İçeriğe atla

Robert Karplus

Robert Karplus (23 Şubat 1927 - 20 Mart 1990) bir teorik fizikçi ve fen eğitimi alanında liderdi.

Erken dönem

Robert Karplus, 1938'de Almanların Avusturyayı işgaline kadar yaşadığı Viyana'da doğdu. Anschlus'tan kaçmak için annesi ve erkek kardeşiyle birlikte göç etti. İsviçre'de altı ay kaldıktan sonra aile Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve Boston bölgesine yerleşti. 1943'te Harvard Üniversitesi'ne girdi ve doktora derecesini yirmi bir yaşında tamamladı. E. Bright Wilson danışmanlığındaki tezi mikrodalga spektroskopisi üzerine idi ve hem deneysel hem de teorik çalışmaları içeriyordu. Parlaklığı, özgünlüğü, enerjisi ve neşeli, pozitif görünümünden dolayı çalıştığı kişiler tarafından fark edildi.

Büyükbabası Johann Paul Karplus (1866-1936) Viyana Üniversitesi'nde çok beğenilen bir psikiyatri profesörüdür.[1] Karplus ünlü sosyolog, filozof ve müzikolog Theodor W. Adorno'nun yeğeni ve fizikçi Robert von Lieben'in torunudur. Erkek kardeşi, Nobel ödüllü Martin Karplus, bir Harvard kimyageriydi.

Fizikte erken kariyer

Karplus, eğitimini tamamladıktan sonra, Princeton'daki Institute for Advanced Study'de çalıştı ve orada henüz test edilmemiş kuantum elektrodinamiği teorisinin (QED) geliştirilmesine ilgi duydu. Elektron manyetik momenti çeşitli deneyler vasıtasıyla çok hassas bir şekilde tespit edilmişti ancak deneysel veriler kuantum mekaniğine dayalı en iyi teorik hesaplamaların sonuçlarıyla çelişmekteydi. QED temelli bir hesaplamanın deneysel sonuçlarla uyuşup uyuşmayacağını bilmeye fizikçiler arasında büyük ilgi vardı, ancak QED'in belirsizliği ve karmaşıklığı nedeniyle, o ana kadar böyle bir hesaplama yapılamamıştı. Karplus, Norman Kroll ile işbirliği içinde, elektronun manyetik momentinin değerini hesaplamak için QED'i kullandı. Bu, her iki adamdan da bir yıldan fazla bir yoğun çaba gerektiren çok zor bir hesaptı; sonuçları ve deneysel ölçümler arasındaki uyuşma, QED'in ilk, çarpıcı onayıydı.

Karplus, teorik fizik alanındaki çalışmalarını 10 yıldan uzun süre, 1950'den 1954'e kadar Harvard'da ve daha sonra Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de, sürdürdü.

Aile hayatı

1948'de Karplus, Harvard'da düzenlediği uluslararası bir halk dansları grubunda tanıştığı Elizabeth Frazier ile evlendi. 1950-1962 arasında doğmuş yedi çocuğu vardı. En büyük çocuk olan Beverly, 7 yaşındayken babası Robert Karplus'u, kendi sınıfına (3. sınıf) bir Wimshurst makinesini kullanarak elektrik konusunda bir fen bilgisi dersi verdiği sunuma davet etmiştir. Ne yazık ki, sunumda çocuklar gösteriden hoşlanırken, ders kavramsal bir felaketti. Bu, Karplus'u bilimin nasıl daha iyi öğretileceğini düşünmeye teşvik etti. Diğer çocukları okula başladığında, okuldaki bazı "göster ve anlat" derslerini" ziyaret etmeye devam etti. Çocuklarıyla ve sınıf arkadaşlarıyla konuşarak, çocukların öğrenmesi, akıl yürütmesi ve bilim kavramı gelişimi ile daha fazla ilgilenmeye başladı.

