İçeriğe atla

Robert Thompson

Robert Glenn Thompson
Casusluk faaliyeti
BağlılıkSovyetler Birliği
Kişisel bilgiler
Doğum1 Ocak 1935(1935-01-01)
Detroit, ABD
MilliyetAmerikalı
İşiCasusluk

Robert Glenn Thompson (d. 1 Ocak 1935; Detroit), 1957-65 yılları arasında ABD Hava Kuvvetleri'ne ait yüzlerce gizli belgenin fotoğrafını Sovyetler Birliği'ne göndermesiyle tanınan Sovyet casusu.[1] Thompson Aralık 1952'den Aralık 1958'e kadar Batı Berlin'de yer alan Tempelhof Hava Üssü'ndeki Özel Soruşturma Ofisi'nde görev yaptı.

Thompson, ABD'ye döndükten sonra Sovyet istihbaratıyla temas halindeydi. 7 Haziran 1963'te FBI, bir KGB subayıyla yaptığı görüşmede Thompson'u izledi.

Thompson, 7 Ocak 1965'te NY'da Babylon'da bulunan bir servis istasyonunda, bir kamyon şoförü olarak akaryakıt dağıtım servisi işlettiği için tutuklandı. Atfedilen suçu reddetti, ancak 30 yıl hapis cezası ve Pelsilvanya'daki Lewisburg Federal Cezaevi'ne gönderildi.

Mahkûm değişimi

1978'de üç yönlü bir casus takas ile birlilte Thompson'un serbest bırakılmasında anlaşıldı. Anlaşmanın bir parçası olarak, 2 Ağustos 1977'de Doğu Almanya'dan bir ailenin kaçmasına yardım etmeye çalıştığı için Doğu Almanya'da tutuklanan Amerikalı öğrenci Alan van Norman ve Mozambik'deki Marksist rejim tarafından hapsedilen İsrailli pilot serbest bırakıldı. Takas Doğu Alman avukat Wolfgang Vogel öncülüğünde düzenlendi. Üçlü mahkûm takası birkaç ay süren müzakerelerin sonucu gerçekleşti. Pazarlığa katılan kilit Batılı yetkililer arasında, Komünist devletler tarafından hapsedilmiş birçok insan için faaliyet yürüten New York'lu Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Benjamin Gilman da vardı.[2]

Gerçek kimliği

Amerikalı araştırmacılar, Thompson'ın Detroit doğumlu bir Amerikalı olduğunu belirtti. Buna göre Robert Glenn Thompson adıyla 1 Ocak 1935'te Michigan, Detroit'te doğdu. Annesi Berenice M. Simmers boşandı ve Mart 1993'te öldüğü Arizona Tucson'a taşındı.

1991'de istihbarat yazarı ve tarihçi Nigel West, bir İngiliz gazetesinde, Thompson'un Amerikalı olmadığını, Doğu Aleksander'da Sylvia ve iki çocuğu olan Gregor Aleksander Best adlı bir Alman olduğunu keşfettiğini yazdı. Thompson’ın Almanya’da bir Rus anne ve bir Alman baba olarak doğduğunu, Kızıl Ordu'da tank komutanı olarak görev yaptığını, KGB tarafından casusluk eğitimi aldığını ve 1949’da Kanada'ya gönderildiğini yazdı.

Thompson, 1978'de serbest bırakıldığında, Leipzig'de doğmuş bir Doğu Alman olduğunu ve casusluğun "işi" olduğunu iddia etti. Kendisi bir Sovyet ajanı olduğunu ve Thompson'un kod adı olduğunu söyledi.

Nigel West, 2010'da Thompson’un bir Sovyet istihbarat subayı olduğunu iddiasının yanıltıcı olduğunu ve Thompson'ın ABD vatandaşı olduğu kabul edilirse bir casus takasıyla değişmeyeceğine inandığını söyledi.

Kaynakça

  1. ^ SPY CASE: Robert Glenn Thompson 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
  2. ^ ESPIONAGE: A Prisoner-Swapping Triple Play 3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">CIA</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ulusal istihbarat teşkilatı

CIA, Birleşik Devletler federal hükûmetinin sivil bir dış istihbarat servisidir ve resmî olarak dünyanın dört bir yanındaki ulusal güvenlik bilgilerini, öncelikle insan istihbaratını (HUMINT) kullanarak toplamak, işlemek ve analiz etmekle görevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Stasi</span> Doğu Almanyanın devlet güvenlik servisi

