Roma kubbeleri listesi
Romalılar, mimarlık tarihinde geniş ve iyi tanımlanmış iç alanlar yaratmak için kubbe potansiyalini gerçekleştiren ilk inşaacılardır.[1] Kubbeler, birkaç Roma yapı tiplerinden olan tapınaklar, termal, Saray, mozele ve daha sonra Kiliselerde oluşturuldu. Yarım kubbe ayrıca favori mimari unsur oldu ve Hristiyan dini mimarisinde apse olarak benimsendi.
Anıtsal kubbeler, 1. yüzyılda Roma'da ve Akdeniz etrafında Roma bölgesinde görünmeye başladı. Kubbelerin yapımı, Roma İmparatorluğu döneminde inşaat yapımında kullanılan ve “Roma Mimari Devrimi” olarak isimlendirilen betonun icadıyla büyük bir şekilde kolaylaştı.[2] Onların koskocaman çapları, 19. yüzyıl sonlarında yapıya ait çelik çerçevenin takdimine kadar üstün, eşiz kalıyordu. (bakınız Dünya’nın en büyük kubbeleri listesi).[1][3][4]
Kubbeler
Bütün çaplar metre cinsindedir. Çok köşeli kubbeler için dairesel çapa başvurulur. Ana kaynak Jürgen Rasch'ın Roma kubbeleri (1985) çalışmasıdır.
| Çap ⌀ | İsim, Part | Yer | Yapım | Kubbe biçimi, Zemin planı | Materyal, Çatı inşaatı | İskelet kalınlığı (ST) ST to ⌀ | Perde duvar kalınlığı (CWT) CWT to ⌀ | Çap göz (DO) DO to ⌀ | Yorumlar/ Diğer karakteristikler |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~ 43.45 [5] | Panteon, Roma | Roma | 2. y. | Rotunda | Concrete, Kurşun levha çatı | ~ 1.35 1:32 | ~ 5.93 1:7.3 | 8.95 1:4.9 | 1881 yılına kadar dünyanın en büyük kubbesi; günümüze kadar en büyük kubbe;[6] Bu güne Batı kubbe kemer tipi inşası[3][7] |
| 38.20 [8] | "Apollo Tapınağı" | Avernus Gölü | 1st c. | ||||||
| ~ 35.08 [4] | Caracalla Hamamı, Caldarium | Roma | 3. y. | Amforas | Sekiz dikme; Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi | ||||
| 29.50 [9] | "Temple of Diana" | Baiae | 2nd c. | 1.20 1:25 | ~ 5,70 [10] 1:5.2 | ||||
| 26.30 [9] | "Venüs Tapinağı" | Baiae | 2nd c. | - | ~ 2.90 [11] 1:9.1 | Dış duvar dikmeleri | |||
| 25.04 [12] | Maxentius'un anıtkabri | Roma | 4th c. | ||||||
| 25.00 [13] | Agrippa Hamamları, 'Arco della Ciambella' | Roma | 1st c. BC | Kubbeli bina | Roma'da ilk merkezi kubbeli Thermae;[13] Dünyanın en büyük kubbeleri | ||||
| 24.15 [9] | Aziz George'un kubbeli odası | Selanik | 4. y. | Tuğla | ~ 1 1:24 | 6.00 1:4 | Dünyanın en büyük tuğla kubbesi | ||
| 23.85 [9] | Sanctuary of Asclepius | Pergamon | 2. y. | Tuğla | - | 3.35 1:7.1 | En erken anıtsal tuğla kubbe;[14] Dünyanın en büyük tuğla kubbesi | ||
| ~ 23.70 to ~ 19.80 [15] | Aziz Gereon Bazilikası | Köln | 4. y. | Oval, sekiz Niş ve apse li | Aya Sofya ve Floransa Katetrali kubbeleri arasında Roma yapı dokulu geç Orta Çağ en büyük batı dünyası yapısı[16] | ||||
| 23.65 [9] | "Minerva Medica Tapınağı" | Roma | 4. y. | Ongen | Concrete with brick rips | 0.56 1:42 | ~ 2.60 [11] 1:9.1 | Dış duvar dikmeleri | |
| ~ 22.00 [17] | Antoninus Hamamları | Kartaca | 2. y. | Çokgen | Yedi kubbe, çapları 17 ve 22 m arasında[17] | ||||