Fen eğitiminde ikinci kariyer

Birkaç yıl içinde, Karplus kariyerini - teorik fizikten, fen ve matematik öğrenimi üzerine araştırmalara ve ardından müfredat geliştiriciiğe kadar - değiştirmişti. Karplus, çeşitli psikologları, özellikle Jean Piaget'i inceleyerek, düşünce ve muhakemenin gelişimi hakkında bilinenleri çabucak öğrendi. Karakteristik olarak, Karplus da hemen çocuk düşüncesine, kanıt toplamaya ve kendi yorumunu ve gözlemlediğine dair açıklamalarını geliştirmeye ilişkin kendi sorularını oluşturmaya başladı.

Tesadüfen Karplus'ın yeni tutkusu, Sputnik sonrası ABD fen eğitimini yükseltmek için harcanan çaba dalgası ile çakıştı. 50'li yılların sonunda başlayarak, birçok bilim adamı da kendilerini fen eğitimine ve okullara adadılar, ancak Karplus başlangıçtan beri ilköğretim düzeyinde bir liderdi. Başlangıçta, Ulusal Bilim Vakfı'nda (National Science Foundation/NSF) ilköğretim düzeyinde fen bilgisi müfredat projelerini finanse etmek konusunda büyük bir isteksizlik vardı fakat bu durum 1959' da Karplus ve üç meslektaşının, ilköğretim düzeyinde bilim içeriğinin geliştirilmesi için ilk NSF hibesini aldığında değişti. Bu çalışma, Bilim Müfredatı Geliştirme Çalışması (Science Curriculum Improvement Study-SCIS) olarak adlandırılan 15 yıllık anıtsal bir çabaya dönüşmüştür. Karplus ve Herbert D. Thier yönetiminde SCIS, K-6 dereceleri için hem fiziksel hem de biyolojik bilimlerde kapsamlı, tam olarak test edilmiş, uygulamalı, laboratuvar tabanlı bir program haline geldi.

Robert Karplus, SCIS ilköğretim fen materyallerini, öğretmenlerin öğrencilerin fen öğrenmelerini ve zevk almasını sağlarken, öğretmenlerin bu materyalleri başarıyla kullanmalarını sağlayacak sistematik bir öğretim sürecine dönüştürmenin önemini fark etti. Diğer sorumlular ile birlikte öğrenme döngüsü öğretim stratejisini geliştirdi.

Karplus, Piaget'in teorisini üniversite öğrencileri ve yetişkinler için genişletti. Piaget'in teorisi dört aşamayı içeriyordu. Teori çocukların çoğunun, 16 yaş civarlarında 3. aşamadan (somut operasyonlar) 4. aşamaya (soyut muhakeme) geçiş yaptığını tespit ederek çocukların düşüncelerini ayrıntılı olarak belgeliyordu. Ancak Karplus, Piaget'in metodolojisini daha yaşlı gruplar için genişletti ve bu bireylerin çoğunun bilimsel, mantıksal ve matematiksel problemlerin çözümünde soyut akıl yürütme yeteneklerinde önemli boşluklar olduğunu buldu. Karplus'un en ünlü orantılı akıl yürütme sınavı Mr. Tall-Mr. Short 'du. Karplus, üniversite öğrencilerinin ve yetişkinlerin düşünmesinin ayrıntılarını araştırdı ve belgeledi.

Daha sonraki yaşamı

1982 yılının Haziran ayında, Washington, Seattle'daki Green Lake'te koşu yaparken Karplus, akademik kariyerine son veren şiddetli bir kalp krizi geçirdi. Sekiz yıllık bir hastalıktan sonra, 20 Mart 1990'da öldü.

