İçeriğe atla

Roșia Montană

Roșia Montană
UNESCO Dünya Mirası
Resmî adıRoșia Montană Madencilik Peyzajı
Kriterii, iii, iv
Referans1552
Tescil2020 (44. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Rosia Montană (Rumence telaffuz: [ˈroʃi.a monˈtanə], "Dağların Rosia'sı"; Latince: Alburnus Maior; Macarca: Verespatak, Macarca telaffuz: [ˈvɛrɛʃpɒtɒk]; Almanca: Goldbach, Rotseifen) batı Erdel, Romanya'nın Apuseni Dağları'ndaki Alba ilinin bir komünüdür. Küçük nehir Roșia Montană'nın aktığı Valea Roșiei'de yer almaktadır. Komün on altı köyden oluşmaktadır: Bălmoșești, Blidești, Bunta, Cărpiniș (Abrudkerpenyes), Coasta Henții, Corna (Szarvaspatak), Curături, Dăroaia, Gârda-Bărbulești, Gura Roșiei (Verespataktorka), Iacobești, Ignățești, Roșia Montană, Șoal, Țarina, and Vârtop (Vartop).

Bölgenin zengin maden kaynakları Roma döneminde ve daha önceki tarihlerde de kullanılmıştır. Devlet tarafından işletilen altın madeni, Romanya'nın Avrupa Birliği'ne katılımı öncesinde 2006 yılının sonlarında kapandı. Kanadalı Gabriel Resources bölgede yeni bir maden açmayı planladı. Bu, bir yanda Roma madenciliğinin kalıntılarının ne ölçüde korunacağı ve Baia Mare'deki siyanür kirliliğinin tekrarlanacağı korkusu ve diğer yanda madenciliğin ülkenin bu yoksul ve az gelişmiş kesime getireceği faydalar konusunda tartışmalara neden oldu.

Roșia Montană'daki madenciliğe karşı kampanya, Romanya'da son 20 yılda siyasi olmayan bir amaç için yapılan en büyük kampanyalardan biriydi. Greenpeace'den Romanya Akademisi'ne kadar çok sayıda kuruluş projeye karşı çıktı. 2013 sonbaharında ülke çapında bir dizi protestodan sonra, Temsilciler Meclisi sonunda 3 Haziran 2014'te projeyi reddetti.[1] Ayrıca Roșia Montană, Kültür Bakanlığı'nın 30 Aralık 2015 tarihli emriyle ulusal öneme sahip tarihi bir alan olarak sınıflandırıldı.[2] Bunun sonucunda bölgedeki tüm sanayi faaliyetleri yasaklandı.

2021 yılında UNESCO tarafından Roșia Montană Madencilik Peyzajı adı ile Dünya Mirası Alanı olarak ilan edildi.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Deputații au respins proiectul de lege privind Roșia Montană" (Rumence). HotNews. 3 Haziran 2014. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Roșia Montană a fost declarată sit istoric de importanță națională". Gândul. 11 Ocak 2016. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Roșia Montană Mining Landscape". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de yirmi bir tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1985'te İstanbul'un Tarihî Alanları, Göreme Millî Parkı ve Kapadokya ile Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, son olarak da 2023'te Gordion ile Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan on dokuzu kültürel, ikisi karma alandır. Türkiye'nin Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise yetmiş dokuz tane varlığı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Mirası</span> kültürel veya fiziksel önemi nedeniyle UNESCO tarafından listelenen yer

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Valon Bölgesi'ndeki Ana Maden Sahaları</span>

Valon Bölgesi'ndeki Ana Maden Sahaları, Belçika'nın güneyindeki Valon Bölgesi'nde 19. ve 20. yüzyıllardaki Belçika kömür madenciliği endüstrisiyle bağlantılı dört maden içeren UNESCO Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cornwall ve Batı Devon Madencilik Peyzajı</span> İngilterede bir Dünya Mirası alanı