| ~ 22.00 [18] | Hipodrom'da rotunda | Konstantinopolis | 5th c. | Rotunda with ten niches | |||||
| ~ 22.00[19] | Baths of Diocletian, San Bernardo | Roma | ~ 300 | Concrete with brick rips | |||||
| 21.65 or 21.25 [20][21] | Baths of Diocletian, 'Planetarium' | Roma | ~ 300 | Şemsiye kubbe, Octagon | Concrete iç kısım tuğla kaplı | 4.20 1:5.1 | |||
| 21.55 [21] | "Mercury Tapınağı" | Baiae | 1st c. BC | Concrete[22] | 3.65 1:5.9 | En erken anıtsal kubbe;[23] Dünyanın en büyük kubbesi | |||
| 20.18 [9] | Helena mozelesi | Roma | 4nci y. | Kubbenin zeminine birleştirilmiş seramik amfora | 0.90 1:22 | 2.40 1:8.4 | |||
| ~ 19.80 [20] | Caracalla Hamamları, Side building | Roma | 3. y. | Sekizgenn | pendentive kubbe'nin başlangıç formu [20] | ||||
| ~ 19.40 [20] | Bacucco Hamamları | Viterbo yakını | 4th c. | Şemsiye kubbe, Sekizgen | |||||
| 19.30 [21] | Diocletian Hamamları, Tepidarium | Roma | ~ 300 | 3.68 1:5.2 | |||||
| 18.38 [9] | Pantheon | Ostia | 3. y. | - | 1.98 1:9.3 | ||||
| ~ 18.00 [15] | Euphemia Kilisesi | Konstantinopolis | 5. y. | Altıgen | |||||
| 16.75 [24] | Hadrian Villası, 'Serapeum' | Tivoli | 2. y. | Şemsiye kubbe | Concrete | Oyuk alan sistemi | |||
| 16.45 [17] | İmparatorluk Banyoları, Tepidarium | Trier | 4nci y. | Concrete | |||||
| 15.70 [17] | San Vitale Basilikası | Ravenna | 6. y. | Balçık kil, Ağaç çatı inşaatı | |||||
| ~ 15.60 [21] | Nymphaeum, Albano | ? | 1st c. | Concrete | 2.08 1:7.6 | Ağırlığı azaltmak için kubbenin zemininde oyuk alanların en erken kanıtı[25] | |||
| ~15.00 to ~13.00 [14] | Güney banyoları | Bostra | 3.-4. y. | Sekizgen | Concrete | ||||
| ~ 15.00 [15] | Batı banyoları | Gerasa | 2. y. | Kare | Voussoir | Kare planlı taş kubbelerin en eskilerinden biri;[15] Dünyanın en büyük taş kubbesi | |||
| 14.70 [9] | Roma Forumu'nda "Heroon of Romulus" ]] | Roma | 4. y. | Kurşun plaka çatı | 0.90 1:16 | ~ 1.80 1:8.2 | 3,70 1:4.0 | ||
| ~ 14.50 [9] | "Portunus Tapınağı" | Porto | ~ 3. y. | Concrete iç kısım tuğla kaplı | - | ~ 2.20 1:6.6 | |||
| 13.71 [9] | Tor de' Schiavi Mozelesi | Via Prenestina | 4. y. | 0.60 1:23 | 2.60 1:5.3 | Kubbenin zemininde dört açıklık | |||
| 13.48 [23] | Domus Aurea | Roma | 1st c. | Cloister vault, Sekizgen | Concrete | 5.99 1:2.3 | Sekizgen planlı ilk kubbe; saray mimarisinde en erken[23] | ||
| 13.35 [9] | Diocletian Mozelesi | Split | ~ 300 | Tuğla, Kiremit kaplı çatı | 0.68 1:20 | 3.40 [10] 1:3.9 | Çift-duvarlı kubbe[12] | ||
| 12.90 [12] | Chapel of Saint Aquilino | Milano | 4. y. | Tuğla | |||||
| 12.33 [26] | "Tempio della Tosse" | Tivoli | 4. y. | Concrete with brick rips | 1.30 1:9 | 2.08 1:5.9 | 2.10 1:5.9 | ||
| ~ 12.00 [19] | Hadrian Villası, Summer Triclinium (Exedra) | Tivoli | 2. y. | Concrete iç kısım tuğla kaplı | |||||
