İçeriğe atla

Robert H. Goddard

Robert Hutchings Goddard
Robert Hutchings Goddard
Doğum5 Ekim 1882(1882-10-05)
Worcester, Massachusetts, ABD
Ölüm10 Ağustos 1945 (62 yaşında)
Phoenix, Arizona, ABD
MilliyetAmerikalı
Kariyeri
DalıFizikçi
İmza

Robert Hutchings Goddard (d. 5 Ekim 1882 - ö. 10 Ağustos 1945), Amerikalı fizik profesörü ve bilim insanı, kontrollü sıvı yakıtlı roketlerin üretilmesinin öncülerinden. Dünyanın ilk sıvı yakıtlı roketini 6 Mart 1926'da gerçekleştirdi. Bu yüzden roketlerin babası olarak adlandırılmaktadır.[1][2][3] 1930'dan 1935'e kadar hızları 885 km/s (550 mph)'e ulaşan roketlerin fırlatılması çalışmalarında yer aldı.

1880'ler ABD'nin elektrikle tanıştığı yıllardı. Bu dönemde babası, küçük Robert'a yün halıların üzerinde statik elektriğin ne olduğunu göstermişti. Bu, onda bilime ve deney yapmaya karşı büyük bir ilgi uyandırmıştı. Robert H. Goddard, gençliğinde geçirdiği akciğer veremi nedeniyle öğrenimine bir süre ara vermiş, daha sonra 1908 yılında Worcester Politeknik Enstitüsü'nden fizik diploması almıştı. Goddard, artık belli bir ağırlığın yerden yukarı doğru yükseltilebilmesi için gerekli patlayıcı güçten, oksijen roketlerine ve uzak gezegenlerin fotoğraflarını çekecek kameralarda güneş enerjisinden yararlanılmasına dek birçok ilginç konuya eğildi. 1911'de doktorasını tamamladıktan sonra fizik dersleri vermeye ve roket deneyleri yapmaya başladı.

İlkel roketler, barut gibi katı yakıt kulanıyordu. Goddard'sa yaptığı deneylerde başarılı olmuş ve 1914 yılında ilk sıvı yakıtlı ve tepkili roketin patentini almıştı. 1916 yılında bir enstitünün bağışıyla, Goddard düşlerini gerçekleştirmek üzere küçük deneme roketleri yapmaya başladı.

Goddard'ın deneyleri kısa zamanda propan ve oksijen gibi sıvı gazların daha uygun olacağı sonucunu vermişti. Kuramsal olarak da, bu tür gazların daha çok fırlatma gücü olduğu biliniyordu. Ayrıca, fırlatma gücü istenildiği biçimde kontrol altında tutulabilir ama gerekirse kapatılabilirdi. Ama diğer roketler, bir kez ateşlendikten sonra, tükenerek yanıyordu. 1923 yılında Goddard, en gelişmiş roketini tamamladı. Bir örümcek ağı izlenimi veren roket, yanma bölmesi ve öndeki yakıt tanklarının konik bir kapakla korunduğu biçimiyle bugünkü roketlere benzemekteydi. 16 Mart 1926'da 2,5 dakikada 56 metre kateden roket, sıvı yakıtla uçan ilk örnek olarak tarihe geçti.

İlerleyen yıllarda pilot Charles Lindenberh'in de desteğiyle çalışmalarını sürdüren Goddard, 1930'da Roswell kentinde bir laboratuvar kurdu. 1935 yılında sıvı yakıtla çalışan sesten hızlı bir roket geliştirdi. Bunun yanında roketlere dümen ekleyerek yönlendirilmelerini, "çok katlı roketler projesi"yle de, roketlerin daha uzağa ve daha yükseğe ulaşmasını sağladı.

