İçeriğe atla

Roanoke Kolonisi

Sir Walter Raleigh
İlk göçmen grubunun başkanı Sir Richard Grenville
John White'ın Roanoke Adası yerlilerini bir ritüel sırasında gösteren resmi
Amerika'da doğan ilk İngiliz Virginia Dare'in doğumunun 350 yılı onuruna basılan posta pulu, ABD, 1937

Roanoke Kolonisi (İngilizce: Roanoke Colony), Roanoke Adası'nda(en:Roanoke Island) (günümüzde ABD'nin Kuzey Karolina eyaleti sınırları içinde) kurulan İngiliz kolonisi. Kraliçe I. Elizabeth döneminde Sir Walter Raleigh'in parasıyla İngilizlerin Kuzey Amerika'daki ilk daimi yerleşim yeri olmak üzere kurulmuştur.

Öncesi

Walter Raleigh 1584 yılında Kuzey Amerika kıyılarında yerleşime uygun yerler tespit etmek amacıyla bir ekibi gerekli donanımla yola çıkardı. Phillip Amadas ve Arthur Barlowe başkanlığındaki bu ekip Kuzey Amerika'dan hayvan, bitki örnekleri ve iki yerliyle beraber döndü. Getirdikleri bitki örnekleri arasında patates de vardır.

Ekibin incelediği kıyılar I. Elizabeth onuruna Virginia olarak adlandırıldı. Bu sayede Walter Raleigh Kuzey Amerika'da koloni kurmak için Kraliçe'den 10 yıllığına izin almayı başardı. Bu sürede koloni kurulamazsa Raleigh'in izni iptal edilecekti.[1] Hem Kraliçe, hem de Raleigh kurulacak koloninin Yeni Dünya'nın zenginliklerine açılacak bir kapı ve Amerika'daki İspanyol kolonilerine saldırma olanağı verecek askerî üs olacağının farkındaydı.

İlk göçmen grubu

1585 yılı Nisan'ında yalnızca erkeklerden oluşan ilk göçmen grubu gönderildi. Gruptakilerin çoğu İrlanda'da İngiliz egemenliğini tesis etmek üzere yapılan savaşa katılmış olan emekli askerlerdi. Grubun başkanı Sir Richard Grenville bölgede araştırma yaptıktan sonra sonuçları rapor etmek üzere İngiltere'ye dönme emrini almış bulunuyordu.

29 Temmuz günü göçmenler Amerika kıyısına vardı. Gemilerden birinin karaya oturarak parçalanması üzerine yiyecek stoklarının önemli bir bölümünü kaybeden göçmenler, önce koloni kurma düşüncesinden uzaktılar. Kıyı şeridini ve yerlilerin yerleşim bölgelerini inceleyen İngilizler Akwakogok köyü yerlilerini gümüş fincanlarını çalmakla suçladılar ve kabile başçısıyla beraber köyü yaktılar. Grenville bu olaya ve yiyecek stokunun azlığına rağmen, 1586 yılı Nisan'ında daha fazla insan ve yiyecekle beraber dönmeyi vadederek yaklaşık 75 kişilik bir grubu Roanoke Adası'nın kuzey ucunda İngiliz kolonisi kurma göreviyle orada bırakarak ayrıldı.

Amerika'da bırakılan grubun yerlilerle sorunlarının devam etmesi, yiyecek kıtlığı ve Grenville'in vadedilen zamanda dönmemesi üzerine göçmenler, Karayipler'de yaptığı başarılı keşifin ardından ülkesine dönmekte olan Sir Francis Drake'in beraber dönme önerisini kabul ederek Amerika'dan ayrıldılar.

Grenville bu olayın üzerinden iki hafta geçtikten sonra Amerika'ya ulaştı ve koloniyi metruk halde buldu. Adadaki İngiliz varlığını ve Raleigh'in Virjinya'da koloni kurma iznini devam ettirmek üzere 15 kişiyi orada bırakarak kendisi de İngiltere'ye dönme kararı aldı.

İkinci göçmen grubu

Raleigh 1587 yılında ikinci göçmen grubunu gönderdi. 121 kişilik bu grubun başkanı Raleigh'in arkadaşı denizci ve ressam John White'tı.

Grup, daha önceki 15 kişilik ekibi bulmakla görevlendirilmişti, fakat bir kişinin kemikleri hariç İngilizlerin hiçbir izine rastlayamadı. Yerli kabilelerden İngilizlere halen dostça davranan biri, daha önce orada bırakılan ekibin saldırıya uğradığı, fakat 9 kişinin kurtularak bir kayıkla kaçtığı haberini verdi.

Göçmenler 22 Temmuz 1587 tarihinde Roanoke Adası'na çıktı. White'ın kızı 18 Ağustos tarihinde Amerika'da doğan ilk İngiliz olan Virginia Dare adlı çocuğu doğurdu.

