İçeriğe atla

Roma Forumu

Roma forumu
Arka planda Palatine Tepesi olan Roma Forumu. Ön sol tarafta bulunan kemer Septimius Severus Kemeri'dir, sağ tarafta ise üç sütunlu Vespasian ve Titus Tapınağı Satürn Tapınağı'nın önünde durmaktadır.
Roma Forumu, Becchetti
Roma forumun bir bölümünden

Roma Forumu (Latince: civitatem centrum: (Şehir Merkezi)) (Forum Romanum, Romalılar daha çok Forum Magnum olarak veya sadece Forum olarak adlandırmışlardır), Antik Roma'nın geliştiği merkez bölgesidir.[1] Ticaret, iş, fahişelik, ibadet ve adaletin yönetimi burada gerçekleşmekteydi. Burası toplumsal ocağın olduğu yerdi. Kaldırım kalıntılarından anlaşılan, çevresindeki tepelerden aşınan çökeltilerin forumun seviyesini Cumhuriyet'in erken zamanlarından itibaren yükseltmeye başladığı görülmektedir. Asıl olarak bataklık bir zemin olan alan, Tarquins tarafından Cloaca Maxima ile kurutulmuştur. Hâlâ görülebilen en son traverten kaldırımı, Augustus'un yönetimi zamanındandır.

Forum içindeki yapılar

Roma çağında kentsel alanların nasıl kullanıldığını açık bir şekilde göstermesi nedeniyle kalıntılar ünlü olmuştur. Roma Forumu aşağıdaki büyük anıtları, yapıları ve diğer antik harabeleri içermektedir:

Roma İmparatorluğu zamanında Roma merkezinin haritası, Forum Holitorium ve Forum Boarium altta ortada görünmektedir.

Törensel bir yol olan Via Sacra, üzerinden geçerek Colosseum ile bağlar. İmparatorluğun son günlerinde, günlük işler için kullanımı bırakılıp dini bir yer olarak kalmıştır.

Bizans İmparatoru Fokas için, 608 yılında dikillmiştir: Roma Forumu'na yapılan son eklentidir.

Forum içine eklenen son anıt Fokas Sütunu'dur.

Kazı ve koruma

8. yüzyılda Einsiedeln'dan (şu anda Almanya'da) adı bilinmeyen bir gezginin anlatışına göre Forum o devirde zaten parçalanmaya başlamıştı. Orta Çağlar boyunca, Forum Romanum'ın anısının devam etmesine rağmen, anıtları genellikle yıkıntılar altında gömülmüş bulunuyordu ve Capitoline Tepesi ve Colosseum arasındanki yer "Campo Vaccino" veya "sığır otlağı" olarak belirlenmişti. Papa V. Urbanus'in Avignon'dan 1367'de dönüşü, antik anıtlara olan ilginin artmasını sağlamıştır, kısmen ahlaki ibretleri ve kısmen uzun bir zamandan sonra Roma'da yapılmaya başlanılan yeni yapılara ek olması açısından. 15. yüzyılın sonlarında ressamlar Forum'da bulunan harabelerin resimleri çizmişlerdir, antika meraklıları 16. yüzyılda yazıtları kopyalamışlardır ve 18. yüzyılın sonlarında geçici bir kazı başlatılmıştır.

Forum çizimi
Campo Vaccino, Swanevelt tarafından çizilmiştir.
Campo Vaccino, Lorrain tarafından çizilmiştir.

Bir kardinal düzenlemek için tedbirler almış ve yakınına Alessandrine semtini kurmuştur. Fakat 1803 yılında Septimius Severus Kemeri'nin döküntülerini açığa çıkarmaya başlayan Carlo Fea ve Napolyon yönetimi altındaki kazı bilimciler tarafından yapılan bu kazı ancak Forum'un girişini açığa çıkarma işini başlatabilmiş ve ancak 20. yüzyılın başında tamamen kazılabilmiştir.

Şu anki durumunda, Roma'nın önceki harabeler üzerine yapı yapma geleneği nedeniyle birkaç yüzyıla ait kalıntılar beraber olarak gösterilmektededir.

Roma'da bulunan diğer forumlar

Şehirde bulunan diğer foralar; çoğunluğunun kalıntıları, bazılarının ise önemli bir seviyesi günümüze kadar gelmiştir.

