İçeriğe atla

Roma festivalleri

Lawrence Alma-Tadema (1870) tablosunda Roma festivali betimlemesi.

Roma festivalleri ya da Latince söylenişiyle feriae, Roma İmparatorluğu'nda yılın belli zamanlarında farklı tanrısal varlıklar için kutlanılan bayram ya da festival günleridir. Bu festivallerin en önemlileri Saturnalia(günümüzde Noel) ve Consualia, Lupercalia ve Bona Dea kutlamalarıdır.

Festivallerin özellikleri

Roma Feriae kutlamaları halka açık ya da kapalı olabiliyordu. Halka açık olanların en önemli farkı, masraflarının kamu bütçesinden karşılanmasıydı.

Roma festivalleri üç farklı türdedir:

  • Stativae, yılın belli bir günü ya da belli bir mevsimde yapılan festivaller.
  • Conceptivae, yılın değişken zamanlarında düzenlenebilen festivaller. Bunun bir örneği, hangi gün düzenleneceği hakimler ya da rahipler tarafından zamanı belirlenen paskalya şenlikleridir.
  • Imperativae, şehrin yöneticileri tarafından düzenlenen ve özel bir olayı anma ya da kutlama amacıyla yapılan festivaller.

Roma festivallerinin tarihleri

Ocak

  • 1 Ocak (MS 153 yılından itibaren): Roma konsüllerinin göreve başladığı gün. Bugün aynı zamanda Esculapio ve Veiove festivalleri de kutlanmaktadır.
  • 9 Ocak, Agonalia: Janus onuruna bir siyah koçun kurban edildiği bayram. Agonalia yılda dört kez ve her birinde farklı bir tanrı için düzenlenirdi.

Şubat

  • 7-17 Şubat, Fornacalia: Fırıncıların koruyucu tanrısı Fornace'nin onuruna düzenlenen festival.
  • 13-15 Şubat, Lupercalia: Bereketin koruyucusu Lupercus için düzenlenirdi.
  • 13-21 Şubat, Parentalia: Aile büyüklerini anmak adına yapılan bayram.[1]
  • 22 Şubat, Caristia: Aile bireyleri arasında sevgi ve şefkate adanan festival.

Mart

  • 1 Mart: Roma takviminin ilk günü. Bugün Vesta için yakılan ateş tazelenirdi.
  • 15-16 Mart, Bacchanalia: Roma'nın MÖ 496 yılında yaşadığı kıtlık sonucu Sibylla kitaplarına danışılarak Roma'ya getirdikleri kutsal üçlüden tanrı Bacchus adına yapılan dinsel ayin ve bayram. Antik Yunanlar'da Dionysos adına düzenlenen kutlamaların devamıdır.[2] Bacchanalia festivali kontrolden çıkan gizem ritüellerinden dolayı M.Ö. 186 yılında senato tarafından yasaklanmıştır. Daha sonra bu festivalin yerine eski bir festival olan Liberalia festivali düzenlenmeye başlanmıştır. 17 Mart tarihinde düzenlenen bu festivalde, gençlerin toga giymesi ve Bacchus adına geçit alayları düzenlenmesi gibi etkinlikler yapılırdı.[3]
  • 17 Mart, Agonalia: Yılda dört kez yapılan bu festival, mart ayında Mars onuruna düzenlenirdi.
  • 30 Mart: Sağlık tanrıçası Salus için düzenlenen festival.

Nisan

  • 1 Nisan, Veneralia: Aşk ve güzellik tanrıçası Venüs'ün onuruna yapılan festival.[1]

Mayıs

  • 21 Mayıs, Agonalia: Agonalia festivallerinin üçüncüsü Veive adına düzenlenirdi.
  • 23 Mayıs, Tubilustrium: Roma askeri sefer mevsiminin başında düzenlenen bu festival; ateşin ve yanardağların, sanatın, silahların, demirin ve tanrılarla kahramanların zırhlarının üreticisi olan Vulcanus'un onuruna düzenlenirdi.

Haziran

  • 11 Haziran, Mater Matuta: Şafak vakti ve sabahın tanrıçası olan Mater Matuta, aynı zamanda doğumların da koruyucusuydu. Sadece bakire kız ve yeni evlenmiş kadınların katılabildiği bu festival, her yıl 11 Haziran'da düzenlenirdi.

Temmuz

  • 5 Temmuz, Poplifugia: Roma'nın Galyalılarca yağmalanması ve sonrasındaki kurtuluşunun (MÖ 390) şerefine, tanrı Jüpiter'i onurlandırmak için kutlanırdı.
  • 7 Temmuz, Caprotinia Festivali. Iuno onuruna düzenlenen ve hizmetçi kadınların ön planda olduğu festival.[1]

Ağustos

  • 19 Ağustos, Vinalia Festivali. Jupiter ve Venüs adına düzenlenirdi. Şarabın ön planda olduğu bir festivaldir.[1]
  • 21 Ağustos, Consualia: Tohumların koruyucusu Consus'un onuruna yarışmaların yapıldığı gün.

