İçeriğe atla

Roman Ungern von Sternberg

Roman Fyodoroviç Ungern von Sternberg
Roman Fyodoroviç Ungern von Sternberg, Rus askeri nişanlarını taşıyan bir üniforma içinde

Kan Dökücü Baron ve Deli Baron olarak da tanınan Roman Nickolai Maximilian von Ungern-Sternberg[1] (Rusça: Роман Фёдорович Унгерн фон Штернберг) (22 Ocak 1886 – 15 Eylül 1921), Baltık-Almanı kökenli bir subay ve Moğolistan'ı Mart-Ağustos 1921 tarihleri arasında yöneten korgeneraldir. Moğolistan ve Baykal Gölü çevresinde monarşik bir yapı kurmayı amaçlayan Sternberg, Mihail Aleksandroviç Romanov önderliğindeki Rus egemenliğini diriltmek ve Bogd Han'ın yönetimindeki Moğol Hanlığı'nı bu oluşuma destek vermeye çağırmayı amaçlamaktaydı. Baron, çoğunlukla komünistler ve Yahudilere karşı savaşmıştır.[2] Sternberg, Kızıl Ordu tarafından ele geçirildikten sonra birçok savaş suçuyla yüz yüze kalmış ve idam edilmiştir.

Baron, özgün adı olan von Ungern-Sternberg yerine Ungern von Sternberg kullanımını yeğlemiştir. Bunun nedeni, önceki adın Yahudi kullanımlarını çağrıştırmasıdır.[3]

Yaşamöyküsü

Avusturya'nın Graz kentinde soylu bir Baltık-Alman ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Ungern von Sternberg, Tallinn'e 40 km uzaklıktaki bir çiftlik evinde üvey babası Oskar von Hoyningen-Huene tarafından büyütülmüştür.[4] Sankt-Peterburg'daki Pavlovsk Askeri Okulu'nu bitiren Sternberg, Sibirya'da görev almış, Moğollar ve Buryatlar gibi göçebe halkların yaşam koşullarına tanıklık etmiştir.

I. Dünya Savaşı

Ungern von Sternberg, I. Dünya Savaşı'nda Galiçya'da bulunmuştur. Savaş sırasında cesur bir asker olarak boy gösteren Sternberg aynı zamanda dikkatsiz ve zihinsel sorunları olan biri olarak tanınır. General Wrangel, anılarında Ungern-Sternberg'ü terfi ettirmekten çekindiğini söylemektedir. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından Geçici Hükümet tarafından Rusya Uzak Doğusu'na gönderilen Sternberg, Grigori Semenov komutasında görev yapmıştır.

Bolşevik Devrimi (1917)

Semenov ve sağ kolu Ungern von Sternberg, 1917'deki Ekim Devrimi'nin ardından Bolşevikler'le karşı karşıya geldiler. Japonlar tarafından desteklenen Semenov, Ungern von Sternberg'ü Baykal Gölü'nün güneydoğusunda yer alan Dauria bölgesine vali olarak atadı.[2] İlerleyen aylarda Ungern von Sternberg kendine özgü bir yönetim anlayışı benimsedi ve yerli halk üzerinde kurduğu baskıyla Kanlı Baron unvanını aldı. Ungern von Sternberg, olağandışı tepkilerinden ötürü "Deli Baron" olarak da tanınıyordu. Semenov ve Ungern von Sternberg, Bolşevik karşıtı olmalarına karşın Beyaz Ordu'ya da katılmamışlar ve Amiral Aleksandr Kolçak'ın önderliğini benimsememişlerdir. Bu kişiler, Japonlardan silah ve para desteği sağlıyor ve Japonların Rus Uzak Doğusu'nda bir kukla devlet kurma çabalarını destekliyorlardı. Bu görüş, "Rusya'nın güçlü ve bölünmez" olduğuna inanan Beyazlar için bir düşten öteye gidemezdi.