| ~ 12.00 [17] | Aquae Flavianae Hamamları | El Hammam | 3rd c. | Balçık kil | Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi | ||||
| ~ 12.00 [15] | Hodegetria Kilisesi | Constantinople | 5ni y. | Altıgen | |||||
| ~ 12.00 [15] | Skeuophylakion | Konstantinopolis | ~ 5. c. | Onikigen | |||||
| 11.90 [9] | Baptistery | Nocera Inferiore, Campania | 6th c. | Sekiz dikdörtgen kubbe pencereleri | |||||
| ~ 11.90 [27] | Hadrian Villası, 'Heliocaminus' | Tivoli | 2. y. | Merkezi ısıtma sistemi için çift-duvarlı kubbe.[27] | |||||
| 11.50 [28] | "Kırmızı Basilika" | Pergamon | ~ 2. y. | Tuğla | İki Rotunda (Kubbeli bina veya oda); Dünyanın en büyük tuğla kubbesi | ||||
| 11.50 [26] | Santa Costanza | Roma | 4. y. | Concrete with brick rips, Tiled roof directly resting on dome shell | ~ 0.70 1:16 | 1.45 1:7.9 | Kasnak[29] | ||
| ~ 11.50 [15] | Mor Gabriel Manastırı | Tur Abdin | 6. y. | Tuğla | evet | ||||
| 11.47 [26] | Praetorium | Köln | 4. y. | Sekizgen | - | 2.00 [10] 1:5.7 | |||
| 11.10 [26] | Gordian Villası | Roma, Via Prenestina | 3. y. | Sekizgen | - | ~ 1.35 [10] 1:8.2 | Pendentive kubbe'nin başlangıç forumu;[20] Kubbenin zemininde sekiz açıklık | ||
| 11.00 [4] | Allance Termali | ? | ? | ||||||
| ~ 10.80 [26] | Gallien Mozelesi | Roma, Via Appia | 3rd c. | Rotunda altı nişli | - | ~ 1.60 1:6.8 | |||
| 10.70[26] | "Centocelle Mozelesi" | Centcelles, Tarragonayakını | 4. y. | Tuğla ve taş | ~ 0.40 1:27 | ~ 1.90 1:5.6 | |||
| ~ 10.40 to ~ 9.40 [24] | Hadrian Villası, küçük banyolar | Tivoli | 2. y. | Dalga benzeri kenarlı oval kubbe | |||||
| ~ 10.00 [24] | Gordian Villası, Salon | Via Prenestina | ~ 2. y. | ||||||
| ~ 10.00 [25] | "Villa delle Vignacce" | Via Latina | 2. y. | Kubbenin zemininde seramik amfora | en erken bilinen, Kubbe zeminde amfora kullanımı[25] | ||||
| 9.85 [17] | Katedral, Baptistery | Ravenna | 5. y. | ||||||
| ~ 9.50[20] | Hadrian Villası, Altın Alan (vestibule) | Tivoli | 2. y. | Şamsiye kubbe | ~ 1,90 1:5.0 | ||||
| ~ 9.50 [18] | Praetextat catacomb, 'Calventier mezar' | Roma | 3rd c. | Rotunda altı niş li | |||||
| ~ 9.00 [14] | Capito Thermae, Laconicum | Milet | 1. y. | Concrete | |||||
| ~ 9.00 [15] | Küçük yuvarlak tapınak | Baalbek | 3. y. | ||||||
| ~ 8.50 [18] | Domus Augustana | Roma | 1. y. | Cloister vault, Octagon | Sekizgen perde duvarlı en erken dehliz kemerlerden biri[18] | ||||
| 8.10 [26] | "Torraccio del Palombaro" | Roma, Via Appia | ~ 4. y. | ~ 0.90 1:9 | 2,30 1:3.5 | ~ 1.50 1:5.4 | |||
| ~ 7.70[20] | Maxentius Hamamları | Roma | 4. y. | Şmesiye kubbe, Sekizgen | |||||
| 7.60 [4] | Domus Flavia | Roma | 1. y. | ||||||
| ~ 7.60 to ~ 6.20 [18] | Hadrian Villası, 'Heliocaminus' | ? | 2. y. | Cloister vault, Eğri (Düz olmayan) Sekizgen | |||||
| ~ 6.80 [15] | Nymphaeum | Riza, Epirus | ~ 250-350 | Onikigen | |||||
| ~ 6.75[20] | "Venus Tapınağı", Annex building | Baiae | 2. y. | Düz şemsiye kubbe, Sekizgen | |||||