White'nin yerlilerle ilişkileri düzeltme çabalarına rağmen sorun çözülemedi. Hayatlarından endişe eden göçmenler, White'ı İngiltere'ye dönerek yardım getirmek konusunda ikna etmeyi başardılar. White göçmenlerden 116 kişiyi adada bırakarak Amerika kıyılarından ayrıldı. Torunu Virginia Dare de bırakılanlar arasındaydı.

Kışın Atlantik Okyanusu'nu geçmenin zorluğu, gemilerin ebatının elverişsizliği, kaptanların açgözlülüğü ve İspanya'yla savaş halinin sürmesi gibi nedenlerle White'ın adaya dönüşü 2 sene gecikti.

White 18 Ağustos 1590 yılında adaya dönmeyi başardı, fakat koloniyi metruk halde buldu. Israrlı aramalara rağmen adada bırakılan göçmenlerin hiçbir izine rastlanamadı. Yaklaşık 90 erkek, 17 kadın ve 11 çocuktan oluşan göçmenler grubu hiç iz bırakmadan ortadan kaybolmuştu.

Elinden hiçbir şey gelmeyeceğini anlayan White ertesi gün Roanoke kıyılarını terk etmek zorunda kaldı.

Kayıp koloninin akıbeti

Kayıp koloninin akıbetine ilişkin birtakım varsayımların bulunmasına karşılık, ağırlıklı görüş göçmenlerin yerlilerin arasına dağılarak asimile oldukları yolundadır. İngilizlerden bazılarına yıllar sonra çeşitli yerli kabileler arasında rastlandığına ilişkin söylentiler birtakım kaynaklarda yer almıştır.

Buna rağmen, göçmenlerin adada beklemekten vazgeçerek İngiltere'ye dönmeyi denedikleri ve bu deneme sırasında hayatlarını kaybettikleri yolunda görüşler de bulunuyor.

Arkeolog Lawrence Stager göçmenlerin Kızılderili yamyamlar tarafından yenmiş olabileceğini öne sürmüştür.[2]

Göçmenlerin İspanyollar tarafından öldürüldüğü iddiaları da vardır. Nitekim İspanyolların Güney Karolina'da bir Fransız kolonisini yok ettikleri daha önce biliniyordu. Fakat bu iddianın doğru olma ihtimali düşük görünüyor, zira İspanyolların, White'ın koloninin kaybolduğunu duyurmasının üzerinden 10 yıl geçtikten sonra bile kayıp İngilizleri aramakta oldukları bildirilmiştir.

Kayıp koloni edebiyat eserlerinde

Kayıp koloni birtakım edebiyat eserlerine de konu olmuştur. Amerikalı tiyatro yazarı Paul Green 1937 yılında "Kayıp Koloni" (Lost Colony) adlı oyunu kaleme aldı.

Yazar Philip Farmer "Dare" adlı fantastik romanında kayıp koloninin uzaylılar tarafından kaçırıldığını anlattı.

Kaynakça

  1. ^ Quinn, David B. (1985-02). Set Fair for Roanoke: Voyages and Colonies, 1584-1606.
  2. ^ Stager, Lawrence "An Investigation into the Roanoke Colony" in the Harvard Alumni Magazine 17 Ağustos 2009 tarihinde görülmüştür.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Bağımsızlık Savaşı</span>

Amerikan Bağımsızlık Savaşı, 1775–1783 yılları arasında Büyük Britanya ve Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni arasında geçen ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla sonuçlanan savaştır. Amerikan Devrimi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Karolina</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Carolina, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde bir eyalettir. Kuzeyinde Kuzey Karolina, güneydoğusunda Atlas Okyanusu ve güneybatısında Savannah Nehri boyunca Georgia ile sınırlanmıştır. Güney Carolina, 2020 nüfus sayımına göre 5.124.712 kayıtlı nüfusuyla ABD'nin en geniş 40. ve en kalabalık 23. eyaletidir. 2019'da GSYİH'si 213,45 milyar dolardı. Güney Carolina 46 ilçeden oluşmaktadır. Başkent, 2019'da 133.273 nüfusa sahip Columbia'dır; en büyük şehri ise 2019 nüfusu 135.257 olan Charleston'dur. Greenville–Anderson–Mauldin metropol bölgesi, 2018'de 906.626 nüfus tahminiyle eyaletteki en büyük bölgedir.

Klazomenai, İzmir Körfezi'nin güney sahil şeridi üzerinde, İzmir'in 38 km batısında, Urla belediyesi sınırları içinde bulunan tarihi İyonya kenti. On iki İyonya kenti arasında anılır. Urla'nın doğusunda uzanan sahil şeridi için kullanılan Kilizman ismi, bu antik kentten kaynaklanmaktadır.