Ungern von Sternberg'ün ordusu Rus birlikleri, Transbaykal Cossack güçleri ve Buryatlardan oluşmaktaydı. Robert de Goulaine ve Hugo Pratt gibi birçok yazar bu orduyu "Yırtıcı Bölük" olarak adlandırmışlardır ancak bu adın ordu içinde kullanılıp kullanılmadığı bilinmemektedir. Ordu, "Asya Süvari Birliği" olarak da anılmaktaydı. Yırtıcı Bölük, Rus Ordusu'nda I. Dünya Savaşı'nda ve daha sonra Bolşevikler'e karşı savaşmış olan Kafkaslardan oluşmaktaydı.

Ungern von Sternberg'ün ordusu, Kızıllar ve Beyazları aynı ölçüde zarara uğratmıştır. Amiral Kolchak'ın üssünün Sibirya'da konuşlu olması ve Semenov ve Ungern von Sternberg'ün Kolchak'ın doğusundaki Transbaykal bölgesinde etkili olması Vladivostok'tan batıya hareket eden mühimmat trenlerinin durdurulmasına neden olmuş ve Kolchak'ın Urallar'daki eylemlerini büyük ölçüde engellemiştir.

Beyaz Ordu'dan ayrılışı (1920)

Ungern von Sternberg 1920 yılında Semenov'dan ayrılarak bağımsız bir diktatör oldu. Monarşinin Batı medeniyetini kurtarmanın tek yolu olduğunu düşünen Sternberg, Qing Hanedanı'nı Çin tahtına yeniden geçirmeyi ve tüm Uzak Doğu uluslarını tek bayrak altında toplamayı amaçlıyordu.

Moğolistan 1919 yılından bu yana Çinli cumhuriyetçi güçlerin elinde bulunmaktaydı. Yönetimden uzaklaştırılan Bogd Han'ın yardım çağrısını bahane gösteren Sternberg'ün ordusu 1920 yılı sonlarında Moğolistan'a girdi. Ordu, başkent Urga (bugünkü Ulan Batur)'yı birkaç kez kuşatmış ancak ağır kayıplarla geri çekilmek zorunda kalmıştır. Ungern von Sternberg, askerlerine kent çevresinde büyük bir ateş yakmalarını emrederek düşmana gözdağı vermeyi düşündü. Şubat 1921'de yapılan kanlı bir savaşın ardından Çin güçleri kentten uzaklaştırıldı.

Moğolistan diktatörlüğü (1921)

Moğolistan, 13 Mart 1921'de bağımsızlığını ilan etmiş ve Ungern von Sternberg önderliğinde bir araya gelmiştir. Uzak Doğu'nun gizemli inançlarına sıkı sıkıya bağlı olan, kendini Cengiz Han'ın dünyadaki temsilcisi olarak kabul eden Ungern von Sternberg, Rus ulusalcılığı ve Çin ve Moğol inanç sisteminin karışımından oluşan bir düşünce yapısına sahipti.

Yakalanışı ve ölümü (1921)

Ungern von Sternberg'e karşı koymak amacıyla oluşturulan bir Kızıl Ordu gücü Moğol komutan Damdin Sükhbaatar önderliğinde Moğolistan'a girdi ve kısa sürede denetimi ele geçirdi. Mayıs ayında Troitskosavsk (bugünkü Kyakhta) yakınlarındaki Rus topraklarını işgal eden ve erken bir zafer kazanan Sternberg, Temmuz ve Ağustos aylarında yaşanan çatışmalar sonucu yenildi ve kendi askerleri tarafından alıkonularak 21 Ağustos 1921'de Kızıl Ordu'ya teslim edildi.

Ungern von Sternberg, bir Çeka troykası tarafından düzenlenen askeri duruşma sonucunda ölüm cezasına çarptırıldı ve bir infaz mangası tarafından Novonikolayevsk (bugünkü Novosibirsk)'te idam edildi.