| 6.65 [21] | Thermae Pisa Salonu | ? | ~ 2. y. | Cloister vault with eight windows, Octagon | 2.00 1:3.3 | ||||
| 6.52 [23] | Stabian Thermae, Laconicum | Pompeii | 1st c. BC | Kozalak kemer (kubbenin erken şekli) | Concrete | evet | Bilinen en eski beton kubbeler[23] | ||
| ~ 6.00 [17] | Hunting Thermae | Leptis Magna | ~ 200 | Dehliz kemer sekiz pencereli | |||||
| 5.86 [17] | Marcus Aurelius Kemeri | Tripoli | ? | Dehliz Kemer | Voussoir | ||||
| ~ 5.70 [9] | Water Castellum | Pompeii | 30 BC- 14 AD | Düz kubbe | |||||
| 5.40 [20] | Sekizgen 'Mercury Tapınağı' bitişiği | Baiae | 2. y. | Şemsiye kubbe, Sekizgen | |||||
| ~ 5.40 [12] | San Vitale, Merdiven kuleler | Ravenna | 6. y. | Tuğla | |||||
| 5.20 [15] | "Sedia del Diavolo", Tomb | Roma, Via Nomentana | 2. y. | Kare | |||||
| ~ 4.70 [18] | Tabularium | Roma | 1st c. BC | Dehliz Kemer, Kare | En eski dehliz kemer[15] | ||||
| 4.41 [24] | "Venus Tapınağı", Ek yapı | Baiae | 2. y. | Dairesel zemin plan üzeri şemsiye kubbe | 0.59 1:7.5 | ||||
| ~ 4.40 [30] | Galla Placidia Mozelesi | Ravenna | 5. y. | Kiremit çatı | |||||
| ~ 4.00 [9] | Casal de' Pazzi'de mezar | Roma, Via Nomentana | 2. y. | Dairesel kubbe, Kare | Concrete | Pendentive Kubbe ön şekli;[9] Oyuk alan sistemi | |||
| 1.65 [23] | "Gizemler Villası", Laconicum | Pompeii | 1st c. BC | Kozalak Kemer (kubbenin erken formu) | Tuğla ve kil (üst calotte) | Beton duvar iskeleti[31] | |||
| ? [18] | Havariyyun kilisesi'nde Constantine Mozelesi | Konstantinopolis | 4. y. | Rotunda on iki nişli farzolunur |
Yarı-kubbeler
| Çap ⌀ | İsim, Part | Yer | Yapım | Kubbe biçimi, Zemin planı | Materyal, Çatı inşası | İskelet kalınlığı (ST) ST to ⌀ | Perde duvar kalınlığı (CWT) CWT to ⌀ | Yorumlar/ Diğer karakteristikler |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~ 30.00 [5] | Trajan Hamamları | Roma | ? | Dünyanın en büyük kubbeleri | ||||
| ~ 22.00 [5] | Diocletian Hamamları, Two apse halls | Roma | ~ 300 | |||||
| ~ 18.50 [5] | Trajan Forumu | Roma | ? | |||||
| ~ 15.80 [17] | Santi Cosma e Damiano, Apse | Roma | 6. y. | |||||
| ~ 11.00 [14] | Nymphaeum | Jerash | 2. y. | Beton | ||||
| ~ 9.60 [14] | Basilika, Apse | Bostra | ~ 3nü y. | Beton, içerisi taş taş işçiliği ile kaplıdır | ||||
| ~ 8.00 [14] | Katedral, Annex rooms | Bostra | 6. y. | Beton | ||||
| ~ 5.70 [12] | Panteon, Roma, Front niches | Roma | 2. y. |
Ayrıca bakınız
- Dünya'nın en büyük kubbeleri listesi
- Roma mimarisi
- Roma mühendisliği
- Roma teknolojisi
Kaynakça
- ^ a b Rasch 1985, s. 117
- ^ Lechtman & Hobbs 1986
- ^ a b Mark & Hutchinson 1986, s. 24
- ^ a b c d Heinle & Schlaich 1996, s. 27
- ^ a b c d Rasch 1985, s. 119
- ^ "Romanconcrete.com". 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
- ^ Müller 2005, s. 253
- ^ Bishop 1977, s. 92
