İçeriğe atla

Rodezya İç Savaşı

Rodezya İç Savaşı
Afrika'nın dekolonizasyonu ve Soğuk Savaş

Rodezya'nın siyasi konumu
Tarih4 Temmuz 1964-12 Aralık 1979
Bölge
Sonuç Askeri alanda Rodezya Savunma Kuvvetleri zaferi, politik alanda Lancaster House Agreement ile çoğunluk yönetiminin garanti edilmesi ve
Zimbabve Rodezya devletinin kurulması, ardından Zimbabve'nin bağımsızlık kazanması
Taraflar
Rodezya Güney Rodezya
 Rodezya
Zimbabve Rodezya
 Güney Afrika
FROLIZI (1978-1979)
Destek:
 Portekiz (1974'e kadar)
 İsrail[1]
 Malavi[2]

ZANU
Mozambik FRELIMO[3]
Destek:
 Çin[4]
 Libya
 Tanzanya[5]
 Etiyopya[6]


ZAPU[7]
ANC[7]
Destek:
 Sovyetler Birliği[4]
 Zambiya
 Küba[4]
 Doğu Almanya[4]


FROLIZI (1971-1978)
Komutanlar ve liderler
Rodezya Ian Smith
Rodezya P. K. van der Byl
Rodezya Peter Walls
Abel Muzorewa
Robert Mugabe
Solomon Mujuru
Joshua Nkomo
Joe Slovo
Güçler
Rodezya: 10,800 asker ve 8,000 polis[8]
Güney Afrika: 2,000-5,000 asker[9]
ZANU: 25,500 gerilla[10]
ZAPU: 20,000 gerilla[8]
Kayıplar
1,361 10,000+[11]

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır.[12] Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

Savaş ve daha sonradan Smith ve Muzorewa tarafından imzalanan İç Uzlaşma sonucunda Haziran 1978 tarihinde genel oy hakkı uygulanmasına ve Rodezya'da beyaz azınlığın iktidarının yerini siyah çoğunluklu Zimbabve Rodezya hükûmetinin kurulmasıyla sonuçlandı. Bununla birlikte, bu yeni düzen uluslararası alanda tanınmayı başaramadı ve savaş devam etti.

Zimbabwe Rodezya hükûmeti, Britanya hükûmeti ve Mugabe ile Nkomo'nun birleşik "Yurtsever Cephesi" arasındaki müzakereler Aralık 1979 tarihinde Londra'da Lancaster House'da gerçekleşti ve Lancaster House Antlaşması imzalandı. Ülke geçici olarak Britanya denetimine geri döndü ve Mart 1980 tarihinde Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu'nun denetimi altında yeni seçimler yapıldı. ZANU düzenlenen seçimi kazandı ve Mugabe 18 Nisan 1980 tarihinde ülkenin uluslararası alanda tanınan ilk başbakanı oldu.

Ayrıca Bakınız

Rodezya Güvenlik Kuvvetleri

Kaynakça

  1. ^ Beit-Hallahmi, Benjamin. The Israeli connection: Whom Israel arms and why, pp. 62–63. IB Tauris, 1987.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2017. 
  3. ^ Norman 2003, s. 65
  4. ^ a b c d Doebler, Walter (22 Temmuz 2006). "Afrikaserie: Simbabwe". newsatelier.de (Almanca). Ottersweier. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2017. 
  5. ^ From liberation movement to government: ZANU and the formulation of the foreign policy of Zimbabwe, 1990. Page 284
  6. ^ Halliday & Molyneux, 1981.The Ethiopian Revolution, Page 267.
  7. ^ a b Thomas 1995, ss. 16–17
  8. ^ a b Lohman & MacPherson 1983, Synopsis
  9. ^ Arnold, Guy. Wars in the Third World since 1945. London: Cassell, 1991, p. 216
  10. ^ Preston 2004, s. 66
  11. ^ ""Rhodesian Bush War/Second Chimurenga/Zimbabwe Liberation Struggle" (Globalsecurity.com)". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2017. 
  12. ^ Stearns 2002, s. 1069

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya ve Nyasaland Federasyonu</span>

Rodezya ve Nyasaland Federasyonu veya bilinen diğer adıyla Orta Afrika Federasyonu, 1 Ağustos 1953'te oluşturulan ve Britanyalı göçmenlerin egemenliğindeki Güney Rodezya kolonisi ile İngiliz Sömürgeler Bakanlığı'nın denetimindeki Kuzey Rodezya ve Nyasaland topraklarını içine alan siyasi birim. 31 Aralık 1963'te dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Savunma Kuvvetleri</span> Zimbabwenin birleşmiş askeri kuvvetleri

Zimbabve Savunma Kuvvetleri, Afrika ülkesi Zimbabve'ye bağlı silahlı kuvvetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ian Smith</span>

Ian Douglas Smith, çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya</span> 1965-1979 yıllarında Afrikanın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet

Rodezya, 1965-1979 yıllarında Afrika'nın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti</span> Afrika kıtasında 1979 yılında kısa bir süre bağımsız olan ancak önceli Rodezya Cumhuriyeti gibi hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet

