muhammed Ahmed'in eline geçmesine kadar sürdü.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.