İçeriğe atla

Robotik süreç otomasyonu

Robotik süreç otomasyonu (İngilizce: robotic process automation, RPA), metaforik yazılım robotlarına (botlar) veya yapay zekaya (AI) / dijital işçilere dayalı bir iş süreci otomasyon teknolojisi biçimidir.[1] Bazen yazılım robotları olarak adlandırılır (robot yazılımıyla karıştırılmamalıdır).[2]

Geleneksel iş akışı otomasyon araçlarında, bir yazılımcı, uygulama programlama arayüzleri (API'ler) veya web servisleri dilini kullanarak bir görevin sistemlerde gerçekleştirilmesi için bir eylem listesi oluşturur. Bunun aksine, RPA sistemleri, kullanıcının uygulamanın ön yüzlerinde (GUI) bu görevi gerçekleştirmesini izleyerek eylem listesini geliştirir ve ardından bu görevleri doğrudan uygulamanın önyüzleri üzerinde tekrarlayarak otomasyonu gerçekleştirir. Bu özelliği sayesinde, RPA teknolojilerinin kullanım alanı daha geniştir.[3][4]

RPA araçları, grafik kullanıcı arayüzü test araçlarıyla güçlü teknik benzerliklere sahiptir. Bu araçlar aynı zamanda GUI ile etkileşimleri otomatikleştirir ve bunu genellikle bir kullanıcı tarafından gerçekleştirilen bir dizi ekran kullanım eylemini tekrarlayarak yapar. RPA araçları, verilerin birden çok uygulama arasında işlenmesine ve verilerin taşınmasına olanak tanır. Örneğin bir fatura içeren bir e-postanın alınması, verilerin çıkarılması ve ardından bir muhasebe sistemine yazılması gibi işlemleri yapabilir.[3]

Robotik süreç otomasyonu (RPA), muhasebe, insan kaynakları, finans, gibi kullanım alanına sahiptir. Yani, yazılım robotları, herhangi bir sistem, uygulama, ekranlar üzerinden yapılan işlemleri belirli kurala göre taklit edebilmektedirler.[5]

RPA kullanım alanları

Hiperotomasyon

Hiperotomasyon, çalışanlara ek katkı sağlamak amacıyla süreçleri geleneksel otomasyondan daha etkili bir şekilde otomatikleştirmek için RPA, yapay zeka, makine öğrenimi (ML) ve süreç madenciliği gibi gelişmiş teknolojilerin bir arada uygulanması olarak tanımlanır.[7] Gartner'ın raporunda bu trendin robotik süreç otomasyonu (RPA) ile başladığı belirtiyor. Raporda şu ifadelere yer veriliyor: "RPA tek başına hiper-otomasyon değildir. Hiper-otomasyonda, insanın bir göreve dahil olduğu iş parçaların desteklemeye yardımcı olmak amacıyla Robotik Veri Otomasyonu gibi araç ve teknolojilerin bir kombinasyonunu gereklidir."

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Deloitte Times" (PDF). 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2021. 
  2. ^ "BT HABER, Yazılım Robotları". 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2021. 
  3. ^ a b "Wikipedia". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Robotik Süreç Otomasyonu Nedir". 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "RPA Nedir? Neden Kullanılmalıdır? - QBitra". 6 Temmuz 2021. 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Deprem sigortası sektöründe robotik süreç otomasyonu". 12 Şubat 2023. 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  7. ^ "Gartner - 2020'da İlk 10 Stratejik Teknoloji Eğilimi". Gartner. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Robotik</span> robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalı

Robotik, robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalıdır. Makine mühendisliği, uçak mühendisliği, uzay mühendisliği, elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, mekatronik mühendisliği ve kontrol mühendisliği dallarının ortak çalışma alanıdır. Robotlar bir yazılım aracılığıyla yönetilen ve yararlı bir amaç için iş ve değer üreten karmaşık makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kurumsal kaynak planlaması</span> kurumun kaynaklarını verimli şekilde kullanacak şekilde planlaması

Kurumsal kaynak planlaması ya da işletme kaynak planlaması, işletmelerde mal ve hizmet üretimi için gereken işgücü, makine, malzeme gibi kaynakların verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayan bütünleşik yönetim sistemlerine verilen genel addır. Kurumsal kaynak planlaması (KKP) sistemleri, bir işletmenin tüm veri ve işlemlerini bir araya getirmeye veya bir araya getirilmesine yardımcı olmaya çalışan ve genelde kullanımı kolay olan sistemlerdir. Klasik bir KKP yazılımı işlem yapabilmek için bilgisayarın çeşitli yazılım ve donanımlarını kullanır. KKP sistemleri temel olarak değişik verilerin saklanabildiği bütünleşik bir veritabanı kullanırlar.