Kaynakça

  1. ^ Loyd S. Swenson Jr., James M. Grimwood, Charles C. Alexander (1989). "Part I, Chapter I, Section entitled: "The Highway to Space"". This New Ocean: A History of Project Mercury, sf. 13-18. NASA. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009. 
  2. ^ Jeffrey Kluger (29 Mart 1999). "TIME 100: Robert Goddard". Time. 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007. 
  3. ^ "Part I: Chemical Propulsion and the Dawn of Rocket Science". The Past and Future of Rocket Engine Propulsion. Regents of the University of Michigan. 2002. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Roket</span> itiş için kullanılan pirokinetik motor; yanıcı silah için bkz. Q2037215

Roket bir uzay aracı, hava aracı, araç, atkı veya bombadır. Roket, roket motorundan itme gücü elde eder. Roket motoru egzozu tamamen roket içinde taşınan roket itici yakıtından oluşur. Roket motorları etki ve tepki ile çalışır ve sadece egzozlarını yüksek hızda ters yönde dışarı atarak roketleri ileri doğru iter ve bu nedenle uzay boşluğunda çalışabilir. Etimolojik kökeni İtalyancada "bobin" anlamına gelen rocchetto olup, silindirik şekil benzerliğinden ötürü modern anlamında sahiplenilen kelimenin kullanımı 20. yüzyıl başlarında savaş gemilerinin öz itmeli ateşleme mermilerine dayanmaktadır. Türk Dil Kurumuna göre Türkçeye Fransızca roquette kelimesinden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Goddard Uzay Uçuş Merkezi</span> NASAnın ilk uzay araştırma laboratuvarı

Goddard Uzay Uçuş Merkezi (GSFC) 1 Mayıs 1959'da NASA'nın ilk uzay uçuş merkezi olarak kurulmuş NASA'ya ait büyük bir uzay araştırma laboratuvarıdır. GSFC, yaklaşık olarak 10.000 sivil uzmana ve çalışana sahiptir ve ABD'de, Greenbelt, Maryland, Washington'un yaklaşık olarak 6,5 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Goddard Uzay Uçuş Merkezi ABD'de modern roket itiş sistemlerinin öncülerinden Dr. Robert H. Goddard'ın adını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amatör roketçilik</span>

Deneysel roketçilik ya da amatör deneysel roketçilik olarak da bilinen, amatör roketçilik, bu işle uğraşanların yakıtlarını denediği ve kendi roket motorlarını yaptığı, çok çeşitli tip ve ebattaki roketlerini fırlattığı bir hobidir. Hibrit roket motorları üzerindeki önemli araştırmalarından sorumlu olan amatör roketçiler çeşitli katı, sıvı ve hibrit itici yakıtlı motorları yapmakta ve bu motorlarla uçuş gerçekleştirmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 1</span> SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir harcanabilir fırlatma sistemi

Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir. Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Draco (roket motoru ailesi)</span>

Draco, SpaceX tarafından fırlatma araçlarında ve uzay kapsüllerinde kullanılmak üzere tasarlanmış olan Hipergolik sıvı yakıtlı roket motoru ailesidir. Şimdiye kadar iki çeşidi üretilmiştir : Draco ve SuperDraco.

Raptor (Türkçe: Yırtıcı Kuş),SpaceX tarafından geliştirilen, Kriyojenik metan-yakıtlı roket motorları ailesinin ilk üyesidir. Özel olarak, SpaceX süper-ağır fırlatma araçlarının yüksek verimli aşağı ve yukarı aşamalarında kullanılması hedeflenmektedir. Merlin 1C & D motorlarına sahip daha önceki tüm Falcon 9 roketlerinde kullanılmış olan RP-1 kerosen ve LOX karışımı yerine; Raptor motoru yakıt olarak sıvı metan ve sıvı oksijen (LOX), kullanacaktır. Başlangıç tasarımlarında Raptor motorunun metan'dan ziyade sıvı hidrojen (LH2) kullanması öngörülüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sondaj roketi</span>

Bazen araştırma roketi de denilen bir sondaj roketi alt yörüngesel uçuş sırasında ölçüm yapmak ve bilimsel deneyleri gerçekleştirmek için gerekli cihazları taşıyan bir rokettir. Roketler Dünya yüzeyinin 50 –1500 km. yukarısına, genellikle meteoroloji balonları ve yapay uyduların arasındaki irtifaya. cihazları taşımak için kullanılır. Black Brant X ve XII gibi bazı sondaj roketleri 1.000-1.500 kilometre (620-930 mi) arasında maksimum bir apojeye sahiptirler. Sondaj roketlerinde genellikle ihtiyaç fazlası askeri roket motorları kullanılır. NASA, 270-450 kilogram (600-990 lb) roket yükü ile kalkan Terrier Mk 70 yardımcı roketli Improved Orion roketini atmosfer dışı bölge içindeki 100-200 kilometre (62-124 mi) arasında düzenli olarak uçurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı itki sistemi</span> Uzay aracını ivmelendirmeye yarayan her türlü yönteme verilen ad

