İçeriğe atla

Roma Tatili

Roma Tatili
Roman Holiday
"Roma Tatili" (Roman Holiday) filminin özgün sinema afişi.
YönetmenWilliam Wyler
YapımcıWilliam Wyler
SenaristDalton Trumbo
Ian McLellan Hunter
John Dighton
OyuncularAudrey Hepburn
Gregory Peck
Eddie Albert
MüzikGeorges Auric
Görüntü yönetmeniHenri Alekan
KurguRobert Swink
StüdyoParamount Pictures
DağıtıcıParamount Pictures
Lale Film (Türkiye, 1954)
CinsiSinema filmi
TürüDram,aşk
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1953
Çıkış tarih(ler)i27 Ağustos 1953, New York (ilk gösterim)
Kasım 1954, İstanbul (Lale, Ar, Elhamra Sinemaları)
Süre118 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce, İtalyanca
Bütçe1,5 Milyon $
Hasılat5 Milyon $
Diğer adlarıRoma Tatili (Türkiye)
Vacances Romaines (Fransa)
Vacanze Romane (İtalya)
Vacaciones en Roma (İspanya)
Ein Herz und eine Krone (Almanya)

Roma Tatili 1953 ABD yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı Roman Holiday olan film Kasım 1954 tarihinde İstanbul'da Lale, Ar ve Elhamra sinemalarında aynı anda gösterilmiş ve haftalarca vizyonda kalmıştır.[1]

Senaryosunu Dalton Trumbo'nun Ian McLellan Hunter ve John Dighton'la birlikte yazdıkları filmin yapımcısı ve yönetmeni William Wyler'dır. Başlıca rollerinde Gregory Peck, Audrey Hepburn ve Eddie Albert oynamışlardır. Filmde Avrupa'nın kraliyet ailelerinden birine mensup bir prensesin diplomatik Roma ziyareti sırasında resmi protokollerden sıkılarak gizlice elçilik binasından kaçması ve sıradan bir genç kız görünümünde sokaklarda dolaşırken Amerikalı bir gazete muhabiri ile tanışmaları, şehri gezerlerken birbirlerine aşık olmaları anlatılmaktadır.Film tam 10 dalda aday gösterildiği Akademi Ödüllerinden üçünü kazanmıştır. Belçika asıllı aktris Audrey Hepburn'ün En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandığı bu film aynı zamanda onun bir star haline gelerek dünya çapında tanınmasını da sağlamıştır. Film ayrıca En İyi Senaryo Akademi Ödülü ile En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü'nü de almıştır. Audrey Hepburn aynı yıl BAFTA ve Altın Küre ödüllerini de almıştır. Aslında senaryoyu Dalton Trumbo (1905-1976) yazmıştır, ancak o devirde Hollywood'un kara listesinde bulunduğu için filmin açılış yazılarında adı geçmiyordu, bu nedenle Oscar ödülü onun yerine Ian McLellan Hunter'e verilmişti. Akademi 1992 yılında ölümünden 16 yıl sonra Trumbo'nun itibarını iade etti, ödül kayıtlarını değiştirerek ödülü Hunter'dan geri aldı ve 1993 yılında törenle Dalton Trumbo'nun eşine verdi. 2003 yılında film DVD'ye aktarılırken elektronik yöntemle Dalton Trumbo'nun ismi filmin jeneriğine eklendi.

"Roma Tatili", ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilmiş ve Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[2]

Özet

Filmde hangi ülkeden olduğu açıkça belirtilmemiş bir kraliyet ailesine mensup Prenses Ann (Audrey Hepburn) birkaç Avrupa başkentine yaptığı ziyaretlerden sonra maiyeti ile birlikte Roma'ya gelir. O da kaçınılmaz olarak resmi protokole tabidir ve tek bir dakikası bile boş geçmez. Yaşı oldukça genç olan prenses görevi icabı katlanmak zorunda kaldığı bu ağır ve yorucu rutinden sıkılmaktadır. Bir gece doktorunun kendisine uyguladığı sakinleştirici enjeksiyondan sonra yatıp uyuyacağı yerde, Roma'yı özlemini duyduğu bir şekilde, yalnız başına gezmek üzere kaldıkları elçilik sarayından gizlice kaçar. Ancak bir süre sonra ilaç etkisini gösterdiğinde tarihi bir çeşmenin yanındaki bankta sızar kalır. Roma'da görevli Amerikalı bir gazeteci olan Joe Bradley (Gregory Peck) onu bu şekilde görür ama tanımaz, sarhoş olduğunu sanarak başından atmaya çalışır, başaramayınca istemeye istemeye kaldığı pansiyona götürmek zorunda kalır. Bradley aslında çok başarılı bir gazeteci değildir, az kazanmaktadır hatta Amerika'ya dönecek parayı bile bir araya getirememiştir. Üstelik patronunun verdiği son görev olan "prensesle röportaj yapma" işini bile başaramamıştır, ancak ertesi sabah işe gittiğinde kendinden emin bir şekilde patronu ile bu röportajı yapacağına dair büyük bir iddiaya girer, çünkü son anda büroda prensesin resmini gazetede görmüş ve pansiyonda uyurken bıraktığı kızın prenses olduğunu anlamıştır.