Kontrol Mühendisliği mekanik, elektrik, elektronik ve bilgisayar tabanlı tüm endüstriyel üretim sistemlerinin ve hizmet sektörünün amaçlanan ve planlanan biçimde çalışmasını sağlayan bilgi ve teknolojileri üreten ve uygulayan bir mühendislik dalıdır. Gelişen bilgisayar araçları ile büyük bir ivme kazanmış ve özellikle otomasyon alanında gerçekleştirilen projelerle adından sıkça söz ettirmeyi başarmıştır. Maksimum verim almayı hedefleyen girişimciler projelerinde kontrol teorisine dayanan pratikleri kullanmayı göz ardı etmemişlerdir. Büyük ölçekte hesaplar yapıldığında bir kontrol mühendisinin gerçekleştirdiği sistem, manuel yapılandırılmış deneysel ölçümlere dayanan sistemlere göre uzun vadede büyük kazanç sağlamış ve iş verimi maksimuma ulaşmıştır. Kontrol mühendislerinin çalışmaları ayrıca HMI, SCADA gibi monitoring(izlenebilirlik) sistemlerinin gelişmesine imkân tanımıştır. Bu sistemlerle çok büyük fabrikaların bile üretim istatistiklerinden, sistem yönetimine kadar tüm üretim mekanizması kolaylaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Otomasyon</span>

Otomasyon, esasen karar kriterlerini, alt süreç ilişkilerini ve ilgili eylemleri önceden belirleyerek ve bu önceden belirlemeleri makinelerde somutlaştırarak süreçlere insan müdahalesini azaltan geniş bir teknoloji yelpazesini tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Apache Ant</span>

Apache Ant, yazılım inşası süreçlerini otomatikleştirmeye yarayan bir araçtır. Make'e benzeyen uygulama, Java ile geliştirilmiş olup Java platformunu gerektirmekte ve Java projelerinde sıkça kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">QNX</span>

QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Qt (çalışma alanı)</span>

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

Genellikle basitçe "BizTalk" olarak anılan, Microsoft BizTalk Server, bir Kurumsal Servis Veriyoludur. Bir işletmede kullanılan farklı yazılım sistemleri ile iletişim kurmak için uygun "adaptörler"in kullanımı sayesinde, şirketlerin iş süreçlerini otomatikleştirmek için olanak sağlar. Kurumsal Uygulama Entegrasyonu, İş Süreçleri Otomasyonu, Business-to-Business İletişim, Mesaj Borsacı ve İş Aktivitesi İzleme; Microsoft tarafından sunulan, bu fonksiyonları sağlar. Yakın zamanda BizTalk Server, sadece Uygulama Entegrasyon Sunucusu olarak değil, Uygulama Sunucusu olarak da yeniden konumlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kullanıcı arayüzü tasarımı</span> Makineler ve yazılımlar için kullanıcı arayüzü tasarımı

Arayüz tasarımı, bir hizmeti sunan sistem ile kullanan sistem (kullanıcı) arasında bir iletişim ve etkileşim köprüsü görevi gören kullanıcı arayüzlerinin tasarımı ile ilgili tasarım disiplinidir.

<span class="mw-page-title-main">KUKA</span> Almanya merkezli uluslararası endüstriyel robot üreticisi

KUKA dünya çapında endüstriyel robot üreticisi ve fabrika otomasyonu için çözümler üreten bir Alman şirketidir. KUKA Robotics Corporation'ın dünya genelinde, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Meksika, Brezilya, Çin, Japonya, Kore, Tayvan, Hindistan ve çoğu Avrupa ülkesi başta olmak üzere birçok satış ve servis iştiraki olan 25 iştiraki bulunmaktadır. Şirket ismi, KUKA, Keller und Knappich Augsburg'un baş harflerinin kısaltması olup, üretimi yapılan tüm endüstriyel robotlar ve ürünlerde geçerli olan tescilli ticari marka ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Robot İşletim Sistemi</span> robot yazılımı geliştiricileri için işletim sistemi sağlayan bir yazılım iskeleti

Robot İşletim Sistemi (RİS) robot yazılımı geliştiricileri için işletim sistemi sağlayan bir yazılım iskeletidir. RİS HAL gibi standart bir işletim sistemi temin eder. RİS tabanlı çalışan işlemler mimari grafikle gösterilir. Bu mimari grafiklerde çok kısımlı sensörlerin, kontrol mekanizmalarının, konumun, çalıştırıcının ve diğer işlemlerin verileri gösterilir. Robot kontrolünde düşük zamanlı gecikme olduğundan gerçek zamanlı işletim sistemi değildir. Fakat RİS eş zamanlı kodlarla entegre edilebilir.

Veri kazıma bir bilgisayar programı, başka bir programdan gelen insanlar tarafından okunabilir olan çıkış veri ayıklayan bir tekniktir.

