İçeriğe atla

Robert McNamara

Robert McNamara
8. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı
Görev süresi
21 Ocak 1961 - 29 Şubat 1968
BaşkanJohn F. Kennedy
Lyndon B. Johnson
Yerine geldiğiThomas S. Gates, Jr.
Yerine gelenClark Clifford
5. Dünya Bankası Başkanı
Görev süresi
Nisan 1968 - Haziran 1981
Yerine geldiğiGeorge David Woods
Yerine gelenAlden W. Clausen
Kişisel bilgiler
Doğum Robert Strange McNamara
9 Haziran 1916
San Francisco, Kaliforniya
Ölüm 6 Temmuz 2009 (93 yaşında)
Washington
Partisi Cumhuriyetçi (1961-1978)[1]
Demokratik (1978-2009)[1]
Evlilik(ler) Margaret Craig (1940-1981)
Diana Masieri Byfield (2004-2009)
Bitirdiği okul Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley
Harvard Üniversitesi
Dini Presbiteryen
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  ABD
Branşı  ABD Ordusu
Hizmet yılları 1943–1946
Rütbesi Yarbay
Çatışma/savaşları II. Dünya Savaşı

Robert Strange McNamara (9 Haziran 1916 - 6 Temmuz 2009), Amerikalı siyasetçi, Amerika Birleşik Devletleri'nin 8. Savunma Bakanı. 1961-1968 yılları arasında Amerika'yı derinden etkileyen Vietnam Savaşı'nın önemli aktörlerindendir. Bununla birlikte 1968-1981 yılları arasında Dünya Bankası Başkanıydı.

Gençliği

Robert McNamara, San Francisco, California'da doğdu. Babası bir ayakkabı dükkanında satıcıydı. McNamara'ya göre, ailesi ve kendisi İrlanda soyundandı ve 1850'de Büyük İrlanda Göçü sırasında önce Massachusetts'e, daha sonra ise Kaliforniya'ya göçmüşlerdi.

İş hayatı

Lisans eğitimini University of California, Berkeley'de 1937 yılında, yüksek lisansını ise Harvard Business School'da 1939 yılında tamamladı. II. Dünya Savaşı'nda orduda mühendis olarak görev yaptı. Savaşın ardından Ford Motor Company'de şirketi canlandırmak üzere işe alındı. Şirket başkanlığına kadar yükseldi.

Savunma Bakanlığı

Şirket başkanlığı görevinde sadece bir ay kadar kaldıktan sonra, dönemin Amerikan Başkanı John F. Kennedy tarafından Savunma Bakanı olarak atandı. Yeni görevinde Pentagon'da güç kazanmayı başardı. Silahlı kuvvetlerde modernizasyonu teşvik etti ve gereksiz veya kullanışsız silah sistemlerine bütçe ayırmayı reddederek tasarruf sağladı.[2]

Sonraki dönem

2003 yılında The Fog of War adıyla yayınlanan belgesel için yaptığı açıklamalarda Vietnam Savaşı'nda oynadığı rolü mazur göstermeye çalışmıştır.[3] Washington D.C.'deki evinde, 6 Temmuz 2009 tarihinde sabahın erken saatlerinde 93 yaşında hayatını kaybetti.

Kaynakça

  1. ^ a b "Robert S. McNamara dies at 93; architect of the Vietnam War". The Los Angeles Times. 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017. Çağdaş Biyografide 1961 tarihli bir girdiye göre, McNamara kayıtlı bir Cumhuriyetçidir. Columbia Bölgesi'ndeki kamuya açık kayıtlara göre, 1978 yılında Demokratik Parti'ye geçti. 
  2. ^ Robert S. McNamara 2 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., World Bank
  3. ^ Filmin imdb sayfası 10 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 10 Ağustos 2021 tarihinde erişilmiştir
Siyasi görevi
Önce gelen
Thomas Gates
Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı
1961–1968
Sonra gelen
Clark Clifford
Diplomatik görevi
Önce gelen
George Woods
Dünya Bankası Başkanı
1968–1981
Sonra gelen
Tom Clausen

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Richard Nixon</span> 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1969–1974)

Richard Milhous Nixon, 1969'dan 1974'e kadar 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve avukat. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Nixon, daha önce Kaliforniya temsilcisi ve senatörü olarak ve 1953 ile 1961 yılları arasında Başkan Dwight D. Eisenhower'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Başkanlık döneminde ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılımının azaltılması, Sovyetler Birliği ve Çin ile yumuşama, Apollo 11'in Ay'a inişi ve Çevre Koruma Ajansı ile İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi'nin kurulması gerçekleşti. Nixon'ın ikinci dönemi, Watergate skandalının bir sonucu olarak görevinden istifa eden tek ABD başkanı olmasıyla erken sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Lyndon B. Johnson</span> 36. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1963–1969)

Lyndon Baines Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 36. başkanıdır. Genellikle Lyndon B. Johnson veya kısaca LBJ olarak anılır. Başkanlığa John F. Kennedy'nin suikast sonucu öldürülmesi üzerine gelmiştir. Bir sonraki seçimde Amerikan tarihinin en yüksek oy oranlarından birini kazanarak tekrar başkanlığa seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arlington Ulusal Mezarlığı</span> mezarlık

Arlington Ulusal Mezarlığı, I. ve II. Dünya Savaşları, Kore, Vietnam ve Körfez Savaşı'nda ölen askerlerin anısına yapılmıştır.