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Rasch 1985, s. 129
- ^ a b c d Corner
- ^ a b Pillar
- ^ a b c d e Rasch 1985, s. 123
- ^ a b Heinz 1983, ss. 60–64
- ^ a b c d e f Rasch 1985, s. 125
- ^ a b c d e f g h i j k Rasch 1985, s. 126
- ^ Schäfke 1985, ss. 100 & 118
- ^ a b c d e f g h i Rasch 1985, s. 124
- ^ a b c d e f g Rasch 1985, s. 127
- ^ a b Rasch 1985, s. 138
- ^ a b c d e f g h i Rasch 1985, s. 130
- ^ a b c d e Rasch 1985, s. 136
- ^ Mark & Hutchinson 1986, s. 33
- ^ a b c d e f Rasch 1985, s. 118
- ^ a b c d Rasch 1985, s. 133
- ^ a b c Rasch 1985, s. 135
- ^ a b c d e f g Rasch 1985, s. 128
- ^ a b Rasch 1985, s. 139
- ^ Rasch 1985, s. 137
- ^ Rasch 1985, s. 120
- ^ Rasch 1985, s. 134
- ^ Rasch 1985, s. 122
Kaynakça
Main source
- Rasch, Jürgen (1985), "Die Kuppel in der römischen Architektur. Entwicklung, Formgebung, Konstruktion", Architectura, 15, ss. 117-139
Further sources
- Bishop, John (1977), "The Pantheon: Design, Meaning, and Progeny (Review)", Art Journal, 37 (1), s. 92
- Heinle, Erwin; Schlaich, Jörg (1996), Kuppeln aller Zeiten, aller Kulturen, Stuttgart, ISBN 3-421-03062-6
- Heinz, Werner (1983), Römische Thermen. Badewesen und Badeluxus im römischen Reich, München, ss. 60-64, ISBN 3-7774-3540-6
- Lechtman, Heather; Hobbs, Linn (1986), "Roman Concrete and the Roman Architectural Revolution. Ceramics and Civilization", Kingery, W. D. (Ed.), High Technology Ceramics: Past, Present, Future, 3, American Ceramics Society
- Mark, Robert; Hutchinson, Paul (1986), "On the Structure of the Roman Pantheon", Art Bulletin, 68 (1), ss. 24-34
- Müller, Werner (2005), dtv-Atlas Baukunst I. Allgemeiner Teil: Baugeschichte von Mesopotamien bis Byzanz (14.14 isbn = 3423030208 bas.), München
- Schäfke, Werner (1985), Kölns romanische Kirchen. Architektur, Ausstattung, Geschichte (5.5 isbn = 3-7701-1360-8 bas.), Köln
Dış bağlantılar
- Traianus - Technical investigation of Roman public works
- The Roman Pantheon: The Triumph of Concrete5 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Roma İmparatorluğu | Roma amfi tiyatrolar listesi (Roma) · Roma İmparatorluğu'ndaki su kemerleri listesi · Eski Roma köprüleri listesi · Eski Roma su kanallari listesi · Eski Roma arena yapıları listesi · Roma sarnıçları listesi · Roma barajlar ve su havzaları listesi · Roma kubbeleri listesi · Roma'daki obelikslerin listesi · Roma halk hamamları listesi · Antik çatılar listesi · Antik spiral merdivenler listesi · Eski Roma tiyatroları listesi · Eski Roma zafer takları listesi · Eski Roma zafer sütunları listesi · İngiltere'de Roma villaları listesi · Belçika'da Roma villaları listesi · Eski Roma su değirmenleri listesi |  |
|---|---|---|
| Roma Şehri | Roma Şehri su kemerleri listesi · Roma Şehri'ndeki antik anıtlar listesi · Antik Roma Forum'undaki anıtlar listesi · Roma Şehri'ndeki dikilitaşlar listesi | |