Yazılım test etmede, test otomasyonu önceden tahmin edilmiş sonuçlarla gerçek sonuçların karşılaştırılması ve testlerin koşulmasını kontrol etmek için(test edilmiş yazılımdan farklı olan) belirli yazılımın kullanılmasıdır. Test otomasyonu tekrar eden fakat çoktan test etme süreçlerinde yer almış gerekli testlerin otomatikleştirebilir veya manuel olarak koşulmasının zor olacağı testleri de içerebilir. Test otomasyonları sürekli paket dağıtımı veya sürekli test etme için kritik öneme sahiptir.

Saha hizmet yönetimi (SHY) bir şirketin istihdam edilen veya ilgili şirketin mülkü yerine müşterilerin mülklerine seyir halindeki kaynaklarının yönetimini ifade eder. Örnekler; araçları yerleştirme, işçinin faaliyetini yönetme, planlama ve sevkiyat işi, sürücü güvenliğini sağlama ve bu tür faaliyetler ile stok, fatura, muhasebe ve diğer arka ofis sistemlerinin entegrasyon ve yönetimini içermektedir. SHY en yaygın şekilde; montaj, bakım ve tamir sistemlerini veya ekipmanları yönetmeye ihtiyacı olan şirketleri ifade eder. Ayrıca saha hizmeti yönetimine yardımcı yazılım ve bulut tabanlı platformları ifade edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Gereksinim çözümleme</span>

Bilgisayar bilimlerinde, gereksinim analizi ya da gereksinim çözümleme; çeşitli sistemlerin gerekliliklerini ve olası çelişkili durumlarını göz önüne alarak, yazılımı analiz etmek, belgelemek, doğrulamak ve yönetmek için yeni veya değiştirilmiş bir ürün üzerinde projenin ihtiyaçlarını, sistem gereksinimlerini ve koşullarını belirleyen görevleri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Instruments (yazılım)</span>

Instruments Xcode 3.0 ve sonraki Xcode sürümlerine entegre edilmiş bir uygulama performans analizörü ve görselleştiricidir. Mac OS X Leopard'a aktarılan ve macOS'un tüm sonraki sürümlerinde bulunan OpenSolaris'ten DTrace izleme çerçevesinin üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Interface Builder (uygulama)</span>

Interface Builder Apple'nın Mac OS X işletim sistemi için bir yazılım geliştirme uygulamasıdır. Bu, Xcode'nin araç setinin bir parçasıdır. Arayüz Oluşturucu, Cocoa API ve Carbon API geliştiricilerine grafik kullanıcı arayüzü kullanarak uygulamalar için arayüzler oluşturmasına olanak tanır.

Pano, kısa süreli veri depolama, kesme, kopyalama ve yapıştırma işlemleri tarafından kullanılan, işletim sistemi tarafından sağlanan belgeler veya uygulamalar arasında veri aktarımı için kullanılan bir veri arabelleğidir. İngilizce pano ve not panosu aynı anlamı (clipboard) verir. Genellikle, ortamdaki programların çoğundan veya tanımlanmış programlama arabirimleriyle erişilebilen, bazen yapıştırma arabelleği olarak adlandırılan, adsız, geçici bir veri ara bellek olarak uygulanır. Tipik bir uygulama, tuş takımları, menü seçimleri vb. gibi kullanıcı giriş/çıkışları bu arayüzlerle eşleyerek pano işlevselliğine erişir. Pano tesisinin anlam bilimi, bir işletim sisteminden diğerine değişir ve aynı sistemin sürümleri arasında da değişebilir. Bazen farklı programlar veya kullanıcı tercihleri ile değiştirilebilirler.

Chatbot, kullanıcı ile genellikle metin, bazı durumlarda ise konuşma yoluyla diyalog kurarak bilgi veren veya bir işlemi gerçekleştiren bir yazılımdır.

İş analisti, bir organizasyonu veya işletme alanını analiz eden bir analist mesleğidir. İş modelini veya teknolojiyle entegrasyonunu değerlendirerek işini, süreçlerini veya sistemlerini belgeler. İş analisti, veri analizi yoluyla süreçleri, ürünleri, hizmetleri ve yazılımları iyileştirmede işletmelere rehberlik etmeye yardımcı olur. Analistler finans, bankacılık, sigorta, telekom, kamu hizmetleri, yazılım hizmetleri, hükûmet vb. gibi farklı sektörlerde çalışır. BA'ların çalışabileceği iş alanları arasında iş akışı, faturalandırma, arabuluculuk, sağlama, raporlama ve müşteri ilişkileri yönetimi yer alır. Son olarak, iş analistleri, operasyon ölçeklendirme, satış planlama, strateji geliştirme, geliştirme sürecinde yer alabilecekleri veya bir atik yazılım geliştirme ürün ekibinin parçası olabilir.