  • Bunlardan en önemlileri birkaç büyük imparatorluk foralarının oluşturduğu Roma Forumu içinde oluşturduğu komplekstir: Iulium Forumu, Augustus Forumu, Transitorium Forumu (ayrıca: Forum Nervae) ve Trajan Forumu. Mussolini devrinden plancılar, Orta Çağ'a ve Barok tarzına ait birçok eseri kaldırmış ve İmparatorluk Forası ile Forum arasına Via dei Fori Imperiali yolunu yapmışlardır.
  • Boarium Forumu sığır ticaretine adanmıştır. Palatine Tepesi ve Tiber nehri arasında yer alır.
  • Holitorium Forumu şifalı ot ve sebzelere ticaretine adanmıştır,Capitoline Tepesi ve Servian duvarları arasında yer alır.
  • Piscarium Forumu balık ticaretine adanmıştır, Capitoline tepesi ve Tiber nehri arasında yer alır, şu anki Roman Ghetto bölgesi.
  • Suarium Forumu domuz ticaretine adanmıştır, Martius Yerleşkesi'nin kuzeyindeki kışlaların yakınındadır.
  • Vinarium Forumu şarap ticaretine adanmıştır, Aventine Tepesi ve Tiber arasında "quartiere" Testaccio olarak bilinen bölgede bulunmaktadır.
  • Başka çarşılarda bilinmektedir fakat açık bilgi eksikliğinden veya kazı yerlerinin çokluğundan dolayı tam olarak teşhis edilememişlerdir. Bunların yanında Cuppedinis Forumu, birçok çeşit malın genel satışı için kullanılmaktaydı.

Kaynakça

  1. ^ Barchiesi, Alessandro (2010). The Oxford handbook of Roman studies. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198856009. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Roma Forumu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roma</span> Roma iline bağlı komün (Lazio, İtalya)

Roma veya Roma komünü, İtalya'nın, Lazio bölgesinin ve aynı zamanda Roma ilinin başkentidir. Roma hem şehir hem de özel komün statüsü taşır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında ve Akdeniz'e yakındır. Yaklaşık 2,7 milyon nüfuslu şehirde, Katoliklerin ruhani lideri Papa'nın yaşadığı bağımsız devlet Vatikan da yer almaktadır. Bu sebeple Roma'ya bazı kaynaklar tarafından iki devletin başkenti de denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Efes</span> Anadoluda bir antik kent

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bizantion</span> Eski İstanbulun bulunduğu topraklarda kurulmuş olan antik Yunan kolonisi

Bizantion ya da Byzantium, İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası ve Konstantinopolis'ten önceki adıdır. Antik Yunanistan'da bugünkü Topkapı Sarayı'nın bulunduğu bölgede, Boğaz'ın güneybatı girişinde, Haliç ve Marmara Denizi'nin arasında tarihi yarımadanın doğu ucunda kurulmuş bir şehirdir. Efsaneye göre Megara, Argos, Korint'ten gelen Helen kolonici Dorlar tarafından MÖ 667'de kurulmuş ve adını Kral Bizas veya Bizantas'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Severus</span> Roma İmparatoru

Marcus Aurelius Severus Alexander, genellikle Severus Alexander olarak çağrılan, (222-235) arası Severuslar Hanedanı üyesi Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Macrinus</span>

Marcus Opellius Macrinus, 217 ve 218 yılları arasında 14 aylık Roma imparatoru. Macrinus, Afrika'daki Roma eyaleti Mauretanya'dan gelen ilk Roma imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Forma Urbis</span>

Forma Urbis Romae ya da Severuslar Mermer Planı , 203 ve 211 yılları arasında İmparator Septimius Severus döneminde yapılmış olan Antik Roma'nın yekpare mermer haritası. Eser orijinalinde 18 m genişliğinde ve 13 m yüksekliğinde olup, Templum Pacis'in iç duvarlarına monte edilmiş 150 mermer levha üzerine oyulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Campus Martius</span>

Campus Martius, Antik Roma'da halk tarafından sahiplenilmiş yaklaşık 2 km² genişliğinde alan. Orta Çağlarda Roma'nın en meşhur yeriydi. Günümüz Roma'sının IV rione'si (bölge) olan Campo Marzio, orijinal alanın daha küçük bir bölümünü içerir ve aynı adı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Roma'nın yedi tepesi</span>

Roma'nın yedi tepesi, Tiber nehrinin doğusunda ve şehrin merkezinde yer alan tepeler topluluğudur. Erken Roma'nın, politik yaşamı, dini ve Roma mitolojisinde her biri bir figür olarak yer alan yedi tepesi şöyledir; Eski Roma'daki adı; Cermalus, Cispius, Fagutal, Oppius, Palatium, Sucusa ve Velia. Sonraki Roma'daki adı; Efsanelere göre şehrin orijinal yeri olan Palatino Tepesi'nde Romulus tarafından kurulmuştur. Geri kalan altı tanesinin günümüzde adları şöyledir; Aventine Tepesi, Caelian Tepesi (Caelius), Capitol Tepesi (Capitolinus), Esquiline Tepesi (Esquilinus), Quirinal Tepesi (Quirinalis) ve Viminal Tepesi (Viminalis).