Oyuncu kadrosu

Audrey Hepburn ve Gregory Peck Arka planda La bocca della verità(gerçeğin ağzı)
Oyuncu Rolü
Audrey HepburnPrenses Ann
Gregory PeckJoe Bradley
Eddie AlbertIrving Radovich
Hartley PowerMr. Hennessy
Harcourt WilliamsBüyükelçi
Margaret RawlingsKontes Vereberg
Tullio CarminatiGeneral Provno
Paolo CarliniMario Delani
Claudio ErmelliGiovanni
Paola BorboniTemizlikçi kadın
Alfredo RizzoTaksi şoförü
Laura SolariSekreter
Gorella GoriShoe Seller
Heinz HindrichDr. Bonnachoven
John HorneTakdimci

Film hakkında notlar

  • Filmin çekildiği yıl Audrey Hepburn tanınmamış bir oyuncuydu. Gregory Peck ise zaten bir yıldızdı. Çekimler bittikten sonra tecrübeli oyuncu, William Wyler'ı uyararak Hepburn'ün bu ilk büyük rolü ile Oscar'ı alacağını söyledi ve Hepburn'ün isminin afişlerde en tepeye yazılmasını önerdi. Yapımcı onun sözünü dinledi, ABD'deki afişler bu şekilde basıldı, Hepburn de Oscar'ı aldı.
  • "Roma tatili" tamamı İtalya'da çekilen ilk ABD filmidir.
  • Film, karakterlerin Roma şehrinin büyülü ve romantik görüntüleri yanında geri plana itilmemeleri için özellikle siyah beyaz çekilmiştir.
  • "Amerikan aleyhtarı aktiviteleri soruşturma komisyonu" (HUAC)'nun Komünist sempatizanı oldukları gerekçesi ile kara listeye aldığı yüzlerce Amerikalı sanatçı arasında, aralarında Edward Dmytryk (yönetmen) ve Dalton Trumbo (senarist)'nun da bulunduğu ve ilk kez 1947 yılında soruşturmaya uğrayan ilk 10 sanatçıya Hollywood 10'luları adı verilmişti.Kara listedekiler özellikle Hollywood'da iş bulamıyorlardı. Bazıları yurt dışına giderken bazıları da takma isimlerle iş yapmak zorunda kalmışlardı. Dalton Trumbo da "Roma Tatili"nin senaryosunu yazmış olmasına rağmen ismini kullanamadığı için senaryoya verilen Oscar ödülü senaryonun yazılmasında yardımı olan, Trumbo'nun arkadaşı Ian McLellan Hunter'a gitmişti. Yıllar sonra Akademi yanlıştan dönerek Trumbo'nun itibarını iade etti, ödülü Hunter'dan geri aldı ve ölümünden 16 yıl sonra 1993 yılında törenle Dalton Trumbo'nun eşine verdi. Bu arada Hunter'ın oğlu babasının ödülünü geri vermek istemediği için Trumbo'nun eşine ikinci bir Oscar verildi. Yani şu anda 1953 yılı En İyi Senaryo Akademi Ödülü'nden iki adet mevcuttur.[3]
  • William Wyler'ın bu filmini ısrarla İtalya'da çekmek istemesinin bir sebebi de liberal görüşlerinden dolayı HUAC'ın kendisini de eninde sonunda soruşturmaya çağıracağını düşünmesi olmuştur. Bir süre ülkeden uzaklaşmakla kendisi ve komite arasına bir mesafe koymayı planlamıştı.
  • O zamana kadar Amerikalı film yapımcılarının Hollywood dışında film yapması düşünelemezdi bile. Ancak "Roma Tatili" bittiğinde bir şehrin nasıl filmin karakterlerinden biri haline gelebileceğinin en iyi örneği ortaya çıkmış oldu. Zaten bu yeni karakterin filmin diğer karakterlerlerinin önüne geçmemesi için de film renkli çekilmemişti. Seyirci Gregory Peck ile Audrey Hepburn arasında gelişen aşka şahit olurken bir yandan da "kamera" ile "şehir" arasındaki aşkı da hayranlıkla seyrederler.

Ödüller

Kazandığı Ödüller

Adaylıkları

Kaynakça

  1. ^ Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. ss. sayfa 20. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  3. ^ en:Hollywood blacklist "Hollywood Kara Listesi" ile ilgili geniş bilgi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Audrey Hepburn</span> İngiliz aktris (1929 -1993)

Audrey Hepburn, Hollanda asıllı İngiliz Hollywood yıldızı, hayırsever ve moda ikonudur.

