İçeriğe atla

Robert Gordon Latham

Robert Gordon Latham, 1845 civarı (Hill & Adamson tarafından) .

Robert Gordon Latham (24 Mart 1812 - 9 Mart 1888) Kraliyet Cemiyeti Üyesi (FRS) bir İngiliz etnolog ve filolog.

İlk hayatı

Lincolnshire iline bağlı Billingborough köyü cemaatinin papazı Thomas Latham'ın en büyük oğlu olarak 24 Mart 1812'de Billingborough'da doğdu. 1819'da Eton Koleji'ne girdi ve 1829'da King's College, Cambridge'e gitti, burada 1832'de BA notu ile mezun oldu ve kısa bir süre sonra bir kraliyet cemiyeti üyesi (Fellow) olarak seçildi.[1][2]

Dilbilimci

Latham bir yıl boyunca Avrupa'da dilbilim eğitimi gördü. Önce Hamburg'da, sonra Rasmus Christian Rask ile birlikte Kopenhag'da[3] ve son olarak Christiania'da (şimdi Oslo) filoloji okudu.[2] Norveç'te Ludvig Kristensen Daa ve Henrik Wergeland'ı ile tanışıyordu; bu ülke hakkında Norveç ve Norveçliler isimli bir kitap yazdı (1840).[4]

1839'da Londra'daki University College'da İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü seçildi.[2] Burada Friedrich August Rosen geleneğinde çalışan dilbilimcilerden Thomas Hewitt Key ve Henry Malden ile ilişki kurdu; birlikte Filoloji Cemiyeti'ni geliştirdiler; bu cemiyeti bir öğrenci grubundan çıkarıp Londra filologları arasında geniş bir tabana genişleterek kendi bildirilerini (Proceedings) yayınlayacak seviyeye getirdiler.[5]

Tıp kariyeri

Latham tıp mesleğine girmeye karar verdi ve 1842'de Kraliyet Doktorlar Koleji'nden lisans sahibi oldu; daha sonra Londra Üniversitesi'nde Tıp Doktoru ünvanını aldı.[2] Middlesex Hastanesinde adli tıp ve farmakoloji (materia medica) alanında öğretim görevlisi oldu ve 1844'ten itibaren aynı yerde asistan hekim olarak görev yaptı.

Etnolog

Ancak Latham daha çok etnoloji ve dilbilim ile ilgileniyordu. 1849'da tıbbı bıraktı ve bu alandaki görevlerinden istifa etti. 1852'de, Sydenham'a taşınan Kristal Saray'ın etnoloji departmanının yönetimi ona verildi.[2]

Sydenham'daki Kristal Saray, iç görünüm. Latham, Saray orijinal konumundan ve içeriğinden (1851 Büyük Sergisi) kalıcı bir alana taşınırken kurulan etnolojik bir gösteri olan "doğa tarihi mahkemesi" nin küratörüydü.[6]

Latham, James Cowles Prichard 'ın bir takipçisiydi ve o da Prichard gibi etnolojiyi, esasta, dillerin soybilimsel ilişkileri aracılığıyla ırkların kökenini izleyen tarihsel filolojinin parçası olarak kabul etti.[7] Bu alanda sık sık ders verdi. Temel olarak, Georges Cuvier'in üç ırk teorisini kullandı.[8] Ancak Prichard ile birlikte Latham, Cuvier'in "Kafkas ırkı" kavramını kullanmasını eleştirdi; ve o, 1850 civarında poligenist teorinin yükselişine bir tepki olarak, "insan çeşitlerine" yani ortak kökene atıfta bulunarak "ırk" teriminden kaçınmayı tercih etti.[9] Ancak, 1854'te Rus İmparatorluğunun Yerli Irklarını yazdı.

Latham, Prichard'ın şimdi bazen "diller ve milletler" olarak da adlandırılan varsayımından yola çıkarak, dillerin tarihsel ilişkilerinin, onları konuşan grupların ilişkileriyle mükemmel bir şekilde eşleştiğini söyledi.