Kasım

  • 24 Kasım, Brumalia: Bacchus adına kutlanan, kış mevsimi başlangıcı festivali. Bacchus'a bu dönemde keçiler kurban edilirdi.

Aralık

  • 15 Aralık, Consualia: Tohumların koruyucusu Consus'un onurlandırıldığı gün. 21 Haziran'da da kutlanırdı.
  • 17-24-31 Aralık, Saturnalia: Tarım tanrısı Saturnus onuruna düzenlenen festival.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Yaran, Semih (1 Ocak 2022). "Antik Roma'da Festivaller (Festivals in Ancient Rome)". 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  2. ^ Bağışkan, Tuncer. "Rum toplumunda karnaval ve paskalya kutlamaları". Yeni Düzen Gazetesi. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  3. ^ "Yaran, Semih. Dionysos'dan Bacchus'a: Hellen ve Roma Dünyasında Dionysos Festivalleri (From Dionysus to Bacchus: The Festivals of Dionysus in the Hellenic and Roman World)". Semih Yaran. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Attis</span> Frigyalılara ve Yunanlara ait tanrı

Attis, Eski Anadolu (Frigya) tanrılarından biri. Efsanelere göre Adonis kadar güzeldi, bu yüzden Anadolu tanrılarının anası Kybele ona gönül verdi. Ondan hayat boyu kendisine sadık kalma sözü almıştı ancak Attis Sakarya Nehri'nin perisi Sagaratis'e gönül verdi. Kybele buna çok öfkelendi ve peri kızının hayatının bağlı olduğu ağacı keserek Attis'i de delirtti.

<span class="mw-page-title-main">Dionisos</span> Antik Yunan mitolojisinde şarabın ve şarapçılığın tanrısı

Dionysus veya Dionisos, Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Yunan mitolojisinde, Dionysos Hindistan'a kadar geniş bir alana seyahat etti ve kültünü Yunanistan'a yaydı, esasen doğu kökenli olarak bilinirdi. Onun onuruna grup sekse benzeyen ayinler düzenlenirdi, burada katılımcılar kendilerini aşacak derecede Dionysosçu bir dans ve eğlence çılgınlığına kapılırlardı. Tiyatronun, Dionysos'a tapanlar gibi, kendi kişiliklerini geride bırakmaya ve canlandırdıkları karakterle bütünleşmeye çalıştıkları için bu etkinlikten doğduğuna inanılır. Gerçekten de, Dionysos rahiplerine Yunan tiyatrolarında şeref koltukları verildi.

<span class="mw-page-title-main">Sevgililer Günü</span> Her yıl 14 Şubatta kutlanan özel bir gün

Sevgililer Günü, her yılın 14 Şubat günü birçok ülkede kutlanan özel gündür. Kökeni, Roma Katolik Kilisesi'nin inanışına dayanan bu gün, Valentine ismindeki bir din adamı için ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple bazı toplumlarda "Aziz Valentin Günü" olarak bilinir. Valentine kelimesi, Batı medeniyetlerinde hoşlanılan kişi veya sevgili anlamlarında da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bacchanalia</span>

Bacchanalia, Roma'nın MÖ 496 yılında yaşadığı kıtlık sonucu Sibylla kitaplarına danışılarak Roma'ya getirdikleri kutsal üçlüden1 tanrı Bacchus adına yapılan dinsel ayin ve bayramlardır. Yunanca orgia da denir.

<span class="mw-page-title-main">Festival</span> belli bir sanat dalına ya da sanatçıya ayrılmış gösteri dizisi

Festival, genellikle yerel bir topluluk tarafından belirlenmiş ve geleneksel olmuş gün ve tarihlerde kutlanan, yapıldığı yörenin imgesi hâline gelmiş etkinlikler bütünüdür. Festival kelimesi Latince festa kelimesinden gelir. İlk kez 1200'lü yılların başında kullanıma girmiş ve yerleşmiştir. Festivaller genelde doyasıya yemeklerin yendiği, çevrenin en güzel şekilde süslenip, temizlendiği olgulardır.

Antik Yunanistan'da Olimpiyat Oyunları ya da kısaca Antik Olimpiyat Oyunları, dönemin şehir devletleri arasında düzenlenen, atletizm ile ilgili yarışmaların yapıldığı spor oyunlardır. Yapılmaya MÖ 776 yılında Yunanistan'ın Olimpiya şehrinde başlanmış ve 393 yılına kadar yapılmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Feria del Sol (Mérida)</span>

Feria Del Sol veya Carnaval Taurino de America, her yıl Şubat ayında Mérida şehrinde düzenlenen, uluslararası kültürel bir festival. Feria festivali, bu karnaval alanının hemen yanında düzenlenir. Festival; boğa güreşi, kültürel sergiler, ticari ve zootekni sergileri, konserler, geçit törenleri, spor müsabakları ve La Reina Del Sol için bir seçim mücadelesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bayanay</span> Türk mitolojisinde bereket ve doğa tanrıçası

Bayanay, Türk mitolojisinde bereket ve doğa tanrıçası. Bayana olarak da bilinir. Avcıları, balıkçıları ve ormanı korur. Adına Payna töreni düzenlenir. Avcılar ateş yakıp dua ederek avlarının bereketli ve kazasız geçmesini dilerler. Kimi kültürlerde çocukları korur. Soyun koruyucusu olduğu düşünülür. May Ana'nın farklı bir söyleyişi ve aslında aynı Tanrı olduğunu ileri süren görüşler de mevcuttur.