Onur, ödül ve kitaplar

Onurlar ve ödüller

  • Amerikan Fizik Topluluğu Üyesi
  • Seçkin Hizmet Atıfları, Amerikan Fizik Öğretmenleri Birliği, 1972
  • Ulusal Fen Öğretmenleri Birliği Fen Eğitimine Seçkin Hizmet Ödülü, 1978
  • Amerikan Fizik Öğretmenleri Birliği Başkanı, 1977
  • Onursal derece, Felsefe Doktoru, Gothenburg Üniversitesi, 1980
  • Oersted Madalyası, Amerikan Fizik Öğretmenleri Birliği, 1981

Kitaplar

  • R. Karplus and H. D. Thier., A New Look at Elementary School Science. Chicago: Rand McNally and Co., 1967.
  • R. Karplus, Introductory Physics: A Model Approach. W. A. Benjamin, New York, 1969; reissued in 2003 by Fernand Brunschwig (editor), Captains Engineering Services (publisher).
  • R. Karplus (Ed.), Physics and Man, W. A. Benjamin, Inc., New York, 1970.

Kaynakça

  1. ^ Georg Gaugusch; Heraldisch-Genealogische Gesellschaft Adler (2011). Wer einmal war (Almanca). ISBN 978-3850027502. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 
  • R. Fuller (Ed.), A Love of Discovery: Science Education—The Second Career of Robert Karplus, Springer, 2002.
    • Burciaga, Juan R. (April 2007). "Review of A Love of Discovery: Science Education—The Second Career of Robert Karplus by Robert G. Fuller". Am. J. Phys. 75 (4): 383–384. Bibcode:2007AmJPh..75..383F. doi:10.1119/1.2710489.
  • "Robert Karplus—A Portrait" from Introductory Physics: A Model Approach, 2nd ed., by Robert Karplus, edited by Fernand Brunschwig, published by Captains Engineering Services Inc. (2003).

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. Fizik, Temel Bilimler'den biridir. Temel amacı evrenin işleyişini araştırmaktır. Fizik en eski bilim dallarından biridir. 16. yüzyıldan bu yana kendi sınırlarını çizmiş modern bir bilim olmasına karşın, Bilimsel Devrim'den önce iki bin sene boyunca felsefe, kimya, matematik ve biyolojinin belirli alt dalları ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Buna karşın, matematiksel fizik ve kuantum kimyası gibi alanlardan dolayı fiziğin sınırlarını net olarak belirlemek güçtür.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abdüsselam</span> Pakistanlı fizikçi (1926-1996)

Muhammed Abdüsselam, elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalara katkılarından dolayı 1979 yılında Nobel Fizik Ödülünü paylaşan kuramsal fizikçidir. Abdüsselam Nobel Ödülü kazanan ilk Pakistanlı ve Mısırlı Enver Sedat'tan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman olmakla birlikte fen alanında bu ödülü kazanan ilk Müslüman olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Paul Dirac</span> İngiliz teorik fizikçi

Paul Adrien Maurice Dirac, İngiliz teorik fizikçi ve matematikçi. Kuantum mekaniğinin kurucularındandır. Fermiyonların davranışını açıklayarak antimaddenin keşfine olanak veren ve kendi adı verilen Dirac denklemi ile tanınır. Dirac, 1933 Nobel Fizik Ödülü'nü Erwin Schrödinger ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teorik fizik</span> fizik biliminin bir branşı

Teorik fizik, fiziğin matematiksel modellemeler ve fiziksel nesnelerin soyutlandırılmaları çalışmaları ve doğa olaylarını açıklayan, gerçekselleştiren ve tahmin yürüten fizik dalıdır. Bu deneysel fiziğin zıttıdır ki deneysel fizik araçlarla bu olayları soruşturur.

<span class="mw-page-title-main">Sheldon Glashow</span> Amerikalı teorik fizikçi

Sheldon Lee Glashow "temel parçacıklar arasındaki zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerin birleşik kuramına katkıları ve bu çalışmaları kapsamında zayıf nötr akımı öngörmeleri" nedeniyle Steven Weinberg ve Abdus Salam ile birlikte 1979 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Richardson (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi (1937 – 2013)

Robert Coleman Richardson "helyum-3'ün üstünakışkanlığını keşfettikleri için" David M. Lee ve Douglas D. Osheroff ile birlikte 1996 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikan fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jerome Friedman</span> Amerikalı fizikçi