1862'de, Aryan ırkının kökenine ilişkin Orta Asya teorisine karşı önemli bir protesto yaptı. Daha sonra Theodor Benfey, Parker, Isaac Taylor ve diğerleri tarafından savunulan görüşleri destekledi.[2] Latham'a göre, Hint-Avrupa dillerinin kökeni Litvanya'daydı; bu bağlamda "Aryan teorisi"nin savunucusu Max Müller'i şiddetle eleştirdi.[10] Latham'ın Karşılaştırmalı Filoloji (1862) çalışmasının ardından Hint-Avrupa dilleri hakkındaki görüşlerine yönelik başlayan tartışmalar, bilimsel itibarına zarar verdi.[11]

Son yılları

Robert Gordon Latham, 1863'te yayınlanan fotoğraf.

Gordon Hake anılarında, Latham'ın yoksulluğunu ve para isteme alışkanlığını yazdı.[12] 1863'te Latham bir emekli maaşı aldı. Daha sonraki yaşamında afaziye yakalandı ve 9 Mart 1888'de Putney'de (Londra) öldü.[2]

Çalışmaları

Latham, 1841'de tanınmış bir metin kitabı olan The English Language'i çıkardı. Kendisini, Samuel Johnson'ın 1870'te tamamladığı İngiliz Dili Sözlüğü'nün kapsamlı bir revizyonuna adadı. Daha sonra Saxo Grammaticus ve Shakespeare'in Hamlet'i Üzerine Bir Tez eserine çok zaman harcadı. İngilizce üzerine yaptığı çalışmalar birçok baskı yaptı ve Richard Morris ve Walter William Skeat'ın çalışmaları bunların yerini alana kadar otorite kabul edildi.[2]

Diğer eserleri:

Kaynakça

  1. ^ "Latham, Robert Gordon (LTN829RG) 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". A Cambridge Alumni Database. University of Cambridge.
  2. ^ a b c d e f g h "Latham, Robert Gordon" . Dictionary of National Biography. London: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
  3. ^ Franklin E. Court, Institutionalizing English Literature: the culture and politics of literary study, 1750–1900 (1992) pp. 78–9; Google Books 16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ Carl John Birch Burchard, Norwegian Life and Literature; English accounts and views, especially in the 19th century (1920), p. 106; archive.org.
  5. ^ Raymond Wilson Chambers, Man's Unconquerable Mind: studies of English writers, from Bede to A. E. Housman and W. P. Ker (2953), p. 350; Google Books 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  6. ^ Sadiah Qureshi, Peoples on Parade: Exhibitions, Empire, and Anthropology in Nineteenth-Century Britain (2011), p. 217; Google Books. 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Robert Young, Colonial Desire: hybridity in theory, culture, and race (1996), p. 66; Google Books. 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Philip D. Curtin, The Image of Africa: British ideas and action, 1780–1850 (1973), p. 369; Google Books. 10 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Bruce David Baum, The Rise and Fall of the Caucasian race: a political history of racial identity (2006), pp. 111–2; Google Books. 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Thomas R. Trautmann, Languages and Nations: the Dravidian proof in colonial Madras (2006), p. 223; Google Books 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  11. ^ George W. Stocking, Jr., Victorian Anthropology (1987), p. 58.
  12. ^ Thomas Gordon Hake, Memoirs of Eighty Years (1892), p. 208; archive.org.
  13. ^ William Somerville Orr; Richard Owen; Robert Gordon Latham (1854). The Principles of Physiology. W. S. Orr and Company. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
Not

This article incorporates text from a publication now in the public domain: Wood, James, ed. (1907). The Nuttall Encyclopædia. London and New York: Frederick Warne.  Bu makale şu anda kamu malı bir yayından metin içerir: "Latham, Robert Gordon". Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Elf</span> cermen mitolojisinde yer alan doğaüstü varlık türü

Elf, Cermen mitolojisi′nde ve folklorunda yer alan doğaüstü varlık türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Etnoloji</span> İnsanların ırklara ayrılışını, bunların nereden çıktığını, oluşumunu, yeryüzüne yayılışını, aralarındaki niteliklerini inceleyip karşılaştıran ve sınıflayan bilim

