İçeriğe atla

Romanya Prensliği

Principatele Unite ale Moldovei și Țării Românești
Principatele Unite Române
Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği
1859-1881
bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Slogan
Nihil Sine Deo
BaşkentYaş ve Bükreş (1859-1862)
Bükreş (1862-1881)
Yaygın dil(ler)Rumence
HükûmetMonarşi
Prens 
• 1859 - 1866
Alexander John Cuza
• 1866 - 1881
I. Carol
Yasama organıParlamento
Romanya Senatösü
Milletvekilleri odası
Tarihçe 
• Kuruluşu
1859
• Eflak ve Boğdan prenslikleri birleşti
10 Ocak 1859
• İlk Ortak hükûmet
22 Ocak 1862
• Osmanlı Devleti'nden bağımsızlık[1]
9 Mayıs 1877
• Krallık ilan edildi
14 Mart 1881
• Dağılışı
1881
Öncüller
Ardıllar
Boğdan Prensliği
Eflak Prensliği
Tuna Prensliği
Romanya Krallığı

Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği veya Romanya Prensliği, (Rumence: Principatele Unite ale Valahiei şi Moldovei, Principatele Unite Române) 1859'da Alexander John Cuza'nın Eflak ve Boğdan prensi olup bu iki prensliği birleştirmesi ile kurulmuş devlettir.[2] 22 Ocak 1862'de Romanya parlomentosu kurulmuştur. Romanya'da 14 Mart (Eski takvimde 26 Mart) 1881'de krallığın kurulmasıyla sona ermiştir.

Arka plan

Boğdan ve Eflak Prensliği birleşmeden önce de yine Eflak, Boğdan ve Transilvanya devletlerine "Rumen Prenslikleri" de deniyordu. Resmi adları 1859 ile 1862 arasında Birleşik Prenslikler, 1862 ile 1866 arasında Romanya Birleşik Prenslikleri ve 1866 ile 1881 yılına kadar Romanya olarak tanınmıştır.

Tarih

1859 yılına kadar Boğdan ve Eflak Prensliği ayrı bir prenslikler idi. 1858 yılında Eflak ve Boğdan Prensliği birleşerek Romanya'yı oluşturmuştur. Mayıs 1862'de Romanya'da ilk başkan Barbu Catargiu oldu. Yine Barbu Catargu 2 ay sonra ölünce Nicolae Cretulescu (1812-1900) başkan seçilmiştir. 93 Harbi'de yararlanan Romanya 9 Mayıs 1877'de bağımsız olmuştur. Romanya Prensliğinin bağımsızlığı Ayastefanos tanınmıştır. Ayastefanos'tan 3 ay sonra Berlin Antlaşması imzalandı. Antlaşmayla Romanya'ya Kuzey Dobruca verilerek, Bucak (Güney Besarabya) ise Rusya'ya bırakılıyordu. 1881 yılında Romanya'da krallık ilan edilmiştir.

Bağımsızlık

93 Harbi, 24 Nisan 1877'de Rusya'nın Osmanlıya savaş ilan etmesiyle başlamıştır.[3] 93 Harbi'de yararlanan Romanya 9 Mayıs 1877'de bağımsız olmuştur. Ayastefanos Antlaşması ile bağımsızlığı tanınan Romanya daha sonra Berlin Antlaşması ile Güney Besarabya'yı Rusya'ya vermek zorunda kaldı. 22 Mayıs 1877'de Romanya hukümeti Osmanlı'ya verilecek vergiyi iptal etti. Bu parayı savaş için kullandı. 1881 yılında Romanya'da krallık ilan edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Romanya'nın bağımsızlığı Berlin Antlaşması ile tanınmıştır.
  2. ^ Treptow, Kurt W. (1996). Historical dictionary of Romania. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810831797. 
  3. ^ Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dobruca</span>

Dobruca, Karadeniz ile Tuna Nehri arasında kalan, Romanya'nın Köstence ve Tulça illeri ile Bulgaristan'ın Dobriç ve Silistre illerini kapsayan yoğun Türkmen nüfusun yaşadığı tarihî bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Besarabya</span> Güneydoğu Avrupada tarihî bölge

Besarabya, Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında yer alan ve günümüzde Moldova'nın yer aldığı tarihî bölgedir. Terim aynı zamanda Ukrayna'nın Bucak bölgesini de kapsayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Eflak</span> Romanyada bir bölge

Eflak veya Ulahya Romanya'nın tarihî ve coğrafî bölgelerinden biridir. Tuna Nehri'nin kuzeyi ile Güney Karpatlar'ın güneyinin arasında bulunmaktadır. Eflak bazen Munteniya olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Antlaşması (1878)</span> 13 Temmuz 1878de imzalanan barış antlaşması

Berlin Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878 tarihinde Berlin'de imzalanan barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan</span>