Cornwall ve Batı Devon Madencilik Peyzajı, İngiltere'nın güneybatısındaki Cornwall ve West Devon'da yer alan maden sahalarını içeren bir Dünya Mirası alanıdır. Alan, Temmuz 2006'da Vilnius'taki UNESCO Dünya Miras Komitesi'nin 30. Oturumunda Dünya Mirası listesine eklendi. 2011'de South Crofty'de madenciliği yeniden başlatmak ve Hayle Harbor'da bir süpermarket inşa etmek için planlar yapıldı ve Dünya Miras Komitesi, 2014 yılında, Dünya Mirası alanını Tehlike altındaki Dünya Mirasları listesi'ne dahil etme kararı aldı ancak bu karar reddedildi.

<span class="mw-page-title-main">Dobšinská Buz Mağarası</span> Slovakyada Bir Buz Mağarası.

Dobšinská Buz Mağarası ya da Dobšinská Úadová jaskyňa (Slovakça), Slovakya'da, Slovak Paradise Dağlarında yer alan Dobšiná madencilik kasabasının yakınlarında yer alan bir buz mağarasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarnowskie Góry Tarihi Gümüş Madeni</span> Tarihi Gümüş Madeni

Tarihi Gümüş Madeni,, Polonya'nın Silezya bölgesinde yer alan Tarnowskie Góry'deki bir maden müzesidir. Maden ve komşusu Black Trout Adit, gümüş madencilik endüstrisinin kalıntılarıdır. Müze, Avrupa Endüstriyel Mirası Rotası üzerinde bir dayanak noktasıdır. 2017 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erdel'deki Müstahkem Kiliseli Köyler</span>

Romanya'nın Transilvanya bölgesinin güneydoğusu, 13. ila 16. yüzyıllar arasında tahkim edilmiş, 150'si iyi durumda, farklı mimari tarzlarda inşa edilmiş 300'den fazla müstahkem kiliseyi içermektedir. UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilen Erdel'deki Müstahkem Kiliseli Köyler, Transilvanya Saksonları tarafından kurulan yedi köydür. Bu köyler, müstahkem kiliselerin hakimiyeti altındadır ve Orta Çağ'ın sonlarından beri korunmuş olan belirli bir yerleşim modeliyle dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orăștie Dağlarındaki Daçya Kaleleri</span>

Romanya'daki Orăștie Dağlarındaki Daçya Kaleleri, MÖ 1. ila MS 1. yüzyıllar arasında Roma saldırılarına karşı korunma amacıyla inşa edilmiş ve Roma-Daçya savaşlarında önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cıva'nın Mirası. Almadén ve Idrija</span>

Cıva'nın Mirası. Almadén ve Idrija, İspanya'nın Kastilya-La Mancha eyaletindeki Almadén ve Slovenya, Idrija'da bulunan UNESCO'nun ortak bir Dünya Mirası alanıdır. Miras Alanı, iki cıva madenciliği alanını kapsamaktadır. Almadén madeni Antik Çağdan beri faaliyette iken, Idrija madeni ise ilk olarak 1490'da kuruldu. Siteler, yüzyıllar boyunca Avrupa ve Amerika arasında önemli etkileşimler meydana getiren kıtalararası cıva ticaretine tanıklık etmektedir. İki bölge dünyadaki en büyük iki cıva madenini temsil etmektedir ve son zamanlara kadar faaliyetini sürdürmüştür. Cıva, Amerikan madenlerinden çıkarılan altın ve gümüş madenlerinin çıkartılmasında önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Ore Dağı Madencilik Bölgesi</span> Almanya ve Çekya arasındaki eski bir endüstriyel miras alanı

Ore Dağı Madencilik Bölgesi, Almanya'nın Saksonya eyaleti ile Çekya'daki Kuzey Bohemya arasındaki sınır bölgesinde bulunan ve 800 yıldan daha eski bir endüstriyel miras alanıdır. Alman-Çek sınırının her iki tarafındaki Ore Dağlarının maden alanları, 6 Temmuz 2019'da Erzgebirge / Krušnohoří Madencilik Bölgesi adı altında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Montecatini Terme</span> İtalyanın Toskana bölgesinde, Pistoia iline bağlı ilçe (komün)

Montecatini Terme, İtalya'nın Toskana bölgesine bağlı Pistoia ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2016 tarihi itibarıyla 20.474'tür.