Kanada tarihi bugünkü Kanada ülkesi sınırları içindeki toprakların tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Jamestown, Virginia</span>

Virginia Kolonisi'ndeki Jamestown yerleşimi, Amerika kıtasındaki ilk kalıcı İngiliz yerleşmesiydi. Powhatan Nehri'nin kuzeydoğu kıyısında, günümüz Williamsburg merkezinin yaklaşık 2.4 mil (4 km) güneybatısında yer almaktadır. 4 Mayıs 1607'de, Virginia Sömürge Başkanlığı tarafından "James Fort" olarak kuruldu. 1610'da kısa bir terkin ardından resmi olarak kuruluşu kayıt edildi. 1585 yılında Roanoke Adası'nda kurulan Kaptan Roanoke Kolonisi de dahil olmak üzere birkaç başarısız yerleşke girişimi izledi. Jamestown, 1616'dan 1699'a kadar sömürge başkenti (merkezüssü) olarak hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri tarihi</span> Amerika kıtasının keşfiyle başlayan tarihi olaylar

Amerika Birleşik Devletleri tarihi veya kısaca Birleşik Devletler tarihi, Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulduğu Kuzey Amerika topraklarının üzerinde, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan geçmişi. Amerika'nın 15. yüzyılın sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedilmesinden önce bu topraklarda yüzyıllardır sadece Kızılderililer yaşamaktaydı. Keşiften sonra başta İspanya, Fransa ve Büyük Britanya olmak üzere aralarında Hollanda, İsveç ve Portekiz'in de dahil olduğu birçok Avrupa ülkesi buralarda sömürgeler kurdular. Bu sömürgeler arasında Britanya'ya ait On Üç Koloni de vardı. Günümüzdeki ABD 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'na ait bu sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması sonucu oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Company</span> 17. yüzyıl İngiliz ticaret şirketi

Virginia Company, İngiltere kralı I. James'in 10 Nisan 1606'da verdiği berat ile kurulan iki anonim şirkete verilen isim. Şirketlerin amacı Kuzey Amerika sahillerinde yerleşimler sağlamak idi. London Company ve Plymouth Company adları ile kurulan bu iki şirkete aynı haklara sahip birer beratla iki farklı bölge verildi. İki şirketin yetki alanlarının kesiştiği 100 mil karelik bir alanda ise şirketlerin koloni kurması yasaklanmıştı. Plymouth Şirketi sözleşmesini karşılayamadı ve ortadan kayboldu. Bu şirkete verilen bölge daha sonra New England adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Kolonisi</span> 1607den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngilterenin Kuzey Amerikadaki kolonilerinden biridir

Virjinya kolonisi 1607'den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngiltere'nin Kuzey Amerika'daki kolonilerinden biridir. Virjinya adı (İngilizce:Virginia) 1584 yılında Sir Walter Raleigh tarafından, hiç evlenmemiş olan Kraliçe I. Elizabeth'e ithafen verilmiştir. 17. yüzyılın ortalarındaki İngiliz İç Savaşı'ndan sonra II. Charles, koloninin kraliyete ne kadar sadık olduğunu vurgulamak için başına Eski Dominyon eki koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nevis</span>

Nevis, Karayipler'deki Küçük Antiller'in kuzeyinde bulunan ada. Saint Kitts adasıyla birlikte Saint Kitts ve Nevis'i oluşturmaktadır. Adanın batı tarafında Karayip Denizi ve doğusu Atlas Okyanusu'na bakmaktadır. Adanın 350 km doğu-güneybatısında Puerto Rico adası ve 50 km batısında Antigua adası bulunur. Adanın alanı 93 km² olup nüfusu 2006 itibarıyla 12,106 kişidir. Adanın başkenti Charlestown kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Cape Kolonisi</span> Hollandanın Güney Afrikadaki ilk göçmen kolonisi

Cape Kolonisi, Hollanda'nın Güney Afrika'daki ilk göçmen kolonisi, daha sonra Birleşik Krallık egemenliğine geçmiştir. Merkezi bugünkü Cape Town'du.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya tarihi</span>

Avustralya tarihi, Avustralya yüzölçümünün ve insanlarının, önceki yerli ve sömürge toplumlarının tarihini ifade eder. Avustralya Aborjinlerinin ilk olarak 40.000 ila 60.000 yıl önce Malay Takımadalarından tekneyle Avustralya anakarasına geldiklerine inanılıyor. Kurdukları sanatsal, müziksel ve spiritüel gelenekleri, insanlık tarihinin en uzun süre yaşatılan gelenekleri arasındadır.