<span class="mw-page-title-main">Palatino Tepesi</span> Romanın yedi tepesinden en merkezde olanı ve Roma kentinin tarihî kalıntılar açısından en zengin bölgesi

Palatino Tepesi, Roma'nın yedi tepesinden en merkezde olanı ve Roma kentinin tarihî kalıntılar açısından en zengin bölgesi. Roma Forumu'ndan yaklaşık 40 m yukarıdadır ve tepeden bakar diğer tarafta ise Circus Maximus'a tepeden bakar. İngilizce saray anlamındaki "palace" sözcüğünün etimolojik kökenini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Capitol Tepesi</span> İtalyadaki yedi tepeden biri, Roma

Capitol Tepesi, Roma Forumu ve Campus Martius arasında kalan ve Roma kentinin ünlü yedi tepesinden en yüksek olanı. 16. yüzyılla birlikte, Capitolino Roma diyaleğinde Campidoglio haline geldi. Modern İtalyancada campidoglio aynı zamanda herhangi bir capitol binasını da kasteder. Benzer şekilde İngilizce capitol sözcüğü, Capitoline den türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Octavia Portikosu</span> Romada bulunan bir antik dönem yapısı

Porticus Octaviae Roma'da bulunan bir antik dönem yapısı.

<span class="mw-page-title-main">Thugga</span> Eski Roma kenti

Thugga veya Dugga, Tunus'ta en iyi korunmuş durumdaki Eski Roma kenti. Tebursuk yakınlarında, Kartaca'yla Theveste arasındaki eski yolun batısında yer alır. Buradaki en önemli Roma öncesi kalıntı, MÖ 2. yüzyılda bir Numidya prensinin onuruna yapılmış anıtmezardır. Bu iç katlı yapı Mısır'daki piramit mezarlarla Helenistik dönem Yunan tapınaklarının bir karışımı görünümündedir ve Afrika'da çok rastlanan kule biçimindeki küçük piramitli Roma mezarlarının ilk örneği olabilir. Üstünde Fenike ve Numidya dilinde yazılmış iki dilli bir yazıt vardır.

<span class="mw-page-title-main">Septimius Severus Kemeri</span> Roma Forumunun kuzeydoğusundaki, 194/195 ve 197-199 yıllarında Partlara karşı kazanılmış zaferi simgeleyen kemer

Septimius Severus Kemeri, Roma Forumu'nun kuzeydoğusunda yer alan ve beyaz mermerden yapılmış, İmparator Septimius Severus ve oğulları Caracalla ile Geta'nın 194/195 ve 197-199 yıllarında Partlara karşı kazanmış oldukları zaferi simgeleyen kemer.

<span class="mw-page-title-main">Labranda</span>

Labranda - Labraunda - Lambraunda - Labraynda,, Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasuluk Tepesi</span>

Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elaiussa Sebaste</span>

Elaiussa Sebaste veya Elaeousa Sebaste Mersin'e 55 km uzaklıkta, Silifke yönünde bulunan bir antik Roma şehri. Elaiussa terimi zeytin manasına gelmekte olup, şehir M. Ö. 2. yüzyılda kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma'nın topoğrafyası</span>

Antik Roma topoğrafyası, arkeoloji, epigrafi, haritacılık ve filolojiye dayanan çok disiplinli bir çalışma alanıdır.

Aelia Capitolina, MS 70 kuşatmasından sonra neredeyse tamamen yerle bir edilen Kudüs'te,İmparator Hadrian'ın MS 129/130'da Yahuda'ya yaptığı yolculuk sırasında onun tarafından kurulan bir Roma kolonisiydi. Aelia Capitolina'nın kuruluşu ve eski Yahudi tapınağının bulunduğu yere Jüpiter Tapınağının inşası MS 132'de Bar Kokhba isyanının patlak vermesinin nedenlerinden biri olabilir. Aelia Capitolina, Geç Antik Dönem'e kadar koloninin resmi adı olarak kullanıldı ve Arap egemenliği döneminde de ismin "İliya" ya çevrilen Aelia kısmı da Emevi Halifeliği tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Tarpeian Kayası</span> Romada çeşme

Tarpeian Kayası, Capitol Tepesi'nin güney tarafında yer alan bir uçurumdur. Antik Roma döneminde katiller, hainler, hırsız köleler ve yalan yere yemin edenleri idam etme amacıyla aşağı attıkları 25 metre yüksekliğindeki bir kayalıktır.

<span class="mw-page-title-main">590 Roma veba salgını</span>

590 Roma veba salgını, 590 yılında Roma şehrini etkileyen bir veba salgınıdır. Justinianus Veba Salgınını takip eden İlk Veba Salgınının bir parçasıdır. Hıyarcıklı veba olduğu düşünülmektedir. Dünyanın diğer bölgelerine yayılmadan önce 100 milyondan fazla Avrupalıyı öldürdüğü ihtimali üzerinde durulur. Geç Antik Çağ'ın sonuna dek sürmüştür. Salgın, piskopos ve vakanüvis Gregorius ve daha sonraları tarihçi Diyakoz Paul tarafından veba olarak tanımlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.