İçeriğe atla

Risto Ryti

Risto Ryti
5. Finlandiya cumhurbaşkanı
Görev süresi
19 Aralık 1940 - 4 Ağustos 1944
Başbakan Johan Wilhelm Rangell
Edwin Linkomies
Yerine geldiğiKyösti Kallio
Yerine gelenCarl Gustaf Emil Mannerheim
14. Finlandiya Başbakanı
Görev süresi
1 Aralık 1939 - 19 Aralık 1940
CumhurbaşkanıKyösti Kallio
Yerine geldiğiAimo Cajander
Yerine gelenJohan Wilhelm Rangell
Kişisel bilgiler
Doğum 3 Şubat 1889(1889-02-03)
Huittinen,Finlandiya Büyük Dükalığı,Rus İmparatorluğu
Ölüm 25 Ekim 1956 (67 yaşında)
Helsinki,Finlandiya
Partisi Ulusal İlerici Parti

Risto Heikki Ryti (d. 3 Şubat 1889 Huittinen; ö. 25 Ekim 1956, Helsinki), hukuk eğitimi almış, Fin politikacı.[1]

Ryti, 1940 ile 1944 yılları arasında Finlandiya'nın beşinci başkanı olarak görev yapmıştır.

1944 yılında Alman Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ile imzaladığı Ryti-Ribbentrop-Antlaşması ile Finlandiya tarihinde yerini almıştır. Bu antlaşma sayesinde, o dönemde ülkesinin Sovyetler Birliği ile yaşadığı savaşta Almanya'nın ülkesine silah ve gıda yardımı yapmasını sağlamıştır. Bu antlaşma gereği Finlandiya yardımlar karşılığında, Almanya'nın onayı ve haberi olmadan Sovyetler Birliği ile barış antlaşması imzalayamayacaktı.

Bu antlaşma çerçevesinde sağlana silah yardımı sayesinde Sovyet birliklerinin taarruzunu kesmeyi başaran Finlandiya'da Başbakan Ryti, savunmanın başarıya ulaşması sonucunda sağlık sorunlarını da gerekçe göstererek görevinden ayrılmıştır.

Ancak daha sonra gelen Başbakan Carl Gustaf Emil Mannerheim, Ryti'nin yaptığı bu antlaşmayı Finlandiya devletinin yaptığı bir anlaşma olarak görmediği ve sadece Ryti'nin şahsı adına yaptığı bir anlaşma olarak gördüğü için kendisini bağlamadığını ifade etmiş ve bu sebeple ülkesi Finlandiya'nın, Almanya'nın tüm itirazlarına rağmen Eylül 1944 yılında Sovyetler Birliği ile savaşın durması yönünde bir barış antlaşması imzalamasının yolunu açmıştır.

1945 yılında Sovyet baskısı ile Risto Ryti hakkında savaş suçu işlediği için dava açılmış ve on yıl hapse mahkûm edilmiştir. Savunma avukatı, eski dışişleri bakanı Hjalmar Procope oldu. Ancak 1949 yılında sağlık sorunları tekrar baş gösterince şartlı olarak tahliye olmuş, Cumhurbaşkanı Juho Kusti Paasikivi tarafından affedilmiştir.

Ryti hapisten sonra kamusal yaşama dönemedi. Anılarını yazmaya konsantre olmaya çalıştı ama hastalığı nedeniyle başarılı olamadı. 1952 yılında, onur rozetini almak için üniversite öğrencilerinin kutlamasına katıldı. Mayıs 1956 yılında, ölümünden sadece beş ay önce, Helsinki Üniversitesi'nde siyaset bilimi dalında fahri doktora aldı.

25 Ekim 1956 yılında öldü.

Kaynakça

  1. ^ Hjelm, Titus (2021). Historical dictionary of Finland (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538111536. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Risto Ryti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen
Aimo Cajander		Finlandiya Başbakanı
1939–1940 		Sonra gelen
Johan Wilhelm Rangell
Önce gelen
Kyösti Kallio		Finlandiya cumhurbaşkanı
1940–1944 		Sonra gelen
Carl Gustaf Emil Mannerheim


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kars Antlaşması</span>

Kars Antlaşması (Fransızca: Traite de Kars), 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Türkiye ile Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki sınırların belirlendiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Münih Antlaşması (1938)</span> Almanca konuşulan Çekoslovakya topraklarının 1938de Almanyaya bırakılması

Münih Antlaşması, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve Çekoslovakya'nın Südet bölgesinin Almanya'ya verilmesini öngören 29 Eylül 1938 tarihli antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı</span> Komünist ülkeler arasında imzalanan uluslararası askerî ittifak antlaşması

Varşova Paktı ya da resmi olarak Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Antlaşması, 14 Mayıs 1955 tarihinde Varşova'da, sekiz sosyalist ülkenin imzası ile kurulan askeri ve siyasal birlik. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve SSCB'ydi. Anlaşma, daha önceleri SSCB ile Çekoslovakya (1943); Polonya (1945); Bulgaristan, Macaristan ve Romanya (1948) arasında imzalanan ikili anlaşmaları bütünlüyordu. Pakt, Macaristan, Çekoslovakya ve Afganistan'ın işgalleri gibi önemli siyasal olaylarda askeri unsur olarak yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Konferansı (1943)</span>

Moskova Konferansı, 1943 yılı Ekim ayında Moskova'nın Dışişleri Bakanları düzeyinde toplanan Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Sovyetler Birliği ve Çin'in katılımıyla gerçekleşen bir toplantıdır. Ayrıca, Tahran Konferansı müttefiklerin ilk buluşmalarıdır. Konferansa Birleşik Krallık'tan Sir Anthony Eden, ABD’den Cordell Hull, Sovyetler Birliği’nden Vyacheslav Molotov ile Çin Dışişleri Bakanı katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joachim von Ribbentrop</span> Alman politikacı

