Rol yapma oyunu (RYO), (İngilizce: role-playing game, RPG); oyuncuların kurgusal bir sahnede farklı karakterlerin rollerini üstlendikleri oyunların genel bir ailesidir. Oyuncular, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulan karakterleri yöneterek bir hikâyenin parçası olurlar.
Baldur's Gate, BioWare isimli firma tarafından yapılmış bir bilgisayar rol yapma oyunudur. 1998 yılında Interplay Entertainment tarafından yayınlanmıştır. Baldur's Gate oyunu, üç oyunluk bir Baldur's Gate serisinin ilk oyunudur. Microsoft Windows ve Macintosh işletim sistemlerinden sonra Android platformuna da uyarlanmıştır.
Hayatta kalma-korku oyunu korku ve hayatta kalma oyunlarının bir alt türüdür, çünkü oyun onları korku grafikleri veya korkutucu ambiyans ile korkutmaya çalışır. Dövüş, oyunun bir parçası olabilse de, sınırlı cephane veya silahlar, sağlık, hız ve görüş veya oyuncunun oyun mekaniği ile etkileşiminin çeşitli engelleri yoluyla oyuncunun tipik aksiyon oyunlarına göre daha az kontrol sahibi olduğu hissettirilir. Oyuncu ayrıca oyunda ilerlemek için yeni alanlara giden yolu açan ve bulmacaları çözen öğeler bulmaya zorlanır. Oyunlar, karanlık labirent benzeri ortamlar ve düşmanların beklenmedik saldırıları gibi güçlü korku temalarından yararlanır.
Video oyunu türleri belirlenirken sınıflandırmada video oyunlarının mekanikleri, tasarım aşamasında, tasarımcının verdiği kritik kararlar yani daha basit bir şekilde oynanış tarzları esas alınır. Lakin bu sınıflandırma her zaman tutarlı veya sistematik bir yol izleyememiştir. Bunun nedeni kriterlerin, ayrımı yapan kişi ya da kuruma göre farklılık göstermesidir. Tümüyle akademik çalışmaların yürütülmemesinden ötürü kimi zaman keyfi isimlendirmeler de söz konusudur. Buna rağmen dünya genelinde benimsenmiş tür kalıpları da mevcuttur.
Nişancı oyunu türü video oyunlarında karşılıklı olarak öldürmeyi ve yaralamayı hedefleyen oyun türüdür. Bu tür oyunlarda, oyuncuların karşı takımdaki oyuncuları silah kullanarak öldürmesi veya yaralaması amaçlanır. Silahların dışında kalan diğer yaralama ve öldürme yöntemlerini eklemek üretici firmanın oyunlarına eklediği yenilikçi fikirlere bırakılmıştır. Günümüzde ise bu oyunlar yüksek sayılara ulaşmıştır. Özellikle 1980'li yıllardan itibaren nişancı oyunları geliştirilmeye başlanmıştır. Günümüzde de bu tür oyunlar geniş bir popülarite kazanmıştır.
Araç simülasyon oyunları, araçların çeşitli işletimsel sistemler tarafından gerçekçi bir şekilde yorumlanarak oyuncuya sunulan video oyunlarıdır. Otomobil, uçak, deniz taşıtları, uzay araçları, askeri araçlar vb. çeşitli araçları ve taşıtları içerir. Oyuncunun, sürücünün perspektifinden bu taşıtları kullanmasına veya rakip araçlar ile mücadele etmesine olanak sağlar. Oyunlar genellikle gerçekçiliğe dayalıdır ve yakıt yönetimi, belirlenen noktaya ve belirlenen zamanda yapılan yolcu ve yük teslimatlarını içerebilir.
Tanrı oyunu, ya ilahi ve doğaüstü güçlere sahip bir varlık olarak, ya büyük bir lider olarak ya da önceden belirlenmiş olmayan karakterle büyük bir ölçek üzerinde oyunu kontrol edici pozisyonundaki oyuncuya rol veren bir yapay yaşam oyunudur. Oyun ortamı kendi başına hareket eden karakterler içerir. Oyuncu bu karakterleri gözetler ve çeşitli şekilde etki altına alır.
Bulmaca oyunu, bulmaca çözme üzerine kurulu video oyunu türüdür. Farklı bulmaca çeşitleri ile oyuncunun mantık, örüntü tanıma, sıralama ve kelime tamamlama gibi problem çözme kabiliyetleri sınanır. Oyuncunun bir bulmacayı çözmek için sınırsız zamanı olabileceği gibi basit bulmacaları zaman kısıtıyla çözmesi gerekebilir.
Strateji video oyunu, ustaca düşünmeye ve zafere ulaşmak için planlamaya odaklanan bir video oyunu türüdür. Strateji video oyunları, stratejik, taktiksel ve bazen lojistik zorlukları ve keşifleri vurgular. Genel olarak, oyunun dönüşüme dayalı mı yoksa gerçek zamanlı mı olduğuna ve oyunun strateji veya taktik üzerinde yoğunlaşıp durmadığına bağlı olarak dört alt tipe ayrılırlar.
Yaşam simülasyonu oyuncunun bir ya da daha fazla sanal canlıyı yaşadığı ya da kontrol ettiği bir simülasyon oyunu türüdür. Bir yaşam simülasyon oyunu kişiler ve ilişkileri üzerine olabilir veya bir ekosistemin benzetimi olabilir.
İnşaat ve yönetim simülasyonu (İYS) oyuncuların sınırlı kaynakları kullanarak kurgusal organizasyonları veya projeleri inşa ettikleri, geliştirdikleri ya da yönettikleri bir simülasyon oyunu çeşididir. Bazı strateji oyunları oyuncunun kaynak yönetimi ile proje geliştirmesini içerir. Ancak strateji oyunlarının aksine, esas İYS oyunlarında amaç bir düşmanı yenmek değil, devam eden bir süreçle ilgili hedeflere ulaşmaktır. Bu kategorideki oyunlar bazen yalnızca yönetim oyunu olarak adlandırılır.