Devlet Güvenlik Bakanlığı veya kısaca Stasi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin güvenlik ve istihbarat teşkilatıydı. Stasi Doğu Berlin'den yönetilmekteydi. Lichtenberg şehrinde geniş kapsamlı bir komplekse sahipti, bunun dışında şehrin muhtelif yerlerinde değişik komplekslere de sahipti. Stasi dünya çapında etkin istihbarat örgütlerinden biri olarak kabul ediliyordu. Organizasyonun şiarı "Schild und Schwert der Partei". Daha önceki dönemlerde Stasi için kullanılan bir başka ifade ise Staatssicherheitsdienst, yani Devlet Güvenlik Servisi idi. Bu organizasyon, Doğu Almanya'da aşağı yukarı 250.000 kişinin tutuklanmasına katkı sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Markus Wolf</span>

Markus Johannes "Mischa" Wolf, Doğu Almanya Devlet Güvenlik Bakanlığı (MfS) dış istihbarat bölümünün başıydı. 34 yıl boyunca MfS'nin iki numaralı adamıydı, bu dönem Soğuk Savaş'ın büyük bir kısmını kapsar.

<i>Ahtapot</i> (film) James Bond serisinin on üçüncü filmi (1983)

Ahtapot (Octopussy) John Glen'in yönetmenliğini yaptığı, 1983 yapımlı casus/James Bond aksiyon filmi. 13. James Bond filmi olan Ahtapot'ta, MI6 casusu James Bond karakterini altıncı defa Roger Moore oynuyor. Roger Moore'un (56) ilerlemiş yaşına daha uygun bir Bond kızıyla buluştuğu film, Soğuk Savaş sırasında Avrupa'nın güvenliğini tehdit eden ve Sovyetler'den kaynaklanan bir askeri komplonun engellenmesini içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Richard Sorge</span> japon jet

Richard Sorge, II. Dünya Savaşı'ndan önce Japonya’da görev yapan, Sovyetler Birliği'nin casusu. Casuslar içerisinde en başarılıları arasında gösterilir. Casus kod adı Ramsay’dır. Almanya’da ve Japonya’da gazeteci olarak çalışmıştır. 1941'de Tokyo'da yakalanan Sorge, 1944'teki idamına kadar SSCB ile olan bağlantısını reddetse de SSCB ancak 1964 yılında Sorge'u kahraman olarak tanımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Gehlen</span>

Reinhard Gehlen, Alman asker ve casus.

<span class="mw-page-title-main">Francis Gary Powers</span> ABDli askeri pilot

Francis Gary Powers, 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde düşürülen Lockheed U-2 casus uçağının pilotudur.

<span class="mw-page-title-main">KGB Birinci Genel Direktörlük</span>

Birinci Genel Direktörlük veya kısa adıyla PGU, SSCB'nin dış istihbarattan sorumlu olan kurumuydu. Devlet Güvenlik Komitesi'nin (KGB) ana direktörlüğüdür. Görevi, dış ülkelerde teknik ve insani istihbarat toplayıp, analiz ederek Sovyetler Birliği'nin dış politikasına yön vermekti. 1991 yılında SSCB'nin dağılmasıyla Dış İstihbarat Servisi SVR adlı bağımsız bir kuruma dönüştürülmüştür. İlk başkanı Alexander Panyushkin, son başkanı Leonid Shebarshin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dış İstihbarat Servisi (Rusya)</span>

Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi (Rusça: Служба внешней разведки, Rusça telaffuz: [Sluʐbə vnʲɛʂnʲɪj rɐzvʲɛtkʲɪ]; tra. Sluzhba vneshney razvedki; ya da SVR RF ağırlıklı sivil işler için, Rusya'nın dış istihbarat kuruluşudur. SVR, KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü organizasyonunun halefidir. Askeri casusluk işlerinde karşılığı GRU olmaktadır. SVR RF Aralık 1991 yılından bu yana KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü halefi konumundadır. SVR'nin yönetim merkezi Moskova'da Yasenevo Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Klaus Fuchs</span> Alman teorik fizikçi ve atom casusu

Emil Julius Klaus Fuchs 1950 yılında II. Dünya Savaşı ve kısa bir süre sonrasında Amerikan, İngiliz ve Kanada Manhattan Projesi’nden elde ettiği bilgileri Sovyetler Birliği’ne iletmesinden dolayı mahkûm edilen Alman teorik fizikçi ve atom casusudur. Los Alamos Laboratuvarında iken Fuchs ilk olarak nükleer silahlarla ilgili birçok teorik hesaplamadan ve sonrasında hidrojen bombası modellerinden sorumluydu.

Hüseyin Yıldırım, Amerika Birleşik Devletlerinde ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış bir oto tamircisidir. Soğuk Savaş yıllarında James Hall III için hizmet etmiştir. Yıldırım daha sonra affedilerek Türkiye'ye iade edildi ve burada 17 yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak sadece bir gün yattı.