Popüler kültürde Ungern von Sternberg

  • Roman Ungern von Sternberg, kurgusal tarih oyunu Metal Fırtına'da Rus-Moğol İmparatorluğu'nu savaşa sürükleyen bir hain olarak temsil edilmektedir.
  • Roman Ungern von Sternberg, Hugo Pratt'in Corto Maltese Sibirya'da adlı çizgi romanında da yer almaktadır.
  • Baron Ungern'in adı, çağdaş Rus yazar Victor Pelevin'in "Chapayev ve Boşluk" adlı romanında da geçmektedir. Baron, romanda "İç Moğolistan"'ın hükümdarı olarak tanıtılmaktadır.
  • Roman Ungern von Sternberg, Daniel Easterman'ın 'Dokuzuncu Buddha' adlı kurgusal romanında önemli bir rol oynamaktadır (Grafton, 1998).
  • Hearts of Iron IV isimli video oyununun Kaiserreich modunda Moğolistan'ın lideri olarak yer almaktadır

Bibliyografya

  • Alioshin, Dimitri: Asya Serüveni, New York 1941.
  • Hopkirk, Peter: Doğu Alevini Tutuşturmak : Bolşevik Asyası'nda Gizli Görev, Don Mills 1986.
  • Ossendowski, Ferdynand: Agarta'nın Kapılarında: Hayvanlar, İnsanlar ve Tanrılar, New York 1922.
  • Pozner, Vladimir: Kan Dökücü Baron: Ungern–Sternberg'ün Öyküsü, New York 1938.
  • Yuzefoviç, Leonid: Bozkırların Hanı Baron Ungern
  • Palmer, James: Kan Dökücü Beyaz Baron, Londra 2008. Faber ISBN 0571230237

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ James Palmer (2008) Kan Dökücü Beyaz Baron: 1
  2. ^ a b Simon Sebag Montefiore (23 Mart 2008). "Baron Ungern-Sternberg". Sunday Telegraph. 25 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  3. ^ James Palmer (2008) Kan Dökücü Beyaz Baron: 11
  4. ^ James Palmer (2008) Kan Dökücü Beyaz Baron: 11-18

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pyotr Vrangel</span> Rus ordu generali

Pyotr Vrangel, Güney Rusya'da karşıdevrimci Beyaz Ordu'nun liderlerinden biri. Korgeneral (1917). Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine yol açan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Ordu</span> Rus Çarlığı silahlı kuvvetleri

Beyaz hareket, bilinen adıyla Beyaz Ordu ya da Beyaz Muhafız Birlikleri ve mensup olanların ismiyle Beyazlar veya Beyaz Muhafızlar Rusya'nın askeri kuvvetlerinin bir bölümünü oluşturur. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Bolşeviklere karşı saldırıya geçmişler ve Rus iç savaşını başlatmışlardır. Bu dönem boyunca gerçekleşen Beyaz Terör'ün sorumlularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Yudeniç</span>

Nikolay Nikolayeviç Yudeniç, Rus general, I. Dünya Savaşı'nda Rus Kafkas Ordusu'nun, Rus İç Savaşı (1918-1920) sırasında da kuzeybatıdaki karşıdevrimci Beyaz birliklerin komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Boris Savinkov</span>

Boris Viktoroviç Savinkov Rus yazar, devrimci ve silahlı eylemcidir. SR partisinin savaş örgütü liderlerindendi. Rus İmparatorluğunda Çarlık rejimi yöneticilerine düzenlediği gösterişli suikastlerle bilinir. 1917 yılındaki Şubat Devriminden sonra Geçici Hükûmette Savaş Bakan Yardımcılığı yapmıştır. Ekim Devriminden sonra çıkan Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere cephe almış ve 1920 yılında ülke dışına kaçmıştır. 1924 yılında ülkeye gizlice geri dönmeye çalışırken yakalanmış, hapiste öldürülmüş veya intihar etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Kolçak</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Kolçak, Rus deniz subayı, amiral, kutup araştırmacısı, Rusya İç Savaşı sırasında Bolşevik karşıtı Beyaz Ordu komutanı, 1918 yılında Rusya Beyaz Ordu Mareşalı Rus İç Savaşı sırasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Tambov Ayaklanması</span> Rus İç Savaşı sırasındaki bir köylü isyanı

Tambov Ayaklanması veya Antonovşina, 1920-21 yıllarında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı yapılan köylü ayaklanması. Ayaklanma Moskova’nın 450 km güneydoğusundaki Tambov ve Voronej oblastlarında çıkmıştır. Ayaklanmanın lideri konumundaki kişi Rus İmparatorluğu Çarlık Ordusunda subay olan ve Aziz George Nişanına sahip P.M. Tokmakov’dur. Sovyet tarihçiler ayaklanmayı yanlış olarak SR partisi üyesi Aleksandr Antonov’a bağlayarak Antonov İsyanı veya Antonovşina olarak adlandıracaklardır. Antonov ayaklanmanın liderlerinden ise de onunla beraber mücadele eden diğer liderler de mevcuttu.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Müdahalesi</span>

