Roma Hayırseverliği

Roma Hayırseverliği (Latince: Caritas romana; İngilizce: Roman Charity) aç bırakılarak ölüm cezasına çarptırılan babası Kimon'u, gizlice emziren Pero adlı kadının destansı hikâyesidir.^[1]

Tarih

Destan, ilk olarak antik Roma tarihçisi Valerius Maximus tarafından Factorum ac dictorum memorabilium'da kaydedilmiştir.^[2] Hadise tarihçi Maximus tarafından büyük bir onur olarak ele alınmaktadır. İlaveten destan görsel olarak da ele alınmıştır. Tarihi kayıtlar yanında sanatsal eserlerde, arkeolojik kanıtlarda da kendisini göstermektedir. Örneğin Pietas Tapınağı'ndaki bir resim destanı tasvir etmektedir.^[3] Ek olarak, Pompeii'de yapılan arkeolojik kazılarda, MS. 1. yy'dan kalma duvar resimleri ve pişmiş toprak heykeller, Pero ve Cimon'un görsel temsillerinin yaygın olduğunu gösterir. Ancak bunların Maximus'un anekdotuna yanıt olarak mı yoksa tarihi kayıtlardan bağımsız olarak mı üretildiği bilinmemektedir.^[4] Romalıların bu hali ile ele aldıkları destan, bir Etrüsk efsanesi olanJuno'nun yetişkin Herkül'ü emzirmesi anektoduyla da benzerlik göstermektedir.^[5]

Ek olarak, Maximus'un Pero ve Cimon anekdotu, şu ekfrastik meydan okumayı ortaya koyar:

“Erkeklerin gözleri, bu resmi gördüklerinde şaşkınlıkla perçinleniyor ve uzun zaman önce yaşanmış olan bu olayın özelliklerini şimdi önlerindeki görsel karşısında şaşkınlıkla yeniliyorlar. (Erkekler, resimde) uzuvların ana hatlarını, yaşayan ve emziren bedenleri görüyorlar. Etki ise olayın zihinde oluşmasıyla mümkün oluyor. Uzun zamandan beri geçmiş şeyleri resim yaparak yakın geçmişmiş gibi hatırlamak ida edebiyattan çok resim ile daha mümkün oluyor" ^[6]

Bu etkiler bir yana bu öykü edebiyat ve tarih anlatımında da adından söz ettirmeye devam etmiştir. Örneğin Maximus'tan yıllar sonra Yaşlı Pliny (MS 23-79) tarafından yeniden anlatılan bir öyküyle de hemen hemen aynı içeriğe sahiptir. Öyküde bir kadın yetişkin bir kızını emzirmektedir.^[7] Öyküye göre; bazı tartışmalar yaşanır. İşin içine adli makamlar girer. Sonunda meselenin bir lezbiyenlik konusu değil, bir ebeveyn ile çocukları arasında yaşanabilecek bir doğal sevgi olduğu sonucuna varılır.^[8]

Modern Kültürel Etki

Eserin uzun süren etkisi aşağıda görülebileceği üzere çokça resme konu olmasından anlaşılılabilir. Bu etki 20. yüzyılda da devam etmiştir. Buna göre John Steinbeck'in The Grapes of Wrath (1939) adlı kitabında Roma Hayırseverliğinin kurgusal bir anlatımı bulunur.^[9] Romanın sonunda Rosasharn (Şaron Gülü) bir ahırın köşesinde hasta ve aç bir adamı emzirecektir. Mai Dantsig'in 1969 tarihli Partisan Ballad adlı tablosu da Roman Charity'yi yansıtır.^[10]

1973 sürrealist filmi O Lucky Man! Ayrıca, kahramanın açlık çekerken ve bir papazın karısının bir adak için toplanan yiyecekleri izin almaksızın yemesini engelleyerek onu emzirdiği bir Roma Hayırseverliği sahnesi içerir.

Sanatçı tasvirleri

Fresco from Pompeii
Artist unknown.
Mid 1st century CE
Artist unknown.
(c. 1500–1520)
Hans Sebald Beham
(1544)
Master with the Griffin's Head (c.1546)
Caravaggio
(c. 1606)
Peter Paul Rubens
(c. 1612)
Jan Janssens
(1620–25)
Dirck Van Baburen
(c. 1623)
Guercino
(before 1661)
Charles Mellin
(c. 1628)
Pieter van Mol
(c. 1640)
Artus Quellinus the Elder
(c. 1652)
Christoph Maucher
(amber, 1690)
Jean-Baptiste Greuze
(c. 1767)
Johan Zoffany
(c. 1769)
Barbara Krafft
(1797)
Rembrandt Peale
(1811)

Notlar ve referanslar

^ "Iconographical sources of nursing and nursing gestures in Christian cultures," Darkfiber.com 23 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., last visited 29 March 2006
^ Book V, 5.4.7
^ Mary Beagon, The Elder Pliny on the Human Animal: Natural History Book 7 (Oxford University Press, 2005), p. 314 online. 22 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Jutta Sperling, Roman Charity: Queer Lactations in Early Modern Visual Culture 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Bielefeld: transcript Verlag, 2016), p. 13.
^ Nancy Thomson de Grummond, Etruscan Myth, Sacred History, and Legend (University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, 2006), pp. 83–84.
^ Valerius Maximus, Memorable Doings and Sayings, ed. and transl. by D.R. Shackleton Bailey (Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2000), vol. 1, 501–03.
^ Yalom (10 Nisan 2013). "Roman Charity". New York Times Book Review. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
^ Jutta Sperling, “Same-Sex Lactations in European Art and Literature (ca. 1300-1800): Allegory, Melancholy, Loss,” 12 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in: Breastfeeding and Culture: Discourses and Representation, eds. Ann Marie A. Short, Abigail L. Palko, and Dionne.
^ Steinbeck, John. The Grapes Of Wrath. New York: Viking Press, 1939.
^ "Partisan ballade 1969". Art Russe. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2015.