<span class="mw-page-title-main">Ta Phraya Millî Parkı</span>

Ta Phraya Ulusal Parkı, Sankamphaeng Dağları'nın doğu ucunda, bu dağların Tayland-Kamboçya sınırına yakın Dangrek Dağları ile buluştuğu bölgede bulunan bir koruma alanıdır. Park, Buriram ilinin Ban Kruat, Non Din Daeng ve Lahan Sai Bölgelerini de içermesine rağmen, büyük ölçüde adını aldığı Ta Phraya Bölgesi, Sa Kaeo ili içinde yer almaktadır. Park, Pang Sida Ulusal Parkı'nın doğusundadır. 1996 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uramanat Kültürel Peyzajı</span>

Hawraman Kültürel Peyzajı veya Uramanat Kültürel Peyzajı, İran'ın 26. somut kültürel miras alanıdır. Bu el değmemiş ve dağlık peyzaj alanı, MÖ 3000'den beri bölgede yaşayan tarıma dayalı bir Kürt kabilesi olan Hawrami halkının geleneksel kültürüne tanıklık etmektedir. Miras alanı, İran'ın batı sınırı boyunca Kürdistan ve Kirmanşah eyaletlerinde, Zagros Dağları'nın merkezinde uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Monterosso al Mare</span> İtalyanın Liguria bölgesinde, Spezia iline bağlı ilçe (komün)

Monterosso al Mare, Kuzey İtalya'nın Ligurya bölgesine bağlı La Spezia ilinde bulunan bir kasaba ve komündür. Cinque Terre'deki beş köyden biridir. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vernazza</span> La Spezia iline bağlı komün (Liguria, İtalya)

Vernazza, Kuzeybatı İtalya'da, La Spezia, Ligurya'da yer alan bir kasaba ve komündür. Cinque Terre bölgesini oluşturan beş kasabadan biridir. Vernazza kuzey yolu üzerindeki dördüncü kasabadır, taşıt trafiğine kapalıdır ve İtalyan Rivierası'ndaki aktif "balıkçı köylerinden" biri olmaya devam etmektedir. Cinque Terre'nin tek doğal limanıdır ve zarif evleriyle ünlüdür. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Corniglia</span> İtalyanın Liguria bölgesinde, Spezia ili, Vernazza ilçesine bağlı yerleşim yeri

Corniglia Kuzey İtalya'da, Ligurya bölgesindeki La Spezia ilinde yer alan Vernazza komünü içinde yer alan bir frazionedir ("mezra") 2016 itibarıyla yaklaşık 150 kişilik bir nüfusa sahiptir. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Manarola</span> İtalyanın Liguria bölgesinde, Spezia ili, Riomaggiore ilçesine bağlı yerleşim yeri

Manarola, kuzey İtalya'da, Ligurya'daki La Spezia ilindeki Riomaggiore komünü içinde yer alan küçük bir kasaba, bir frazionedir. 353 kişilik bir nüfusa sahiptir. Cinque Terre kasabalarının ikinci en küçüğüdür. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Riomaggiore</span> İtalyanın Liguria bölgesinde, Spezia iline bağlı ilçe (komün)

Riomaggiore, İtalya'nın Ligurya bölgesindeki La Spezia ilinde yer alan bir köy ve bir komündür. La Spezia'dan kuzeye seyahat ederken karşılaşılan Cinque Terre köylerinden birincisidir. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'daki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir. Çekya, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 26 Mart 1993'te onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.