Boğdan bugünkü Moldova'ya ve Romanya'nın Moldova'ya komşu olan bazı bölümlerine Osmanlılar tarafından verilen isimdi. Bu bölgenin halkı öteden beri Moldova ismini kullandıkları halde Osmanlılar Boğdan Prensliği 1359-1365 yılları arasında yöneten Voyvoda I. Bogdan'dan dolayı Boğdan ismini kullanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'nın bağımsızlığını kazanması</span>

Romanya'nın bağımsızlığını kazanması Romanya'nın 93 Harbi'ne Rus İmparatorluğu'nun yanında katılması sonucu gerçekleşmiştir. 93 Harbi'ni Osmanlı Devleti'nin kaybetmesi üzerine Romanya bağımsızlığını kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumenler</span>

Rumenler veya Romanyalılar, nüfusunun çoğunluğu Doğu Avrupa'da ve Balkanlar'da yaşayan bir etnik gruptur. Rumenler Romanya nüfusunun çoğunluğunu oluştururlar. Rumenlerin komşu bir ülke olan Moldova'da yaşayan bir etnik grup olan Moldovalılarla dil ve kan bağları mevcuttur.

Romanya tarihi bugünkü Romanya Devleti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Romanya bayrağı, Romanya devletinin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">I. Carol</span> Romanyanın İlk Kralı

I. Carol veya I. Charles, 20 Nisan 1886'dan 15 Mart 1881'e kadar Romanya domnitoru, 1881'de Romanya Krallığı'nın kurulmasından 10 Ekim 1914'deki ölümüne kadarki Romanya kralı görevini yapmış siyasetçidir. Alexandru Ioan Cuza'nın indirilmesinin ardından 20 Nisan 1886'da Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği'nin Domnitoru olarak seçildi. 1877'de Romanya'nın bağımsız bir ulus olduğunu ilan etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun 93 Harbi'nde Romanya'nın bağımsızlığını güven altına aldı. 26 Mart 1881'de prenslikleri birleştirerek 1947'deki sosyalist cumhurietin ilanına kadar ülkeyi yönetecek olan Romanya Krallığı'nı ilan etti. Romanya'daki ilk Hohenzollern-Sigmaringen hanedanı kökenli kraldır.

<span class="mw-page-title-main">Alexandru Cuza</span>

Alexandru Ion Cuza, birleşik Romanya'nın ilk prensi. Geniş kapsamlı bir tarım reformu uygulayarak köylülerin özgürlüklerine kavuşmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Krallığı</span>

Romanya Krallığı, 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir. I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.

Büyük Doğu Buhranı, 1875 yılında Balkanlar'da Osmanlı İmparatorluğu topraklarında başlayarak uluslararası güçlerin karışmasına yol açan çeşitli ayaklanma ve savaşlardır. Buhran, Temmuz 1878'de Berlin Antlaşması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Gika</span> Romen siyasetçi (1816-1897)

Mösyö Yuan Gika, beş kez Romanya Başbakanı olan Rumen devlet adamı, matematikçi, diplomat ve politikacıdır. Romanya Akademisi'nin üyesi ve birçok kez de başkanlığını yapmıştır. Üretken bir yazar ve politikacı olan Pantazi Ghica'nın ağabeyi ve aynı zamandı iş ortağıydı.

Hospodar veya gospodar "efendi" veya "lord" anlamına gelen Slav kökenli bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Moruzi ailesi</span> Soylu bir Fenerli Rum ailesi

Morozbeyzade veya Moruziler, varlığı ilk defa Trabzon İmparatorluğu'nda bahsedilmiş bir soylu ailedir.

<span class="mw-page-title-main">Şevçenkove</span> Ukraynanın Odessa Oblastında İzmail Rayonuna bağlı Kiliya kentsel topluluğunda bir köydür

Şevçenkove, Ukrayna'nın Odessa Oblastı'nda İzmail Rayonu'na bağlı Kiliya kentsel topluluğunda bir köydür. Rayon merkezine 63 km, Dzinilor tren istasyonuna 28 km uzaklıktadır. Arazi düz bir topoğrafyaya sahiptir. Tuna ve Kuzey Karadeniz havzalarındaki büyük bir su kütleleri kümesi, 30 km'lik bir yarıçap içinde toplanmıştır. 2001 nüfus sayımına göre köyde 5.625 kişi yaşıyordu, bölge 6.37 km²'dir, her iki göstergeye göre de ilçedeki en büyük köydür.

<span class="mw-page-title-main">Besarabya sorunu</span>

Besarabya sorunu, Rus İmparatorluğu tarafından 1812'deki Bükreş Antlaşması ile Romanya'nın Moldavya prensliğinden ilhak edilen, 1917'de bağımsız olan hemen ardından Sovyetlere saldıran Romanya ile birleşen, 1940'ta Sovyetler Birliği tarafından işgal ve ilhak edilen ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla iki yeni devletin kontrolüne giren Besarabya'nın mülkiyeti konusunda başlayan tartışmaya verilen addır.