İçeriğe atla

Robert A. Heinlein

Robert A. Heinlein
1976 Dünya Bilimkurgu Kongresi'nde (Worldcon) imza dağıtırken
Doğum7 Temmuz 1907(1907-07-07)
Butler, Missouri, ABD
Ölüm8 Mayıs 1988 (80 yaşında)
Carmel, Kaliforniya, ABD
Takma adlarAnson McDonald, Lyle Monroe, John Riverside, Caleb Saunders, Simon York
MeslekRomancı, kısa öykü yazarı, makale yazarı, senarist
MilliyetAmerikalı
Dönem1939 - 1987
TürBilimkurgu, Fantastik kurgu
Etkiledikleri

Etkilendikleri

Robert Anson Heinlein (d. 7 Temmuz 1907; Butler, Missouri – ö. 8 Mayıs 1988; Kaliforniya), Amerikalı roman ve bilimkurgu yazarı. Sıklıkla "bilimkurgu yazarlarının duayeni" olarak tanımlanan[1] Heinlein, sert bilimkurgu türünün en popüler, etkili ve tartışılan yazarlarındandı. Bilimkurgu eserlerinde bilim ve mühendislik bakımından akla yatkınlık ölçütlerinin yükselmesini ve türün edebi kalitesinin artmasını sağladı. 1940'larda, The Saturday Evening Post gibi genelde ana akım eserler yayımlayan dergilere yalın bilimkurgu eserleriyle sızmayı başaran ilk yazar oldu. Çağdaş kitle pazarlama döneminde, roman boyutunda çoksatar bilimkurgu eserleri veren ilk yazarlardan biriydi. Heinlein, Isaac Asimov ve Arthur C. Clarke uzun yıllar boyunca "bilimkurgunun büyük üçlüsü" olarak anıldı.[2][3]

Heinlein'ın ürettiği bilimkurgu eserlerinde sıklıkla kullanılan bazı sosyal temalar mevcuttu: bireysel özgürlüğün ve özgüvenin önemi, bireylerin topluma karşı görevleri, örgütlenmiş dinin kültür ve hükûmet üzerindeki etkisi, toplumun genel görüşlerine uymayan düşüncelerin toplum tarafından bastırılması vb. Ayrıca fiziksel ve duygusal aşk arasındaki ilişki, sıra dışı ailevi ilişkiler ve uzay yolculuğunun kültürel uygulamalar üzerindeki etkisi gibi konuları ele aldı. Bu konuları yerleşmiş fikirlere aykırı biçimde ele alması, eserlerinin çok farklı şekillerde algılanmasına ve hatta kimi zaman birbiriyle çelişkili olduklarının öne sürülmesine sebep oldu. Örneğin 1959 tarihli Yıldız Gemisi Askerleri romanı militarizmin, hatta bir yere kadar faşizmin savunusu olarak değerlendirildi. Oysa romanda safi militarist düşüncenin değişmezliği ve aptallığına ilişkin pek çok bölüm vardı. Öte yandan 1961 tarihli Stranger in a Strange Land romanı Heinlein'ın beklenmedik şekilde cinsel devrimin ve karşı-kültür hareketinin öncüsü olarak değerlendirilmesine, poliamori ya da sorumlu poligami kavramlarını popülerleştiren kişi sayılmasına yol açtı.

Heinlein, romanlarıyla dört defa Hugo Ödülü kazandı. Yayınlanmalarından elli yıl sonra üç romanı daha, geçmişte ödül verilmemiş yıllar için geriye dönük verilen "Retro Hugo" ödülüne değer görüldü. Ayrıca Heinlein, Science Fiction Writers of America'nın hayat boyu başarı alanında verdiği Büyük Usta Ödülü'nün de ilk sahibi oldu.

Eşi Virginia Heinlein, ölümünden sonra yazarın mektuplarını ve notlarını bir araya getirerek bir tür otobiyografik kariyer değerlendirmesi hazırladı. Bu çalışma 1989'da Grumbles from the Grave adıyla yayınlandı.

Heinlein'ın eserlerinde kullandığı "grok", "TANSTAAFL" ve "waldo" gibi bazı terim ve kelimeler daha sonra İngilizce dilinin birer parçası haline geldi.

İlk hikâyesi "Hayat-Çizgisi" 1939 yılında yayınlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "http://www.comic-con.org/wc/wc_blood.shtml". 20 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2008.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  2. ^ Robert J. Sawyer. Bilimkurgunun Ölümü 20 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Sir Arthur Clarke 2004 Heinlein Ödülü Sahibini Açıkladı 22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Heinlein Society Basın Açıklaması. 22 Mayıs 2004.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Isaac Asimov</span> Amerikalı yazar

Isaac Asimov, Boston Üniversitesi'nde biyokimya profesörlüğü yapmış Amerikalı yazar ve biyokimyager.