<i>Spartaküs</i> (film)

Spartaküs (Spartacus), 1960 yılında Stanley Kubrick tarafından çekilmiş olan bir Hollywood filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Akademi Ödülleri</span> filmler kapsamında her yıl düzenlenen ödül töreni

Akademi Ödülleri veya popüler adıyla Oscar ödülleri, film endüstrisindeki sanatsal ve teknik başarılara verilen ödüllerdir. Ödüller, Kaliforniya merkezli Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından yılda bir kez verilir. Akademi üyelerinin oylarıyla verilen ödüller, sinema dünyasında uluslararası bir başarı göstergesi olarak kabul edilir. Ödül kazananlara verilen heykelciğin resmi adı "Akademi Liyakat Ödülü" olmasına rağmen heykelcik çoğu zaman "Oscar" lakabıyla anılır. Heykelcik, art deco üslubunda tasvir edilmiş bir şövalyedir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Cooper</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1901 – 1961)

Gary Cooper, Amerikalı oyuncudur. İki kez Oscar ödülünü kazanan ve yüzden fazla filmde rol alan Cooper, 1920'lerde başladığı oyunculuğu ölümüne dek devam ettirmiş; rahat ve gösterişsiz oyunculuk stiliyle ünlenmiştir. Gelmiş geçmiş en iyi oyunculardan biri olarak sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cate Blanchett</span> Avustralyalı sinema oyuncusu (d. 1969)

Catherine Élise Blanchett, iki kez Oscar, üç kez BAFTA ve üç kez Altın Küre kazanmış Avustralyalı oyuncu. Elizabeth ve Elizabeth: Altın Çağ filmlerinde canlandırdığı İngiltere kraliçesi I. Elizabeth ve Peter Jackson'ın Yüzüklerin Efendisi üçlemesinde canlandırdığı elf kraliçesi Galadriel rolleriyle bilinir. Ayrıca Katharine Hepburn'ü canlandırdığı Martin Scorsese'nin The Aviator filmiyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazanmıştır. 2007 yılında Jude Quinn'i canlandırdığı I'm Not There filmi ile 64. Venedik Film Festivali'nde Volpi Kupasını almıştır. Bu filmle Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar'a aday gösterilen oyuncu karşı cinsi oynayıp Oscar'a aday olmuş 2. oyuncudur. 2013 yılında Woody Allen yapımı Blue Jasmine filminde Jasmine adlı karakteri canlandırarak En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar kazanmıştır. Peter Jackson yönetmenliğinde çekilen The Hobbit: An Unexpected Journey'de yine elf kraliçesi Galadriel'i canlandırmıştır. 77. Venedik Film Festivali'nin jüri başkanlığını da üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gregory Peck</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1916 – 2003)

Eldred Gregory Peck, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve prodüktör; 1940'ların ortalarında üne kavuşmuş, kariyeri boyunca Akademi Ödülleri'ne beş kez "En İyi Erkek Oyuncu" dalında aday gösterilmiş ve 1963 yılında aynı isimli romandan uyarlanan "Bülbülü Öldürmek" filmindeki "Atticus Finch" rolüyle ödüle layık görülmüştür. 1967-1970 yılları arasında Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi başkanlığını yürütmüştür. 1969 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek nişanesi olan "Özgürlük Madalyası" ile onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Cimino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist (1939 – 2016)

Michael Cimino, Akademi ödülü sahibi Amerikalı yönetmendir. 1978 yılında The Deer Hunter filmi ile Oscar'ı ve Altın Küre'yi almış, BAFTA'ya aday gösterilmiştir. Film aynı zamanda En İyi Film Akademi Ödülü'nü de kazanmıştır. Cimino En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü'ne de aday gösterilmiştir.

Gentleman's Agreement 1947 yapımı film. Filmin yönetmenliğini Elia Kazan yaparken yapımcılığını Darryl F. Zanuck üstlenmiştir. Laura Z. Hobson'ın aynı adlı romanından uyarlanmıştır.

<i>Bayan Miniver</i>

Bayan Miniver 1942 yapımı Akademi Ödüllü film. William Wyler yönetmiştir ve başrolünde Greer Garson vardır. Jan Struther'ın romanından uyarlanmıştır. Yapımcılığını MGM üstlenmiştir. Amerikan Film Enstitüsü'nün hazırladığı tüm zamanların en ilham verici filmleri listesinde 40. sıradadır.

<i>Çılgınlar Kraliçesi</i> 1961 yapımı film

Çılgınlar Kraliçesi 1961 ABD yapımı romantik filmdir. Özgün adı Breakfast at Tiffany's olan film Türkiye'de bazı TV kanallarında özgün adının tam çevirisi olan Tiffany'de Kahvaltı adı ile de gösterilmiştir.. Film Türkiye'de ilk kez 10 Şubat 1963 tarihinde gösterime girmiştir.