Sibirya Müdahalesi, 1918-1922 yılları arasında İtilaf Devletlerinin Rus İç Savaşına Bolşeviklere karşı müdahil olarak Rusya’nın Doğu sahillerini işgal ederek Beyaz Ordu'yu destekleme harekâtları. Bu harekâta özellikle Japonya İmparatorluğu yoğun bir askerî güç verecek ve 1920 yılında diğer İtilaf Devletleri çekilirken Sibirya bölgesini işgal etmeye devam edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Semyonov</span>

Grigori Mihayloviç Semyonov veya Ataman Semyonov (Rusça: Григо́рий Миха́йлович Семёнов Rus İç Savaşı sırasında Sibirya Müdahalesi döneminde Japonya tarafından Sibirya bölgesinde desteklenen Beyaz Ordu komutanı ve Baykal Kazaklarının Atamanı. Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine sebep olan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1917)</span> 1917 - 1923 arasında Rusyada monarşiyi yıkan ve Sovyetler Birliğini kuran olaylar bütünü

Rus Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adı. Şubat 1917'de yaşanan ilk devrimde Çarlık yönetimine son verilmiş ve siyasi egemenlik Geçici Hükûmet'e bırakılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında gerçekleşen ikinci devrim ise Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmış, demokratik seçimleri iptal etmiş ve bir Bolşevik (komünist) hükûmeti kurmuştur.

Moğolistan'daki Yahudilerin tarihi, 19.yy'ın sonlarına doğru Sibirya Yahudilerinin Moğollarla ticaret yapmasına kadar dayanır. Bunun sonucunda bazı Yahudi aileler Moğolistan'a yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu Cumhuriyeti</span>

Uzak Doğu Cumhuriyeti Rus İç Savaşı döneminde merkezi Bolşevik yönetiminden bağımsız olarak kurulan tampon devlet. Başkenti Blagoveşçensk olan devlet Rusya Uzak Doğusu ile Sibirya’yı kapsamaktaydı. İç savaşa Beyaz Ordu lehine müdahale eden İtilaf Devletleri ve özellikle de Japon İmparatorluğu bölgeye yoğun asker çıkartarak Bolşevik denetimindeki topraklarla arada tampon görevi üstlenen bu cumhuriyeti destekleyecektir. İç savaşın Bolşeviklerin zaferiyle sona ermesinden sonra bölgedeki silahlı kuvvetler çekilince cumhuriyet 15 Kasım 1922 tarihli VtsIK kararıyla Sovyetler Birliği'ne katılır.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">1921 Moğol Devrimi</span>

1921 Moğol Devrimi, Moğolistan'da gerçekleşmiş komünist devrimdir. Devrim sonucunda Moğolistan Çin'den bağımsızlığını kazanarak Moğolistan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Yakut İsyanı</span>

Yakut İsyanı Eylül 1921 ile 26 Haziran 1923 tarihleri arasında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı Yakutistan'da başlayan ayaklanmadır. Zaman içinde çatışmaların merkezi, Uzak Doğu Rusyası'nın Ayano-Mayski Bölgesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Balingiyn Tserendorc</span>

Balingiyn Tserendorc Moğol siyasetçi. Tserendorc, Asya ülkesi Moğolistan'da 1923 ile 1928 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan'a Sovyet müdahalesi</span>

Moğolistan'a Sovyet müdahalesi, Sovyet birliklerinin 1921'de Moğol Halk Partisi'nin komünist hükûmetinin isteği üzerine Beyaz Rus general Baron Ungern'in anti-komünist hükûmetine karşı savaştığı ve Moğolistan'ın tamamını işgal etti. Bu dönem, Moğol Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşuna ve Moğolistan'ı Çin'in Beiyang hükümetinin etkisinden ve Sovyet Rusya'nın etkisi altına tamamen çeken Moğol milliyetçiliğine ilişkin modern fikirlerin oluşumuna tanık oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.