<span class="mw-page-title-main">Cengel Operasyonu</span>

Cengel Operasyonu, istihbarat ve direniş ajanlarının Polonya'ya ve Baltık ülkelerine gizlice sokulması için Soğuk Savaş'ın (1948-1955) başında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'nin (MI6) yürüttüğü gizli programın adı. Ajanların çoğu, İngiltere ve İsveç'te özel olarak eğitilen; Polonyalı, Estonyalı, Leton ve Litvanyalı sürgünlerden oluşuyordu. Bu ajanlar sızdıkları ülkelerde, Lanetli askerler ya da Orman Kardeşleri gibi Sovyet karşıtı gruplarla bağlantı kuruyorlardı. Operasyonun deniz ayağı Royal Navy ve Alman Mayın Tarama Yönetimi'ne bağlı askerlerdi. Amerikan destekli Gehlen Organizasyonu da Doğu Avrupa'dan ajan teminine dahil oldu. KGB bu casusluk ağına sızdı; ajanların çoğunu yakalayarak veya taraf değiştirmelerini sağlayarak, operasyonu çökertti.

Sovyet gizli polis teşkilatlarının zaman içinde devamlılıkları vardı. Ekim Devriminden sonra Vladimir Lenin'in 20 Aralık 1917 tarihli kararıyla oluşturulan ilk gizli polise "Çeka" (ЧК) adı verildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında KGB'nin ardılı konumundaki Rusya Federal Güvenlik Servisi'nde çalışanlar hâlâ gayriresmî olarak Çekist olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Kryuçkov</span>

Vladimir Aleksandroviç Kryuçkov, Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği İstihbarat ve Devlet Güvenlik Komitesi KGB'nin 1988-1991 yıllarında görev yapmış başkanı. Politbüro üyesi.

John Cairncross, İskoç asıllı Britanyalı, II. Dünya Savaşı yıllarında ajanlık ve istihbarat memuru.

Martha Eccles Dodd, Amerikalı gazeteci ve romancıdır. ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt'in Almanya ilk Büyükelçisi William Edward Dodd'un kızı Dodd, 1933-1937 yılları arasında Berlin'de yaşadı ve Üçüncü Reich'ın yükselişine tanık oldu. Nazi devletinin şiddetine ilk elden tanık olduktan sonra sol siyasete dahil oldu. İkinci kocası Alfred Stern Jr. ile İkinci Dünya Savaşı öncesinden Soğuk Savaş'ın zirvesine kadar Sovyetler Birliği adına casusluk yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Kvasnikov</span>

Leonid Romanoviç Kvasnikov bir Rus kimya mühendisi ve casustu, önce NKVD'de ve daha sonra KGB'de görev yaptı. 1934'te Moskova Kimyasal Makine Yapım Enstitüsü'nden onur derecesiyle mezun oldu ve Tula bölgesindeki bir kimya fabrikasında birkaç yıl mühendis olarak çalıştı. Kvasnikov, lisansüstü mühendislik çalışmalarına devam etti ve 1938'de bilimsel-teknik zeka uzmanı olarak KGB'ye katıldı. 1939'dan itibaren bilimsel ve teknik istihbarat bölüm başkanıydı. Kvasnikov, Almanya ve Polonya'da birkaç kısa dönemli görevde hizmet verdi ve hızla yükselerek KGB bilimsel istihbarat bölümünün başkan yardımcısı ve ardından şefi oldu.

Melita Stedman Norwood, 1937'de İngiliz Demir Dışı Metaller Araştırma Derneği'nde sekreter olarak çalışmaya başladıktan bir süre sonra KGB'ye bilgi sağlayan, bir bilgi kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Guy Burgess</span>

Guy Burgess, İngiliz diplomat ve Sovyet ajanıydı. 1930'ların ortalarından Soğuk Savaş döneminin ilk yıllarına kadar faaliyet gösteren Cambridge Beşlisi'nin bir üyesiydi. 1951 yılında Donald Maclean ile Sovyetler Birliği'ne iltica edene kadar bu görevini yerine getirmiştir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri ile olan casusluk uyumunu bozmuş ve İngiltere'nin dış bağlantıları arasındaki diplomatik sorunların artmasının en büyük sebebi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aktif önlemler</span>

Aktif önlemler (Rusça: активные мероприятия) Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu tarafından yürütülen siyasi savaşı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kökeni 1920'li yıllara dayanan terim, Sovyet ve Rus hükûmetlerinin dış politika hedeflerine dayalı casusluk, propaganda, sabotaj ve suikast gibi operasyonları kapsamaktadır. Vladimir Putin yönetimi aktif tedbirleri uygulamaya devam etti.