Jerome Isaac Friedman 28 Mart 1930 Chicago doğumlu Amerikan fizikçidir. Massachusetts Institute of Technology (MIT), fizik fakultesi ve enstitüsünde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brian Josephson</span>

Brian David Josephson, Galli teorik fizikçi ve Cambridge Üniversitesi’nden emekli olmuş fizik profesörüdür. En iyi bilindiği çalışmaları süper iletkenlik ve kuantum tünellemedir. 1962 yılında 22 yaşında doktorasını yaparken Cambridge’te yaptığı Josephson etkisi öngörüsü için 1973 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı. Josephson Gallerli olup da Nobel Fizik Ödülü alan tek kişidir. Ödülü fizikçiler Leo Esaki ve Ivar Giaever ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Gerard 't Hooft</span>

Gerardus 't Hooft, hâlen Utrecht Üniversitesine bağlı Spinoza Enstitüsü ve Teorik Fizik Enstitüsünde profesörlük yapan Hollandalı teorik fizikçidir. 1999 yılında, tez danışmanı Martinus J.G. Veltman ile elektrozayıf etkileşimlerin kuantum yapısını keşifleri dolayısıyla Nobel Fizik Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Higgs</span> İngiliz teorik fizikçi (1929–2024)

Peter Ware Higgs, İngiliz teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Julian Schwinger</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1994)

Julian Seymour Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi.

Stuart Alan Rice, Amerikalı teorik kimyager ve fiziksel kimyagerdir. Chicago Üniversitesi'nde Profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Mary Jo Nye</span> Amerikalı akademisyen

Mary Jo Nye, Amerikalı bilim tarihçisi ve akademisyen. Bilimsel keşif ile sosyal ve politik olgular arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.

Nadya Mason, Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign'de fizik profesörüdür. Yoğun madde deneycisi olarak, düşük boyutlu sistemlerin kuantum sınırları üzerinde çalışıyor. Mason, Illinois Malzeme Araştırma Bilim ve Mühendislik Merkezi'nin (I-MRSEC) direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Jeff Forshaw</span>

Jeffrey Robert Forshaw, kuantum renk dinamiğine (QCD) özel ilgi duyan bir İngiliz parçacık fizikçisidir. HERA parçacık hızlandırıcı, Tevatron parçacık hızlandırıcısı ve CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) projelerinde görev almıştır. 2004'ten beri Manchester Üniversitesi Fizik ve Astronomi Okulu'nda parçacık fiziği profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">David J. Griffiths</span> Amerikalı fizikçi

David Jeffrey Griffiths, Amerikalı fizikçi ve eğitimcidir. Reed Koleji'nde 1978-2009 yılları arasında çalışmış ve emekli olmadan önce Howard Vollum Bilim Profesörü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Helen Quinn</span> Avustralyalı fizikçi (d. 1943)

Helen Rhoda Arnold Quinn, Avustralyalı parçacık fizikçisi ve eğitimcisidir. Teorik fizikte, doğanın simetrisine karşılık gelen Peccei-Quinn teorisi ve Üç tip parçacık etkileşimi için birleşik bir teori arayışında katkıları bulunmaktadır. Quinn, Ulusal Bilimler Akademisi'nin Bilim Eğitimi Kurulu Başkanı olarak, K-12 Fen Eğitimi için Bir Çerçeve: Uygulamalar, Kesişen Kavramlar ve Temel Fikirler — Yeni Nesil Bilim Standartlarının temelli bir çalışma yürütmüş, birçok devlet tarafından benimsenmiştir.Başarıları arasında Uluslararası Teorik Fizik Merkezi'nden Dirac Madalyası, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden Oskar Klein Madalyası, Avustralya Nişanı'nın Onursal Görevlisi olarak atanması, Amerikan Fizik Derneği'nden Teorik Parçacık Fiziği için JJ Sakurai Ödülü bulunmakla beraber, Amerikan Fizik Enstitüsü'nden Fizikte Liderlik için Karl Taylor Compton Madalyası ve Franklin Enstitüsü'nden Fizikte 2018 Benjamin Franklin Madalyası'na layık görülmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.