Joachim von Ribbentrop, Nazi Almanyası Dışişleri Bakanı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı</span> 1939 yılında Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan tarafsızlık paktı

Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı veya Molotov - Ribbentrop Paktı, Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Doğu Avrupa'yı aralarında paylaşan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt 23 Ağustos 1939'da Moskova'da Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ve Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov tarafından imzalandı ve resmi olarak Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Arasında Saldırmazlık Antlaşması olarak biliniyordu. Gayri resmi olarak; Hitler-Stalin Paktı, Nazi-Sovyet Paktı veya Nazi-Sovyet İttifakı olarak da anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Rusya ilişkileri temelleri 15. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında başlayan ilişkilerine dayanan ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustaf Emil Mannerheim</span> 6. Finlandiya cumhurbaşkanı

Carl Gustaf Emil Mannerheim, Fin asker ve devlet adamı. II. Dünya Savaşı'nda çok üstün Sovyet güçleri karşısında Finlandiya'nın savunulmasına başarıyla önderlik etmiş ve 1944-1946 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Mannerheim'ın savaş suçları davasında yargılanması gerektiği talep edildi, ancak Sovyetler Birliği yargılanmayacağını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">San Francisco Barış Antlaşması</span> Müttefikler ve Japonya arasındaki barış antlaşması

San Francisco Barış Antlaşması, II. Dünya Savaşı'nın ardından Müttefik Kuvvetler ile Japonya arasında 8 Eylül 1951’de San Francisco, Kaliforniya’da imzalanan antlaşma. 49 ülke arasında imzalanmış ve 28 Nisan 1952 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Antlaşmayla II. Dünya Savaşı resmen sona ermiş, Japonya’nın emperyalist bir güç olarak konumu lağvedilmiştir. Ayrıca antlaşmayla Japonya’nın elindeki müttefik savaş esirlerinin maruz kaldıkları insan hakları ihlallerinden dolayı tazmin edilmeleri karara bağlanmıştır. Bu antlaşmayla beraber Japonya’nın ABD ile ikili ilişkileri yeni bir aşamaya geçmiş ve modern Japonya tarihi bu doğrultuda şekillenmiştir.

Locarno Antlaşması, 5-16 Ekim 1925 tarihleri arasında İsviçre'nin Locarno kentinde müzakere edilen ve 1 Aralık 1925'te Londra'da imzalanan antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Édouard Daladier</span> Fransız siyasetçi (1884 – 1970)

Édouard Daladier, Fransız siyasetçi ve II. Dünya Savaşı'nın başında Fransa Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Kyösti Kallio</span> 4. Finlandiya cumhurbaşkanı

Kyösti Kallio, Finlandiya Cumhuriyeti'nin 1937 ile 1940 yılları arasında dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Juho Kusti Paasikivi</span> 7. Finlandiya cumhurbaşkanı

Juho Kusti Paasikivi, Fin politikacı ve eski Finlandiya Cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Ateşkes Antlaşması</span> Finlandiya; SSCB ve Birleşik Krallık ile 19 Eylül 1944te imzalanan antlaşma

Moskova Ateşkes Antlaşması, Finlandiya ile diğer taraftan Sovyetler Birliği ve Birleşik Krallık ile 19 Eylül 1944'te imzalanmıştır. Anlaşma ile Devam Savaşı bitmiştir.

Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri, ABD ile SSCB – Soğuk Savaş’ın süper güçleri- arasında mermi ve silahlanma kontrolü konusunda yapılan ikili görüşmeler ve uluslararası antlaşmadır. Antlaşma SALT I ve SALT II şeklinde iki turdu.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya</span>

II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya, üç büyük savaşa girdi. Bunlardan ilk ikisi Sovyetler Birliği'ne karşı yapıldı. Son savaşını ise müttefik olduğu Almanya'ya karşı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Toivo Mikael Kivimäki</span> 13. Finlandiya başbakanı

Toivo Mikael Kivimäki, 1931-1956 Helsinki Üniversitesi'nde hukukçu, 1932-1936 Finlandiya Başbakanı ve 1940-1944'te Finlandiya'nın Berlin Büyükelçisi görev yapan siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Johan Wilhelm Rangell</span> 15. Finlandiya başbakanı

Johan Wilhelm (Jukka) Rangell, 1941-1943 yılları arasında Finlandiya Başbakanı olarak görev yaptı. Bir avukat olarak eğitilmiş, savaş öncesinde Başkan Risto Ryti ile yakın bir ilişki kurmuş ve ilk kariyerini Finlandiya Bankası'nda bankacı olarak yapmıştır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin (IOC) Tokyo'nun seçilmesini geri çekmesinden sonra Helsinki'de düzenlenen 1940 Yaz Olimpiyatları'nda gösterilen çabalarda rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antti Hackzell</span> 17. Finlandiya başbakanı

Antti Verner Hackzell, Ulusal Koalisyon Partisi'nden ve 1944'te Finlandiya Başbakanı olan Fin siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cyrus Vance</span>

Cyrus Roberts Vance, ABD'li avukat ve 1977-1980 yılları arasında Başkan Jimmy Carter kabinesinde ABD Dışişleri Bakanı. Bu görevde bulunmadan önce Johnson İdaresinde ABD Savunma Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Kennedy yönetimi sırasında Ordu Sekreteri ve Savunma Bakanlığı Baş Hukuk Müşaviri olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.