Uzay aracı itki sistemi ya da Uzay aracı sevk sistemi, uzay aracını ve uyduları ivmelendirmekte kullanılan her türlü yönteme verilen addır. Pek çok farklı yöntem bulunmaktadır. Her yöntemin bazı sakıncaları ve üstün tarafı vardır ve uzay aracı sevki etkin bir araştırma alanıdır. Ancak, günümüzdeki pek çok uzay aracı, aracın arkasından/geri tarafından bir gazı roket motoru çıkışı yüksek hızda geçirmek suretiyle itki/sevk üretir. Bu çeşit bir motora roket motoru denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikle çalışan uzay aracı itki sistemi</span>

Elektrikle çalışan uzay aracı itki sistemi, uzay aracının hızını elektrik enerjisi kullanarak değiştirir. Bu Uzay aracı itki sistemi türündeki pek çok sistem, yakıtı elektrik kullanarak yüksek hızlarda araçtan atmak suretiyle çalışır, ancak örneğin elektrodinamik kablolar ise doğrudan gezegenin Manyetik alanıyla etkileşerek çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hibrit yakıtlı roket</span>

Hibrit-yakıtlı roket, roket motorunda birbirinden farklı fazdaki farklı roket yakıtları kullanan bir rokettir. Bu yakıtlardan biri katı halde ve diğeri ise gaz ya da sıvı haldedir. Hibrit roketinin ortaya çıkışı 75 yıl öncesine kadar takip edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">H-II</span>

H-II, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, 1990'larda daha büyük uyduları fırlatma imkânı sunmak amacıyla NASDA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup Japonya'nın yalnızca yerel teknolojiler kullanılarak üretilen ilk iki aşamalı sıvı yakıtlı roketidir. 1994-1999 yılları arasında kullanıldıktan sonra güvenilirlik ve maliyet konular nedeniyle H-IIA roketi geçildi.

<span class="mw-page-title-main">H-IIB</span>

H-IIB (H2B), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek ve H-II Transfer Araçları'nı Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek amacıyla kullanıldı.

Tek-yakıtlı roket, itici yakıt olarak tek bir kimyasal madde kullanan roket türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Electron (roket)</span> Roket

Electron, Yeni Zelanda havacılık şirketi Rocket Lab tarafından geliştirilen ve ticari küçük uydu başlatma segmentini (CubeSats) kapsayan iki aşamalı bir fırlatma aracıdır. Aracın Rutherford motorları, yörünge roketine güç sağlayan ilk elektrikli pompa besleme motorudur.

<span class="mw-page-title-main">Genişletme döngüsü</span>

Genişletme döngüsü, sıvı yakıtlı roket motoru’nun güç döngüsüdür. Bu döngüde yakıt, motorun yanma odasını soğutmak, ısıyı emmek ve fazı değiştirmek için kullanılır. Isıtılan, gaz halinde olan yakıt, yanma odasına enjekte edilmeden ve yakılmadan hemen önce motorun yakıt ve oksitleyici pompalarını çalıştıran türbine güç sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Rocket Lab</span> Havacılık ve Uzay taşımacılığı şirketi

Rocket Lab, 2006 yılında Peter Beck tarafından Yeni Zelanda'da kurulan ve finanse edilen havacılık ve uzay taşımacılığı işletmecisidir.

<span class="mw-page-title-main">RL10</span>

RL10, itici gazlar olan kriyojenik sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yakan, Aerojet Rocketdyne tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen sıvı yakıtlı kriyojenik bir roket motorudur. Modern versiyonlar vakumda motor başına 110 kilonewton (25.000 lbf) kadar itme gücü sağlar. Atlas V'in Centaur üst fazı ve Delta IV'ün DCSS'si için üç RL10 versiyonu üretildi. Uzay Fırlatma Sisteminin Keşif Üst Fazı, OmegA roketinin üst fazı ve Vulcan roketinin Centaur V'i için üç versiyon daha geliştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Modüler roket</span> Çok kademeli roket türü

Modüler roket, görevden göreve değişebilen bileşenlere sahip bir tür çok kademeli rokettir. Bu tür birkaç roket; nakliye, üretim ve uçuş hazırlıkları için destek altyapısını optimize etme masraflarını en aza indirmek için birleşik modüller gibi benzer konseptleri kullanır.