Amerika'nın kolonizasyonu, İskandinav denizcilerin 10. yüzyılda, bugünkü Grönland ve Kanada'nın belli bölgelerini keşfederek buralara yerleşmesiyle başladı. İskandinav folkloruna göre, kızılderililerle yerleşimciler arasında cereyan eden şiddetli çatışmalar neticesinde bu yerleşimler terk edilmek zorunda kalındı. Gerçek Avrupa kolonizasyonu, Christopher Columbus'un 1492 yılında Uzakdoğu'ya yeni ticaret rotaları bulmak için, İspanya sponsorluğunda, batıya doğru çıktığı keşif gezisinde, kazara Amerika Kıtası'nı keşfetmesiyle başladı. Hemen sonra Avrupalılar kıtanın derinliklerine inerek, fetih ve kolonizasyon hareketine giriştiler. Columbus, 1492-1493 yıllarında yaptığı ilk iki seyahatte, Bahamalar'a ve aralarında Hispaniola, Puerto Rico ve Küba'nın da bulunduğu bazı Karayip Adaları'na ulaştı. 1497 yılında İngiltere Krallığı adına Bristol'den yola çıkan John Cabot, Kuzey Amerika'da karaya çıktı. Bir yıl sonra Columbus, üçüncü seferinde Güney Amerika sahillerine ulaştı. Christopher Columbus'un seferlerinin sponsoru olan İspanyol İmparatorluğu, Kuzey Amerika'dan Güney Amerika'nın en aşağı noktasına kadar, Karayip Adaları da dahil olmak üzere, en büyük sömürgelere sahip ilk Avrupa ülkesi oldu. İlk İspanyol şehri, 1496 yılında kurulan, bugün Dominik Cumhuriyeti sınırlarında kalan Santo Domingo'dur. San Juan, Porto Riko 1508'de, Veracruz ve Panama City ise 1519 yılında kurulmuştur. 1565 yılında İspanyollar tarafından kurulan St. Augustine, Florida şehri, ABD'nin üzerinde yerleşim bulunan en eski şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kazıklı çit</span>

Bir kazıklı çit, genellikle demir ya da tahta direklerden veya ağaç gövdelerinden yapılmış çit ya da savunma duvarıdır ve bir savunma yapısı ya da çeper olarak kullanılır. Kazıklı çitlerden palanka inşa edilebilir.

Tarih boyunca pek çok önemli yer, kültür/grup ve nesne kaybolmuştur ve dünyanın dört bir yanındaki arkeologlar ve hazine avcıları, bunları aramaya koyulmuştur. Bu yerlerin veya ögelerin bazılarının, özellikle de eski tarihe ait olanların, varlığı efsanevidir ve şüphelidir. Kayıp eserler bu listenin dışında kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Körfez Kolonisi</span> İngiliz kolonisi

Massachusetts Körfezi Kolonisi (1628-1691), Massachusetts Körfezi çevresinde bir İngiliz yerleşimiydi. Yerleşimin toprakları güney New England'daydı ve ilk yerleşimler iki doğal limanda ve çevredeki arazide yaklaşık 154 mil (247,8 km) ayrı—önceden kurulmuş Plymouth Kolonisi'nin kuzeyindeki Salem ve Boston çevresindeki alanlardı. Sözde Massachusetts Körfezi Kolonisi tarafından yönetilen bölge, Massachusetts, Maine, New Hampshire ve Connecticut'ın bölümleri de dahil olmak üzere New England'ın merkezinin çoğunu kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Philip Amadas</span>

Philip Amadas (1550–1618) Elizabeth İngiltere'sinde bir deniz komutanı ve kaşifti. Erken yaşamından çok az şey biliniyor, ancak güneybatı İngiltere'de zengin bir tüccar ailede büyüdü. Amadas, Kuzey Amerika'nın İngiliz kolonizasyonunun ilk yıllarında etkili oldu. 1584'te Kuzey Karolina Outer Banks'e olan keşif gezisinde Arthur Barlowe ile birlikte görev yaptı. 27 Nisan 1584'te ayrılarak, yolculukta ustası ve pilotu Simon Fernandes ile Bark Ralegh'in kaptanlığını yaptı. Fernandes en çok, 1587'de Roanoke Adası'ndaki kötü şöhretli "Kayıp Koloni"nin kolonistlerini ıssız adada bırakmaya yönelik tartışmalı kararıyla tanınır. 1584 yolculuğu, Sir Walter Raleigh liderliğinde gelecekteki kolonilerin yeri olarak Roanoke Adası'nı belirledi. 1584 ve 1585 Roanoke seferlerindeki rolü için Amadas, 1585'te Raleigh tarafından Virginia Amirali olarak atandı Bulgularını bildirmek için İngiltere'ye döndüğünde, Kraliçe ülkeye kendisinin, Virginia, adını verdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.