Zimbabve-Rodezya ya da resmi adı ile Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti, Afrika kıtasında 1979 yılında kısa bir süre bağımsız olan ancak önceli Rodezya Cumhuriyeti gibi hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet. Ülke her ne kadar bağımsızlığını ilan etmiş olsa da, resmi olarak Güney Rodezya olarak Birleşik Krallık'a bağlı bir sömürge bölgesi olarak kabul edilmiştir.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jestina Mukoko</span>

Jestina Mukoko Zimbabweli insan hakları aktivisti ve Zimbabve Barış Projesi yöneticisi. Eski bir gazeteci ve haber spikeri olan Mukoko Zimbabve Devlet Televizyonu'nda çalışmıştır. 2010 yılında Mukuko ülkesindeki kadın ve insan hakları konusundaki çalışmaları, cesareti ve liderliği dolayısıyla ABD Dışişleri Bakanlığı'nın verdiği Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü’ne layık görülmüştür. Ödülünü 10 Mart 2010 tarihinde düzenlenen bir törenle almıştır. Mukoko aynı yıl Colby Collage’da insan hakları eğitim ortağı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Rodezya</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi

Güney Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Birleşik Krallık kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi. Bölge 1965 yılında tek taraflı olarak Rodezya ismi ile bağımsızlığını ilan etmiş ancak hiçbir ülke tarafından kabul görmemiştir. Ülkenin kurulu olduğu bölgede günümüzde Zimbabve bulunmaktadır.

Rodezya Konferansı 1976 yılında beyazların kurduğu Rodezya hükûmeti ile Rodezyalı siyahilerin kurduğu ulusal partiler arasında Cenevre'de gerçekleştirilen barış görüşmeleri.

2017 Zimbabve askerî darbesi Afrika ülkesi Zimbabve'de 14 Kasım 2017 tarihinde ordu tarafından gerçekleştirilen darbe.

<span class="mw-page-title-main">Constantino Chiwenga</span>

Constantino Guveya Dominic Nyikadzino Chiwenga, Zimbabveli asker ve siyasetçi. Chiwenga, Afrika ülkesi Zimbabve'de Zimbabve Millî Ordusu ile Zimbabve Savunma Kuvvetleri'nde üst düzey görevler almış, genelkurmay başkanı olarak orduyu komuta etmiştir. Aralık 2017 tarihinde Zimbabve birinci devlet başkanlığı görevine atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grace Mugabe</span>

Grace Ntombizodwa Mugabe, Zimbabveli iş insanı ve siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'nin ikinci devlet başkanı Robert Mugabe ile 1996 yılından bu yana evli olması neticesinde First Lady olarak anılmaktadır.

Dumiso Dabengwa, Zimbabveli asker, eski bakan ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Vatansever Cephe</span> Vikihaber maddesi

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Yurtsever Cephesi, Afrika ülkesi Zimbabve'de siyasi bir parti. Selefi Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ile birlikte, bağımsızlıktan bu yana Zimbabve siyasetine hâkim olan parti konumundadır.

Zimbabve'de ırkçılık, çoğunlukla ülkedeki beyaz topluluklara karşı ırkçılığı ifade eder. Tarım arazilerinin çoğunun beyaz azınlığa ait olduğu beyaz yönetimli Rodezya'nın çöküşünden sonra, Zimbabve'de yeni bir ZANU hükûmeti kuruldu. Robert Mugabe liderliğindeki bu hükûmet nüfusun çoğunu çiftliklerinden zorla tahliye etti. Zimbabve'nin beyaz nüfusu daha sonra 1975'teki 260.000'lik bir zirveden 2014'te 30.000'in altına düştü. Soykırım İzleme, Zimbabve'deki beyazlara karşı şiddeti 5. aşama davası olarak ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Abel Muzorewa</span>

Abel Tendekayi Muzorewa ya da Piskopos Muzorewa, İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları'nda Rodezya</span> Vikimedya liste maddesi

Rodezya ilk kez Güney Rodezya adıyla 1928 Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. Amsterdam'da düzenlenen oyunlara katılan iki Rodezya'lı sporcu Cecil Bissett ve Len Hall boks dalında mücadele etmiş ve ikinci turda elenmişlerdir. Rodezya 1928'den sonra 1960'a dek olimpiyatlarda görünmemiştir. 1960 Yaz Olimpiyatları'na 12 sporcuyla katılmışlardır. Güney Rodezya, son kez 1964 Yaz Olimpiyatları'na katıldı. Aralarında çim hokeyi takımının da olduğu 29 sporcuyla yarıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya Güvenlik Kuvvetleri</span>

Rodezya Güvenlik Kuvvetleri, Rodezya hükûmetinin askerî güçleriydi. Rodezya Güvenlik Kuvvetleri, bir kara kuvveti, Rodezya Hava Kuvvetleri, İngiliz Güney Afrika Polisi ve Rodezya İçişleri Bakanlığı'na bağlı çeşitli personelden oluşuyordu.