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

Bilimkurgu, bilim kurgu ya da bilim-kurgu, yakın ya da uzak gelecek ile ilgili öykülerin bugün olası olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını da kullanarak oluşturulmasıdır. Bilimkurgu bazen geçmişi de kurgulayabilir. Bilimkurgu kitap, sanat eserleri, televizyon, film, bilgisayar oyunları, tiyatro eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama fantastik, korku ve ilgili türleri de içerir.

Türk edebiyatında roman, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir yazım türüdür. Roman, Tanzimat'la başlayan batılılaşma sürecinin bir parçası olarak Türk edebiyatına girmiş olup, Fransız edebiyatından eserler başta olmak üzere ilk Türkçe örnekleri çeviri eserlerde gözlemlenmiştir. Şemseddin Sâmi’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseri sıklıkla "ilk Türkçe roman" olarak adlandırılsa da daha önce yazılmış başka romanlar da mevcuttur. Fransız romantizm akımından etkilenmiş ve ağırlıklı olarak aşk ve "yanlış batılılaşma" konularını ele almış ilk Osmanlı romanları genellikle oldukça zayıf olup, karakterler yüzeysel işlenmiş ve karikatüre benzeyen tipler ortaya çıkarmıştır. Servet-i Fünûn edebiyatı döneminde romanlar gelişmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arthur C. Clarke</span> İngiliz mucit ve bilim kurgu yazarı

Arthur Charles Clarke, Britanya İmparatorluk Nişanı'na sahip İngiliz mucit ve bilimkurgu yazarı. Aynı zamanda Mysterious World adlı İngiliz televizyon serisinin yapımcılığını ve sunuculuğunu da yapmıştır. Clarke, Robert A. Heinlein ve Isaac Asimov'la birlikte, bilimkurgunun "üç büyük yazar"ından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">H. G. Wells</span> bilim kurgu romanlarıyla tanınan İngiliz yazar

Herbert George Wells ya da daha çok tanındığı adla H. G. Wells, Dünyaların Savaşı, Görünmez Adam, Dr. Moreau'nun Adası ve Zaman Makinesi adlı bilimkurgu romanlarıyla tanınan ama neredeyse edebiyatın her dalında birçok eser vermiş olan İngiliz yazardır. Sosyalist olduğunu açıkça söyleyen H.G. Wells'in çoğu eserinde önemli ölçüde siyasi ve sosyal yorumlar bulunmaktadır. Jules Verne gibi gelecekteki teknolojik gelişmeleri anlattığı kitaplarıyla bilimkurgu dalının öncülerinden hatta yaratıcılarından sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Ödülü</span> Bilim kurgu ve fantezi türlerinde verilen bir edebiyat ödülü

Hugo Ödülü, her sene bir önceki yıl ortaya konan en iyi bilimkurgu ve fantezi çalışmalarına çeşitli kategorilerde verilen ödül. Ödülün ismi, öncü bilimkurgu dergisi Amazing Stories'in kurucusu Hugo Gernsback'ten gelir. İlk olarak 1953 yılında verilen ödül, 1955'ten beri aralıksız her yıl sahiplerini bulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">China Miéville</span>

China Tom Miéville, İngiliz spekülatif kurgu yazarı. Romanları, çeşitli antolojilerde yayınlanmış hikâyeleri, novellaları, çizgi romanları, çocuk kitapları ve öykü kitaplaı bulunmaktadır. Miéville yazdığı eserlerle Arthur C. Clarke Ödülü, British Fantasy Ödülü, BSFA Ödülü, Hugo Ödülü, Locus Ödülü ve World Fantasy Awards de dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazanmıştır. Akademisyen olarak Marksizm ve uluslararası hukuk konusunda yazdığı bir kitabı yayımlamıştır. 2015 yılında Royal Society of Literature'ın üyesi olmuştur. Eserleri Türkçeye Yordam Kitap tarafından kazandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Charles Wilson</span> Kanadalı bilimkurgu yazarı

Robert Charles Wilson, Kanadalı bilimkurgu yazarı. On dört adet basılmış romanı, çeşitli antolojilerde ve dergilerde yayımlanmış hikayeleri, makaleleri ile kitap eleştirileri bulunmaktadır. Dönüş adlı romanı ile 2006 yılında Hugo Ödülü’nü kazanan Wilson’un eserleri sekiz yabancı dile çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Susanna Clarke</span> İngiliz roman yazarı

Susanna Mary Clarke, Britanyalı roman yazarı. Daha çok kendisine 2005 yılında En İyi Roman Hugo Ödülü’nü kazandıran ilk romanı Jonathan Strange ve Bay Norrell ile tanınan Clarke'ın bu romanın yanı sıra çeşitli dergilerde yayımlanmış hikâyeleri ve bu hikâyelerin derlediği bir kitabı bulunmaktadır.