Tonkin Körfezi, Güney Çin Denizinin kuzeybatı kolu. Kuzey ve doğuda Çin, doğuda Hainan Adası, güneybatı ve kuzeyde Vietnam'ın kuzey kesimiyle çevrilidir. Yaklaşık 480 km uzunluğunda 240 km genişliğindedir. En derin noktası 60 m'yi bulur. Kızıl Irmak bir delta aracılığıyla sularını körfeze boşaltır. Körfez kıyısındaki başlıca limanlar Çin'e ait Beihai ile Vietnam'a ait Haiphong'dur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri başkanı</span> ABDnin devlet ve hükûmet başkanı

Amerika Birleşik Devletleri başkanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve ABD Hükûmeti'nin başıdır. Başkan adaylarının ABD'de doğmuş Amerikan vatandaşları olması gerekir. En az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD'de oturuyor olmalıdırlar. Başkanın sorumlulukları arasında yürütmenin başı olması, antlaşma yapması, başkomutanlık ve devlet başkanlığı vardır. Uygulamada bu sorumluluklar, yasa önerisi hazırlamayı, dış politikanın oluşturulmasını, kişisel diplomasiyi de içine alacak biçimde genişlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert F. Kennedy</span> Amerikalı avukat ve siyasetçi (1925 – 1968)

Robert Francis Kennedy ya da kısaca RFK, Amerikalı siyasetçi ve avukattı. Ocak 1961'den Eylül 1964'e kadar 64. Amerika Birleşik Devletleri başsavcısı ve Ocak 1965'ten Haziran 1968'de Demokratların başkan adaylığı için yarıştığı sırada suikaste uğrayana kadar New York'tan ABD senatörü olarak görev yaptı. Kardeşleri John F. Kennedy ve Ted Kennedy gibi o da Demokrat Parti'nin önde gelen bir üyesiydi ve modern Amerikan liberalizminin bir simgesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Colin Powell</span> Amerikalı asker ve politikacı (1937–2021)

Colin Luther Powell, Amerikalı asker ve siyasetçi. 1989-93 arasında ABD genelkurmay başkanı, 2001-05 yılları arasında da dışişleri bakanı olarak görev yaptı. ABD tarihinde bu görevlere getirilen ilk siyah kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Gates</span> Amerika Birleşik Devletleri eski Savunma bakanı

Robert Michael Gates, Amerika Birleşik Devletleri eski Savunma bakanı. 1991 ile 1993 arasında CIA Başkanlığı yaptı. 18 Kasım 2006'da Donald Rumsfeld'ın görevinden istifa etmesiyle senatonun da onayını alarak Savunma Bakanı oldu. Görevini 2011 yılında CIA Başkanı Leon Panetta'ya devretti.

<span class="mw-page-title-main">Tonkin Körfezi Olayı</span> Vietnam Savaşının başlama sebebi.

Tonkin Körfezi Olayı, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri arasında yaşanan iki farklı olayı kapsayan olaylara verilen addır. 1964'te Kuzey Vietnam torpido botlarının iki ABD destroyerine ateş açtığına ilişkin haberler, ABD Kongresi'nin Tonkin Körfezi Kararnamesi'ni kabul etmesine ve ABD'nin daha etkin olarak katıldığı Vietnam Savaşı'nın (1965-75) başlamasına yol açtı. ABD Deniz Kuvvetleri'nin 1972'de Kuzey Vietnam limanlarının girişlerini mayınlaması üzerine körfezde sıcak çatışmalar yaşandı. 1995 yılında dönemin ABD Savunma Bakanı Robert McNamara eski düşmanı Vietnamlı komutan General Vo Nguyen Giap ile bir araya gelerek 1964 yılında meydana gelen ve ABD’nin Vietnam’a müdahalesine bahane edilen Tonkin Körfezi Olayında gerçekte ne olduğunu soracak ve Giap’dan “Hiçbir şey” yanıtını alacaktır. ABD Başkanı Lyndon Johnson’un Vietnam’a müdahale için bahane ettiği bu olayın hayali olma ihtimali yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı</span> Saygonda Viet Cong bombalaması

1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı; Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'daki Brinks Oteli'ne, Vietnam Savaşı sırasında, 24 Aralık 1964 akşamında Vietkong tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır. İki Vietkong casusunun, ABD Ordusu'na ev sahipliği yapan otelin altındaki bir arabaya koydukları bombanın patlaması sonucunda biri subay, biri ise astsubay olmak üzere iki Amerikalı öldü. Askerî personel ile Vietnamlı sivillerden oluşan yaklaşık altmış kişi ise saldırıyı yaralı olarak atlattı.