Oynanabilir karakter, bir video oyununda, eylemleri oyunun bir oyuncusu tarafından doğrudan kontrol edilen karakterdir. Oynanabilir karakter, onu kontrol eden oyuncu için kurgusal, alternatif bir gövde olarak işlev görür.
Aksiyon-rol yapma oyunu, bir rol yapma video oyunu alt türüdür. Oyuncunun güç ve yetenekleri belirlemek için karakterin istatistiklerine odaklanmaya devam edilirken, sıra veya menü tabanlı oynanışın aksine oyuncunun karakterler üzerinde doğrudan kontrole sahip olduğu gerçek zamanlı kontrol mekanizması kullanılır. Bu oyunlar genellikle hack ve slash veya shooter oyunlarına benzer aksiyon oyunu savaş sistemlerini kullanır.
Sanal kamera sistemi, üç boyutlu sanal dünya içerisinde kamera ya da kamera grubunun kontrolünü sağlayan sistem. Sistem, aksiyon oyunlarında görüntüyü oyuncuya mümkün olan en iyi açıyla vermek için kullanılır.
Karakter sınıfı, rol yapma oyunlarında karakterler arasında farklılıklar oluşturmak için kullanılan unsurdur. Bir karakter sınıfı yetenekler ve bu yeteneklere bağlı avantaj ile dezavantajlarla kendine has hâle getirilir. Ayrıca her sınıf kendine ait tarihî arka plan ve bir toplumsal tabakaya mensup olma gibi özelliklerle detaylandırılabilir. Öte yandan her sınıf belirli bir arketip ve kariyeri temsil edebilir.
Oyun mekaniği, oyun durumu ile etkileşim için tasarlanmış faktörler, oyuncuya oyun içerisinde sağlanan çeşitli eylemler, davranış ve kontrol mekanizmalarıdır. Tüm oyunlar mekanik kullanır; ancak oyuna verdikleri nihai önem konusunda farklı türlerdedir. Genel olarak, oyun tasarımı sürecindeki çalışmalar, oyunu oynayan insanların ilgi çekici ama mutlaka eğlenceli bir deneyime sahip olmalarını sağlayan oyun mekaniği ile ortaya çıkma çabalarıdır.
Ritim oyunu, bir oyuncunun ritime ayak uydurmaya çalıştığı müzik temalı bir video oyunu türüdür. Bu türdeki oyunlar genellikle dansa veya müzik aletlerine benzetilmiş performanslara odaklanır ve oyuncuların ekranda gösterilen sırayla düğmelere basmasını gerektirir. Çoğu ritim oyunu, oyuncuların en yüksek skor için yarıştığı veya bir müzik grubuna benzer şekilde işbirliği yaptığı çok oyunculu modlar içerir. Geleneksel giriş cihazları olarak kullanılabilirken, ritim oyunları genellikle müzik aletlerini taklit eden yeni oyun kumandaları içerir. Bazı dans temelli oyunlar, oyuncunun giriş cihazı olarak işlev gören basınca duyarlı pedlerle bir mat üzerinde fiziksel olarak dans etmesini gerektirir.
İş simülasyon oyunları, veya iş insanı oyunları olarak da bilinen ekonomik simülasyon oyunları, genellikle bir iş biçiminde, ekonomik süreçlerin yönetimine odaklanan oyunlardır. Saf iş simülasyonları, inşaat ve yönetim simülasyonlarının bir inşaat unsuru içermeyen versiyonu olarak tanımlanmıştır ve bu nedenle yönetim simülasyonları olarak adlandırılabilir. Aslında bu tür oyunlarda mikro yönetim sıklıkla vurgulanır. Esasen sayısaldırlar, ancak yaratıcı grafikler kullanarak oyuncunun dikkatini çekmeye çalışır. Bu oyunlara ilgi, algoritmalar kullanarak gerçek dünyadaki olayların doğru simülasyonunun yanı sıra, oyuncuların eylemlerinin beklenen veya makul ve yakın sonuçlara bağlanmasına dayanır. Ekonomik simülasyonların önemli bir yönü, yapay sistemlerin, oynanışın ve yapıların ortaya çıkmasıdır.
Sandbox oyunu, genellikle önceden belirlenmiş bir hedef olmaksızın ve alternatif olarak oyuncunun kendisi için belirlediği bir hedefle, oyuncuya etkileşim için büyük ölçüde yaratıcılık sağlayan bir oyun öğesi içeren bir video oyun türüdür. Bu tür oyunların herhangi bir amacı olmayabilir ve bazen oyun dışı veya yazılım oyuncakları olarak anılır. Daha sık olarak, sandbox oyunları, bu yaratıcı unsurların diğer türlere dahil edilmesinden ve yeni ortaya çıkan oyunlara izin verilmesinden kaynaklanır. Sandbox oyunları genellikle oyuncuya oyun dünyasında hareket ve ilerleme özgürlüğü veren bir açık dünya konseptiyle ilişkilendirilir. "Korumalı alan" terimi, çocukların içinde istedikleri hemen hemen her şeyi yaratmalarına izin veren bir sanal alanın doğasından gelir.
Cyberpunk 2020, R. Talsorian Games tarafından yayınlanan bir bilimkurgu rol yapma masa oyunudur. Oyun, Mike Pondsmith tarafından tasarlanmış olup adını aldığı siberpunk türünden ayırt etmek için genellikle ikinci veya dördüncü baskı adları olan Cyberpunk 2020 ve Cyberpunk Red ile anılmaktadır.