Hugo Ödülleri her yıl, World Science Fiction Society tarafından bir önceki yılın en iyi bilimkurgu ve fantezi eserlerine verilir. Ödülün adı, bilimkurgunun öncü dergilerinden Amazing Stories'in kurucusu Hugo Gernsback'ın adından gelir ve önceleri resmi olarak Bilimkurgu Başarı Ödülü olarak bilinirdi. Ödül spekülatif kurgu için mükemmel bir vitrin ve bilimkurgu edebiyatı için en çok tanınan edebi ödül olarak tanımlanmıştır. En İyi Roman Hugo Ödülü bir önceki yıl İngilizce olarak yazılmış ya da İngilizceye çevrilmiş olan bilimkurgu ya da fantezi romanları için her yıl verilir. Eser, topluluk tarafından 40.000 kelimeyi aştığı takdirde roman olarak tanımlanmaktadır. Daha kısa eserler için ise kısa öykü, öykü ve kısa roman kategorilerinde ödüller verilmektedir. En İyi Roman Hugo Ödülü 1954 ve 1957 yılları dışında, 1953'ten beri her yıl dağıtılmaktadır. Normal Hugo Ödüllerine ek olarak, 1996'dan itibaren, Geçmişe Yönelik Hugo Ödülleri de verilmeye başlamıştır. Bu geçmişe yönelik ödüller yalnızca daha önce World Science Fiction Convention yapılmış ama ödül dağıtılmamış olan yıllar için dağıtılmaktadır. Günümüze kadar, 1946, 1951 ve 1954 yılları için en iyi roman ödülü verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lois McMaster Bujold</span>

Lois McMaster Bujold, Amerikalı bilimkurgu ve fantezi romanı yazarı. İlk romanı Shards of Honor 1986 yılında yayımlandı. Eserleri yirmi dile çevrilen Bjord, Robert A. Heinlein'dan sonra En İyi Roman Hugo Ödülü'ne en fazla sahip olan yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Barrayar</span>

Barrayar, Amerikalı yazar Lois McMaster Bujold tarafından yazılan bilimkurgu romanı.

Yaban Diyarlardaki Yabancı, Amerikalı yazar Robert A. Heinlein'ın 1961 tarihli bilimkurgu romanı. Kitap Mars'ta doğan ve Marslılar tarafından büyütülen bir insan olan Valentine Michael Smith'in erken yetişkinlik çağında Dünya'ya gelişini ve dünya kültürü ile etkileşimini anlatır. Kitabın ismi Exodus Kitabı'nda geçen bir deyime kinayedir. Daha sonra yazılan sürümleri ile kitap "şimdiye kadar yazılmış en ünlü bilimkurgu romanı olarak nitelendirilmektedir".

<span class="mw-page-title-main">Andy Weir</span> Amerikalı yazar

Andrew T. Weir, ilk romanı Marslı ile tanınan, Artemis ve Kurtuluş Projesi gibi kitapları olan Amerikalı roman yazarı ve yazılım mühendisidir. Kurtuluş Projesi, 2022 Hugo En İyi Roman Ödülü final listesinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çocukluğun Sonu</span>

Çocukluğun Sonu; İngiliz yazar Arthur C. Clarke tarafından 1953 yılında yazılan bilimkurgu romanı.

<span class="mw-page-title-main">Vonda N. McIntyre</span>

Vonda Neel McIntyre, Amerikalı bilimkurgu yazarı.

Tanrı'nın Dokuz Milyar İsmi , İngiliz yazar Arthur C. Clarke'ın 1953 tarihli bilimkurgu öyküsüdür. Hikâye, 1970 yılında Amerika Bilimkurgu Yazarları tarafından Nebula Ödülleri'nin oluşturulmasından önce yayınlanan en iyi bilimkurgu öykülerinden biri olarak seçilen öyküler arasındaydı. The Science Fiction Hall of Fame, Volume One, 1929–1964'te yeniden basıldı.

Ortakyaşam (mutualizm), kurguda, özellikle bilimkurguda bir olay örgüsü aracı olarak görünür. Benzer bir tema olan kurgudaki asalaklıktan şu şekilde ayrılır; mutualizmde dahil olan organizmalar karşılıklı yarar sağlarken, asalaklıkta parazit ev sahibine zarar verir.

<span class="mw-page-title-main">Kurguda evrim</span>

Evrim, Charles Darwin'in zamanından önce başlamasına ve Darwin'in olduğu kadar ilerlemeci ve Lamarckist görüşleri de yansıtmasına rağmen, 19. yüzyılın sonlarınan itibaren bilimkurgudaki spekülatif evrim de dahil olmak üzere kurguda önemli bir tema olmuştur. İster insanlığın mükemmelliğe doğru nasıl evrimleşebileceği açısından iyimser olarak, ister insan doğası etkileşiminin ve hayatta kalma mücadelesinin korkunç sonuçları açısından kötümser olarak alındığında, Darwinci evrim edebiyatta yaygındır. Diğer temalar, insanlığın başka türler veya akıllı makineler tarafından değiştirilmesini içerir.