Etnoloji ya da ırk bilimi insanların etnik gruplara ayrılışını, bu grupların kökenini, oluşumunu, yeryüzüne yayılışını, aralarındaki bağıntıları ve bunların töre, dil ve kültür niteliklerini, genel kanunlar çıkarmak amacıyla inceleyip karşılaştıran, geçmişte yaşamış ve hâlen yaşamakta olan değişik kültürleri karşılaştırmalı olarak inceleyen bilim dalına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">I. Pavel (Rusya)</span> Rus hükümdar (1754-1801; çar 1796-1801)

Pavel Petroviç, 1796 ile 1801 yılları arasındaki Rusya imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Câbir bin Hayyân</span> Fars bilim gıbı

Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân (Arapça: ابو موسی جابربن حیان, Latince: "Geber" ya da "Geberus"; , Batıda daha ziyâde Geber olarak tanınan, Abbâsîler döneminde yaşamış ve İslâmiyet'te fen bilimlerinin temelini atmış olan Farsî çok yönlü bir fen bilgini; simyacı, kimyacı ve eczacı; fizikçi, astronom ve astrolog; tıp ve fizik tedavi uzmanı; mühendis, coğrafyacı, filozof ve sûfi.

İlerlemecilik, ilericilik ya da progressivizm, her alanda ileri düzeyde önlemler uygulayarak insanların mevcut durumlarını iyileştirmeyi ve toplumun statüsünü yükseltmeyi amaçlayan, bu doğrultuda toplumsal reformu destekleyen politik felsefedir. Bilim, teknoloji, ekonomik kalkınma ve sosyal organizasyondaki ilerlemelerin insanın yaşam koşullarını geliştirmede büyük öneme sahip olduğunu ifade eden İlerleme Düşüncesine dayanır. Modern siyasette ilerlemecilik, siyasi değişim ve hükûmet eylemlerinin desteği yoluyla sıradan insanların çıkarlarını temsil etmeyi amaçlayan bir sosyal veya siyasi harekettir ve genellikle sol-liberal geleneğin bir parçası bağlamında düşünülür. Ancak bu, ideolojilerin eş anlamlı olduğu anlamına gelmez.

<span class="mw-page-title-main">Aryan</span> antik halk

Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir. Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.

<span class="mw-page-title-main">Universal Pictures</span> Amerikalı film şirketi

Universal Pictures, 30 Nisan 1912'de Carl Laemmle, Mark Dintenfass, Charles O. Baumann, Adam Kessel, Pat Powers, William Swanson, David Horsley, Robert H. Cochrane ve Jules Brulatour tarafından kurulan bir film stüdyosudur.

En İyi Ses Miksajı Akademi Ödülü en hoş ve ahenkli ses miksajı veya kaydını belirleyen ödüldür ve kazanan filmde miksajı yapan kişiye verilir. Bu ödülü En İyi Ses Kurgusu Akademi Ödülü ile karşılaştırabilirsiniz. Aşağıdaki listede bu kategoride ödül ve adaylık kazananlar yıllara göre sıralanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hezârfen</span> pek çok farklı disiplinde engin bilgiye sahip olan kişi

Hezârfen ya da polimat, pek çok farklı disiplinde engin bilgiye sahip olan kişi. Özellikle antik dönemin bilim insanlarının çoğu, günümüz standartlarında hezârfen kabul edilir. Ancak bu günümüzde, tarihte olduğundan çok daha ulaşılması zor bir hedeftir, çünkü günümüz bilim dünyası eskisinden, eklenmiş bilgilerin sayısının yüksekliğinden dolayı, çok daha gelişmiştir ve o kadar bilgiye sahip olmak da dolayısıyla gerçekleştirmesi çok daha güç bir şeydir.