<i>Korkunç Koleksiyoncu</i> (film)

Korkunç Koleksiyoncu 1965 İngiltere ABD ortak yapımı yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı The Collector olan film İngiltere'de The Butterfly Collector adıyla da gösterime sunuldu.

<i>Manzaralı Oda</i> (film) film

Manzaralı Oda, 1985 İngiltere yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı A Room with a View olan film 1989 yılının Ocak ayında Türkiye'de de gösterilmiştir.

Beklenmeyen Misafir 1967 ABD yapımı dramatik güldürü filmdir. Özgün adı Guess Who's Coming to Dinner olan film 21 Ocak 1969 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Film sonraki yıllarda TRT Televizyonunda bu kez Bir Akşam Yemeği adıyla gösterilmişti.

<i>Trumbo</i>

Trumbo, Jay Roach tarafından yönetilen ve John McNamara tarafından yazılan Amerikan yapımı biyografik drama filmi. Filmde Bryan Cranston, Diane Lane,Helen Mirren, Louis C.K., Elle Fanning, John Goodman ve Michael Stuhlbarg oynamaktadır. Film Spartaküs, Johnny Got His Gun ve Kelebek gibi yapımlarda senarist ve yönetmen olarak yer alan Hollywood senaristi Dalton Trumbo'nun hayatını konu edinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dalton Trumbo</span> Amerikalı senarist (1905 – 1976)

James Dalton Trumbo Roma Tatili, Exodus, SpartaküsThirty Seconds Over Tokyo gibi filmlerin senaryosunun yazımında bulunmuş Amerikan senarist ve yazar. 1947 yılında Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nin film endüstrisindeki komünist etkiler soruşturmasında komiteye karşı ifade vermeyi reddettiği için kara listeye alınmıştır. Çalışmalarına gizlice devam etmiş ve kazandığı iki Akademi Ödülü'nde ismi geçmeden çalışmıştır; öncü yazar olarak Roma Tatili (1953) ve takma adıyla The Brave One (1956). 1960 yılıyla beraber McCarthyciliğin kamuoyunda etkisini kaybetmesi ve 1960 yapımı Spartaküs filminin başrol oyuncusu ve yapımcısı Kirk Douglas'ın etkisi sonrasında karaliste uygulaması delinmiş ve adı ilk kez ekranda yer almıştır. İzleyen dönemde geçmişte takma isimlerle yaptığı çalışmalardaki katkıları tanınmıştır. 

En İyi Hikâye Akademi Ödülü, Akademi Ödülleri'nin başlangıcından 1957 yılına kadar Akademi Ödülü'ne layık görülerek, En İyi Özgün Senaryo için Akademi Ödülü lehine kaldırıldı.

37. Akademi Ödülleri 1964'in en iyi filmlerine verilen ödül törenidir. En İyi Makyaj ve Saç Tasarımı Akademi Ödülü ilk defa verilmeye başlanmıştır.

<i>Two for the Road</i> (film)

Two for the Road, Stanley Donen tarafından yönetilen ve üretilen ve başrollerini Audrey Hepburn ve Albert Finney'in paylaştığı 1967 İngiliz romantik komedi-drama filmidir. Frederic Raphael tarafından yazılan film, Güney Fransa'ya bir yolculuğa çıkarken on iki yıllık ilişkilerini sorgulayan bir karı koca hakkındadır. Film, zamanı için biraz deneysel olarak kabul edildi, çünkü hikâye doğrusal olmayan bir şekilde anlatılıyordu, ilişkinin son aşamalarından sahneler, başlangıçtakilerle yan yana getiriliyor ve çoğu zaman izleyiciyi araya neyin girdiğini düşünmeye sevk ediyor, gerçek sonraki sahnelerde ortaya çıkıyordu. On iki yıllık dönem boyunca sürekliliği göstermek için farklı segmentlerde çeşitli konumlar kullanılmaktadır.

40. Akademi Ödülleri, 1967'nin en iyi filmlerini ödüllendirmek amacıyla yapıldı. Başlangıçta 8 Nisan 1968 olarak planlanan ödüller, sivil haklar lideri Martin Luther King Jr.'ın öldürülmesi nedeniyle iki gün sonraya, 10 Nisan 1968'e ertelendi. Törenin ev sahibi yine Bob Hope oldu.

41. Akademi Ödülleri, Los Angeles'taki Dorothy Chandler Pavilion'da yapılan ilk ödül töreniydi ve 14 Nisan 1969'da verildi. 11. Akademi Ödülleri'nden bu yana ilk kez bir tören ev sahibi olmadan yapıldı.