Satürn Roma mitolojisinde bir tanrı, kral. Roma Mitolojisinde Altınçağ Tanrısı olarak da bilinir. Diğer tanrılar (krallar) gibi gökyüzünde değil yeryüzünde yaşar. Yunan mitolojisindeki karşılığı Kronos'tur. Zamanı kontrol eder, disiplin ve ahlak kurallarını belirler, tarım ve hasat konusunda ise semboldür. İnsanlara tarımsal faaliyetleri öğretir. İlahî kurallar yerine kendi iradesini ve yasalarını uygulamaya çalışanları şiddetli şekilde cezalandıran bir motiftir. Roma'da bu mitolojik motif adına 17-23 ve 25 Aralık günleri arasında Satürnalya Bayramı (Saturnalia) veya diğer adıyla Satürnalya Festivali kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Saturnalia</span>

Satürnalia Bayramı, Satürnalia Festivali veya Satürnalia, Roma paganizminde Satürn onuruna kutlanan bir bayramdır.

Antik Roma dini ve mitolojisinde, Liber bir bağcılık, şarap, doğurganlık ve özgürlük tanrısıydı. O, Roma'daki pleblerin koruyucu tanrısıydı ve Aventine Triad'larının bir parçasıydı. Liberalia festivaline ismini vermiştir. Yunan Dionysos / Bacchus'un Romalılaştırılmış biçimleriyle giderek daha fazla ilişkilendirildi.

Antik Roma dininde tanrı Consus tahılların koruyucusudur. Genellikle bir tahıl tohumuyla temsil edildi. Ona adanan sunak bulunamamıştır. Ya yeraltındaydı ya da başka kaynaklara göre, iki Consualia sırasında, 21 Ağustos ve 15 Aralık'taki festivallerinde ve 7 Temmuz'da papazların orada bir ayin yaptığında süpürülen toprakla kaplıydı. Dolayısıyla o bir kitonik tanrıydı. Flamen Quirinalis ve Vestallar onun ayinlerinde görev yaptı.

Cardea veya Carda, menteşenin antik Roma tanrıçasıydı, Roma kapıları pivot menteşelere asılıyordu. Augustan şair Ovid ondan Carna olarak bahseder.

<span class="mw-page-title-main">Işık tanrılarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Işık tanrısı, mitolojide ışık veya gün ile ilişkilendirilen bir tanrı veya tanrıçadır. Yıldızlar ışık yaydığı için buraya yıldız tanrılar da dahil edilebilir. Aşağıdakiler, çeşitli mitolojilerdeki ışık tanrılarının bir listesidir.

Şarap ve bira tanrıları, alkol içeren içeceklerin üretiminde kullanılan meyve ve tahılların yanı sıra fermantasyon ve damıtma süreçleriyle de ilişkili bir dizi tarımsal tanrıyı içerir.

<span class="mw-page-title-main">Angerona</span>

Roma dininde Angerona veya Angeronia, adı ve işlevleri çeşitli yollarla açıklanan eski bir Roma tanrıçasıydı. Bazen tanrıça Feronia ile özdeşleştirilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ops</span> Antik Roma dininde bereket ve toprak tanrıçası

Ops veya Ops Consivia, Antik Roma dininde bereket ve toprak tanrıçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Dionisia</span>

Dionysia, antik Atina'da tanrı Dionysos onuruna verilen, trajedilerin teatral gösterimlerinin yapıldığı büyük bir festivaldir. MÖ 487'den sonra komediler de gösterilere eklenmiştir. Panathenaia'dan sonra en önemli ikinci festivaldir.

Panathenaea ya da Panathenaia, Atinalılar tarafından her yıl, Kentin tanrıçası olan Athena'nın doğum gününde, Atina takviminin ilk ayı olan 28 Hekatombaion'da yapılan bir Grek festivali. Antik dönemin en bilinen organizasyonlardan birisi olan bu festivalin ana amacı Athena'yı kutlamaktı. Bunun yanında dört yılda bir olmak üzere, Büyük Panathenaia şenliği adı verilen daha kapsamlı bir organizasyon düzenlenirdi. Büyük Panathenaia olarak adlandırılmayanlar ise Küçük Panathenaia olarak biliniyordu. Festival dinsel ögelerle birlikte pek çok yarışma ve kutlamayı içeriyordu. Festivalde yapılan oyunların galipleri, bir amphora veya bir vazo içinde zeytinyağı ile ödüllendiriliyorlardı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.