<span class="mw-page-title-main">Anişinabe dilleri</span>

Anişinabe dilleri ya da Ojibva-Potavatomi dilleri, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan yaşayan Anişinabeler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kızılderili dil grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Tucker</span> Amerikalı gazeteci (1854 – 1939)

Benjamin Ricketson Tucker, 19. yüzyıl Amerikalı bireyci anarşist ve Liberty dergisinin yayımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Blenheim Sarayı</span>

Blenheim Sarayı, İngiltere'nin Oxfordshire şehrinde Woodstock'ta bulunan anıtsal bir kırsal malikane evidir. Marlborough Düklerinin başlıca ikametgâhıdır ve kraliyetle ve piskoposlukla ilgili olmadığı halde İngiltere'de saray unvanını elinde bulunduran tek kırsal malikane evidir. İngiltere'nin en büyük malikane evlerinden biri olan saray 1705-1722 yılları arasında inşa edilmiştir. Blenheim Sarayı 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Bir aile malikane evi, mezarlığı ve ulusal anıt olarak kullanımı ile eşsizdir. Saray Sir Winston Churchill'in doğum yeri ve baba evi olarak da dikkat çekicidir.

<span class="mw-page-title-main">Kurtarma arkeolojisi</span> Genellikle bir inşaat, yol ya da baraj inşası planlanırken tesadüfen bulunan buluntuların en kısa sürede belgelenerek kayda alınmasını amacıyla yürütülen, kâr amacı güden arkeolojik kazı çalışmaları.

Kurtarma arkeolojisi ya da diğer bilinen adlarıyla kurtarma kazıları, prevantif (önleyici) arkeoloji ya da ticari yahut sözleşmeli arkeoloji, devlet tarafından onaylanmış, kâr amacı güden arkeolojik kazı ve araştırmalara verilen addır. Bu tür kazılar bir inşaat, yol ya da baraj inşası planlanırken arazi çalışmaları sırasında tesadüfen bulunan buluntuların en kısa sürede belgelenerek kayda alınmasını amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marengo Muharebesi</span>

Marengo Muharebesi, 14 Haziran 1800'de Napolyon Bonapart yönetimindeki Fransız kuvvetleri ile İtalya'nın Piyemonte kentindeki Alessandria yakınlarındaki Avusturya kuvvetleri arasındaki çatışma. Günün sonlarına doğru, Fransızlar muharebede galip geldi. Michael von Melas'ın sürpriz saldırısını Napolyon geri püskürttü, Avusturyalıları İtalya'dan uzaklaştırdı ve Napolyon'un Paris'teki siyasi rolü, bir önceki Kasım ayında yaptığı darbenin ardından Fransa'nın İlk Konsolosu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Roma zaferi</span>

Roma zaferi, Roma güçlerini devletin hizmetinde zafere götüren bir askeri komutanın veya orijinal ve geleneksel olarak başarıyla tamamlanan bir askeri komutanın başarısını halka açıklamak ve kutlamak için düzenlenen Antik Roma'nın bir sivil töreni ve dini ayin idi.

<span class="mw-page-title-main">Robert Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markisi</span>

Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markizi, Britanyalı devlet adamıdır.

Hocągara (Ho-Chungara) veya Hocąklar (Ho-Chunks), orijinal olarak Wisconsin ve kuzey Illinois'den gelen, Siyu dili konuşan bir Hint Milletidir. 19. yüzyılda zorunlu göç nedeniyle, şimdi iki ayrı kabile oluşturuyorlar; Wisconsin'deki Ho-Chunk Ulusu ve Nebraska'nın Winnebago Kabilesi.

<span class="mw-page-title-main">William Kennedy Dickson</span>

William Kennedy-Laurie Dickson, Thomas Edison'un istihdamında, ilk sinema filmi kamerasını icat eden İskoç bir mucitti.

<span class="mw-page-title-main">John Snow</span> İngiliz epidemiyolog ve hekim

John Snow İngiliz doktor ve anestezi ve tıbbi hijyenin geliştirilmesinde liderdir. Modern epidemiyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilir, bunun kısmen sebebi 1854'te Londra'nın Soho kolera salgınının kaynağını bulma konusundaki çalışmalarında bir su pompasının tutamağını kaldırarak hastalığı kısıtlamasıdır. Snow'un bulguları, diğer şehirlerde benzer değişikliklere ve dünya çapında genel halk sağlığında önemli bir iyileşmeye yol açan Londra'nın su ve atık sistemlerindeki temel değişikliklerin yanı sıra anestezinin benimsenmesine ilham vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trivium (eğitim)</span>

Trivium, yedi özgür sanatın alt bölümüdür ve gramer, mantık ve retorikten oluşur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.