<span class="mw-page-title-main">Chuck Hagel</span> Nebraskayı temsil eden Amerika Birleşik Devletleri senatörü (hd. 1997-2009)

Charles Timothy "Chuck" Hagel, Amerikalı politikacı, eski senatör ve 24. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı.

Nixon Doktrini, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri başkanı Richard Nixon'un, 25 Temmuz 1969 tarihinde Guam'da yaptığı basın toplantısında dile getirilmiştir. ABD-Uzak Doğu ilişkileri uzmanı Gregg Brazinsky, Nixon'un bu konuşmasında, ABD'nin müttefik ve dostlarının gelişmesine ve savunmalarına yardım edeceğini, fakat özgür dünyanın jandarmalığına soyunmayacağının altını çizdiğini söylemiştir. Bu Doktrin uyarınca, ABD hiçbir müttefikinin savunmasından doğrudan sorumlu olmayacak, fakat talep halinde veya olası bir tehlike anında, onları nükleer koruma şemsiyesinin altına alacaktı. ABD ve müttefikleri arasında geliştirilecek iş birliği çerçevesinde, ülkeler arasında barışın tesis edilmesini öngörmekteydi. Richard Nixon bu Doktrinle, Asya'ya yönelik ABD politikalarının yönünü değiştirmek istiyordu. Özellikle Vietnamlaştırma (Vietnamizasyon) adı verilen yöntemle Vietnam Savaşı'ndan tamamıyla çıkmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Cyrus Vance</span>

Cyrus Roberts Vance, ABD'li avukat ve 1977-1980 yılları arasında Başkan Jimmy Carter kabinesinde ABD Dışişleri Bakanı. Bu görevde bulunmadan önce Johnson İdaresinde ABD Savunma Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Kennedy yönetimi sırasında Ordu Sekreteri ve Savunma Bakanlığı Baş Hukuk Müşaviri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mark Esper</span>

Mark Thomas Esper Amerikalı siyasetçi ve iş insanı. Temmuz 2019'dan Kasım 2020'ye kadar 27. Amerika Birleşik Devletleri savunma bakanı olarak görev yaptı. Mark Esper ABD savunma bakanı olmadan önce 2017-2019 yılları arasında ABD Savunma Bakanlığına bağlı Kara Kuvvetleri sekreteri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">William Westmoreland</span> Amerikalı general (1914 – 2005)

William Childs Westmoreland ABD Ordusu'nda generaldi. Önemli görevleri arasında 1964'ten 1968'e kadar Vietnam Savaşı sırasında yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerinin komutanlığı ve 1968'den 1972'ye kadar yürüttüğü ABD Ordusu Genelkurmay Başkanlığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Elaine Chao</span>

Elaine Lan Chao, 31 Ocak 2017 - 11 Ocak 2021 arasında Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Chao, daha önce 2001-2009 yılları arasında Başkan George W. Bush'un kabinesinde Çalışma Bakanıydı.

Lyman Louis Lemnitzer 1960-1962 arasında Amerika Birleşik Devletleri genelkurmay başkanlığı, sonrasında da 1963-1969 döneminde NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler komutanlığı (SACEUR) yapmış olan üst düzey komutandır. Lemnitzer II. Dünya Savaşı, Kore Savaşı ve Vietnam Savaşı'na general olarak dahil olmuştur. Ayrıca özellikle Savunma Bakanı Robert McNamara döneminde başta Domuzlar Körfezi Çıkarması olmak üzere CIA eliyle bazı yasadışı askerî harekâtı planlamış ve yürütmüştür.

<i>The Fog of War</i>

The Fog of War: Eleven Lessons from the Life of Robert S. McNamara 2003 yılı Amerika Birleşik Devletleri yapımı bir belgeseldir. Yönetmenliğini Errol Morris'in yaptığı eserde Amerika Birleşik Devletleri savunma bakanı Robert McNamara modern savaşa dair görüşlerini röportajlar şeklinde açıklar. Film, En İyi Belgesel Film Akademi Ödülünü almış ve 2003 Cannes Film Festivalinde yarışma dışı olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin Vietnam Savaşı'na katılmasına muhalefet</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nin Vietnam Savaşı'na katılmasına karşı muhalefet veya Vietnam Savaşı karşıtı hareket 1965 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Vietnam Savaşı'ndaki artan rolüne karşı gösterilerle başladı ve takip eden birkaç yıl içinde geniş bir toplumsal harekete dönüştü. Bu hareket, 1960'ların ikinci yarısı ve 1970'lerin başlarında, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde, savaşın nasıl sona erdirileceğine ilişkin şiddetli ve kutuplaştırıcı tartışmalara yön vermiş ve şekillenmesine yardımcı olmuştur.